Opracowanie B.Zakrzewski

www.astronomia2009.pl
K a r t k a
z
www.as.up.krakow.pl/2009
a s t r o n o m i c z n e g o
k a l e n d a r z a
Opracowanie B.Zakrzewski
LUTY
1 (1918 r.) – Rosja uznała kalendarz gregoriański i przesunęła datę na 14 lutego.
2 (1106 r.) – odkryto tzw. Wielką Kometę z 1106 roku. Zgodnie z zapiskami obserwatorów kometa rozpadła się na
kilka fragmentów, które prawdopodobnie były obserwowane w XIX i XX wieku.
3 (1935 r.) – odkryta została planetoida Wawel.
3 (1966 r.) – na powierzchni KsięŜyca wylądowała łagodnie pierwsza ziemska sonda – Łuna 9 (ZSRR).
Otrzymano dzięki niej pierwsze zdjęcia z powierzchni Srebrnego Globu.
4 (1906 r.) – urodził się amerykański astronom Clyde W. Tombaugh. Po wielu latach obserwacji, w lutym 1930
odkrył planetę Pluton (obecnie zaklasyfikowaną do grupy tzw. planet karłowatych)
5 (1963 r.) – amerykański astronom Maarten Schmidt zmierzył po raz pierwszy tzw. przesunięcie ku czerwieni kwazara.
6 (1938 r.) – odkryta została planetoida Zamenhof, nazwana na cześć twórcy języka esperanto Ludwika
Zamenhofa.
7 (1999 r.) – wystrzelona została amerykańska sonda Stardust. W ramach tej misji miało miejsce spotkanie z
kometą Wild 2. Pobrane próbki materii z warkocza komety zostały sprowadzone na Ziemię w
styczniu 2006 r.
8 (1927 r.) – odkryta została planetoida Astronomia.
8 (1940 r.) – urodził się polski astronom Bohdan Paczyński, jeden z najwybitniejszych astrofizyków XX wieku. Był
on m. in. autorem hipotezy o kosmologicznym pochodzeniu rozbłysków gamma oraz
zaproponował mikrosoczewkowanie grawitacyjne jako metodę poszukiwania słabych obiektów.
8 (1996 r.) – przeprowadzone zostały pierwsze obserwacje w Obserwatorium Astronomicznym w Las Campanas
w Chile, naleŜącym do Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
9 (1986 r.) – miało miejsce ostatnie przejście komety Halleya przez peryhelium. Kolejne nastąpi w 2061 roku.
10 (1974 r.) – do Marsa dotarła radziecka sonda Mars 4 i przesłała na Ziemię serię zdjęć powierzchni planety
oraz niewielką ilość danych. Z powodu problemów technicznych nie weszła na orbitę
okołomarsjańską.
11 (1970 r.) – wyniesiony został na orbitę pierwszy japoński sztuczny satelita Ziemi Osumi, który dał początek
japońskim badaniom przestrzeni kosmicznej.
12 (1947 r.) – spadł meteoryt Sikhote–Aliński (Syberia). Uzbierano ok. 27 ton odłamków meteorytu, z czego
największy fragment waŜył 1745 kilogramów. Łączną masę meteoroidu przed wejściem w
atmosferę ziemską szacuje się na około 70 ton.
12 (1961 r.) – wystrzelono sondę Wenera 1 (ZSRR) - pierwszy próbnik kosmiczny zmierzający w kierunku
Wenus.
13 (1882 r.) – urodził się w Warszawie polski astronom Tadeusz Banachiewicz. Był twórcą teorii krakowianów.
Do obserwacji zaćmienia Słońca zaproponował tzw. metodę chronokinematografu. Prowadził
obserwacje gwiazd zmiennych. Był wieloletnim dyrektorem krakowskiego Obserwatorium
Astronomicznego.
14 (1898 r.) – urodził się amerykański astronom pochodzenia szwajcarskiego Fritz Zwicky. Zajmował się jako pierwszy
szczegół owym badaniem gwiazd supernowych. Przewidział możliwoś ć istnienia gwiazd neutronowych.
Zaproponował istnienie tzw. ciemnej materii.
14 (1980 r.) – wystrzelony został na orbitę satelita amerykański SMM (Solar Maximum Mission) przeznaczony do
prowadzenia obserwacji Słońca w bardzo szerokim zakresie widma
15 (1564 r.) – urodził się włoski fizyk i astronom Galileo Galilei (Galileusz). Jako pierwszy uŜył lunety do
prowadzenia obserwacji astronomicznych, dzięki czemu wyróŜnił pojedyncze gwiazdy w Drodze
Mlecznej, odkrył pierścienie Saturna, fazy Wenus oraz cztery największe satelity Jowisza.
