europejski Dzień Języków – wirtualnie i lokalnie

sezon języków
Europejski Dzień Języków
– wirtualnie i lokalnie
Joanna Croisier
Koniec roku szkolnego tuż-tuż, a nauczyciele języków obcych myślą są już przy
wydarzeniach wrześniowych – wśród nich Europejski Dzień Języków (EDJ),
największe święto wielojęzyczności obchodzone we wszystkich krajach europejskich
26 września. Jak zorganizować ten dzień w szkole? Gdzie szukać inspiracji? Jakie
działania zainteresują uczniów? Podpowiedzi znajdują się na stronach internetowych
Rady Europy i Komisji Europejskiej.
W
tym roku już po raz trzynasty z inicjatywy
Rady Europy będziemy zajmować się fenomenem różnorodności językowej. Wszystko
zaczęło się w roku 2001, który Rada Europy
ogłosiła Europejskim Rokiem Języków pod hasłami: Języki
otwierają drzwi oraz Bogactwo języków – bogactwem Europy.
Wtedy też Rada Europy wraz z Komisją Europejską utworzyły
wspólną stronę internetową, dostępną w 11 językach. W obchody
Europejskiego Roku Języków włączyły się miliony osób w 45
krajach. W obliczu takiego sukcesu Komitet Ministrów Rady
Europy przyjął pod koniec 2001 r. deklarację o ustanowieniu
corocznych obchodów europejskiego święta języków. I tak, od
ponad 13 lat, w wielu krajach europejskich dzień 26 września
jest wielkim świętem całego środowiska edukacji językowej.
Co roku też sekretarz Rady Europy kieruje do 800 milionów
Europejczyków apel o podejmowanie nauki różnorodnych
języków. Nie jest tu ważny ani wiek, w którym rozpoczynamy
naukę kolejnego języka obcego, ani to, czy uczymy się języków
w szkole, czy w ramach edukacji pozaformalnej.
Baza Rady Europy – pomysły na wydarzenie
Warto już teraz pomyśleć o obchodach tego dnia. Podstawowym
źródłem informacji o wydarzeniach organizowanych przez różne
2/2014
instytucje na całym świecie jest strona internetowa Rady Europy
poświęcona Europejskiemu Dniowi Języków. Stanowi ona dużą
pomoc i zawiera inspiracje do stworzenia własnego programu
obchodów EDJ. Strona jest dostępna w 25 wersjach językowych.
Zasoby opisywanej strony to istna kopalnia pomysłów.
Znajdziemy tam m.in. bazę wydarzeń EDJ z lat ubiegłych. Ich
opisy można wyszukiwać według tematów i grup odbiorców.
Przykładowe wydarzenia z roku ubiegłego to: przedstawienie
greckiego mitu o Europie w języku angielskim, tworzenie
internetowych kolaży, klipów wideo i mówiących w różnych
językach awatarów, konkurs na esej: My Best Language
Memory, czy lekcje języka prowadzone przez gimnazjalistów
dla uczniów podstawówki.
Baza jest otwarta, każdy może zarejestrować swoje
wydarzenia – małe lub duże. Wszystkie wprowadzone do
bazy projektów przedsięwzięcia biorą udział w corocznym
głosowaniu na najbardziej innowacyjne wydarzenie roku.
Na stronie znajdziemy także materiały promocyjne, takie
jak: plakat EDJ, logotyp i etykiety Talk in English w różnych
formatach, które łatwo i bezpłatnie można pobrać ze strony
i wykorzystać przy organizowaniu własnego dnia języków.
O możliwość uzyskania dodatkowych materiałów promocyjnych można też zapytać krajowego koordynatora EDJ.
języki w Europie
[ 21 ]
sezon języków
Materiały online
Wiele materiałów językowych dostępnych jest online
w zakładce facts and fun, np.: gra językowa (jej głównym
elementem jest etykietka z hasłem Talk to me, a gra polega
na rozpoznaniu danego języka, a następnie wybraniu na
mapie Europy kraju, którego mieszkańcy mówią tym
językiem). Kolejna atrakcja to quiz językowy (zawiera on
pytania dotyczące etymologii wyrazów, rodzin językowych,
języka migowego itp.). Na stronie znajdziemy też nagrania
słowa powitania w różnych językach. Jest też gra typu memo,
polegająca na rozpoznawaniu liter cyrylicy i porównywaniu
ich z literami alfabetu łacińskiego. Elektroniczna e-kartka,
którą można wysłać znajomemu czy ciekawostki o językach
również stanowią interesujące materiały dydaktyczne do
wykorzystania w pracy z uczniami.
