Żywienie dzieci w wieku przedszkolnym

Żywienie dzieci w wieku przedszkolnym
Okres przedszkolny obejmuje dzieci w wieku od 3-6 lat. Rosnącemu i rozwijającemu się
organizmowi dziecka potrzeba odpowiedniej ilości składników odżywczych. Szczególnie ważne są
składniki budulcowe, jak wysokowartościowe białko, składniki mineralne oraz witaminy.
W żywieniu dzieci należy zwracać uwagę na regularność oraz liczbę podawanych posiłków w
ciągu dnia. Na ogół przyjmuję się, że dziecko w wieku przedszkolnym powinno otrzymywać 4-5
posiłków dziennie. Godziny posiłków powinny być stałe, nie powinno być miedzy nimi zbyt długich
przerw.
O zdrowiu dziecka i prawidłowym jego rozwoju decyduje wiele czynników, wśród których
pierwsze miejsce zajmuje prawidłowe żywienie. Jednym z zasadniczych zadań, które powinno spełniać
przedszkole, jest dostarczenie dziecku odpowiednich składników pokarmowych koniecznych do jego
rozwoju.
Racjonalne odżywianie wywiera wielki wpływ na aktywność psychiczną dziecka, samopoczucie,
stosunek do zabawy, nauki i otaczającego świata.
Piramida żywienia przedszkolaka składa się z siedmiu pięter obrazujących siedem grup żywieniowych
które powinny wchodzić w skład prawidłowej diety przedszkolaka.
1
Grupa I – Produkty zbożowe – są cennym źródłem węglowodanów złożonych oraz błonnika
pokarmowego, a także białka roślinnego. Produkty te bogate SA w magnez, cynk, miedz, żelazo oraz
witaminy z grupy B. Produkty wchodzące w skład tej grupy to:
 Mieszane pieczywo
 Wielozbożowe płatki śniadaniowe
 Rożnego rodzaju kasza (jęczmienna, jaglana, gryczana, kukurydziana, kus-kus)
 Ryż
 Potrawy z mąki i zbóż (naleśniki, kluski, pierogi)
Grupa II – Warzywa – źródło witaminy C, beta karotenu, kwasu foliowego, witaminy K, witaminy E,
niacyny, potasu, żelaza, magnezu, wapnia. Produkty wchodzące w skład tej grupy to:
 Warzywa surowe (marchew, kapusta, pomidor, ogórek)
 Warzywa mrożone (mieszanki warzywne)
 Warzywa gotowane / duszone
 Ziemniaki
Grupa III – Owoce – produkty z tej grupy są bogatym źródłem witaminy C i beta karotenu. Zawierają
również potas, wapń, magnez, żelazo oraz węglowodany. Produkty zalecane z tej grupy to:
 Owoce świeże
 Owoce suszone
 Owoce mrożone
 Kompoty owocowe z umiarkowaną ilością cukru
Grupa IV – mleko i produkty mleczne – są ważnym źródłem wapnia, fosforu, potasu, magnezu,
cynku i witamin z grupy B, A i D. Produkty z tej grupy to:
 Mleko
 Mleko smakowe
 Mleczne napoje fermentowane (jogurt, kefir, maślanka)
 Sery białe
 Sery żółte
 Budynie i inne potrawy z mleka
 Koktajle i desery mleczne z umiarkowana ilością cukru
Grupa V – Mięso, ryby i jaja – to doskonale źródło białka o doskonałej wartości odżywczej oraz
żelaza. Źródło witamin z grupy B, B1, niacyny, B6, B12 a także fosforu, potasu, jodu, cynku i wapnia.
Produkty z tej grupy to:
 Drób
 Cielęcina
 Wołowina
 Chuda wieprzowina
 Chuda wędlina
 Ryby (najlepiej morskie)
 Jaja
2
Grupa VI – tłuszcze - są najbardziej skoncentrowanym źródłem energii (9 kcal w 1 gramie). Tłuszcze
roślinne są cennym źródłem witaminy E, A i D. Produkty zalecane z tej grupy to:
 Olej rzepakowy
 Oliwa z oliwek
 Olej słonecznikowy
 Olej z pestek winogron
 Olej sojowy
Grupa VII – nasiona strączkowe i orzechy – obfitują oprócz białka w wiele składników mineralnych
takich jak: żelazo, wapń, cynk, witaminy z grupy B, kwasy tłuszczowe z rodziny Omega 3. Do grupy tej
zaliczamy następujące produkty:
 Ziarna słonecznika, dyni i inne
 Nasiona roślin strączkowych (soczewica, cieciorka, fasola biała, fasola czerwona)
 Niesolone orzechy, migdały, masło orzechowe i inne pasty z orzechów
Pozostałe produkt – cukier i słodycze – to żywność wysokokaloryczna. Ilość energii w niej zawartej
przewyższa zwykle ich wartość odżywczą. Dlatego należy podawać je dziecku w umiarkowanych
ilościach, jako ewentualny dodatek a nie jako „substytut zalecanego pożywienia”.
Ilość energii z całodziennej diety dziecka w wieku przedszkolnym powinna wynosić od 1400 –
1700 kcal.
Wyniki badań naukowców i obserwacja wykazują ścisłą zależność miedzy prawidłowym
żywieniem a rozwojem psychosomatycznym (fizycznym i umysłowym) dziecka.
Pełnowartościowe i urozmaicone żywienie zwiększa odporność dziecka na działania szkodliwych
czynników, a tym samym zapobiega wielu chorobom występującym przy nieprawidłowym żywieniu
takich jak: krzywica, próchnica zębów, niedokrwistość pokarmowa, otyłość oraz różnego rodzaju
awitaminozy czy hipowitaminozy, wynikające z braku lub niedoboru witamin. Dziecko nieprawidłowo
żywione jest mniej odporne na choroby zakaźne, częściej zapada na infekcje kataralne i grypy. Tylko silny
organizm może się skutecznie bronić przed chorobą. Prawidłowe żywienie dzieci ma na celu nie tylko
zapewnienie im jak najlepszego rozwoju ale również zdrowie w dorosłym życiu.
Opracowanie:
Anna Chrustek
Nauczyciel Przedszkola nr 67 w Krakowie
3