Grzechy polskiej edukacji (3)

Transkrypt

Grzechy polskiej edukacji (3)
Wykorzystywanie zdjęć w internecie
Często można zadawać sobie pytania kiedy i jak można wykorzystywać zdjęcia w internecie czy można rozpowszechniać lub zapożyczać sobie zdjęcia
znalezione w internecie, czy w końcu jak to jest z rozpowszechnianiem
zdjęć, na którym jest więcej osób. Czy w takich sytuacjach zawsze konieczna jest zgoda przedstawionych osób na wykorzystanie ich wizerunku? Tematyka ta jest bardzo szeroka, dlatego ze względu na długość opracowania
w niniejszym artykule przedstawione zostaną odpowiedzi na najważniejsze
i najczęściej pojawiające się pytania.
Jakie zdjęcia podlegają ochronie
prawnej?
Zgodnie z obowiązującym prawem autorskim chronione będą tylko takie zdjęcia,
które będą zaliczane do utworów w rozumieniu tego prawa. Ustawa natomiast
definiuje utwór jako każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia
i sposobu jego wyrażenia. Zatem niestety
nie wszystkie fotografie będą chronione.
Zaliczać do chronionych będziemy zdjęcia, jeżeli będą spełniały cechy utworu w
szczególności jeżeli będą indywidualne,
oryginalne i twórcze. Podkreślić należy natomiast, że fotografia, żeby została
sklasyfikowana jako utwór nie musi być
dziełem sztuki i nie musi posiadać walorów twórczości na poziomie artyzmu, ani
przedstawiać wysokiej wartości czy mieć
konkretnego przeznaczenia lub funkcji.
Nie będzie miało również znaczenia czy
zdjęcie zostało wykonane przez profesjonalnego fotografa czy zostało zrobione
prywatnie. Ocena czy dane zdjęcie będzie utworem nigdy nie może opierać się
na subiektywnej ocenie tego faktu przez
osobę kopiującą takie zdjęcie, ale najczęściej to sąd będzie dokonywał takich
ustaleń. Proszę jednak pamiętać, że nawet jeżeli zdjęcie nie będzie utworem i
nie będzie chronione prawem autorskim,
to nie znaczy to, że wcale nie będzie w
żaden sposób chronione innymi prawami. Oprócz prawa autorskiego przepisami, które będą chroniły dzieła niebędące utworami, będziemy mogli znaleźć
przykładowo w Kodeksie Cywilnym czy
ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Czy wystawianie zdjęć w internecie
przez autora powinno być rozumiane
jako jego zgoda na ich rozpowszechnianie?
Samo umieszczanie przez autora zdjęć
w internecie nie może być interpretowane równoznacznie z automatycznym
udzieleniem przez niego zgody na ich
upublicznianie czy innego rodzaju rozpowszechnianie. Ponadto twórca może
żądać wynagrodzenia za rozpowszechnianie jego zdjęć. W związku z tym
proszę bardzo ostrożnie podchodzić do
rozpowszechniania zdjęć znalezionych
przypadkowo w internecie.
Czy należy wskazywać autora zdjęcia?
Zgodnie z prawem autorskim autorowi
fotografii, jak i jego współautorom, przysługiwać będą prawa osobiste i majątkowe. Chodzić tu będzie przede wszystkim
o prawo autora do wskazywania go jako
twórcy utworu, decydowania o tym czy
będzie podpisywał utwór prawdziwym
imieniem i nazwiskiem, czy pseudonimem, prawo decydowania o sposobie korzystania z utworu, czy prawo do żądania
wynagrodzenia za korzystanie z utworu i
inne. Dlatego przypisywanie sobie autorstwa nieswoich zdjęć będzie bezprawne.
Jakie są prawa osób przedstawionych na
zdjęciu?
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i
prawach pokrewnych, rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dn.
