Page pour l`impression
Transkrypt
Page pour l`impression
Sto miliardów gwiazd, sto miliardów galaktyk i ja, i ja, i ja W naszej Galaktyce jest około 100 miliardów gwiazd, a w dostępnym obserwacyjnie Wszechświecie jest przynajmniej 100 miliardów galaktyk. Z drugiej strony mówi się, że istnieją układy planetarne wokół innych gwiazd, choć nawet nie wiadomo dokładnie jak często występują. Trudno jednak myśleć, że warunków i procesów prowadzących do pojawienia się, trzy miliardy lat temu, życia na Ziemi, nie odnajdziemy również na innych planetach, poza Układem Słonecznym. Strefa "zamieszkiwalna", ekosfera wokół innych gwiazd Na pewno te warunki są dość ściśle określone i , na przykład, niezbędna obecność ciekłej wody narzuca to, by temperatura planety nie była ani za niska ani za wysoka. Ponadto jeśli planeta jest za duża, to staje się planetą gazową, z atmosferą składającą się głównie z wodoru i helu,gdzie życiodajne reakcje chemiczne nie mogą zachodzić. Wydaje się, że wymagane są także inne warunki, jak na przykład nie za częste bombardowanie przez planetiody, bo każdy "pocisk" może doszczętnie zniszczyć procesy życiowe. "Strefą zamieszkiwalną", albo ekosferą, nazywamy rejon wokół gwiazdy, gdzie może występować woda w stanie ciekłym, czyli gdzie temperatury mieszczą się w granicach od 0 do 100°C. Obrazek przedstawia położenie tej strefy na wykresie masa gwiazdy (w masach Słońca)/ wielka półoś (w jednostkach astronomicznych). W przypadku gwiazd bardziej masywnych (które świecą jaśniej) ekosfera znajduje się dalej. Podziękowania : Obserwatorium Paryskie / UFE Obecność Jowisza, "zgarniającego" bardzo liczne meteoryty w początkowym okresie tworzenia się Układu Słonecznego, bez wątpienia była czynnikiem podtrzymującym życie na naszej Ziemi. Jakie życie ? Jak jednak w sposób ogólny scharakteryzować życie, bez antropomorfizmu, to znaczy bez zasugerowania się jedynym przypadkiem jaki znamy, życiem na Ziemi? Pierwszą bardzo ogólną uwagą jest, że życie to, między innymi, złożona zakodowana informacja: informacja zawarta w genach, która może się kopiować, albo prawie kopiować, a rola błędów odgrywa zasadniczą rolę w ewolucji, która miała miejsce na Ziemi. Do utrwalenia tej informacji przydałby się "alfabet", który pozwoliłby tworzyć "słowa", gdy piszemy "litery"". Niestety w świecie fizyki najwydajniejszym alfabetem są chemiczne łańcuchy organicznych związków węgla: można nimi napisać bardzo wiele różnych "słów" i to w sposób liniowy ( to znaczy słów dających się przeczytać w narzuconym porządku ). Atom węgla jest jedynym, który wchodzi w złożone Podwójna helisa DNA, symbol życia na Ziemi. reakcje chemiczne z innymi atomami węgla, i z Podziękowania : Obserwatorium Paryskie/ UFE atomami innych pierwiastków, tworząc długie łańcuchy cząstek. Warunkiem reakcji jest obecność wody, która tym związkom sprzyja. Takie złożone łańcuchy węglowe wykryto już poza Ziemią, w naszej Galaktyce i w innych galaktykach. Z trudem widać jakiego innego "dowodu istnienia alfabetu" pozaziemskiego życia możnaby użyć. Znakomita większość odkrytych we Wszechświecie złożonych cząsteczek to cząsteczki węgla. Jak odkrywać życie ? Jedynym sposobem "wyłowienia" węgla z pierwotnej atmosfery planety jest zniszczenie cząstki CO 2 , która występuje w obfitości. Robiąc to uwalniamy tlen. Tak właśnie dzieje sie na Ziemi, gdzie chlorofil roślin, wykorzystując słoneczne światło, przemienia CO 2 w biomasę o węglowym pochodzeniu i uwalnia tlen, którego zresztą tak bardzo potrzebują ewoluujące stworzenia. Z drugiej strony jeśli produkcja tlenu przez żywe stworzenia nie byłaby ciągła, to tlen gwałtownie by zniknął, utleniłyby się skały, powstałaby "rdza". I w końcu nie znamy naturalnego mechanizmu mogącego produkować na planecie tlen w sposób niebiologiczny, to znaczy bez udziału życia. Tak więc dzisiejsi astrobiologowie uważają, że skoro odkrywa się tlen i wodę na planecie, to występowanie na niej życia jest bardzo prawdopodobne. Obserwacje widma pokazują obecność biomarkerów O 3 i H2 O na Ziemi, Wenus i Marsie. Podziękowania : Menesson i Marrioti Kosmiczne misje poszukujące życia Jest to cel, jaki sobie stawia misja kosmiczna DARWIN, która szukać będzie ,w atmosferach uprzednio zidentyfikowanych egzoplanet, obecności ozonu (O 3), cząstki łatwiejszej do wykrycia niż molekularny tlen (O 2) , a która się tworzy, gdy tylko pojawia się tlen. Projekt misji ESA - DARWIN . Podziękowania : ESA