Drodzy Rodzice! Ważne jest to, by dbać o wszechstronny rozwój
Transkrypt
Drodzy Rodzice! Ważne jest to, by dbać o wszechstronny rozwój
Drodzy Rodzice! Ważne jest to, by dbać o wszechstronny rozwój dziecka. Przygotowałyśmy dla Państwa kilka przykładowych ćwiczeń z obszarów, które możecie stymulować u swojej pociechy. Chcemy pokazać, że ćwiczenia nie zawszę muszą być mało ciekawe i trwać długo. Wybrałyśmy 3 sfery, które możecie Państwo rozwijać u dziecka: 1. Rozwój mowy 2. Rozwój motoryki dużej 3. Stymulacja narządów zmysłu ROZWÓJ MOWY- JAK DBAĆ O SWOJE DZIECKO? Optymalny rozwój mowy w wieku przedszkolnym jest warunkiem prawidłowego rozwoju mowy oraz procesu czytania i pisania w szkole. Pozwala także dziecku w pełni uczestniczyć w życiu społecznym. Rozwój mowy przyczynia się do lepszego poznawania świata i rozwoju procesów poznawczych (myślenie, pamięć, uwaga). Jest też ważnym wskaźnikiem różnicującym dzieci na dojrzałe i niedojrzałe do nauki szkolnej. Dziecko kończące sześć lat powinno: 1. wymawiać prawidłowo wszystkie głoski języka polskiego, 2. dysponować znacznym zasobem słownictwa, 3. budować zdania i wypowiedzi wieloczłonowe poprawne pod względem logiki, gramatyki, 4. stosować właściwy akcent, rytm i melodię, 5. zadawać pytania, wyrażać prośby i opinie, 6. dokładnie rozumieć treść złożonych poleceń słownych, 7. osiągnąć świadomość fonologiczną (m.in. różnicować słuchowo dźwięki mowy, dokonywać analizy i syntezy słuchowej). Nawet podczas sprzątania, odpoczywania, jazdy samochodem i tramwajem lub podczas zwykłej rozmowy można ćwiczyć swój aparat mowy! Polecamy: zabawy fonacyjne i artykulacje, które usprawniają narządy mowy, np.: 1. Kotek mruczy – mmmmm, ziewa (naśladowanie ziewania) 2. Wąż syczy – sssssss 3. Pszczoła bzyczy – bzz bzz 4. Liście szumią szszszsz…. (wargi ściągnięte w dzióbek) 5. Straż pożarna jedzie – eee ooo eee ooo (z przesadną artykulacją samogłosek – wargi rozciągają się, a następnie ściągają) 6. Samolot leci – uuuuu (dzióbek z warg) i ląduje iiiiiiiiii (szeroki uśmiech) 7. Parskanie jak konik, następnie kląskanie językiem 8. Cmokanie 9. Pociąg jedzie – fu fu fu (górne zęby dotykają dolnej wargi) 10. Kotek pije mleczko (wysunięcie języka na brodę), oblizuje wąsy (ruch językiem wokół warg – najpierw do kącików ust, potem w kierunku nosa) 11.zabawa w dentystę- liczenie ząbków językiem 12. Na wesoło - Robimy przed lustrem śmieszne miny – wypychamy językiem policzki, nadymamy policzki jak baloniki, układamy wargi w ryjek – jak do cmokania. Kreślimy w powietrzu kółka wysuniętym językiem, na zmianę kierujemy język na boki, w górę do nosa, w dół na brodę. Ćwiczenia oddechowe: utrwalają prawidłowy sposób oddychania 1. Dmuchanie piórka jak najwyżej 2.Wyścigi – ustawiamy dwa małe papierowe autka na stoliku (powierzchnia musi być gładka). Z pasków plasteliny lub drucika formujemy granice drogi, w której musi mieścić się autko (można uformować kilka zakrętów). Dmuchamy przez słomki tak, aby pojazd jak najszybciej dotarł do mety. Ćwiczenie to można wykonywać w 2 osoby lub pojedynczo. 3. Zabawa w piratów – ustawiamy na wodzie dwa styropianowe statki. Można użyć również plastikowych zabawek - ważne, by były bardzo lekkie. Zadaniem dziecka jest sterowanie statkiem piratów (przy pomocy oddechu), w taki sposób, aby dogonić drugi ze statków. 