Od diagnozy potrzeb w sieci... - Biblioteka Pedagogiczna w

Rola i zadania bibliotek
pedagogicznych
w świetle zmienionych
zapisów prawa oświatowego
Biblioteki pedagogiczne
jako jeden z elementów systemu
wspomagania szkół
Kontekst zmian
1. Nowa koncepcja wspomagania szkół i nauczycieli – wspólne
zbliżone zadania dla PDN, PPP, BP
2. Wyznaczniki nowych zadań publicznych bibliotek
pedagogicznych:
• Efektywne wykorzystanie zasobów ww placówek wspierających pracę
szkoły
• Zmiana filozofii doskonalenia – nie pojedynczy nauczyciel, ale cała szkoła
dążąca do rozwoju
• System doskonalenia usytuowany bliżej szkoły
• Wykorzystanie różnorodnych źródeł informacji o szkole, w tym wnioski ze
sprawowanego nadzoru pedagogicznego,
• Planowanie pracy PDN w ramach roku szkolnego, z uwzględnieniem
określonych przez MEN kierunków polityki oświatowej państwa
• Pozostawienie ww placówkom 2 lat na przygotowanie się do nowych
zadań (obowiązek realizowania nowych zadań 1.01.2016r.)
Co już zostało zrobione?
• Opracowano i są realizowane założenia Projektu systemowego –
System doskonalenia oparty na ogólnodostępnym kompleksowym
wspomaganiu szkół (Wspieranie szkół i nauczycieli)
• Prowadzono system szkoleń dla SORE (Szkolnych Organizatorów
Rozwoju Edukacji), animatorów w ramach projektu Nowa rola
placówek doskonalenia
• Działania informacyjne dla dyrektorów szkół i placówek w zakresie
nowych zadań dla systemu wspomagania
• Obecnie realizowany jest cykl 14-dniowych szkoleń dla pracowników
PPP i BP w zakresie nowych zadań (planowane przeszkolenie 1000
osób)
• Realizowane są projekty konkursowe w 145 powiatach, które złożyły
projekty na realizację nowych zadań w zakresie wspomagania szkół
Co już zostało zrobione?
Nowe rozporządzenia, zmieniające zadania PDN, PPP, BP:
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26
listopada 2012r. Zmieniające rozporządzenie w sprawie
placówek doskonalenia nauczycieli (Dz. U. poz. 1196)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego
2013r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych
poradni psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. poz. 199)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego
2013r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych
bibliotek pedagogicznych (Dz. U. poz. 369)
Dlaczego dyrektor szkoły/placówki będzie
zainteresowany wspomaganiem?
Rozporządzenie MEN z dnia 7 października
2009r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.
U. 168, poz. 1324 i Dz. U. 2013 r. poz. 560)
„Dyrektor podejmuje skuteczne działania
zapewniające przedszkolu/szkole/placówce
wspomaganie zewnętrzne odpowiednie do jego
potrzeb”
Zadania dla BP wg rozporządzenia
1.
