Hocken 2009

Rozmowa GOŚCIA – Gość Niedzielny Nr 22/2209 31-5-2009
2009-05-31
Kto odnawia Kościół?
rozmowa z ks. Peterem Hockenem (Tłumaczył Andrzej
Sionek)
O ewangelizacji, odnowie Kościoła i słuchaniu Ducha
Świętego z ks. Peterem Hockenem rozmawia ks. Tomasz
Jaklewicz (wywiad przeprowadzono podczas weekendu
dla młodych w domu spotkań Katolickiego
Stowarzyszenia „En Christo” w Lanckoronie.)
ks. Tomasz Jaklewicz: Czy współcześni chrześcijanie potrafią głosić
zmartwychwstanie Chrystusa?
ks. Peter Hocken: – Głoszenie zmartwychwstania, tej centralnej prawdy Ewangelii, jest
moŜliwe tylko dzięki mocy Ducha Świętego. Tam, gdzie jest większa świadomość
obecności Ducha Świętego, tam bardziej skuteczne jest głoszenie zmartwychwstania.
Sercem odnowy Kościoła jest przebudzenie ludzi w kierunku odkrycia obecności Ducha
Świętego w Kościele.
Wydaje się, Ŝe w Kościele osłabł misyjny dynamizm. Nie mamy juŜ tej ambicji,
którą miał św. Paweł, by zanieść Chrystusa całemu światu. Ciągle liczymy, ilu nas
jeszcze zostało w Kościele.
– Powinniśmy zobaczyć coś bardzo znaczącego, co dokonało się w odnowie Kościoła w
ciągu ostatnich 50 lat. Duch Święty daje nam klucz do rozwiązania tych trudności.
Myśleliśmy w przeszłości, Ŝe szerzenie wiary polega na nauczaniu całości wiary
Kościoła. Teraz rozumiemy, Ŝe taka systematyczna katechizacja nie daje efektów.
Oczywiście, Pan Jezus moŜe zawsze zrobić, co chce. Ale widzimy, Ŝe istnieje pewne
kluczowe przesłanie Ewangelii, które prowadzi ludzi do nawrócenia. Dopiero po
usłyszeniu podstawowej nowiny o Jezusie moŜe zacząć się katechizacja. W staroŜytności
było rozróŜnienie między kerygmą, czyli pierwszym nauczaniem Ewangelii, a Didache,
czyli systematycznym nauczaniem wiary. Dyrektorium o katechizacji mówi o potrzebie
tego inicjacyjnego przepowiadania, którego celem jest doprowadzenie do początkowego
nawrócenia. Tylko wtedy, gdy ludzie przeŜyją to nawrócenie, moŜe być im
zaproponowana katecheza. Ale to nie jest powszechnie rozumiane. Ta świadomość jest w
ruchach odnowy Kościoła. Dlatego Jan Paweł II, a teraz Benedykt XVI tak mocno
zachęcają te ruchy do działania, poniewaŜ widzą ich wpływ na ewangelizację.
http://goscniedzielny.wiara.pl/index.php?grupa=6&cr=0&kolej=0&art=1243804291&dzi=1104781054&katg=
1
Rozmowa GOŚCIA – Gość Niedzielny Nr 22/2209 31-5-2009
MoŜna odnieść wraŜenie, Ŝe Kościół współczesny przypomina trochę Apostołów
zamkniętych w Wieczerniku i bojących się wyjść do świata.
– Sądzę, Ŝe istnieje w Kościele katolickim napięcie między ludźmi, którzy upatrują jego
głównego zadania w obronie dziedzictwa, a tymi, którzy rozumieją zadanie Kościoła jako
głoszenie Ewangelii w świecie i przygotowanie Kościoła na przyszłość.
Coraz silniejsze są głosy, które akcentują przede wszystkim obronę dziedzictwa
Kościoła. Pojawiają się opinie, Ŝe Sobór Watykański II za bardzo otwarł Kościół na
świat, kosztem wierności tradycji.
– W Kościele zawsze obecne są dwa wymiary. Pierwszy, który moŜna by nazwać
horyzontalnym – to przekaz wiary przez wieki, z pokolenia na pokolenie. Drugi wymiar,
który nazywam wertykalnym, jest związany z działaniem Ducha Świętego w kaŜdym
pokoleniu. Kiedy skupiamy się tylko na tym pierwszym albo nawet zbytnio go
akcentujemy, pomijając drugi, wtedy pojawia się pewien martwy konserwatyzm, w
którym ludziom wydaje się, Ŝe są wierni wierze katolickiej, ale w rzeczywistości
rozmijają się z czymś waŜnym. Rozmijają się z podstawową otwartością na Ducha
Świętego i zapominają, Ŝe Kościół moŜe rozwijać się dalej tylko w wierności Duchowi
Świętemu i zmartwychwstałemu Panu. Z drugiej strony są grupy chrześcijan poza
Kościołem katolickim, które koncentrują się tylko na wymiarze wertykalnym i nie
przywiązują wagi do tradycji. To daje pewien rodzaj fascynacji, ale brakuje trwałych,
przekazywalnych wartości. Wielkie odnowicielskie ruchy w historii chrześcijaństwa
uwzględniały zawsze oba te wymiary. Wielkie osobowości wiary miały wielki wpływ na
swoje pokolenie, ale potrafiły takŜe skutecznie przekazać coś następnym pokoleniom.
