1 Praca pod Linuxem: - Lokalna - Zdalna (w sieci) Identyfikacja

1
LINUX
Praca pod Linuxem:
- Lokalna
- Zdalna (w sieci)
Identyfikacja u ytkownika w systemie
- Login – zale y od administratora
- Hasło – zale y od u ytkownika
Poł czenie z komputerem Unixowym
telnet numer IP
telnet nazwa_komputera
np.: telnet 130.30.20.40
np.: telnet deneb
w DOS: - telnet ...
w Windows – Start\Uruchom -> C:\Windows\telnet ...
Sesja
Otwarcie sesji = praca z powłok Shellem, umo liwia:
- wydawanie polece
- otrzymywanie informacji zwrotnych
- interpretacje skryptów
- charakterystyczne mo liwo ci
Istnieje mo liwo zmiany shella. Ma to zwi zek z uprawnieniami jakie s nam przydzielane.
Shelle: bash, tesh, cs ...
$ - oznacza u ytkownika
# - oznacza superu ytkownika (administratora)
Nazewnictwo
Pliki systemowe s oznaczone kropk na pocz tku nazwy. W Linuxie nie istnieje rozszerzenie pliku – kropki
s traktowane jak zwykły znak i mog wyst powa w dowolnej ilo ci, mog wyst powa te inne znaki jak np.:
spacja, #, ? itp... Linux zwraca uwag na du e i małe litery Nazwa != nazwa. Ilo znaków na nazw = 256.
Tworzenie plików i katalogów ze spacjami: mkdir „mój katalog” , mkdir ‘Mój katalog’ , mkdir mój\ katalog
\ - oznacza znak specjalny tu: spacj (wyst puj po nim spacja)
Wzorce nazw:
- * – dowolna ilo znaków
- ? – jeden znak
- [*] – jeden znak z podanego zakresu. ls *, ls ? ls [abcd] , ls [a-z] , ls [ac-z]
Atrybuty plików / katalogów:
wzór opisu atrybutów : drwxrwxrwx
pierwsze miejsce:
d – katalog
- – plik tekstowy
l – wska nik
b – urz dzenie blokowe
nast pne miejsca okre laj atrybuty dla trzech grup u ytkowników:
- wła ciciel – user U
- grupa
- group G
- pozostali
- other O
symbole:
r – pozwolenie na odczyt
w – pozwolenie na zapis
x – pozwolenie na wykonywanie (plik) , przegl danie (katalog)
Zmiana atrybutów:
2
chmod - pozwala na zmian atrybutów
* 1 sposób
chmod przeł czniki deklaracja_praw plik/pliki/katalog/katalogi/lista
r=4
w=2
x =1
d rwx rwx rwx
4+2+1
4+2+1 4+2+1
rwx = 7
rw = 6
rx=5
wx = 3
ustawienie:
chmod 750 plik
chmod –R - ustawia podane atrybuty dla całego drzewa
* 2 sposób
3 grupy:
rwx | ugoa | +-=
chmod u+w plik - dodaje prawo w dla usera
chmod go+wr plik
Wska niki
Ka dy plik / katalog posiada swoj metryk . Metryki nie powtarzaj si w jednym systemie plikowym. Metryka
(HARD LINK) jest tworzona przy utworzeniu danego pliku / katalogu
ln
- tworzy wska nik dodatkowy
ln plik wska nik
metryki pliku i wska nika s takie same. Daty utworzenia te .
Je eli plik do którego odnosz si wska niki istnieje wskazuj one na niego, praktycznie nie zajmuj c miejsca na
dysku. W przypadku usuni cia pliku, wska niki staj si pełnoprawnymi plikami – posiadaj zawarto jak
miał plik. Modyfikacja zawarto ci wska nika wpływa na plik (w rzeczywisto ci modyfikuje si plik)
ln –s
- tworzy wska nik symboliczny
ln –s plik wska nik
W przypadku usuni cia pliku na który wskazuj wska niki symboliczne – staj si one bezu yteczne – gubi cel.