Miłośnicy zabaw językowych mogą połamać sobie język
na tzw. tongue twisters, nie tylko angielskich, ale i czeskich,
szwedzkich, francuskich czy niemieckich. Oprócz tego na
tej europejskiej stronie znajdziemy całkiem pokaźną kolekcję
palindromów, czyli słów i wyrażeń, które niezależnie od
tego, czy są czytane od początku, czy od końca, brzmią
tak samo i mają to samo znaczenie. Przykładem może być
zdanie z chorwackiego: Ana voli Milovana. Przykłady takich
wyrażeń w różnych językach mogą stanowić doskonałą
inspirację do poszukiwań słownikowych i tworzenia
własnych palindromów, zarówno w języku ojczystym, jak
i w językach obcych.
Nauczyciele planujący specjalne lekcje związane z EDJ też
mają wybór materiałów dydaktycznych (zakładka teachers).
Materiały te są dobrze opisane. Autorzy podają również
czas potrzebny na wykonanie danego zadania. Określona
jest grupa wiekowa uczniów, dla których przeznaczone są
ćwiczenia. Nauczyciele znajdą w tej zakładce gotowe do
wykorzystania materiały wraz z instrukcją ich zastosowania.
Na uwagę zasługuje zadanie dotyczące idiomów, które
kształtuje nie tylko kompetencje językowe, ale także
interkulturowe. Na przykład polskie przysłowie: Gdzie
kucharek sześć, tam nie ma co jeść ma swój odpowiednik
w języku francuskim (z odwołaniem się do pasterzy),
chorwackim (nawiązanie do położnych), rosyjskim (zamiast
kucharek występują opiekunki), a w języku duńskim czy
włoskim podobne przysłowie odwołuje się odpowiednio
do świń i kogutów. Ciekawym pomysłem na pokazanie
różnorodności językowej jest też odwołanie do różnorodności
[ 22 ] w świecie zwierząt. Uczniowie po wykonaniu ćwiczenia
Animals Sounds odkrywają, że nawet zwierzęta „mówią”
różnymi językami. Niemiecki pies szczeka wuff, wuff,
francuski – ouaf, ouaf, a hiszpański – guau, guau.
Opisane powyżej materiały znajdują się na stronie
internetowej Rady Europy.
Szukając inspiracji, warto dołączyć także do facebookowej
grupy EDJ, która liczy już około 4 tys. członków i wymienić
się doświadczeniami z innymi osobami organizującymi
obchody tego święta w swoich krajach.
Inne strony EDJ
Relacje z obchodów Europejskiego Dnia Języków oraz
najnowsze informacje o projektach i wydarzeniach językowych znajdują się również na stronie Komisji Europejskiej
poświęconej językom.
Na tej stronie w sposób niebanalny i zabawny możemy
sprawdzić swoją wiedzę, rozwiązując quiz poświęcony językom, rozbudowany do 52 pytań, z efektami dźwiękowymi
i obszernymi wyjaśnieniami.
W Polsce w tym roku będziemy znowu hucznie
świętować Europejski Dzień Języków. Informacje
o wydarzeniach, które odbędę się w Warszawie, Lublinie,
Krakowie i Wrocławiu będzie można znaleźć na stronie
internetowe: www.edj.waw.pl. Opisy tych wydarzeń
można również przeczytać w artykule Izabeli Zygmunt
pt.: Święto Języków – co w tym roku?. Warto także zaglądać
na fanpage EDJ na Facebooku, gdzie prezentowane są
inicjatywy realizowane w całej Polsce.
Jednym z ważniejszych wydarzeń warszawskich obchodów EDJ będzie konferencja językowa organizowana 23
września 2014 r. przez redakcję czasopisma ,,Języki Obce
w Szkole” i Fundację Rozwoju Systemu Edukacji pod
hasłem: Kompetencje interkulturowe w edukacji językowej.
Zachęcamy do odwiedzania strony internetowej czasopisma,
gdzie wkrótce ukażą się szczegóły dotyczące tego wydarzenia.
Joanna Croisier
Absolwentka filologii angielskiej na UW i psychologii społecznej w SWPS.
Lektorka języka angielskiego w Polsce i za granicą. Od 2004 r. pracuje
w Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, najpierw w zespołach Eurydice
i Leonardo da Vinci, a obecnie w redakcji czasopisma „Języki Obce
języki w Europie
w Szkole” i zespole ELL.
2/2014