Szkolny Program Profilaktyki

Szkolny Program
Profilaktyki
Szkoła Podstawowa nr 29
im. Janusza Korczaka
w Bielsku-Białej
opracowanie:
mgr Mariola Sikończyk-Jankowska
mgr Dorota Ciężki
mgr Joanna Klimunt
str. 1
Spis treści:
I. Wstęp
II. Procedura powstawania programu
II.1 Podstawy prawne
II.2 Diagnoza i analiza środowiska (wybór
narzędzi i metod badawczych)
II.3 Określenie zadań i celów do realizacji
II.4 Obszary działań
II.5 Dobór treści
II.6 Sposoby realizacji, realizatorzy
II.7 Działania interwencyjne i informacyjne
II.8 Ewaluacja i monitoring programu
III. Program profilaktyki w klasach I-III
IV. Program profilaktyki w klasach IV-VI
V. Procedury postępowania w przypadku wystąpienia
problemów wychowawczych i dydaktycznych
VI. Procedura wykorzystania zapisu z monitoringu
wizyjnego
Rozdział I. Wstęp
str. 2
Szkoła realizuje zadania dydaktyczne i wychowawcze, wspierające wszechstronny rozwój
ucznia: wyposaża dziecko w wiedzę, budzi aktywność intelektualną oraz rozwija postawy i
zachowania cenione i pożądane w społeczeństwie. Do realizacji tych zadań konieczne jest
opracowanie, obok programów dydaktycznych, także
programów wychowawczych i
profilaktycznych, których realizacja pozwoli na wyposażenie ucznia w wiedzę i umiejętności
niezbędne w budowaniu dojrzałej osobowości, nauczenie postaw asertywnych w sytuacjach
zagrożeń, rozumienie oraz umiejętne stosowanie norm społecznych i systemu wartości.
Program profilaktyki to uzupełnienie programu wychowawczego szkoły. Stanowią spójną
całość dodatkowo ze szkolnym zestawem programów nauczania, ich treści są powiązane i wynikają z
siebie. Program profilaktyki jest dostosowany do potrzeb uczniów.
PROFILAKTYKA to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na
pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed
podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określanych jako zachowania
ryzykowne.
Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej skierowanej do grupy niskiego ryzyka,
polega na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, a w szczególności na
rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia, w celu opóźniania inicjacji lub zachęcania
do abstynencji. Wynika to z jej zadań, kompetencji nauczycieli, a przede wszystkim potrzeb ogółu
dzieci i młodzieży.
Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie dzieci przed zagrożeniami poprzez działania
wychowawczo- profilaktyczne, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób
podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy.
Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci w okresie 7 – 12 lat, w
fazie, która stanowi pomost między dzieciństwem a dorosłością w czasie, której dokonuje się wiele
intensywnych zmian osobowości. Zmiany te prowokowane intensywnym rozwojem biologicznym,
mają swój wyraz w emocjonalności i duchowości, od dążenia do większej samodzielności aż po
określenie własnej tożsamości. Fazę tę charakteryzuje najczęściej brak integracji. Dlatego jest to czas
podatny na zakłócenia i podejmowanie zachowań ryzykownych, czyli takich, które zwiększają
prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych
konsekwencji, a więc zaburzających rozwój.
Za najważniejsze czynniki chroniące na ogół uważa się:
1. Silną więź emocjonalną z rodzicami,
2. Ogólnie pozytywne relacje z dorosłymi (posiadanie autorytetów),
3. Zainteresowanie nauką szkolną i aspiracje edukacyjne,
4. Regularne praktyki religijne,
5. Poszanowanie prawa, norm i wartości,
6. Przynależność do pozytywnej grupy społecznej,
7. Angażowanie się w działania prospołeczne.
Natomiast ogólnymi czynnikami ryzyka są odpowiednio:
str. 3
1. Brak więzi w rodzinie (konflikty, prezentowane przez rodziców zachowania dysfunkcyjne,
niekonsekwencja lub brak dyscypliny wychowawczej),
2. Negatywne relacje ze znaczącymi osobami dorosłymi,
3. Niepowodzenia w nauce szkolnej i związany z tym faktem brak wiary we własne siły,
4. Odrzucenie religii i powszechnie obowiązujących norm i wartości,
5. Buntowniczość, zachowania aspołeczne,
6. Przynależność do negatywnej grupy, uleganie negatywnej presji rówieśniczej,
7. Angażowanie się w zachowania ryzykowne (np. odurzanie się).
Prawdopodobieństwo pojawienia się zachowań ryzykownych jest tym większe, im więcej
czynników ryzyka oddziałuje na dzieci i młodzież oraz im bardziej są one szkodliwe i dłużej trwa ich
działanie.
Rola, jaką mogą odegrać wspomniane czynniki, zależy również od wieku dziecka, jego fazy
rozwoju, uwarunkowań środowiskowych i sytuacyjnych.
Uczeń, który podejmuje zachowania ryzykowne, robi to najczęściej dlatego, że nie może lub
nie potrafi funkcjonować inaczej. Takie zachowania są jego „własnym sposobem przystosowania się”.
