Etap_1_badan_terenowych-Iwiecino
Transkrypt
Etap_1_badan_terenowych-Iwiecino
Ewidencja i waloryzacja zasobów rozwojowych wsi Iwięcino Iwięcino – wieś końca świata Specjalizacja wiąże się ze znajdującym się w iwięcińskim kościele malowidłem „Sąd Ostateczny”. Będzie się ona opierać na różnorodnych interpretacjach terminu „koniec świata” i zagadnieniach z tym związanych (np. koniec świata rolniczego, historycznego, przyrodniczego). W ramach tworzenia produktu wsi mieszkańcy przygotowani zostaną do prowadzenia zajęć edukacyjnych nt. astronomii, historii i końca świata rolniczego, języka niemieckiego i różnic międzykulturowych przygotują również „podwórzec czasu” oraz zajęcia artystyczne z wykorzystaniem między innymi słomy, siana, trzciny czy kamienia. 1. Przebieg badań Badania prowadzone w Iwięcinie służyły ewidencji zasobów, które mogą okazać się przydatne przy tworzeniu usług i produktów związanych z zagadnieniem końca świata. 1 Piątek 16. IX Pierwszy dzień pobytu w Iwięcinie poświęcony był stworzeniu ogólnego obrazu miejscowości i jej mieszkańców. n Wyprawa w poszukiwaniu innych światów Pierwsza wycieczka po wsi. Przewodnikami byli młodzi mieszkańcy Iwięcina. Celem wyprawy, było poszukiwanie „innych światów” czyli próba spojrzenia na Iwięcino z nowej strony. n Użycie imaginoskopów Używaliśmy w tym celu wspólnie przygotowanych imagineskopów. Ten tajemniczy instrument badawczy jest prostym do skonstruowania urządzeniem optycznym, które zwiększa wyobraźnię spoglądającego przezeń obserwatora. 2 Sobota 17. IX n Wyprawa na koniec świata 1 Ewidencja i waloryzacja zasobów rozwojowych wsi Iwięcino Zdecydowaliśmy się na tę wyprawę korzystając z doświadczeń zebranych poprzedniego dnia. Powołane zostały trzy drużyny badawcze: d. s. końca świata w historii (świat niemiecki); d. s. końca świata w przyrodzie i d. s. końca świata rolniczego. n Powstaje przewodnik po końcach świata w Iwięcinie Po powrocie z badań terenowych każda z ekip badawczych zrelacjonowała pozostałym przebieg swojej podróży i opowiedziała o dokonanych odkryciach. Po podsumowaniu wydarzeń dnia rozegraliśmy mecz we frisbee. n Wspólne granie - muzyka z końca świata Dzień zakończyliśmy ogniskiem i wspólnym graniem „muzyki z końca świata”. Posłużyły nam do tego etniczne instrumenty afrykańskie. Warsztaty muzyki afrykańskiej prowadzili Wojtek Tężycki z Koszalina i Wojtek Lewandowski z Iwięcina 3 Niedziela 18. IX n Msza święta Niedziela była dniem podsumowań. Rozpoczęła się od Mszy Świętej w zatłoczonym Iwięcińskim Kościele. Podczas mszy odczytany został list duszpasterski od księdza Henryka Romanika. n Spotkania z mieszkańcami Iwięcina i okolic Miłą gościną i cennymi informacjami zaszczycili nas w Iwięcine Państwo Drojman i Pan Socha, a w pobliskim Rzepkowie – Państwo Tomasik. 2. Końce świata w Iwięcinie Ewidencja końców świata w Iwięcinie objęła ślady tego zjawiska, które udało się zaobserwować w przestrzeni społeczno – kulturowej wsi. 2 Ewidencja i waloryzacja zasobów rozwojowych wsi Iwięcino 1 Ślady końca świata w historii n Pomnik końca świata Obelisk umieszczony w pobliżu kościoła, przy wjeździe od strony Koszalina, przeżył już kilka końców świata. Ustawiony został po I wojnie światowej na cześć niemieckich żołnierzy. W 1945 roku umieszczono na nim Orła Białego i napis „Bóg, Ojczyzna”. Pomnik