Page pour l`impression

Transkrypt

Page pour l`impression
Sto miliardów gwiazd, sto miliardów galaktyk i
ja, i ja, i ja
W naszej Galaktyce jest około 100 miliardów
gwiazd, a w dostępnym obserwacyjnie Wszechświecie
jest przynajmniej 100 miliardów galaktyk. Z drugiej
strony mówi się, że istnieją układy planetarne wokół
innych gwiazd, choć nawet nie wiadomo dokładnie jak
często występują. Trudno jednak myśleć, że
warunków i procesów prowadzących do pojawienia
się, trzy miliardy lat temu, życia na Ziemi, nie
odnajdziemy również na innych planetach, poza
Układem Słonecznym.
Strefa "zamieszkiwalna", ekosfera wokół innych
gwiazd
Na pewno te warunki są dość ściśle
określone i , na przykład, niezbędna obecność
ciekłej wody narzuca to, by temperatura
planety nie była ani za niska ani za wysoka.
Ponadto jeśli planeta jest za duża, to staje
się planetą gazową, z atmosferą składającą się
głównie z wodoru i helu,gdzie życiodajne
reakcje chemiczne nie mogą zachodzić.
Wydaje się, że wymagane są także inne
warunki, jak na przykład nie za częste
bombardowanie przez planetiody, bo każdy
"pocisk" może doszczętnie zniszczyć procesy
życiowe.
"Strefą zamieszkiwalną", albo ekosferą, nazywamy rejon
wokół gwiazdy, gdzie może występować woda w stanie
ciekłym, czyli gdzie temperatury mieszczą się w granicach
od 0 do 100°C. Obrazek przedstawia położenie tej strefy na
wykresie masa gwiazdy (w masach Słońca)/ wielka półoś
(w jednostkach astronomicznych). W przypadku gwiazd
bardziej masywnych (które świecą jaśniej) ekosfera znajduje
się dalej.
Podziękowania : Obserwatorium Paryskie / UFE
Obecność Jowisza, "zgarniającego" bardzo liczne meteoryty w początkowym okresie tworzenia się
Układu Słonecznego, bez wątpienia była czynnikiem podtrzymującym życie na naszej Ziemi.
Jakie życie ?
Jak jednak w sposób ogólny scharakteryzować życie,
bez antropomorfizmu, to znaczy bez zasugerowania
się jedynym przypadkiem jaki znamy, życiem na
Ziemi?
Pierwszą bardzo ogólną uwagą jest, że życie to,
między innymi, złożona zakodowana informacja:
informacja zawarta w genach, która może się
kopiować, albo prawie kopiować, a rola błędów
odgrywa zasadniczą rolę w ewolucji, która miała
miejsce na Ziemi.
Do utrwalenia tej informacji przydałby się
"alfabet", który pozwoliłby tworzyć "słowa", gdy
piszemy "litery"". Niestety
w świecie fizyki
najwydajniejszym alfabetem są chemiczne łańcuchy
organicznych związków węgla: można nimi napisać
bardzo wiele różnych "słów" i to w sposób liniowy ( to
znaczy słów dających się przeczytać w narzuconym
porządku ).
Atom węgla jest jedynym, który wchodzi w złożone
Podwójna helisa DNA, symbol życia na Ziemi.
reakcje chemiczne z innymi atomami węgla, i z
Podziękowania : Obserwatorium Paryskie/ UFE
atomami innych pierwiastków, tworząc długie
łańcuchy cząstek. Warunkiem reakcji jest obecność wody, która tym związkom sprzyja.
Takie złożone łańcuchy węglowe wykryto już poza Ziemią, w naszej Galaktyce i w innych galaktykach.
Z trudem widać jakiego innego "dowodu istnienia alfabetu" pozaziemskiego życia możnaby
użyć.
Znakomita większość odkrytych we Wszechświecie złożonych cząsteczek to cząsteczki węgla.
Jak odkrywać życie ?
Jedynym sposobem "wyłowienia" węgla z pierwotnej
atmosfery planety jest zniszczenie cząstki CO 2 , która
występuje w obfitości. Robiąc to uwalniamy tlen.
Tak właśnie dzieje sie na Ziemi, gdzie chlorofil
roślin, wykorzystując słoneczne światło, przemienia
CO 2 w biomasę o węglowym pochodzeniu i uwalnia
tlen, którego zresztą tak bardzo potrzebują
ewoluujące stworzenia.
Z drugiej strony jeśli produkcja tlenu przez żywe
stworzenia nie byłaby ciągła, to tlen gwałtownie by
zniknął, utleniłyby się skały, powstałaby "rdza".
I w końcu nie znamy naturalnego mechanizmu
mogącego produkować na planecie tlen w sposób
niebiologiczny, to znaczy bez udziału życia.
Tak więc dzisiejsi astrobiologowie uważają, że skoro
odkrywa się tlen i wodę na planecie, to występowanie
na niej życia jest bardzo prawdopodobne.
Obserwacje widma pokazują obecność biomarkerów O 3 i
H2 O na Ziemi, Wenus i Marsie.
Podziękowania : Menesson i Marrioti
Kosmiczne misje poszukujące życia
Jest to cel, jaki sobie stawia misja kosmiczna
DARWIN, która szukać będzie ,w atmosferach
uprzednio zidentyfikowanych egzoplanet, obecności
ozonu (O 3), cząstki łatwiejszej do wykrycia niż
molekularny tlen (O 2) , a która się tworzy, gdy tylko
pojawia się tlen.
Projekt misji ESA - DARWIN .
Podziękowania : ESA