Z badań wynika, że to, jakie konkretne zachowanie ryzykowne podejmą osoby z różnych grup ryzyka,
jest często kwestią przypadku – pojawienia się odpowiedniej okazji. Wiadomo również, że
zachowania ryzykowne (lub problemowe) najczęściej współwystępują ze sobą, a jedno może
pociągać za sobą inne. Na przykład picie alkoholu (albo odurzanie się narkotykami) często
współwystępuje z zachowaniami agresywnymi, przestępczymi, także z wczesną aktywnością
seksualną . Młodzież, sięgając po substancje psychoaktywne, spodziewa się doraźnych korzyści. Te
korzyści mają dla niej większe znaczenie niż odległe negatywne konsekwencje
Zadaniem profilaktyki uzależnień proponowanej w szkole jest więc inicjowanie działań, które
wprowadzą pożądane zmiany w funkcjonowaniu ucznia. Aby ten cel osiągnąć należy jednocześnie
oddziaływać na czynniki chroniące (wzmacniać je) oraz na czynniki ryzyka (eliminować je).
Literatura:
J. Szymańska, J. Zamecka 2002
Z. B. Gaś 200, Profilaktyka uzależnień
Rozdział II. Procedura powstawania programu
str. 4
II.1 Podstawy prawne
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r . art. 72 (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997r.
Nr 78, poz. 483).
2. Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ dnia 20 listopada
1989 r., ratyfikowana przez Polskę 7 lipca 1991 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz.526) - art. 3,
art.19, art. 33.
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół (Dz. U. z 2009r. Nr 4, poz. 17).
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 26 lutego 2002r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458, ze zm.).
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 stycznia 2002 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych
szkół (Dz. U. z 2002 r. Nr 10, poz. 96).
6. Europejska Konwencja o wykonaniu praw dzieci sporządzona w Strasburgu dnia 25 stycznia
1996 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr107, poz. 1128) - art. 1 pkt 2.
7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 19 lipca 2002 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących
wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego
rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach
świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. z
2002 r. Nr 121 , poz. 1037).
8. Ustawa z 8 stycznia 1999 r. Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego (Dz. U. z 1999
r. Nr 12, poz. 96 ze zm.).
9. Ustawa z 19 stycznia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994 r. Nr 111, poz.
535 ze zm.).
10. Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz. U. z 1982 r. Nr 35, poz. 230 ze zm.).
11. Ustawa z 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198).
12. Ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i
wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55).
str. 5
13. Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.).
14. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 22 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu i organizacji
profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz. U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2814
ze zm.).
15. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z 22 stycznia 2003 r. w sprawie
ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2003 r. Nr 24,
poz. 198).
16. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226).
17. Obwieszczenie Ministra Zdrowia z 22 lipca 2002 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu
ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147,
poz. 1231 ze zm.).
II.2. Diagnoza i analiza środowiska
str. 6
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 stycznia 2002 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U.
Nr 10, poz. 96), nałożyło na szkołę obowiązek opracowania programu profilaktycznego
dostosowanego do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska szkolnego.
W związku z tym Dyrektor szkoły powołał zespół odpowiedzialny ds. opracowania programu
profilaktycznego odpowiadającego aktualnej specyfice naszej placówki.
W skład zespołu weszli:
pedagog szkolny- koordynator zespołu,
v-ce dyrektor ds. klas 1-3
v-ce dyrektor ds. klas 4-6
opiekun samorządu uczniowskiego,
Wybór narzędzi badawczych dostosowany został do specyfiki szkoły. Zaplanowano, że
diagnoza dokonywana będzie za pomocą:
ankiet (dla uczniów, rodziców i nauczycieli), diagnozujących klimat szkoły oraz występowanie w
środowisku szkolnym zagrożeń, z uwzględnieniem ich rodzaju, nasilenia i specyfiki,
obserwacji, wywiadów z uczniami, rodzicami, nauczycielami.
Udział uczniów i rodziców w diagnozie był dobrowolny i anonimowy, zapewniał tym samym
bezpieczeństwo respondentom.
Diagnoza środowiska i jego potrzeb uzupełniono analizą tzw. „zasobów szkoły", tj. sprawdzenia
merytorycznego przygotowania nauczycieli do realizowania wybranych zagadnień z zakresu
profilaktyki.
Następnie dokonano analizy i diagnozy środowiska szkoły i problemów wychowawczych
występujących na jej terenie:
Szkoła Podstawowa nr 29 im. Janusza Korczaka mieści się przy ul. Czereśniowej 20 w dzielnicy
Bielska-Białej –Komorowice. Rozmieszczona jest w trzech budynkach. W budynku głównym przy
ul. Czereśniowej mieszczą się klasy III oraz IV-VI. Znajduje się tu 18 sal lekcyjnych, 2 sale
gimnastyczne, biblioteka, świetlica, blok żywieniowy. W budynku przy ul. J. Chrzciciela znajdują się 4
sale lekcyjne, przystosowane dla klas 0-II. Dzieci korzystają również z małej sali gimnastycznej,
natomiast w budynku przy ul. J. Krauza mieszczą się 3 klasy po jednej I, II, III, mające do dyspozycji 2
sale lekcyjne i również małą salę gimnastyczną . Stan pomieszczeń szkolnych jest dobry. Szkoła jest
zadbana, dość dobrze wyposażona.
Obwód Szkoły Podstawowej nr 29 jest rozległy i wielu uczniów dojeżdża do szkoły
autobusami komunikacji miejskiej. Uczęszcza tu około 717 uczniów, uczących się w 32 oddziałach.
Nauka w szkole jest dwuzmianowa i trwa od godziny 8:00 do 16.40.
