„Z punktu widzenia polityki rozwoju ważna jest integracja

20
dr Jerzy Kwieciński
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Pełnomocnik Prezesa
Rady Ministrów ds. Funduszy Europejskich
i Rozwoju Regionalnego, Członek Rady Ministrów
„Z punktu widzenia polityki rozwoju ważna jest integracja
planowania na morzu i lądzie. Strategia na rzecz
Odpowiedzialnego Rozwoju uwzględnia wyraźnie przestrzenny
wymiar inwestycji, by skoordynować różne polityki na danym
terytorium i przyczynić się do skutecznego pobudzenia rozwoju
obszarów peryferyjnych.”
Kluczowym projektem dla realizacji Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju jest tzw. Plan zagospodarowania obszarów
morskich. Obejmie on około 97,5% polskich obszarów morskich
i będzie podstawą dla ich zrównoważonego rozwoju. Pomoże on
m. in. zwiększyć udział sektora morskiego w PKB i konkurencyjność polskich portów względem innych portów południowego
Bałtyku, jak Lubeka, Rostock, Kaliningrad, Kłajpeda. W praktyce
przełoży się to na lepsze warunki obsługi pasażerskiej, usługowej
i sprawny przepływ towarów w międzynarodowym obrocie gospodarczym, w tym morskim.
Trzeba zauważyć, że polskie porty już sporo inwestują w modernizację infrastruktury portowej, a ich rola w basenie Morza Bałtyckiego stopniowo rośnie. Największe znaczenie pod względem wielkości przeładunków mają tzw. porty o podstawowym znaczeniu dla
gospodarki narodowej, takie jak porty w Gdańsku Gdyni, Szczecinie
i Świnoujściu. Mniejsze porty, na przykład w Kołobrzegu, Darłowie,
Elblągu i Policach pełnią istotną rolę aktywizującą obszary, na których są zlokalizowane.
Priorytetem Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju jest
zwiększenie dostępności transportowej polskich portów od strony
lądu, zwłaszcza poprzez sieć kolejową i transport rzeczny. Wymaga
to budowy węzłów intermodalnych. Wraz ze zmieniającą się strukturą gospodarki wzrasta rola terminali kontenerowych i ładunków
przetworzonych względem surowców naturalnych obsługiwanych
przez polskie porty morskie. Dlatego inwestycje dotyczą głównie
zwiększenia możliwości przeładunkowych kontenerów.
Kluczową rolę w rozwoju infrastruktury i obrotów handlowych
odgrywa wielkość dostępnych środków na inwestycje, zwłaszcza
europejskich (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko,
instrument Łącząc Europę). Ministerstwo Rozwoju programując sposób ich wydatkowania i dostrzegając potencjał gospodarki
morskiej, planuje zwiększyć nakłady na inwestycje w tym obszarze
z 3,74 mld zł (w perspektywie 2007-2013) do 5 mld zł (w tym 3,5
mld zł dofinansowania z funduszy europejskich). Umożliwi to zrealizowanie do 2022 r. 18 projektów morskich, które obejmą dalszą
modernizację nabrzeży i infrastruktury portowej, przebudowę torów wodnych kanałów portowych, falochronów, a także dróg i linii
kolejowych. Zostanie również zakupiony tabor pływający i systemy
poprawiające bezpieczeństwo żeglugi. Projekty infrastrukturalne w większości stanowić będą kolejne etapy wcześniej podjętych
działań tak, aby wsparcie ze środków UE stanowiło kontynuację
zrealizowanych już inwestycji. Beneficjentami w planowanych pro-
jektach są zarządy portów, urzędy morskiej, miasta portowe, służby ratownicze.
Z punktu widzenia polityki rozwoju ważna jest integracja planowania na morzu i lądzie. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego
Rozwoju uwzględnia wyraźnie przestrzenny wymiar inwestycji, by
skoordynować różne polityki na danym terytorium i przyczynić
się do skutecznego pobudzenia rozwoju obszarów peryferyjnych.
Oznacza ona wprowadzanie systemowych rozwiązań m.in. transportowych, z zakresu ochrony środowiska i zachowania tradycyjnego krajobrazu nadmorskiego, ale także tych związanych z eksploatacją zasobów i stanowiących czynniki niezbędne do rozwoju nie tylko
obszarów przylegających bezpośrednio do linii brzegowej, ale także
zagospodarowania samego morza. Można się spodziewać, że rozwój
napotka na barierę ochrony środowiska, wtedy trzeba będzie umiejętnie zrównoważyć cele środowiskowe i społeczno-gospodarcze.
Obecnie Polska przewodniczy pracom VASAB (Vision and
Strategies around the Baltic Sea) – międzyrządowej Współpracy
Ministrów państw Regionu Morza Bałtyckiego ds. Planowania Przestrzennego i Rozwoju Regionu. W swoich działaniach kładziemy
szczególny nacisk na: wzmocnienie koordynacji pomiędzy grupami
pracującymi na rzecz Bałtyku, monitoring terytorialny i planowanie
przestrzenne na morzu.
W ten sposób, poprzez umiejętne połączenie strategicznego
planowania, powiązanych ze sobą inwestycji infrastrukturalnych
oraz współpracy międzynarodowej, polska gospodarka morska odzyska należny je strategiczny i ekonomiczny wymiar.