4. Dmuchanie baniek mydlanych 5.Dmuchanie w wiatraczek Rymy, rytmy i bajeczki Bardzo ważne jest czytanie dziecku. Krótkie bajki, wiersze czy opowiadania czytane na dobranoc zamiast bajek w telewizji przede wszystkim wzbogacają słownictwo bierne i czynne (to, które dziecko rozumie i to, którym się posługuje) i rozwijają wyobraźnię. Przeczytaj bajkę na dobranoc Twojej ukochanej córeczce i wspaniałemu synkowi a również przyczynisz się do rozwinięcia ich pięknej i bogatej wymowy. 1. Bajki i rymowanki: Wzbogacają słownictwo, rozwijają wyobraźnię i wdrażają do samodzielnego czytania. WNIOSEK: poświęćmy chociaż 5 minut, to nic nie kosztuje a pociecha na tym dużo zyskuje KILKA RAD: Rodzicu! -Mów do dziecka POPRAWNIE! Nie używaj zdrobnień, pieszczotliwych słów, mów pełnymi zdaniami. Używaj zwrotów grzecznościowych. Pamiętaj, że jesteś dla swojego dziecka przykładem. -Wymyślaj słowa piosenki, śpiewaj o babci, która przyniosła kwiaty, o jego oczku, nosku i innych częściach ciała. Nie martw się, że nie potrafisz. Liczy się zabawa, dobre wzorce i uśmiech Twojego dziecka - Czytaj i opowiadaj bajki z twarzą zwróconą do dziecka. Twoja twarz powinna być dobrze oświetlona, aby dziecko widziało dobrze Twoje usta JEŚLI ZAUWAŻYSZ U DZIECKA OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY, WARTO WYBRAĆ SIĘ DO LOGOPEDY I ZAPISAĆ SWOJĄ POCIECHĘ NA ZAJĘCIA O ZWIĘKSZONEJ ILOŚCI KONTAKTÓW Z INNYMI DZIEĆMI, PONIEWAŻ WPŁYW RÓWIEŚNIKÓW MOBILIZUJE DO MÓWIENIA, A ZABAWA STWARZA SYTUACJE AKTYWIZUJĄCE SPONTANICZĄ MOWĘ DZIECKA 2. Jak rozwijać motorykę dużą u dziecka w wieku przedszkolnym? W każdej grupie zajęciowej znajdziemy dzieci, które niechętnie biorą udział w zabawach ruchowych. W czasach komputerów, gier i telewizji większość czynności wykonują na siedząco i tak właśnie spędzają swój czas wolny. Istotne jest tworzenie zdrowych nawyków już od najmłodszych lat. Dzieci mało sprawne ruchowo wymagają dodatkowej zachęty i motywacji do podjęcia działań ruchowych. Ćwiczenia i zabawy rozwijające motorykę dużą kształtują prawidłową postawę ciała, wdrażają do kontrolowania napięcia mięśniowego, wyczuwania własnego ciała, ćwiczą równowagę, koordynację wzrokowo-ruchową, uczą kontrolowania procesów pobudzania i hamowania. Obserwacja dostarcza wielu informacji dotyczących możliwości, poziomu rozwoju, ale także ograniczeń i potrzeb dzieci. Zdiagnozowanie dziecka jest pierwszym krokiem do podjęcia działań mających na celu wspieranie w rozwoju, korygowanie i kompensowanie poszczególnych funkcji. Szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci: • inteligentne, gdyż często się zdarza, że niski poziom motoryczny kompensują sobie zdolnościami umysłowymi, • z nieprawidłową postawą ciała, przygarbione, skulone, • wycofane, niepewne siebie, wyciszone i „grzeczne”, • nadpobudliwe, które głównie kierują się impulsami i potrzebują pomocy w kontrolowaniu swoich odruchów [dzięki procesom pobudzania i hamowania], • z nadwagą lub po prostu niezgrabne ruchowo, potrzebujące więcej czasu na wykonanie czynności samoobsługowych. Zabawy ruchowe pogłębiają oddech, dzięki czemu przyśpiesza krążenie krwi, pobudzone jest całe ciało. Po wysiłku fizycznym łatwiej uświadomić sobie, jak jesteśmy zbudowani, a co za tym idzie – lepiej siebie poznać. Dziecko nabiera większego zaufania do siebie dzięki umiejętności kontrolowania ciała, większej skuteczności własnych działań i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Naturalna dla dzieci potrzeba ruchu stanowić może także doskonały pretekst do ćwiczeń odprężających i odpoczynkowych po wszystkich działaniach stymulujących i rozwijających intelektualnie. 