Dzieci pochodzą z bardzo różnych środowisk. Rodziny zamieszkujące teren szkoły to w dużej
części rodziny wielodzietne, nierzadko o niskim statusie socjokulturowym, borykające się z
problemami finansowymi. Wielu uczniów pochodzi z rodzin patologicznych: rozbitych, niepełnych, z
problemem alkoholowym. Część rodzin zamieszkuje osiedle byłej Fabryki Samochodów
Małolitrażowych. Jest to ludność napływowa. Ich także dotyczy patologia rodzin ze wskazaniem na
alkohol i przemoc.
str. 7
Na terenie szkoły znajduje się boisko ze sztuczną nawierzchnią trawiastą, na którym w
godzinach popołudniowych gromadzi się też młodzież starsza, która nierzadko zachowuje się w
sposób niekulturalny . Budynek przy ul. J. Chrzciciela sąsiaduje z parkiem, w którym w godzinach
popołudniowych, a nawet nocnych zbierają się grupki młodzieży będącej nie raz pod wpływem
alkoholu.
W dzielnicy Komorowice, (z rozpoznania pedagoga szkolnego i informacji uzyskanych od
policji) funkcjonują nieformalne grupy młodzieżowe, z czego 2 o wysokiej szkodliwości społecznej.
Wykroczenia takie jak zabór mienia, bójki zdarzają się nader często
W szkole zatrudnionych jest 52 nauczycieli, w tym 4 nauczycieli wychowania fizycznego i
pedagog szkolny
przeszkolona w kierunku prowadzenia zajęć profilaktycznych, terapii
psychologicznej i terapii uzależnień.
Szkoła oferuje różnorodną pomoc zarówno w kwestii dydaktyki jak i pomocy społecznej.
Zjawiska pozytywne obserwowane w ostatnim czasie w środowisku szkolnym Szkoły Podstawowej nr
29 w Bielsk-Białej to:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Stale doposażenie i remontowanie budynków szkolnych; dobrze wyposażone pracownie
muzyczno-plastyczna, pracownie językowe i komputerowa; nowe boisko ze sztuczną
nawierzchnią ogólno sportową, plac zabaw w budynku przy ul. J. Chrzciciela
Coraz więcej nauczycieli wyraża akces dokształcania się w programach profilaktycznych i
prowadzenia takich zajęć z młodzieżą
Obserwuje się wzrost zachowań prozdrowotnych wśród dzieci, w związku z prowadzonym od
roku 2003 „Środowiskowym programem wychowania zdrowotnego”
Po ubiegłorocznych zajęciach profilaktycznych obserwuje się wzrost pozytywnej samooceny u
dzieci; większą świadomość swoich praw, niezgody na przemoc.
Udział szkoły w akcji „Szkoła bez przemocy” – przestrzeganie kodeksu.
Coraz więcej rodziców zgłasza się z prośbą o pomoc interwencyjną w rodzinie
Obserwuje się u uczniów wzrost tendencji do spędzania wolnego czasu na zajęciach.
pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę i poza nią.
Nauczyciele w większym stopniu pracują metodami aktywnymi, podnoszą ustawicznie swój
warsztat pracy.
Pomoc wychowawców w zagospodarowaniu czasu wolnego wychowankom. Wspólne wyjścia
do kina, teatru, na wystawy, wycieczki popołudniowe, weekendowe, dyskoteki, spotkania z
różnych okazji jak np: andrzejkowe, wigilijne, dnia dziewcząt, chłopca, mikołajki itp.
Pomoc w zapobieganiu trudnościom szkolnym. Nauczyciele prowadzą zajęcia w ramach tzw.
„dobrej sówki” z poszczególnych przedmiotów, organizowane są zajęcia wyrównawcze,
korekcyjno-kompensacyjne, terapie indywidualne.
Praca świetlicy rozwija zainteresowania i upodobania uczniów, którzy swoje prace i
osiągnięcia prezentują na spotkaniach z rodzicami.
W szkole organizuje się zajęcia pozalekcyjne takie jak: koła zainteresowań, sportowe,
spotkania PCK w ramach których uczniowie biorą udział w różnych formach zajęć; organizuje
się rajdy szkolne, festyn rodzinny, dzień sportu.
W szkole odbywa się szereg konkursów, w których dzieci biorą masowo udział. Są to:
konkursy przedmiotowe ( j. angielski, j. polski, matematyczny, techniczny, fizyczny,
str. 8
geograficzny), kangur, czystości, plastyczne z różnych okazji, bezpieczeństwa i zasad ruchu
drogowego.
14. Nauczyciele wychowania fizycznego organizują zajęcia sportowo - rekreacyjne.
15. Pedagog szkolny organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną, współpracując z rodzicami,
nauczycielami, poradniami specjalistycznymi, podmiotami działającymi na rzecz rodziny i
dzieci.
Zjawiska niekorzystne to:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Ciągle duża przemoc słowna i agresja wśród uczniów (wyśmiewanie, obrażanie, poniżanie).
Postawy wskazujące na brak tolerancji.
Pojawiająca się coraz częściej przemoc w cyberprzestrzeni.
Brak zainteresowania nauką.
Niedostateczna opieka rodziców- czasami brak więzi emocjonalnych.
Zagrożenia bezpieczeństwa dzieci w miejscach wokół szkoły.
Niski status społeczny nauczyciela.
Brak autorytetów moralnych.
Grupy młodzieży nie potrafiące zagospodarować czasu wolnego, znudzone spędzają czas na ulicy
i podwórkach.