16 (1514 r.) – urodził się niemiecki astronom i matematyk Jerzy Joachim Retyk. Był jedynym uczniem Mikołaja
Kopernika i pierwszym propagatorem teorii heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego. Po
śmierci Kopernika ok. dwadzieścia lat spędził w Krakowie.
16 (1616 r.) – Święte Officjum potępiło tezy o ruchomości Ziemi i nieruchomości Słońca.
16 (1948 r.) – amerykański astronom pochodzenia holenderskiego Gerard P. Kuiper odkrył księŜyc Urana –
Mirandę.
17 (1600 r.) – włoski filozof Giordano Bruno został spalony na stosie na podstawie wyroku Inkwizycji. Był on
zwolennikiem i propagatorem idei kopernikańskiej. Głosił pogląd o nieskończoności
Wszechświata oraz o jego nieograniczonym czasie istnienia.
18 (1930 r.) – amerykański astronom Clyde Tombaugh, w wyniku długoletnich poszukiwań, odkrył planetę Pluton
(obecnie tzw. planetę karłowatą)
19 (1473 r.) – urodził się w Toruniu Mikołaj Kopernik – astronom, lekarz, kanonik kapituły warmińskiej.
Heliocentryczną teorię budowy świata przedstawił w dziele „De revolutionibus” („O obrotach”).
19 (1923 r.) – odbył się załoŜycielski zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego – organizacji zrzeszającej
astronomów i naukowców zajmujących się zagadnieniami z pogranicza astronomii i dziedzin
pokrewnych.
20 (1962 r.) – wystartował Mercury 6 - pierwszy amerykański załogowy pojazd kosmiczny z astronautą Johnem
Glennem na pokładzie. Lot trwał 4 godzin i 55 minut.
21 (1981 r.) – wyniesiony został na orbitę japoński satelita Hinotori z aparaturą przeznaczoną m. in. do obserwacji
rozbłysków słonecznych w czasie przypadającego wtedy maksimum aktywności słonecznej.
22 (1966 r.) – na orbicie wokółziemskiej umieszczony został satelita Cosmos 110. Głównym zadaniem było
prowadzenie testów biomedycznych z udziałem dwóch psów. Po 22 dniach zwierzęta wróciły na
Ziemię.
22 (2000 r.) – amerykańska sonda Galileo podczas swojej misji zbliŜyła się na odległość 198 km – najmniejszą w
całej swojej misji – do powierzchni Io – pierwszego z czterech galileuszowych księŜyców
Jowisza. Prowadzone badania potwierdziły m. in. istnienie bardzo aktywnych wulkanów.
23 (1987 r.) – odkryta została bardzo jasna gwiazda supernowa w Wielkim Obłoku Magellana. Zaobserwowano
wtedy po raz pierwszy kilkusekundowy impuls strumienia neutrin o bardzo duŜym natęŜeniu
związany z wybuchem gwiazdy supernowej.
24 (1582 r.) – papieŜ Grzegorz XIII zapowiedział wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego.
25 (1969 r.) – wystartowała amerykańska sonda marsjańska Mariner 6. Dostarczony przez nią lądownik był
pierwszym ziemskim obiektem jaki wylądował na tej planecie. Zainstalowane kamery umoŜliwiły
wykonanie 75 fotografii powierzchni Marsa.
26 (1842 r.) – urodził się francuski astronom i popularyzator nauki Camille Flammarion. Jest on znany m.in. jako
autor koncepcji istnienia życia poza Ziemią.
26 (1998 r.) – umieszczony został na orbicie amerykański satelita SNOE przeznaczony do badania zawartości
tlenku azotu w róŜnych szerokościach geograficznych. Program naukowy satelity został w
całości przygotowany przez studentów.
27 (1937 r.) – krakowski astronom Antoni Wilk odkrył ostatnią z czterech swoich komet.
27 (1942 r.) – angielski fizyk James Stanley Hey odkrył radiowe promieniowanie Słońca. Wcześniej zjawisko to
uznawane było jako wynik zagłuszania angielskich radarów przez Niemców.
27 (1947 r.) – urodził się amerykański kosmolog Alan Guth. Jest autorem tzw. teorii inflacji kosmologicznej
opisującej wczesne etapy ewolucji Wszechświata.