Reprezentanci tego martwego konserwatyzmu i ci, którzy koncentrują się tylko na
działaniu Ducha Świętego, tu i teraz, boją się siebie nawzajem.
– Tak, to racja. Lęk jest jak choroba. Św. Jan powiada, Ŝe doskonała miłość usuwa lęk.
Nie moŜna pogodzić ze sobą lęku i zaufania Duchowi Świętemu. Jedną z
najwspanialszych cech papieŜa Jana XXIII było niesamowite zaufanie Duchowi
Świętemu. Niektórzy ludzie sądzili, Ŝe papieŜ zwołując sobór, był naiwny, lub Ŝe był
nadmiernym optymistą lekcewaŜącym niebezpieczeństwa. Nie zgadzam się z tym. Ten
papieŜ rozumiał, czym jest zaufanie Duchowi Świętemu i rozumiał teŜ paraliŜujący
wpływ lęku. To widać w jego przemówieniach otwierających Sobór Watykański II.
Ksiądz przez całe swoje kapłaństwo angaŜuje się w ruchy odnowy Kościoła.
– Wstąpiłem do seminarium w 1958 r. W trakcie studiów pasjonowałem się Soborem
Watykańskim II. Zostałem wyświęcony w 1965 r. i zrozumiałem, Ŝe moim zadaniem jest
upowszechnianie soboru. Wydawało mi się, Ŝe odnowa Kościoła będzie wynikiem pracy
soborowych teologów i ich uczniów. Po święceniach trafiłem do robotniczej parafii.
Zrozumiałem szybko, Ŝe zbyt intelektualne podejście do wiary nie jest w stanie wpływać
na zwykłych ludzi. Decydującym doświadczeniem było moje wejście w ruch
charyzmatyczny. Wtedy uświadomiłem sobie na nowo, Ŝe centrum Kościoła jest
obecność Ducha Świętego i zmartwychwstałego Pana. Zrozumiałem, Ŝe odnowa
Kościoła domaga się słuchania Ducha Świętego i Zmartwychwstałego.
http://goscniedzielny.wiara.pl/index.php?grupa=6&cr=0&kolej=0&art=1243804291&dzi=1104781054&katg=
2
Rozmowa GOŚCIA – Gość Niedzielny Nr 22/2209 31-5-2009
Inspiracji dla odnowy Kościoła katolickiego szukał Ksiądz takŜe u chrześcijan
innych wyznań. Dlaczego?
– Po święceniach w parafii miałem wiele kontaktów ekumenicznych. Moje podejście do
ekumenizmu było wtedy bardzo teologiczno-intelektualne. Ale z chwilą, kiedy wszedłem
w odnowę charyzmatyczną, otwarłem się bardziej na ruchy zielonoświątkowe, które
zwykle nie są częścią ruchu ekumenicznego. Podjąłem studia na temat ruchów
charyzmatycznych w Kościele katolickim. Czytałem miesiącami opracowania teologów i
byłem coraz bardziej sfrustrowany. Wydawało mi się, Ŝe nie poświęcali oni wiele uwagi
wymiarowi ekumenicznemu tych doświadczeń. I wtedy przeŜyłem coś w rodzaju
oświecenia Ducha Świętego: „nie powinieneś studiować tego, co ludzie myślą o tym, co
czyni Duch Święty, ale powinieneś studiować bezpośrednio to, co czyni Duch Święty”. I
tak znalazłem nie tylko metodę moich studiów, ale i mojej posługi duszpasterskiej.
Zacząłem uczyć się wraŜliwości na działanie Ducha Świętego. Musimy wiedzieć, co
Duch Święty uczynił w przeszłości, ale musimy takŜe rozumieć chwilę obecną w świetle
tych doświadczeń przeszłości.
Czy Duch Święty moŜe powiedzieć coś Kościołowi katolickiemu przez te ruchy
działające poza Kościołem?
– Wydaje mi się, Ŝe Kościół katolicki moŜe się czegoś nauczyć od kaŜdego waŜnego
ruchu chrześcijańskiego istniejącego poza Kościołem katolickim.
To zdanie nie jest popularne.