10. Zbyt mała chęć rodziców do uczestniczenia w pracach i życiu szkoły.
Ponadto zagrożeń spodziewać się można w związku z tym, że:
1. Uczniowie bombardowani są licznymi informacjami podawanymi przez media i osoby prywatne
jako interpretacje, a nie jako obiektywne fakty. Rodzice nie zawsze potrafią korygować błędne
informacje, nie zawsze interesują się tym, co robią i myślą ich dzieci.
2.
Jest dużo czasopism nęcących kolorowymi okładkami i atrakcyjnymi zdjęciami. Dzieci i młodzież,
pokolenie, które niechętnie czyta, najczęściej w wyborze lektury kieruje się ilustracjami, jakością
papieru i ceną. Preferowane ilustracje to te, które lansują luksusowy model życia, bogactwo,
swobodę, cwaniactwo. Taka prasa tworzy "człowieka zabawy", uczy szukania przyjemności bez
brania odpowiedzialności za druga osobę.
3. W szybkim tempie rozpowszechnia się w społeczeństwie polskim choroba zwana uzależnieniem
od komputera i Internetu, która przede wszystkim atakuje dzieci
II.3. Określenie zadań i celów do realizacji
str. 9
Po analizie problemów wychowawczych oraz potencjalnych zagrożeń dla uczniów naszej
szkoły, biorąc pod uwagę czynniki chroniące przed wystąpieniem zachowań dysfunkcyjnych,
wyłonione zostały następujące zadania do realizacji w procesie wychowania i szkolny programie
profilaktyki:
1. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym.
2. Promocja zdrowego stylu życia.
3. Poznanie i przestrzeganie norm społecznych.
4. Budowanie postawy życzliwości i miłości do ludzi.
5. Rozwijanie zainteresowań i potencjalnych możliwości dzieci.
6. Wzmacnianie więzi emocjonalnych, ukazywanie znaczenia rodziny i rodziców jako
autorytetów.
7. Wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem.
8. Wzmacnianie mocnych stron osobowości uczniów.
9. Budowanie poczucia odpowiedzialności za własny rozwój.
10. Uczenie krytycznego stosunku do mediów.
11. Uczenie podejmowania rozsądnych decyzji.
12. Nawiązywanie współpracy z instytucjami wspierającymi szkołę w profilaktyce.
Efekty oddziaływań jakie chcielibyśmy osiągnąć:
Pod koniec trzeciej klasy uczeń winien wiedzieć:
-
co to są środki odurzające
jakie są różnice między pożywieniem, trucizną, lekami
że niektóre lekarstwa mogą pomóc w czasie choroby, ale tez mogą zaszkodzić, gdy są
niewłaściwie wykorzystane
ze ludzie mogą się uzależnić od alkoholu, tytoniu, i innych środków, ale są również sposoby
pomocy ludziom uzależnionym
jak unikać nieznanych i potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów i substancji
na czym polega prawidłowe żywienie i zdrowe nawyki
że każdy człowiek jest odpowiedzialny za własne zdrowie i dobre samopoczucie, a w
przypadku dzieci odpowiedzialnością tą dieta się rodzice i dzieci
którzy dorośli są osobami odpowiedzialnymi , u których można szukać pomocy w trudnych
sytuacjach
jakie zasady dotyczące środków odurzających obowiązują w domu i w szkole oaz rozumieć
dlaczego należy ich przestrzegać
w zakresie wartości uczeń powinien
-
akceptować fakt, że każdy człowiek jest osobą niepowtarzalną i wartościową
spostrzegać i rozumieć , że działania jednej osoby wpływają na działania drugie osoby
ponosić odpowiedzialność za młodsze dzieci
umieć się przeciwstawić temu wszystkiemu co może spowodować ich krzywdę
rozpoznawać osoby odpowiedzialne, którym można z zaufaniem opowiedzieć o problemach
str. 10
-
rozumieć, że reguły i przepisy prawne są po to, aby ułatwić ludziom życie, dawać im poczucie
bezpieczeństwa oraz sprzyjać współpracy
doświadczać, że własny rozwój jest wielka przygodą oraz, że największe zadowolenie
uzyskuje się dzięki poczuciu bezpieczeństwa, pełni zdrowia oraz wolności od środków
odurzających
Pod koniec klasy 6 uczeń powinien wiedzieć:
-
dlaczego nie należy używać środków odurzających i jaki mają one wpływ na rozwój i życie
człowieka
że, zażywanie jakichkolwiek środków jest sprzeczne z przepisami szkolnymi
że niektóre działania społeczne sprzyjają używaniu środków odurzających a w szczególności:
działania reklamowe, presja rówieśników, wpływy rodziny oraz wzorce zachowań
co to jest uzależnienie i jaki ma wpływ na życie jednostki, jej rodziny i społeczeństwa
że istnieją specjaliści i instytucje przeznaczone do pomagania młodym ludziom w
przeciwstawianiu się negatywnym presjom społecznym, radzeniu sobie z trudnościami oraz w
jaki sposób można uzyskać od nich pomoc
-
w zakresie wartości winien
-
mieć świadomość, ze łamanie przepisów w zakresie używania środków odurzających niesie za
sobą poważne konsekwencje wychowawcze i prawne
umieć rozpoznawać i właściwie reagować na bezpośrednie i pośrednie wpływy społeczne,
sprzyjające używaniu środków odurzających
potrafić pomóc rówieśnikom oraz rozmawiać z nimi także w szkole o problemach
i wątpliwościach
-
str. 11
II.4. Obszary działań
Aby program mógł być realizowany skutecznie i przynieść oczekiwane efekty, został oparty na
współpracy wszystkich podmiotów zainteresowanych wychowaniem młodego człowieka, właściwie
przystosowanego do życia w społeczeństwie, radzącego sobie z wymogami życia. Przewiduje
współpracę pomiędzy następującymi podmiotami: kadra szkoły, środowisko lokalne, rodzice,
wychowawcy, instytucje, którym przypisana jest działalność profilaktyczna. Oczekujemy
współdziałania w następujących dziedzinach:
Zadania skierowane do uczniów:
1. aktywne uczestniczenie w różnorodnych formach zajęć zaproponowanych przez dorosłych
(zajęcia tematyczne, warsztaty, pogadanki, konkursy etc.).