2. Propozycje ćwiczeń i zabaw 2.1. Ćwiczenia wdrażające do utrzymywania prawidłowej postawy ciała • Napinanie i rozluźnianie poszczególnych partii mięśni. Najlepiej wykorzystać opowieści ruchowe, metaforę. Można zaproponować dzieciom: – poruszanie się w lewo i prawo górną częścią tułowia przy zachowaniu równowagi, np. zabawy: „Podróż samolotem”, „Drzewo poruszające gałęziami przez wiatr”, – zwijanie się w pozycję płodową i rozwijanie, np. zabawy: „Wykluwanie się pisklęcia z jajka”, „Rośnięcie kwiatka z cebulki”, „Zasypianie niedźwiadków i budzenie się do życia, – stawanie na palcach i wyciąganie do góry ciała, np. wspinanie się na palcach i naśladowanie zrywania owoców, – rozluźnienie kręgosłupa, swobodne opadanie górnej części ciała: schylanie się z wyprostowanymi nogami, naśladowanie zbierania owoców przez dotykanie palcami dłoni podłogi czy łowienia pstrągów rękami lub szukania ładnego kamyczka w rzece, – zabawa z szarfą (lub apaszką) trzymaną dwiema rękami na końcach: napinanie i rozluźnianie, skręt w lewo i prawo, skłon do przodu, przechodzenie i przeskakiwanie obunóż. • Koordynacja ruchów ciała przy współdziałaniu różnych grup mięśniowych. Można zaproponować dzieciom zabawę naśladowczą z elementami gimnastyki: – „Zrób tak jak ja” – dotykanie dłonią poszczególnych części ciała, witanie się nosa z kolanem itp., – „Orły na śniegu” – leżenie na podłodze, energiczne wymachy rąk i nóg, zwrócenie uwagi na dotykanie podłogi całymi plecami, wyprostowanie kręgosłupa, – pajacyki na stojąco – energiczne wymachy rąk i nóg z podskokami, zwrócenie uwagi na prawidłową postawę ciała, – skakanie na skakance, – turlanie się po podłodze, turlanie kolegi/rodzeństwa/mamy/taty po podłodze, – „rowerek” w powietrzu, leżąc na plecach, – „nożyczki” w powietrzu, leżąc na plecach, – swobodne wymachy rąk do przodu, do tyłu, – pełzanie na brzuchu np. „Wyścigi ślimaków”. • Wyprostowanie postawy ciała, doskonalenie precyzji i kontrola ruchów ciała: – chodzenie z woreczkami na głowie, na ramionach. • Rozciąganie mięśni pleców: – zabawy w parach na stojąco – dzieci (dziecko i rodzic) trzymają się za ręce, stojąc na mocno rozstawionych nogach, cofają się i opadają górną częścią ciała, plecy wyprostowane, – czworakowanie – naśladowanie zwierzątek, wyginanie grzbietów jak kotki, omijanie przeszkód, wchodzenie do tunelu, pokonywanie przeszkód. • Zabawy w szeregu (można wykorzystać np. podczas wizyty kolegów dziecka lub na przyjęciu urodzinowym): – odpychanie kolegi, dzieci dotykają się dłońmi, łopatki ściągnięte. 2.2. Ćwiczenia uczące regulowania napięcia mięśniowego • „Start rakiety w kosmos” – wyskok, dziecko kuca mocno, opierając się na całych stopach, na hasło start (można odliczać z dziećmi 10, 9, 8…) wyskakuje do góry; • „Wyciskanie pomarańczy” – ściskanie dłoni i rozluźnianie; • spacer z piłeczką pingpongową na łyżeczce lub z dzwoneczkiem w ręce, tak by nie zadzwonił, • „Start samolotu” – dziecko kuca stabilnie na obu nogach, powoli podnosi się i zaczyna naśladować lot. 2.3. Ćwiczenia zmierzające do wyczuwania własnego ciała • „Leci, leci mucha…, gdzie usiadła?” – dziecko z zamkniętymi oczami koncentruje się na wrażeniach płynących spoza swojego ciała – rodzic delikatnie dotyka dziecko w którąś część ciała - „jak mucha”; • „Dyrygent” (do przeprowadzenia, gdy dzieci jest więcej lub jeśli rodzic wejdzie w rolę dziecka) – dzieci dobierają się w pary, jedno ma zamknięte oczy i pozwala koledze stojącemu za nim poruszać swoimi rękami w rytm muzyki; • „Pisze pani na maszynie…” – masażyki są nie tylko wspaniałym przeżyciem dla masowanego, ale także masujący rozwija precyzję ruchów. 