Różne rodzaje mleka - dlaczego warto wybrać mleko krowie?

Różne rodzaje mleka - dlaczego warto wybrać mleko krowie?
Coraz popularniejsze, a co za tym idzie - powszechniej
dostępne w sprzedaży są mleka kozie, owcze, kokosowe,
sojowe i inne. Warto jednak zaznaczyć, że mleko jest
produktem pochodzenia zwierzęcego, zatem „mleko
sojowe”, czy „mleko ryżowe” to tylko nazwa, która określa
napój nie mający z mlekiem de facto nic wspólnego. Czy za
wyborem konkretnego mleka lub napoju nazywanego
potocznie mlekiem przemawia tylko moda? Czym
charakteryzują się i które warto wybrać?
Mleko krowie
Zawiera nie tylko białko, tłuszcze i węglowodany, ale również wiele łatwoprzyswajalnych składników
mineralnych oraz witamin. W mleku krowim znajduje się m.in. wapń, fosfor, potas, a także witaminy
(zarówno rozpuszczalne w wodzie, jak i rozpuszczalne w tłuszczach, np. z grupy B, C i H, a także
witaminy A, D, E i K) 1. Mleko krowie stanowi bogaty odżywczo produkt (najczęściej polecany z uwagi
na dobrze przyswajalny wapń), z którego wytwarzana jest cała gama różnych wyrobów mlecznych, np.
mleko w proszku, śmietana, masło, jogurty (naturalne, owocowe, z dodatkami), mleczka smakowe,
sery żółte, sery pleśniowe, twarogi, kefiry i maślanki. Mleko krowie nie jest jednak produktem zbyt
popularnym w krajach azjatyckich, choć na popularności mogą zyskiwać produkty z mleka krowiego o
obniżonej ilości lub niezawierające laktozy.
Napój kokosowy
Z uwagi na pochodzenie roślinne nie zawiera laktozy. Jest dosyć kaloryczny, gdyż w 100 g ma aż 203
kcal2 (kaloryczność przykładowego produktu). W napoju kokosowym dominują nasycone kwasy
tłuszczowe. Zawiera również witaminę C, witaminy z grupy B oraz niacynę i kwas foliowy. Jest także
dobrym źródłem błonnika. Ma szerokie zastosowanie w kuchni, szczególnie w potrawach
egzotycznych, np. tajskich3.
Napój sojowy
Napój popularny głównie wśród wegetarian i wegan z uwagi na roślinne pochodzenie i zawartość
pełnowartościowego białka4. Dodatkowo, hamuje ilość transportowanego do krwi cholesterolu, a
kwasy tłuszczowe omega 3 i 6 wzmacniają ściany naczyń krwionośnych. Zawarte w nim fitoestrogeny
łagodzą niekorzystne skutki podwyższonego poziomu testosteronu w organizmie mężczyzn5. Napój
1
D. Kołożyn-Krajewska, T.Sikora, „Towaroznawstwo żywności”, WSiP, Warszawa 2004, s. 41
http://dietomat.pl/produkt/mleko-kokosowe/kcal
3
http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/mleko-kokosowe-wlasciwosci-i-zastosowanie-przepis-nadomowe-mleko_44353.html
4
http://www.hellozdrowie.pl/artykul-mleko-krowie-vs-mleko-sojowe
5
https://portal.abczdrowie.pl/mleko-sojowe
2
sojowy jest jednak uboższy w wapń i witaminę B w porównaniu do mleka krowiego6. Często powoduje
również alergie pokarmowe. Sama soja jest ciężkostrawna, więc napój ten nie jest zalecany osobom
mającym problemy z jelitami i/lub trawieniem.
Mleko kozie
Zawiera mniej witaminy B2 oraz kwasu foliowego w porównaniu do mleka krowiego7. Posiada również
mniejszą ilość kazeiny oraz β-laktoglubuliny (białko, uznawane za jedno z wywołujących alergie
pokarmowe wieku dziecięcego)8. Należy zaznaczyć, że nabiał z mleka koziego jest nabiałem tłustym
(mleko kozie jest tłustsze od krowiego), ale nie wywierającym złego wpływu na poziom cholesterolu.
Mleko kozie stosowane jest głównie do produkcji sera. Ma charakterystyczny zapach oraz smak.
Mleko owcze
Najpopularniejsze jest w Hiszpanii, szczególnie jako produkt do wyrobu sera, np. znanych serów
dojrzewających Manchego. W porównaniu do mleka krowiego i koziego jest ponad dwukrotnie
tłustsze, ale ma więcej białka, węglowodanów, witaminy C, niektórych witamin z grupy B oraz wapnia
i fosforu. W przeciwieństwie do mleka krowiego nie zawiera jednak kwasu foliowego i witaminy B69.
Napój ryżowy
Napój ryżowy to kolejna alternatywa pochodzenia roślinnego. Jego zaletą jest to, że może być
spożywany przez osoby z nietolerancją laktozy, czy uczulone na kazeinę lub soję. Uważany jest za
produkt hipoalergiczny. Jest bogaty w węglowodany, ale zawiera mniej witamin i minerałów w
porównaniu do mleka krowiego, np. w oryginalnej postaci nie zawiera wapnia ani błonnika. Po napój
ryżowy nie powinni sięgać cukrzycy, gdyż jego spożywanie może być przyczyną wysokiego indeksu
glikemicznego (z powodu zawartości skrobi)10.
Pomimo, iż na rynku dostępne jest wiele rodzajów mleka, jak i napojów, często mylnie traktowanych
jako mleko, nie warto szukać zamienników mleka krowiego. Bogactwo znajdujących się w nim
składników odżywczych, a także witamin i minerałów jest niezaprzeczalna i tym aspektem znacznie
zyskuje względem innych, wymienionych powyżej produktów. Sięgając zatem po inne produkty, należy
pamiętać, że nie stanowią one idealnego zamiennika. Nie oznacza to jednak, że nie mogą znaleźć się w
naszej diecie. Po produkty roślinne wykluczając mleko krowie najczęściej sięgają osoby z nietolerancją
laktozy. Nie jest to więc moda, ale nie jest to również potrzeba, gdyż producenci wyrobów mlecznych
wychodząc naprzeciw ich potrzebom oferują mleko i jego produkty o obniżonej zawartości lub bez
laktozy. Warto zatem pozostawić mleko w swojej diecie, wybierając spośród dostępnych na rynku najlepsze dla swojego organizmu.
6
http://dietetycy.org.pl/mleko-krowie-czy-mleko-sojowe/
http://www.kozy.edu.pl/?sklad-i-wartosc-odzywcza-mleka-koziego-w-porownaniu-z-mlekiem-krowimowczym-i-kobiecym.,78
8
D. Kołożyn-Krajewska, T. Sikora, M. Skrzypek, „Towaroznawstw”, WSiP, Warszawa 1999, s.46
9
http://www.kozy.edu.pl/?sklad-i-wartosc-odzywcza-mleka-koziego-w-porownaniu-z-mlekiem-krowimowczym-i-kobiecym.,78
10
http://www.hellozdrowie.pl/artykul-mleko-krowie-vs-mleko-ryzowe
7