Zadania skierowane do kadry szkoły:
1. podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników,
2. dbanie o prawidłowy obieg informacji,
3. planowanie i sprawna organizacja,.
4. czuwanie nad spójnością oddziaływań profilaktycznych i wychowawczych wszystkich
pracowników.
Zadania skierowane do środowiska lokalnego:
1. diagnozowanie i sygnalizowanie potrzeb,
2. pomoc w oddziaływaniach profilaktycznych i wychowawczych.
Zadania skierowane do rodziców:
1. udział w realizacji programu,
2. uczestniczenie w spotkaniach ze specjalistami,
3. pomoc w przygotowaniu uczniów do udziału w konkursach z zakresu wiedzy o bezpiecznym i
zdrowym stylu życia,
4. podejmowanie wspólnych celów i zadań.
Zadania skierowane do wychowawców:
1. integracja zespołu klasowego,
2. dbałość o poczucie bezpieczeństwa i współpraca z rodzicami,
3. wyposażenie uczniów w umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Zdania skierowane do instytucji:
1. policja (konkursy o bezpieczeństwie, pogadanki, rozmowy z uczniami).
2. poradnia psychologiczno-pedagogiczna (udział w warsztatach, spotkania z uczniami i
rodzicami),
str. 12
II.5. Dobór treści
Treści dobierane były z uwzględnieniem:
1. wieku rozwojowego dzieci - inne dla młodszej grupy wiekowej (klasy I - III), a inne dla starszej
(klasy IV - VI),
2. programów nauczania,
3. potrzeb środowiskowych,
4. indywidualnych potrzeb dzieci.
5. Treści oparte są na następujących programach: „Spójrz inaczej:, „Środowiskowy program
wychowania zdrowotnego”, „Różowe okulary – jak radzić sobie ze stresem”, Jesteśmy tacyjacy jesteśmy”, „Podaj dłoń”, „Agresja w szkole”, „Nie jesteś sam”
II.6. Sposoby realizacji, realizatorzy
Przy wyborze sposobów realizacji i realizatorów istotne było:
1. Zróżnicowanie form zajęć (dbałość o atrakcyjną formę zajęć),
2. Stosowanie różnych metod pracy (w tym metod aktywnych, które pozwalają na większe
zaangażowanie uczniów, umożliwiając im przeżywanie treści poszczególnych zajęć, ułatwiają
nawiązanie bliskiego kontaktu z uczniami, sprzyjają uczciwym, swobodnym wypowiedziom.),
3. Dobieranie programów już sprawdzonych w szkole,
4. Dostarczanie wychowawcom scenariuszy zajęć, konspektów,
5. Zaplanowanie terminów realizacji w celu zapewnienia ciągłości oddziaływania,
6. Szkolenie wychowawców,
7. Angażowanie specjalistów
Zagadnienia szkolnej profilaktyki w połączeniu z oddziaływaniami wychowawczymi szkoły
realizowane będą podczas:
1. Lekcji wychowawczych
2. Na apelach i spotkaniach ogólnoszkolnych
3. W czasie zajęć zintegrowanych-w edukacji wczesnoszkolnej
4. W ramach realizacji ścieżek edukacyjnych
5. W ramach działalności organizacji szkolnych
6. w organizowanych konkursach plastycznych i konkursach wiedzy
7. Akcji promujących pożądany rodzaj zachowań
8. Uroczystości klasowych
9. Podczas spotkań z pedagogiem, policją, przedstawicielami służb społecznych
str. 13
II.7. Działania informacyjne i interwencyjne
Działania informacyjne:
1. Punkt konsultacyjny – pedagog szkolny
2. Tablice informacyjne
3. Przekazywanie
zainteresowanym
rodzicom
wspomagających
informacji
dotyczących
placówek
Działania interwencyjne:
1. W szkole istnieje procedura postępowania wobec uczniów z problemami dydaktycznymi
2. W szkole istnieje procedura postępowania w przypadku wystąpienia problemu związanego z
zagrożeniem demoralizacją lub wejściem w konflikt z prawem
3. W szkole istnieje procedura wykorzystywania monitoringu wizyjnego
II.8. Ewaluacja i monitoring programu
W programie przewidziano metody oceny jego skuteczności oraz ewaluację. Program
realizowany jest w cyklu 6-letnim, po którym nastąpi ewaluacja całościowa
Jako narzędzie ewaluacji przewidziano ankietę dla uczniów, rodziców. Pomocne będą również
analiza dokumentacji szkolnej oraz okresowe sprawozdania wychowawców z realizacji programu.