19.12.2002r. zdefiniował wartość chronioną przez prawo do wizerunku w następujący sposób: „dobrem chronionym
jest autonomia każdej osoby w zakresie
swobodnego rozstrzygania, czy i w jakich
okolicznościach jej wizerunek może być
Z cyklu „ Po lewej stronie” (19)
Grzechy polskiej edukacji (3)
Dyplomy bez pokrycia, doktoranci bez
perspektyw
Tak zwany boom edukacyjny lat 90. XX
wieku był możliwy dzięki poja­wieniu się
dziesiątków prywatnych szkół wyższych.
Nie wszystkie z nich działały z myślą o
misji edukacyjnej. Część szkół, nastawiona głównie na pozyskanie dochodów,
prowadziła fikcyjną edukację akademicką. Dyplomy wydawane przez te uczelnie nie mają pokrycia w kompetencjach
absol­wentów. W praktyce oznacza to kolejne ogniwo rozwarstwienia w systemie
edukacji. Młodzież z małych miejscowostrona 8
ści, której nie stać na utrzyma­nie w dużym mieście akademickim, wybiera szkoły wyższe najbliżej miej­sca zamieszkania.
Płaci za studia i otrzymuje często dyplom
bez pokry­cia. Odrębnym problemem staje się nadprodukcja doktorantów. W latach 90. uczelnie w całym kraju kształciły
łącznie ok. trzech tysięcy doktorantów,
w 2010 roku liczba ta wynosiła ponad
32 000. Trudno oprzeć się wrażeniu, że
zjawisko to łączy się przede wszystkim
z chęcią pozyskania pieniędzy przez
uczelnie. Młodzi ludzie podejmują studia doktoranckie nie tylko dla prestiżu,
rozpowszechniany“. Natomiast zgoda
osoby, której wizerunek ma być rozpowszechniany może być wyrażona w dowolny sposób: ustnie, pisemnie, czy nawet w formie aktu notarialnego. Istotne
jest, żeby osoba taka była świadoma, że
jej wizerunek będzie rozpowszechniany
oraz żeby znała miejsce i czas tego rozpowszechniania. Należy pamiętać, że jeżeli
zgoda taka zostanie udzielona, to będzie
to wyłączało bezprawność osoby rozpowszechniającej wizerunek.
Kiedy nie jest potrzebna zgoda na publikację wizerunku?
Ustawa wskazuje także wyjątki kiedy
zgoda na rozpowszechnianie wizerunku
nie jest wymagana. Przepisy wskazują
następujące przypadki: po pierwsze osoby, które otrzymały umówioną zapłatę za
pozowanie, po drugie osoby powszechnie znane, jeżeli wizerunek wykonano w
związku z pełnieniem przez nich funkcji
publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych oraz po
trzecie osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz czy publiczna impreza. Zgodnie
z przepisami domniemuje się, że jeżeli
osoba pozowała za pobraniem wynagrodzenia to traktuje się to tak, jakby
udzieliła zezwolenia na rozpowszechnianie wizerunku, o ile model wyraźnie
nie zastrzegł inaczej. Należy jednak podkreślić, że poprzez domniemanie to nie
może ucierpieć prawo osobiste, chronione przepisami kodeksu cywilnego (czyli
przykładowo prawo prywatności, czy do
czci). Podobnie jest w przypadku osób,
które „stanowią jedynie szczegół całości
takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza”, są one pozbawione prawa do decydowania o rozpowszechnianiu
swojego wizerunku. Zgromadzenie będzie definiowane jako większa, publiczna
grupa ludzi, natomiast impreza publiczna jako impreza dostępna dla większego,
niezamkniętego kręgu. Należy zwrócić
uwagę, że wyłączenie to nie będzie skuteczne w przypadku kadrowania pojedynczych osób na imprezie publicznej
(np. zdjęcie konkretnej jednej osoby na
meczu piłki nożnej). Czyli zezwolenia
nie będzie wymagało rozpowszechnienie takiego wizerunku jeśli stanowi on
element nieistotny w całości, który w
ale głównie z myślą o lepszej sytuacji na
rynku pracy. Ani szkolni­ctwo wyższe, ani
gospodarka nie są w stanie wchłonąć tej
liczby doktorów. Umasowienie studiów
doktoranckich doprowadziło do powstania licznej grupy osób bez możliwości
wykorzystania swoich umiejętności, tworzących swoisty prekariat akademicki.60
Lewica dla Polski
Przedszkola i edukacja równych szans
Lewica świadoma wyzwań cywilizacyjnych XXI wieku opowiada się za
szkołą egalitarną, świecką, tolerancyjną, nowoczesną. Wyrównywanie szans
edu­
kacyjnych jest najefektywniejsze na
wczesnych etapach edukacji. Konieczne
jest zatem objęcie opieką przedszkolną wszystkich dzieci w wieku 3–5 lat w
publicznych placówkach, o rozwiniętej
Centrum Ochrony Prawnej
Infolinia 801 003 138
razie usunięcia nie zmieniłby charakteru
przedstawionego obrazu, czyli np. tysiące ludzi na trybunie meczu piłkarskiego.