•
•
•
•
•
Gromadzenie, opracowanie, ochrona, przechowywanie i udostępnianie
użytkownikom materiałów bibliotecznych, w tym dokumentów
piśmienniczych, zapisów obrazu i dźwięku oraz zbiorów multimedialnych,
obejmujących w szczególności:
Literaturę z zakresu pedagogiki i nauk pokrewnych,
Publikacje naukowe i popularnonaukowe z różnych dziedzin wiedzy
objętych ramowymi planami nauczania
Literaturę piękną, a także teksty kultury, o których mowa w przepisach w
sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
Piśmiennictwo z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej
Podręczniki szkolne oraz przykładowe programy nauczania i programy
wychowania przedszkolnego
Zadania dla BP wg rozporządzenia
Gromadzenie, opracowanie, ochrona, przechowywanie i udostępnianie użytkownikom
materiałów bibliotecznych, w tym dokumentów piśmienniczych, zapisów obrazu i
dźwięku oraz zbiorów multimedialnych, obejmujących w szczególności:
• materiały informacyjne o kierunkach realizacji przez kuratorów oświaty polityki
oświatowej państwa, ustalanych przez ministra właściwego ds. oświaty i
wychowania zgodnie z art. 35 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty oraz wprowadzanych zmianach w systemie oświaty
• materiały, w tym literaturę przedmiotu, stanowiącego wsparcie szkół i placówek w
realizacji ich zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, w zakresie:
- wymagań stawianych szkołom i placówkom, których spełnienie jest badane przez
organy sprawujące nadzór pedagogiczny w procesie ewaluacji zewnętrznej
- realizacji podstawy programowej
- wyników i wniosków z nadzoru pedagogicznego
- wyników sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych
• materiały, w tym literaturę przedmiotu dotyczące problematyki związanej z
udzielaniem dzieciom i młodzieży oraz rodzicom i nauczycielom pomocy
psychologiczno-pedagogicznej
Zadania dla BP wg rozporządzenia
•
-
Organizowanie i prowadzenie wspomagania:
szkół i placówek w realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i
opiekuńczych, w tym wykorzystywaniu technologii informacyjnokomunikacyjnej
- bibliotek szkolnych, w tym w zakresie organizacji i zarządzania biblioteką
szkolną
polegającej na:
• Zaplanowaniu i przeprowadzeniu w związku z potrzebami szkoły lub placówki
- Ustalenie sposobów działania prowadzącego do zaspokojenia potrzeb szkoły lub
placówki
- Zaplanowanie form wspomagania i ich realizację
- Wspólną ocenę efektów realizacji zaplanowanych form wspomagania i
opracowania wniosków z ich realizacji
• Organizowaniu i prowadzeniu sieci współpracy i samokształcenia dla
nauczycieli, którzy współpracują ze sobą w celu doskonalenia swojej pracy
Nowe zadania - podsumowanie:
1. Wspólne działania PDN, PPP, BP
2. Konieczność uwzględnienia w planowaniu pracy BP
działań umożliwiających wsparcie potrzeb lokalnych
szkół/placówek, w tym szczególnie kierunków polityki
oświatowej państwa.
3. Wyodrębnienie dwóch obszarów wspomagania:
• Biblioteki szkolne
• TIK
4. Podjęcie nowych zdań:
• Wspomagania (procesowego)
• Sieci współpracy i samokształcenia
Na czym polega wspomaganie?
Proces wspomagania szkoły/placówki rozpoczyna diagnoza potrzeb
przeprowadzana przez dyrektora szkoły/placówki przy pomocy placówek
wspomagania, uwzględniająca efekty kształcenia, a w szczególności:
• Wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej szkoły/placówki
• Wyniki sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych
• Kierunki polityki oświatowej państwa ustalone przez ministra edukacji
narodowej, a w roku szkolnym 2013/2014 są to:
Na czym polega wspomaganie
wg rozporządzenia?
• Pomoc w diagnozowaniu potrzeb szkoły/placówki
• Ustalenie sposobów działania prowadzących do
zaspokojenia potrzeb szkoły/placówki
• Zaplanowanie form wspomagania i ich realizacja
• Wspólną ocenę efektów realizacji zaplanowanych
form wspomagania i opracowania wniosków z ich
realizacji
Sieci współpracy i samokształcenia
Zespół ok. 20 nauczycieli z różnych
przedszkoli/szkół/placówek, współpracujących ze
sobą w sposób zorganizowany.
Jakie cele?
• Nawiązanie współpracy
• Wspólne działania
• Dzielenie się wiedzą i umiejętnościami
• Nabywanie nowych kompetencji,
• Wspólne rozwiązywanie problemów
Sieci współpracy i samokształcenia
Jak pracuje sieć?