Wyniki i efekty działań szkolnego programu profilaktyki będą przedstawione podczas rady
pedagogicznej i spotkań z rodzicami.
Przewidziany jest również bieżący monitoring prowadzonych działań profilaktycznych. Na jego
podstawie program może być nieco zmodyfikowany w zależności od zaistniałych potrzeb.
Obraz docelowy Programu Szkolnej Profilaktyki
1. Zmniejszenie stopnia niepowodzeń szkolnych:
a) mniejsza ilość ocen dopuszczających,
b) uzyskanie 100% promocji,
2. Wzrost poczucia bezpieczeństwa uczniów.
3. Poprawa stanu zdrowotnego uczniów.
4. Wzbogacenie wiedzy uczniów o zdrowiu, jego wartości i zagrożeniach.
5. Wzbogacenie umiejętności uczniów w radzeniu sobie z emocjami.
6. Wzrost poczucia przynależności do grupy klasowej, społeczności szkolnej, środowiska.
7. Wzrost umiejętności radzenia sobie uczniów w sytuacjach trudnych.
8. Zmniejszenie zachowań agresywnych.
9. Zwiększenie i umożliwienie wczesnej, skutecznej i wielozakresowej pomocy uczniom i ich
rodzicom.
str. 14
Program profilaktyczny klasy 0-III
Podmiot działań
Uczniowie klas 0-III
W tym wieku dzieci zaczynają doznawać intensywnego oddziaływania świata zewnętrznego, uczą się nawiązywania relacji z osobami spoza rodziny, bazują
na osobistym doświadczeniu, nabywają wielu sprawności. Myślenie ich ma charakter konkretny.
1.
Zadanie ogólne
Zadania szczegółowe
Zapobieganie
niepowodzeniom
szkolnym
-
zajęcia korekcyjno-kompensacyjne dla dzieci z deficytami rozwojowymi
zajęcia wyrównawcze
dostosowanie wymagań edukacyjnych do deficytów rozwojowych i możliwości
uczniów
indywidualna terapia pedagogiczna
zajęcia rewalidacyjne
zajęcia świetlicowe szkolne
zajęcia w świetlicy środowiskowej (pomoc w nauce)
indywidualne rozmowy z rodzicami (opracowanie metod i form pracy z dzieckiem
w domu
pedagogizacja rodziców (referaty na zebraniach z rodzicami)
lekcje otwarte dla rodziców
Termin
realizacji
Realizatorzy
nauczyciel specjalista
wychowawcy
pedagog
specjalista
Cały rok szkolny
L.P.
n-l świetlicy
nauczyciele stażyści
str. 15
-
-
-
program profilaktyczny „Spójrz inaczej”
Uczestnictwo w grupie – razem uczymy się i razem bawimy
Postrzeganie siebie i rozumienie swoich uczuć
Podobieństwa i różnice między ludźmi
Rozwiązywanie problemów
pomoc w kształtowaniu szacunku dla rówieśników oraz dowartościowaniu roli
przyjaźni z rówieśnikami – cykl zajęć
każdy z nas wygląda inaczej kl. 1
ludzie różnią się między sobą nie tylko wyglądem kl. 1
rozumiemy i akceptujemy uczucia innych ludzi –kl. 2
jak pomagamy innym kl. 2
moi przyjaciele – książeczka o przyjaciołach –kl. 3
układanie klasowego puzzla –kl.3
rola rodziny i jej poszczególnych członków w kształtowaniu dojrzałości
emocjonalnej
pomoc w umacnianiu naturalnych więzów uczuciowych pomiędzy dziećmi,
rodzicami, rodziną
(org. Dnia Matki i Ojca, Dnia babci i Dziadka, Wigilia klasowa, Śniadanie
Wielkanocne, urodziny, imieniny, Dzień Dziecka, Jasełka, współpraca z
Domem Dziecka)
uświadomienie, że istotą relacji rodzinnych jest miłość, przyjaźń, szacunek,
wzajemna troska i pomoc
wyrabianie akceptującej postawy wobec nowo pojawiającego się życia,
wobec kobiety ciężarnej niemowląt i młodszego rodzeństwa
wychowawcy
wychowawcy
cały rok szkolny
Kształtowanie
dojrzałości
emocjonalnej uczniów
Klasa I,II i III
2.
wychowawcy
str. 16
Kształtowanie
umiejętności
odpowiedniego
zachowania się w
sytuacjach trudnych
-
-
konflikty rodzinne z rodzeństwem, rówieśnikami i sposoby ich rozwiązywania
jak podejmujemy decyzje
czy umiem odmawiać
ułożenie Konwencji Praw Dziecka – wyk. Gazetki w klasach
tworzenie mapy przyjaciół dzieci
odwiedzenie i poznanie osób wspomagających uczniów w trudnych
sytuacjach (pedagog, pielęgniarka policja)
udział w dramach umożliwiających rozróżnienie dobra i zła w codziennym życiu
trening umiejętności właściwego reagowania w różnych sytuacjach
klasowe „tablice sukcesów, spraw i podziękowań”
rozmowy w kręgach korczakowskich
Cały rok
szkolny
Wychowawcy
3.
I semestr
II semestr
4.