– To nie jest moje osobiste przekonanie. To jest zapisane w wielu dokumentach Kościoła
katolickiego. Jan Paweł II w encyklice Ut unum sint napisał, Ŝe ekumeniczny dialog nie
jest tylko wymianą myśli, ale zawsze w jakiś sposób wymianą darów. Nie sądzę, by
jakikolwiek ruch w historii, który dotknął jakiejś części chrześcijaństwa, był po prostu
aberracją. Są głębokie powody, dla których dane ruchy się pojawiły i akcentowały to, co
akcentowały. To prawda, Ŝe Kościół katolicki w jakiś sposób obejmuje całość biblijnego
objawienia. Powiedziałbym raczej, Ŝe całe objawienie zostało powierzone Kościołowi.
To jest dar, który ma być przekazywany z pokolenia na pokolenie. Geniuszem katolickiej
tradycji jest to, Ŝe jest skoncentrowana na całości, na pełni. Ale ruchy, które wiązały się z
jakimiś protestami i które zakończyły się wyjściem poza ramy Kościoła katolickiego,
zwykle pojawiają się wtedy, gdy pewne aspekty objawienia zostają zaniedbane w
Kościele katolickim. Ilustruje to choćby cała historia Marcina Lutra. Akcentował on
usprawiedliwienie przez wiarę, ale dzięki ruchowi ekumenicznemu doszło do
uzgodnienia na temat usprawiedliwienia w roku 1999. Oznacza to, Ŝe Kościół katolicki
przyjmuje i uznaje to, co było słuszne w proteście Lutra, a do czego nie był zdolny 400
lat temu.
http://goscniedzielny.wiara.pl/index.php?grupa=6&cr=0&kolej=0&art=1243804291&dzi=1104781054&katg=
3
Rozmowa GOŚCIA – Gość Niedzielny Nr 22/2209 31-5-2009
Ksiądz od lat zajmuje się ruchami zielonoświątkowymi. Czego moŜna się od nich
nauczyć?
– Akcentowania roli Ducha Świętego. MoŜemy nauczyć się docenienia tego, co
nazywamy charyzmatami, a co oni nazywają po prostu darami Ducha Świętego, jak
proroctwo czy uzdrawianie. Kościoły katolickie i starsze Kościoły protestanckie są pod
silnym wpływem racjonalizmu, przeciwstawiają się wszystkiemu, co nadprzyrodzone.
Zielonoświątkowcy natomiast akcentują nadprzyrodzoność, oczekują od Boga, Ŝe będzie
działał. Odkrywają pewien intuicyjny wymiar duchowości. Zielonoświątkowcy mówią,
Ŝe liderzy i cała wspólnota szukają prowadzenia przez Ducha Świętego w zgromadzeniu.
Łatwo jest krytykować te ruchy, ale trzeba zobaczyć, Ŝe odwołują się do tego, co jest
częścią biblijnego objawienia, a co zostało jakoś zaniedbane w tradycji katolickiej.
Ponadto cechuje ich wielki zapał misyjny. Chciałbym tutaj wspomnieć o tym, Ŝe ks.
Franciszek Blachnicki, twórca oaz, miał podobne intuicje. On zobaczył, Ŝe oni wiedzą,
jak ewangelizować, jak prowadzić do nawrócenia. Dlatego zaprosił ludzi z róŜnych
organizacji, aby tu, w Polsce, uczyli ludzi ewangelizowania.
Ale i wtedy, i dzisiaj pojawia się obawa, Ŝe ludzie zaczną odchodzić od Kościoła
katolickiego do wspólnot zielonoświątkowych.
– To jest rzeczywisty problem. Lekarstwem nie jest odseparowanie się od innych. Bo to
byłoby odrzucenie autentycznego daru. Współpraca z innymi wyznaniami wymaga
pewnej dojrzałości ludzi, ich biblijnego zakorzenienia, rozumienia liturgii. Jeśli w parafii
brakuje liturgii, która jest autentyczną celebracją przeŜywaną przez całe zgromadzenie, to
wtedy mogą powstać takie sytuacje. Potrzebna jest tu mądra strategia duszpasterska,
która obejmuje całe Ŝycie Kościoła.
Ks. Peter Hocken – (ur. 1932), angielski teolog i historyk Katolickiej Odnowy
Charyzmatycznej i ruchu zielonoświątkowego. Ochrzczony jako anglikanin, przeszedł w
wieku 22 lat do Kościoła katolickiego, wyświęcony na księdza, od 1971 zaangaŜowany w
odnowę charyzmatyczną. Od 2002 mieszka w Wiedniu, jest współpracownikiem kard.
Christiana Schönborna. Wydawnictwo Emmanuel wydało ostatnio jego ksiąŜki:
„Przecieranie nowych dróg”, „Wielki plan Boga”, „Kościół, który nadchodzi”
http://goscniedzielny.wiara.pl/index.php?grupa=6&cr=0&kolej=0&art=1243804291&dzi=1104781054&katg=
4