jest świadkiem przemijających epok historycznych. n Kościół i cmentarz Te dwa miejsca do 1945 roku służyły gminie ewangelickiej. Wraz z odejściem ludności niemieckiej, stały się świadkami dawnych czasów i końca świata niemieckiego na tych ziemiach. W przypadku cmentarza podkreśla to fakt usytuowania polskich i niemieckich mogił w obrębie jednego ogrodzenia. Jest tam też studnia – metafora niezgłębionej przestrzeni czasu. W Iwięcińskim kościele odbywają się co 2 lata nabożeństwa z udziałem pastora ewangelickiego. Po prawej stronie ołtarza jest też tablica z nazwiskami ewangelickich proboszczów – dawnych gospodarzy świątyni. n Architektura wsi Domy w Iwięcinie są w większości poniemieckie. Część z gospodarstw jest odnawiana z dbałością o zachowanie tradycyjnego charakteru lokalnej architektury. Symbolem końca świata pruskiej arystokracji i końca świata PGR - ów jest zrujnowany pałac w Rzepkowie. n Grodzisko w lesie w pobliżu leśniczówki W lesie, w pobliżu leśniczówki Bielkowo, znajduje się grodzisko. Jest widoczne jako kwadrat obwałowań 50m. na 50m. W całości porośnięte jest zaroślami. Wykopaliska archeologiczne nie są w tym miejscu prowadzone(zostały przerwane). 3 Ewidencja i waloryzacja zasobów rozwojowych wsi Iwięcino 2 Ślady końca świata w przyrodzie n Koniec epoki lodowcowej Ostatnie zlodowacenie miało na tym terenie miejsce ok. 10000 lat temu. Śladami końca świata epoki lodowcowej są liczne głazy narzutowe. Zostały one przywleczone przez lodowiec ze Skandynawii. Zostały wykorzystane przy budowie kościoła i otaczającego go muru. Niektórzy mieszkańcy kolekcjonują szczególnie piękne ich okazy. Największe znajdują się przy leśniczówce Bielkowo i w gospodarstwie pana Sochy. Legenda głosi, że te wielkie kamienie zostały tu porozrzucane przez samego diabła! Na niektórych widać jeszcze ślady pazurów. n Flora Charakterystyczne dla terenu Iwięcina jest występowanie turzycy. Pochodzi ona z końca świata – z odległej Skandynawii i nie występuje w Polsce nigdzie indziej. Obecnie w świecie flory dokonuje się swoisty koniec świata – wymierają jesiony. Może to być spowodowane stosowaniem na polach chemicznych środków ochrony roślin, widać tu związek z końcem tradycyjnego rolnictwa. § Meteoryt Podobno gdzieś na pola pod Iwięcinem spadł meteoryt. Narobił huku i błysku. Prawdziwy, czy nie, wzbudził wśród mieszkańców zainteresowanie problematyką ciał niebieskich. 3 Koniec świata rolniczego n Poniemieckie maszyny rolnicze W gospodarstwach w Iwięcinie do dzisiaj znajdują się liczne poniemieckie maszyny rolnicze. Szczególnie duży ich zbiór znajduje się u Państwa Tomasik w Rzepkowie – są tam specjalnie wyeksponowane i konserwowane, a ich kolekcja (towarzysząca zbiorom marynistycznym) wciąż się powiększa. 4 Ewidencja i waloryzacja zasobów rozwojowych wsi Iwięcino Dawne urządzenia do prac polowych i gospodarczych można też znaleźć w obejściu Pana Sochy i u Państwa Drojmanów. n Dawne metody rolnicze Używane dawniej maszyny świadczą o końcu świata pewnych technologii rolniczych. Na przykład pług do podorywki świadczy o stosowaniu mechanicznej metody plewienia. Ręczna pralka i magiel to świadek czasów sprzed automatów. Sprzed końca świata dawnych metod upraw, pochodzą przedwojenne odmiany drzew owocowych, w sadzie u pana Sochy. Na drodze szczepień powstaje tam rodzaj banku genetycznego, w którym na jednym pniu rośnie i owocuje nawet pięć odmian jabłoni! W pobliżu gospodarstwa Pana Sochy znajduje się Górka Wiatraczna na której stał młyn wiatrowy. Zawalił się podczas „apokaliptycznego” sztormu na Bałtyku, kilka lat po zakończeniu II Wojny Światowej. Zachowały się po nim fundamenty i piwnica. 