• Tworzona jest zgodnie z potrzebami szkół/placówek
• Organizacja sieci wymaga koordynatora sieci
• Spotkania 3 – 5 razy w roku: organizacyjne, robocze,
podsumowujące, połączone z ewaluacją
• Wsparcie w postaci udostępnionej przez ORE
platformie informatycznej
Sieci współpracy i samokształcenia
jako zadanie BP
Wspomaganie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2,
polega na organizowaniu i prowadzeniu sieci
współpracy i samokształcenia dla nauczycieli,
którzy w zorganizowany sposób współpracują ze
sobą w celu doskonalenia swojej pracy, w
szczególności przez wymianę doświadczeń
Jak zorganizować sieć?
1. Ustal (zdiagnozuj) potrzeby potencjalnych członków sieci.
2. Określ propozycje tematów (zagadnień) istotnych dla
potencjalnych członków sieci.
3. Przygotuj informację o planowanych tematach i zainteresuj
tym przyszłych sieciowiczów.
4. Opracuj ogólne zasady funkcjonowania sieci (regulamin), w
tym wzajemne zobowiązania uczestników sieci i jej
koordynatora.
5. Podaj w jaki sposób mogą się zgłaszać zainteresowani
uczestnicy sieci, kto, kiedy i gdzie udziela informacji, adres
kontaktowy, itp.
6. Zaproś uczestników na spotkanie inauguracyjne.
Jak zorganizować sieć?
Spotkanie inauguracyjne
Ważne:
1. Zadbaj o integrację grupy – to wstęp do
dobrej współpracy sieci.
2. Omów zasady działania sieci, w tym wszystkie
wątpliwości, propozycje uczestników
spotkania.
3. Wspólnie ustalcie cele, działania i
harmonogram sieci.
Jakie są rola i zadania koordynatora sieci?
1. Wstępnie planuje działanie sieci – inicjuje.
2. Organizuje pracę sieci.
3. Monitoruje pracę sieci i dba o realizację
wspólnie ustalonych sieci.
4. Dokumentuje funkcjonowanie sieci i
opracowuje sprawozdanie z pracy sieci.
5. Dba o wizerunek sieci, promocję działań i
efektów pracy sieci.
O czym musimy pamiętać przy organizacji sieci?
Jest to proces, który trzeba zakończyć, aby dostarczyć
informacji do dalszego rozwoju jej członków:
• Działamy dobrowolnie, na podstawie oddolnych inicjatyw
• Opieramy się na potencjale (zasobach) członków sieci
• Dajemy możliwość starcia różnych stanowisk, poglądów,
otwartych dyskusji i wspólnego rozwiazywania
problemów
• Poświęcamy czas na spotkania, działania, aktywności
• Nie zakładamy hierarchii, wszyscy członkowie mają
równe prawa, ale też wzajemne zobowiązania
Tematyka sieci - propozycje
Katalog tematów sieci opracowany w ramach projektu systemowego:
Praca z nowoczesnymi technologiami TIK (rok II) – bezpieczny Internet
Praca z nowoczesnymi technologiami TIK (rok I) – bezpieczny Internet
Jak radzić sobie ze szkolną absencją? – bezpieczeństwo w szkole
Nauczyciele pracują zespołowo
Jak budować własny program nauczania?
Praca z uczniem zdolnym na zajęciach koła naukowego
Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów?
Praca z uczniem młodszym
Skuteczne sposoby zachęcania uczniów do czytania – jak nie zanudzić
na lekcjach języka polskiego?