2.4. Ćwiczenia zmierzające do poznania nóg • marszczenie stopami chusteczki, chwytanie jej palcami i unoszenie, wyrzucanie chusteczki do góry, • uderzenie nogami rytmicznie w woreczki z grochem, • „Jazda na hulajnodze” – jedna noga się odpycha, druga na chusteczce, • odbijanie balonika nogami, kolanami, brzuchem, • naśladowanie skoków małego ptaszka, ropuchy, zająca, • przesuwanie nogami małych przedmiotów, • stymulacja materiałami naturalnymi: zabawy w fasoli, w małych orzechach włoskich – toczenie, układanie kompozycji z kolorowej fasoli, • toczenie piłki nogą. 2.5. Ćwiczenia równowagi • zabawy z wykorzystaniem metafory: wszyscy chodzimy jak kowboje, zawodnicy sumo, modelki na wybiegu, • „Idzie mama do pracy” – szybko, • „Idzie babcia na spacer” – wolno, • „Idzie małpka” – wesoło, • „Idzie duży niedźwiedź” – ciężko, • szybkie wstawanie i siadanie na podłodze, • chodzenie po wyznaczonych trasach, • chodzenie po kamieniach; duże kroki, małe kroki (do tworzenia trasy można wykorzystać gazetę), • chodzenie noga za nogą – po sznurku, skakance, • chodzenie między kręglami – slalom, • chodzenie i bieganie między rozrzuconymi woreczkami, np. „Patrz pod nogi”, • „Omijanie kałuż” – np. omijanie rozrzuconych na podłodze szarf, chusteczek, apaszek, • swobodny marsz w miejscu, •zabawy rytmiczne z szarfą przy muzyce, naśladowanie ruchów, • przesuwanie stopą obręczy (lub małych przedmiotów, zabawek) w lewo, w prawo, przed siebie, za siebie, • kręcenie obręczą na ręce, • „Raki” – chodzenie do tyłu, inna wersja – „Samochody” – cofanie, • tańczą tylko nasze nogi, tylko nasza głowa, tylko nasze ręce itp. 2.6. Zabawy doskonalące koordynację ręka – oko • klaskanie rytmiczne w parach, • zabawy z woreczkami: podrzucanie i łapanie, • zbijanie piłką kręgli, • wrzucanie do wiaderka np. kulek z gazet, • toczenie piłeczki między kręglami z wykorzystaniem rakietki tenisowej, pałki, • toczenie dużej piłki lewą i prawą ręką, • rysowanie w powietrzu kółek (dużych i małych) wstążką lub chusteczką, • przekraczanie środkowej osi ciała z wykorzystaniem propozycji P. Dennisona: rysowanie leniwej ósemki (ósemka „leżąca”) ręką lewą i prawą, nogą lewą i prawą. 2.7. Zabawy orientacyjno-porządkowe, doskonalące procesy pobudzania i hamowania • „Figurki lodowe” – zatrzymywanie się na sygnały umowne, utrzymywanie nieruchomej postawy ciała, • „Ptaszki do gniazd” – wskakiwanie do gniazdek lub siadanie, zwinne podnoszenie się, • „Słońce świeci – pada deszcz” – naśladowanie chowania ciała pod parasol, wystawianie twarzy do słońca, • „Źrebaczki” – swobodne bieganie do muzyki, zmiana kierunku ruchu na sygnał dzwonka, • „Morze – ląd” – przeskakiwanie przez linę obunóż (trudniejsza wersja) na hasło „morze” do przodu, na hasło „ląd” do tyłu. 2.8. Ćwiczenie pamięci ruchowej • naśladowanie prostych układów ciała, • zabawy w kole, dziecko w środku pokazuje ruch, a pozostali uczestnicy zabawy naśladują, • zabawy prostymi rytmami typu: podskocz – klaśnij i kontynuowanie ich, • wprowadzenie trzech (i więcej) rytmów i kontynuowanie ich, • proste układy taneczne o powtarzających się elementach ruchowych. 