3. Kościół Kościół w Iwięcinie stanowi obiekt dumy mieszkańców. Został zbudowany przez Cystersów z Bukowa Morskiego pod koniec XIV w. Dawniej otoczony był cmentarzem, po którym pozostał mur z trzema bramami, dla mieszkańców: Iwięcina, Wierciszewa i Bielkowa. Charakterystycznym elementem krajobrazu wsi jest wieża kościelna pochylona lekko ku zachodowi – to z tej strony najsilniej wieje. Wnętrze kościoła podlega renowacji. Obecnie odnowiony został ołtarz. Wnętrze świątyni to przestrzeń sacrum – wyjęta z ram ziemskiego czasu i przemijania, może dlatego zachowało się tam tak wiele śladów dawnych czasów, końców i początków kolejnych światów na tych ziemiach. O Końcu i Początku opowiada obraz pokrywający strop kościoła. Polichromia ta powstała w XVII w. Jej fundatorami byli: Katarzyna Maria von Bulgrin (dziedziczka z Rzepkowa) oraz pastor Malichius. Tematem malowidła jest Dzień Pański. Ma ono 5 Ewidencja i waloryzacja zasobów rozwojowych wsi Iwięcino strukturę cykliczną. Przedstawia cykl życia na wsi, zamyka się w ramach czasowych od świtu do zmierzchu i opowiada historię zbawienia od stworzenia do końca świata. Postacie charakterystyczne w tym przedstawieniu to diabły: diabeł z twarzą ówczesnego wójta, wyjątkowo nie lubianego we wsi; oraz diabełek pomorski, z rybim ogonem. W części poświęconej sądowi ostatecznemu można też zobaczyć nieszczęsne dusze potępione (płci żeńskiej) tonące w piekielnym ogniu. 4. Inicjatywy lokalne 1 Renowacja zabytków Dzięki staraniom 28-osobowej Rady Parafialnej, powstałej 1 sierpnia 1999 roku, przez sześć lat jej działalności udało się pozyskać środki na kwotę ponad 250 tys. zł. Odrestaurowano m.in. zabytkową ambonę, chrzcielnicę, tablicę inskrypcyjną a w końcu 2005 roku ołtarz główny. Wszystkie prace (renowacja ambony, chrzcielnicy, tablicy inskrypcyjnej) zostały wykonane w Pracowni Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki w Szczecinie przez mgr Tadeusza Makulca i zostały uzgodnione z Wojewódzkim Oddziałem Służby Ochrony Zabytków w Szczecinie Delegatura w Koszalinie 2 Kajaki i żagle Dyrektor szkoły w Iwięcinie, Pan Włodzimierz Zimnowłodzki od wielu lat organizuje wyprawy kajakowe i żeglarskie na rzece Unieść. Uczestniczą w nich członkowie Szkolnego Klubu Kajakarskiego. 3 60-lecie osadnictwa 1945 – 2005 W ramach obchodów 60–lecia osadnictwa, z inicjatywy Pana Andrzeja Dębowskiego, powstało monograficzne opracowanie dotyczące historii Iwięcina. W zbieranie i opracowywanie materiałów do tej książki zaangażowało się wielu mieszkańców wsi. Żywe są kontakty z dawnymi mieszkańcami Iwięcina – co 2 lata odbywają się zjazdy wysiedleńców. 4 Budowa remizy - świetlicy Siłami mieszkańców, w centrum wsi powstaje remiza OSP, która ma pełnić również rolę świetlicy wiejskiej. 5 „Koniec świata w Iwięcinie” 6 Ewidencja i waloryzacja zasobów rozwojowych wsi Iwięcino W 2002 roku został wydany album „Koniec świata w Iwięcinie” z poezją księdza Henryka Romanika i fotografiami Zdzisława Pacholskiego. 7