Edukacja filmowa
Kompetencje pracowników BP
1) Organizacyjne
• Poznanie zmiany, radzenie sobie z odbiorcami zmian m.in. radzenie sobie z
oporem w sytuacji zmiany, przeprowadzenia siebie/szkoły przez zmianę jak
będziemy wspomagać szkoły i dlaczego właśnie my
• Planowanie pracy BP w zmianie
2) Trenerskie
•Praca z dorosłymi, umiejętności związane z moderacją grupy, efektywnym
prowadzeniem spotkań, praca z grupą jako moderator, praca z nauczycielami
w oparciu o dokumentację szkolną, rozwój umiejętności komunikacyjnych i
radzenia sobie w trudnych sytuacjach
•E-learning
•Elementy coachingu, w tym organizowanie wymiany doświadczeń miedzy
nauczycielami
Technologie
Informacyjno-Komunikacyjne (TIK)
1) TIK jako informacja o BP i sposób jej promocji
2) Posługiwanie się informacją
3) Przedmioty nauczania/zajęcia edukacyjne:
• Zajęcia komputerowe
• Informatyka
• Technologia informacyjna
4) TIK jako zadanie nauczycieli różnych przedmiotów (zajęć
edukacyjnych)
5) Internet – jak efektywnie korzystać z zasobów, bezpieczeństwo
w sieci, otwarte zasoby edukacyjne, prawo autorskie
6) e-learning
Biblioteka szkolna
1) Informacja o BP i promocja jej oferty
2) Naturalny sojusznik w realizacji nowych zadań
3) Sposób na kontakty ze szkołami i poznanie potrzeb szkoły
4) Obszar wspomagania nauczycieli bibliotekarzy
5) „Materiał” do budowania sieci współpracy i samokształcenia
Przykładowe działania wspomagające pracę
bibliotek szkolnych
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Dostęp do aktualnej literatury fachowej – warsztat pracy nauczyciela
bibliotekarza (przegląd literatury, omówienie zmian i nowych trendów.
SERWIS)
Informacja o zasobach bibliotek szkolnych – katalog centralny
Realizacja kierunków polityki oświatowej państwa – wykaz literatury,
zasoby internetu, itd.
Sieci współpracy i samokształcenia – tematyka zgodna z potrzebami
nauczycieli bibliotekarzy (inicjowanie i koordynowanie pracy sieci)
Pracownicy BP – eksperci w rozwiazywaniu problemów organizacyjnych i
merytorycznych w pracy nauczycieli bibliotekarzy
BP – miejsce promocji działań szkół i bibliotek szkolnych.
BP – kanał informacyjny o zmianach w oświacie – jak?
Wykorzystane materiały
Czerwonka D.: Spotkajmy się w sieci. Zadania pracowników
bibliotek moderujących sieci współpracy i samokształcenia :
materiały konferencyjne. Warszawa 2013
http://www.ore.edu.pl/s/849
Soćko J.: Zacznijmy od diagnozy... Zadania pracowników bibliotek
odpowiedzialnych za wspomaganie pracy szkół : materiały
konferencyjne. Warszawa 2013
http://www.ore.edu.pl/s/849
Przydatne adresy internetowe
• Strona internetowa Ośrodka Rozwoju Edukacji www.ore.edu.pl
• Biblioteka Cyfrowa ORE www.bc.ore.edu.pl
• Internetowe czasopismo edukacyjne Trendy www.trendy.ore.edu.pl
• Portal Scholaris www.scholaris.pl
• Strona Projektu Wspieranie szkół i nauczycieli http://www.ore.edu.pl/s/296
• Strona Projektu Uczeń zdolny http://www.ore.edu.pl/s/607
• Strona Zespołu Informacji Pedagogicznej ORE http://www.ore.edu.pl/s/799
– zakładka Działania bibliotek pedagogicznych na rzecz wspierania pracy szkół –
http://www.ore.edu.pl/s/850
– Zakładka Rok Juliana Tuwima w bibliotekach pedagogicznych http://www.ore.edu.pl/s/585
• Portal SBP www.sbp.pl
• Serwis Elektroniczna Biblioteka Pedagogiczna http://e-pedagogiczna.edu.pl/
• Biuletyn Nauczycieli Bibliotekarzy http://bnb.oeiizk.waw.pl/
• Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy EBIB
http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/issue/current