Istotna będzie w tym przypadku zdolność rozpoznania konkretnego widza.
Co zrobić, gdy bezprawnie wykorzystano nasz wizerunek?
Osoba,
której
wizerunek
został
wykorzystany bez jej zgody może
dochodzić swoich praw najczęściej na
gruncie przepisów
kodeksu cywilnego oraz ustawy o prawie autorskim i
prawach pokrewnych. Nie ma natomiast tutaj znaczenie czy bezprawne rozpowszechnienie wizerunku nastąpiło w
internecie, czy poza nim. W pierwszej
kolejności osoba poszkodowana powinna domagać się zaniechania rozpowszechniania jej wizerunku. Osoba, której
wizerunek został bezprawnie rozpowszechniony będzie miała po spełnieniu
konkretnych przesłanek przykładowo
prawo do usunięcia skutków naruszenia
prawa do wizerunku, otrzymania nawet
trzykrotności wartości wynagrodzenia za
wykorzystanie wizerunku, czy otrzymania odszkodowania za doznaną krzywdę
związaną z naruszeniem.
Przypominamy, że osoby posiadające
Ochronę Prawną CDO24 mogą zawsze, na bieżąco zasięgnąć dodatkowych
informacji w departamencie prawnym
CDO24 pod numerem telefonu
801 003 138, który działa codziennie od
poniedziałku do piątku w godzinach od
8.00 do 16.30. Pozostałe osoby zainteresowane posiadaniem ochrony prawnej
zapraszamy do zapoznania się z ofertą
CDO24 na stronie internetowej www.
cdo24.pl.
Monika Weingärtner
Informujemy, że artykuł ten nie jest opinią
prawną i nie może nie może służyć jako
ekspertyza przed żadnym sądem, urzędem
czy osobą prywatną. Proszę pamiętać, że ze
względu na długość opracowanie artykuł
dostarcza jedynie informacji ogólnych, które
w konkretnym przypadku nie mogą zastąpić
porady prawnej.
funkcji wyrównawczych i inte­gracyjnej.
Należy podnieść jakość opieki przedszkolnej przez zmniejszenie liczby dzieci
w oddziałach, zwiększenie liczby psychologów dziecięcych, rozwój programów kompensacyjnych. Etap edukacji
przedszkolnej powi­
nien usuwać deficyt
wynikający ze społecznego położenia
rodziców dzie­cka. Edukacja przedszkolna powinna być finansowana z budżetu
państwa.
cdn
Źródło: „Lewica dla Polski” - Materiał
zebrany i opracowany z okazji Kongresu
Polskiej Lewicy przez Radę Polityczno-Programową Sojuszu Lewicy Demokratycznej z udziałem partii, organizacji i
związków zawodowych, które zadeklarowały udział w Kongresie Polskiej Lewicy.

Podobne dokumenty