Kształtowanie
umiejętności dbania o
własne zdrowie i
bezpieczeństwo w
życiu codziennym
-
Higiena własna i higiena otoczenia – cykl tematyczny
działania na rzecz przyrody: zazielenianie klas i terenu wokół szkoły, udział w
Światowym Dniu Ziemi, zbiórka makulatury
zajęcia ekologiczne w terenie
udział w konkursie czystości
spotkania z pielęgniarką – cykl lekcji na temat higieny
udział w zespołowych formach aktywności rekraacyjno-sportowej (wycieczki
turystyczne, rajdy, wyjazdy na basen, „Zielona szkoła”
- bezpieczeństwo w życiu codziennym
Kl.I-III
spotkania z policjantem – cykl lekcji praktycznego poruszania się w ruchu Kl.1
drogowym
konkurs „Jestem bezpieczny na drodze”
spotkania ze strażakiem
Kl.2
Życie bez nałogów
poznajemy małe straszydła – Papierosiaki. Jak można przed nimi uciec?
Kl. I
czy dymek papierosowy to dymek dobry czy zły?
wychowawcy
pielęgniarka
wychowawcy
dziel. Markowski
OSP
wychowawcy
str. 17
-
rozpoznajemy substancje trujące
jak używać lekarstw?
Dbamy o swoje zdrowie
hapennig; konkurs na plakat i wiersz promujący zdrowie
co mogę zrobić aby być silnym i zdrowym?
zwracamy uwagę na to co wkładamy do ust
gdyby moje ciało mogło mówić
poznajemy ruch swojego ciała
dobre i złe samopoczucie
jestem chory
sposoby dbania o swoje zdrowie
Kl. I
Kl. II
wychowawcy
Kl. I
D. Ciężki
Kl. II
wychowawcy
Rodzice
-
stworzenie warunków umożliwiających znalezienie przez każdego ucznia swojego
miejsca w grupie i działania w niej
gry i zabawy integracyjne
udział w uroczystościach klasowych
tworzenie grup zadaniowych
prezentowanie się dla innych (wystawy plastyczne, przedstawienia
teatralne, koncerty)
konkursy: plastyczny, recytatorski, muzyczny, ortograficzny, przyrodniczy,
wiedzy o Bielsku, czytania, „Bohunowa planeta „ - zawody sportowo rekreacyjne
wycieczki dydaktyczne i turystyczno - krajoznawcze
udział w imprezach kulturalnych
kółko taneczne
zajęcia plastyczne w BWA
zajęcia sportowe na basenie (nauka pływania)
Dyr. D. Ciężki
-
Wychowawcy
Rozwijanie
zainteresowań i
upodobań uczniów
Cały rok szkolny
5.
Klas I-III
Kl. III
str. 18
Podmiot działań
Uczniowie klas IV-VI
Na tym etapie rozwoju szczególnie nasilają się wpływy rówieśnicze rozpoczyna się eksperymentowanie z tytoniem i alkoholem, a czasem również z
innymi środkami odurzającymi. Dzieci w tym wieku potrzebują nowych informacji , bardziej kompleksowych sposobów sprawdzania siebie oraz silniejszych
motywacji do unikania środków odurzających
L.P.
Zadanie ogólne
Zadania szczegółowe
Zapobieganie
niepowodzeniom
szkolnym
-
1.
-
zajęcia dla dzieci z trudnościami dyslektycznymi
„dobra sówka” dla dzieci z trudnościami w opanowaniu materiału bieżącego
pomoc koleżeńska
zajęcia korekcyjno-kompensacyjne dla dzieci z zaburzeniami rozwojowymi
zajęcia wyrównawcze
pomoc psychologiczna wspierająca rozwój życiowych umiejętności
psychospołecznych
dostosowanie wymagań edukacyjnych do deficytów rozwojowych i możliwości
uczniów
indywidualna terapia pedagogiczna
zajęcia rewalidacyjne
indywidualne rozmowy z rodzicami (opracowanie metod i form pracy z dzieckiem
w domu
stosowanie zróżnicowanych stopni trudności zadań dla uczniów
radzenie sobie z emocjami w sytuacji zadaniowej – warsztat wzmacniający przed
sprawdzianem w kl. 6
Termin
realizacji
Cały rok
szkolny
Realizatorzy
Logopeda
n-le przed.
Wychowawca
n-l specj.
n-le przed.
pedagog szk.
Por. PP
pedagog szk.
pedagog szk.
n-le specj.
psycholog
str. 19
-
2.
Zajęcia profilaktyczne
wzmacniające
samoocenę dzieci,
poczucie godności i
szacunku do samego
siebie
elementy programu profilaktycznego „Spójrz inaczej” kl.4-6
klasa 4
Jak nawiązywać przyjazne kontakty z rówieśnikami i otoczeniem?
Poznanie środków i warunków ułatwiających dobre kontakty z ludźmi oraz ich
znaczenie?
Na czym polega zaufanie do drugiego człowieka?
Czy mój punkt widzenia jest jedynym możliwym widzeniem zaistniałej
sytuacji?
Sposób życia innych różni się od mojego
(przegląd różnych sposobów życia, poglądów, zwyczajów)
Jak pomóc tym, którzy czują się inni?
próba zrozumienia uczuć innych dzieci, szczególnie w sytuacjach kiedy są
wyśmiewane
Cały rok
szkolny
wychowawca
klasa 5
Budujemy poczucie własnej wartości.