3. Stymulacja narządów zmysłu: Wzrok Słuch Smak Węch Dotyk Propriocepcja Ważne jest, aby stymulować u dziecka narządy zmysłu, ponieważ to dzięki nim odbierają one bodźce z otoczenia – informują o tym co się wokół nas dzieje. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH ZMYSŁÓW W PERCEPCJI BODŹCÓW Z OTOCZENIA: WZROK: Budowa oka człowieka pozwala na precyzyjne widzenie różnobarwnych przedmiotów i na ustawienie ostrości widzenia przedmiotów różnie odległych od niego. Rozwój wzroku trwa długo i następuje etapami. Warto obserwować dziecko i sprawdzać, czy widać u niego postępy w rozwoju. Zaburzenia wzroku: Dalekowzroczność Krótkowzroczność Astygmatyzm Zez Daltonizm Zaćma Oto kilka ćwiczeń, które stymulują rozwój wzroku : wodzenie oczami za przesuwającymi się przedmiotami, za zapaloną latarką (pod kocem) patrzenie na pulsujące światełka (np. lampki choinkowe) patrzenie przez tubę na obrazki łączenie obrazków pociętych na części patrzenie na stopniowo oddalające się przedmioty dobieranie par takich samych obrazków zabawy przed lustrem dobieranie obrazków do przedmiotów obserwacja przez kalejdoskop obwodzenie konturów obrazków pisakami fluorescencyjnymi ZMYSŁ SŁUCHU: Słuch jest wykorzystywany do komunikacji oraz rozpoznawania otoczenia. Prawidłowo rozwinięty słuch może uchronić dziecko przed wieloma niebezpieczeństwami. Ćwiczenia: słuchanie dźwięków: cichych, głośnych, bardzo głośnych, wysokich, średnich, niskich (obserwacja reakcji) badanie reakcji na szumy, piski, trzaski słuchanie odgłosów płynących z otoczenia słuchanie grających kartek wydawanie dźwięków z różnych instrumentów odszukiwanie źródła różnych dźwięków (schowana pozytywka) rzucanie na podłogę różnych przedmiotów, o różnej strukturze i słuchanie ich odgłosów stukanie palcami o stół, szybę, kartkę, naśladowanie padającego deszczu mieszanie łyżeczką w kubku i w szklance wysłuchiwanie odgłosów z otoczenia, np. natury, pojazdów naśladowanie i rozpoznawanie głosów zwierząt cmokanie, kląskanie językiem ZMYSŁ SMAKU: Pozwala on na analizę składu pokarmu i uniknięcie wielu niebezpieczeństw. Dzięki niemu dziecko nie naje się plasteliny (choć na pewno będzie chciało jej spróbować) i natychmiast wypluje zepsute jedzenie. Celem stymulacji jest uczenie rozróżniania różnych zapachów, przyjemnych i nieprzyjemnych oraz źródeł tych zapachów, uczenie wrażliwości smakowej. Warto zapoznawać dziecko z różnymi smakami. Jak go rozwijać ? degustacja potraw kwaśnych smakowanie na słono i gorzko smakowanie potraw słodkich przeciwieństwa smakowe (sól-cukier, czekolada gorzka-czekolada słodka) picie przez rurkę soków rozpoznawanie smaków poprzez wybranie rysunku właściwego owocu gra edukacyjna memory - Smaki świata ZMYSŁ WĘCHU: O niedowrażliwości węchowej możemy mówić, gdy dziecko: obwąchuje ludzi (ich części ciała) wącha przedmioty, także te które są nieprzyjemne dla innych obwąchuje własne ręce, nogi, włosy, ubrania liże ręce zjada rzeczy niejadalne, Nadwrażliwość węchowa u dzieci charakteryzuje się: skarżeniem się na wszechobecny nieprzyjemny zapach wyczuwaniem zapachów tam, gdzie inni ich nie czują oporem przed jedzeniem dławieniem się, dusznościami, które powstają z niejasnych przyczyn Stymulacja: warto podawać dziecku do powąchania rożne przedmioty: owoce, warzywa, kwiaty wąchanie zapachów przyjemnych wąchanie zapachów ostrych wąchanie zapachów kosmetycznych wąchanie zapachów chemicznych wąchanie orientalnych kadzidełek zapachowe świece szukanie ukrytego zapachu poduszki wypełnione naturalnymi materiałami (sianem, słomą, liśćmi) pudełka z zapałek, w których ukryjemy: np. kawę, skórkę z pomarańczy, pieprz, cynamon, goździki gra edukacyjna - nos w nos zapachy owoców - gra sensoryczna ZMYSŁ DOTYKU: Między innymi dzięki możliwości czucia potrafimy bardzo szybko, niezależnie od świadomości reagować na zagrożenie. Automatycznie cofamy rękę w momencie, w którym poczujemy ukłucie lub oparzenie. Dzięki takim reakcjom unikamy przeważnie większych obrażeń ciała. Zacznij stymulować zmysł dotyku i ochroń dziecko przed niebezpieczeństwem! Przykładowe działania: dotykanie materiałów o różnej strukturze, darcie papieru, robienie papierowych kul, przesypywanie piasku, kaszy itp. z jednego naczynia do drugiego przekładanie ziaren fasoli, rodzynek, migdałów itp. z jednego naczynia do drugiego modelowanie w materiałach niestrukturalizowanych masaż dłoni, stóp, ciała materiałami o różnej fakturze, wkładanie rąk i nóg do kosza wypełnionego piłeczkami (suchy minibasen) różnicowanie szczypania, drapania, opukiwania, oklepywania rozpoznawanie umieszczonych w woreczku drobnych przedmiotów codziennego użytku PROPRIOCEPCJA: To zmysł orientacji ułożenia części własnego ciała. Dzięki temu zmysłowi wiemy np. jak ułożone są nasze kończyny bez patrzenia. Zaburzenia: Niemowlęta z obniżonym napięciem mięśni mają trudności z osiąganiem kolejnych faz rozwoju ruchowego, natomiast dzieci z obniżonym napięciem mięśni dążą do zamkniętych i stabilizujących pozycji ciała: siadają na krzesłach z nogami pod brodą lub po turecku, zaplatają stopy o nogi krzeseł, podkładają dłonie pod kolana lub uda, przyjmują pozycje, które innym wydają się dziwaczne i niewygodne, wprawiają ciało w ruch kiwając się na krześle Jak stymulować propriocepcje? spacer z poduszką na głowie spacer po linii prostej ćwiczenia z piłką tor przeszkód bieganie skakanie jazda na hulajnodze, rowerze niech dziecko stanie na lewej nodze i wykonuje skłony, tak by rękami dotknąć palców lewej stopy. Wykonać ich 5, jeśli to możliwe - z zamkniętymi oczami, następnie powtórzenie tego samego na drugiej nodze ćwiczenia z zawiązanymi oczami- dziecko staje przed nami, zawiązujemy mu oczy i mówimy różne polecania, np.: „Teraz dotknij ucha, dotknij nosa, podnieś lewą nogę do góry”. Dziecko w ten sposób uczy się orientacji własnego ciała przeskoki w bok (w prawo i w lewo) na jednej nodze skłony, skręty i kręcenie głową marsz z wymachami rąk i nóg skoki pajacyka, żabki przewroty w przód i w tył zakręcanie i odkręcanie słoików wyciskanie gąbki kołysanie się huśtanie się na huśtawce turlanie po podłodze wchodzenie i schodzenie po schodach obracanie się wokół własnej osi zabawy ruchowe przy muzyce kształtujące obraz ciała Zabawa jest podstawową formą aktywności dziecka w wieku przedszkolnym, dlatego między innymi przez nią możemy stymulować rozwój dziecka. To właśnie w tym wieku najlepiej rozwijać wszystkie sprawności pociech. Drogi Rodzicu! Obserwuj dziecko i poświęć mu więcej czasu i uwagi. Pamiętaj, że dzieci rozwijają się w różnym tempie! Motywuj swoje dziecko i daj mu poczucie bezpieczeństwa, a jego rozwój będzie przebiegał szybko i prawidłowo. Mamy nadzieję, że rady i ćwiczenia, które zawarłyśmy w Naszej pracy pomogą Państwu w przeprowadzeniu stymulacji na różnych sferach rozwojowych oraz wskażą, jak mądrze wspierać rozwój dziecka i motywować do zdobywania wiedzy i umiejętności które z pewnością zaprocentują w przyszłości. Agnieszka Konieczny Patrycja Gąsiorek