Wska niki symboliczne posiadaj pełne prawa, jednak w przypadku próby ingerowania do pliku / katalogu
poprzez wsk. sym. prawa s takie jakie posiada dany plik / katalog,
POLECENIA
syntax: polecenie przeł czniki cie ka ( cie ka : ródło cel)
|more
pwd
cd
ls
- pozwala na przegl d informacji stronicowo enter – przewija o lini , spacja – o ekran
np.: ls –R|more
- podaje bezwzgl dn cie k
- zmiana katalogu
cd .. - przej cie do katalogu macierzystego
cd nazwa – przej cie do katalogu nazwa
cd / - do głównego
cd ~ - do domowego
- pokazuje co znajduje si w danym katalogu
3
ls –R
ls –F
ls –a
ls –i
ls –l
- wy wietla wszystko co znajduje si w danym katalogu oraz w podkatalogach (całe drzewo)
- rozró nia pliki i katalogi
- wy wietla wszystko (ł cznie z systemowymi)
- wy wietla metryki
- wła ciwo ci plików
cat
- wy wietla zawarto pliku
cat plik|more
cat > plik
- pozwala utworzy nowy plik
cat >> plik
- pozwala dopisa co do ju istniej cego pliku
mkdir - tworzy katalog
mkdir katalog
mkdir 1 2 3 4 - utworzy równolegle katalogi: 1,2,3,4
mkdir –p 1/2/3 - stworzy drzewo katalogów
cp
- kopiuje plik (mo e od razu zmieni mu nazw )
cp ródło cel ( cp co gdzie)
np.: cp plik1 /tmp/plik2
cp –i co gdzie - w przypadku gdy plik celu ju istnieje polecenie zast pi ten plik, przeł cznik –i powoduje
wy wietlenie pro by o potwierdzenie operacji
cp co1 co2 ... con gdzie - kopiuje kilka plików
cp –R
- kopiuje katalog
mv
- zmienia nazw / przenosi plik lub katalog
mv ródło cel
rm
- kasuje plik
rm plik
rm –R – kasuje katalogi tak e pełne
rmdir
- usuwa katalog (tylko puste)
mc
- uruchamia Midnight Commandera
logout - ko czy sesj
passwd - pozwala ustali / zmieni hasło
POMOC
help
- wy wietla pomoc
polecenie – –help
- wy wietla pomoc na temat danego polecenia
man polecenie
- -||apropos temat
- znajduje wszystko co mo liwe
Urz dzenia
W linuxie istnieje jeden katalog główny Root (1 drzewo katalogów) Nap dy Fdd Hdd CdRom .. reprezentowane
s przez katalogi.
Sterowniki urz dze :
- hda1 - hd oznacza dysk twardy, a – podł czony do pierwszego kontrolera, cyfra – numer partycji
- hdb1 - hd dysk twardy ewentualnie CdRom podł czony do zł cza atapi
- fd0
- nap d dyskietek
Systemy plikowe:
- ext2 - system charakterystyczny dla Linuxa.- dyski twarde
- Vfat - system jaki podaje Linux je li na danej partycji zainstalowany jest fat (np.: Win98)
- ISO9660
- cd-rom
4
- MsDOS
/mnt
- stacja dyskietek (mo e by te ext2)
- katalog w katalogu głównym zawieraj cy sterowniki (katalogi) urz dze
mount – pozwala na zamontowanie urz dzenia
umount
np.: mount /dev/sd1 /mnt/scsi1
Zarz dzanie procesami
jobs
- wy wietla info o wykonywanych i zatrzymanych procesach. Ka dy proces posiada swój numer
Je eli zostanie uruchomiona jaka operacja np.: ls –R mo e ona zosta wstrzymana (nie wył czona !) przez
kombinacj ctrl + Z
Zatrzymany (nie zako czony proces) mo na kontynuowa :
fg %numer_procesu
- uruchamia pierwszoplanowo foreground
bg % numer_procesu
- uruchamia w tle background
Usuni cie procesu:
kill numer_sygnału %numer_procesu
kill –9 %2
Wy wietlanie informacji o procesach
ps
ps –v - rozszerzona informacja o u ytkowników
ps –x - procesy zewn trzne
ps –a - wszystkie procesy w systemie
PID – numer identyfikacyjny
TTY – numer konsoli / terminala
STAT - s – sttoped , r – running, w - wait