Tworzymy klasową listę zasług, wyszukujemy zalety własne i wszystkich
członków grupy klasowej
Uczymy się rozpoznawać i wyrażać nasze uczucia
(symulacja sytuacji odzwierciedlających stany emocjonalne
rozpoznawanie moich myśli, moich uczuć)
Moje wewnętrzne JA – moje zewnętrzne JA – poznanie sytuacji, w których
ukrywamy nasze prawdziwe uczucia
Klasa 6
Na czy polegają podobieństwa i różnice miedzy ludźmi i jaki ma sens to
zróżnicowanie? Granice tolerancji.
Dostrzegamy świat własnych potrzeb.
Co to są emocje, jak się objawiają i jaki mogą mieć skutek
Wychowawca
Cały rok
szkolny
pedagog
wychowawca
Cały rok
szkolny
pedagog
w konkretnej sytuacji?
str. 20
3.
Wpływ pozytywnych i negatywnych emocji na decyzje i zachowanie człowieka
Uczymy się w sposób asertywny wyrażać swoje sądy i decyzje
„Jak zachowywać się w sytuacjach trudnych” - warsztaty
- realizacja „Środowiskowego Programu Wychowania Zdrowotnego”
klasa 4
4.
Promocja zdrowia
„Kto może mi pomóc gdy w szkole czuję się źle?
Czy jestem asertywny?
Kiedy ludzie nie chorują? Zdrowi ludzie, chcę się od nich uczyć
Niedobór i nadmiar pokarmu – konsekwencje
Prawidłowa postawa ciała
Jak rozwija się dziecko?
Co to jest nałóg?
Jak możesz odmówić wypalenia papierosa, wypicia alkoholu, wzięcia nie
znanej ci substancji?
Przestrzeganie zasad higieny w domu
Przestrzeganie zasad higieny w szkole
IX
X
XI
XII
I
II
III
IV
V
Co mogę robić, aby poczuć się lepiej?
Co to jest zdrowie?
Bezpieczne cele –jak je wyznaczać i jak osiągać?
Co należy wiedzieć o wysiłku fizycznym?
Jak dbać o prawidłową funkcję skóry. Codzienna pielęgnacja ciała.
Jak odżywiają się różne narody?
IX
XI
XII
I
II
Nauczyciele WZW
VI
klasa 5
pielęgniarka szkolna
nauczyciel wf
str. 21
Jaki jest związek między zabiegami higienicznymi, a naszym stanem zdrowia?
Co to znaczy odpoczynek i relaks?
Znaczenie właściwej organizacji odrabiania lekcji oraz planowania czasu
wolnego, nauka ćwiczeń prowadzących do relaksu
III
IV
V
VI
Odmienności i oczekiwania osób niepełnosprawnych
Planujemy zagospodarowanie czasu wolnego zajęciami odpowiadającymi
osobistym zainteresowaniom i aspiracją
Wysiłek fizyczny źródłem sprawności i prawidłowych czynności organizmu
oraz zdrowej psychiki; wpływ ruchu na budowę ciała, zależność między
wysiłkiem fizycznym, a krążeniem, wentylacją płuc oraz pobudzeniem apetytu
Znaczenie stresu w życiu człowieka
Jak można kontrolować stan swojego organizmu
Kto możemy pomóc powiedzieć nie?
X
XII
I
II
nauczyciele WZW
wychowawcy
nauczyciel wf
Klasa 6
-
zajęcia sportowo- rekreacyjne
kurs 1. pomocy dla sanitariuszy klasowych
zajęcia 1. pomocy dla klas 4
festyn rodzinny promujący zdrowy styl życia
konkurs wiedzy i umiejętności nabytych podczas „Środowiskowego programu
wychowania zdrowotnego
nauczyciele wf
pedagog szk
pedagog szk
IX-VI
IX-VI
VI
str. 22
4.
Rozwijanie
zainteresowań i
potencjalnych
możliwości dzieci i
młodzieży
-
-
-
-
koła zainteresowań:
modelarskie,
muzyczne- „Iskierki”,
teatralne,
komputerowe,
matematyczne,
przyrodnicze,
historyczne
LOP
PCK
zajęcia warsztatowe: - BWA
organizacja i zachęcanie dzieci do udziału w konkursach:
plastyczne,
przedmiotowe,
kangur,
„bajarz roku”,
regionalne,
muzyczne
mistrz rachunku pamięciowego
zajęcia sportowe
siatkówka
piłka nożna
współpraca z Domem Kultury – zachęcanie uczniów do
korzystania z tamtejszej oferty zajęciowej
praca indywidualna z uczniem zdolnym
indywidualizacja pracy lekcyjnej pod kątem uczniów zdolnych
giełda wytworów dziecięcych
Cały rok
szkolny
Nauczyciele specjaliści
Nauczyciele
wychowania fizycznego
Wychowawcy
Nauczyciele specjaliści
str. 23
5.
Eliminowanie
czynników ryzyka i
przeciwdziałanie nim
- profilaktyka resocjalizacyjna – zajęcia lekcyjne
klasa 4
cyberprzemoc – „ja w sieci”
Pedagog szkolny
cały
świat realny a wirtualny
rok
nierzeczywisty świat czyli co nam serwuje prasa i telewizja
wychowawcy
klasa 5
szkolny
Nauka sposobów reagowania na trudności i niepowodzenia oraz ich
przezwyciężanie
To mogło przydarzyć się właśnie mnie(w oparciu o kasetę wideo Komendy
Policji w BB)
Co to są zachowania asertywne i jakie jest ich znaczenie w radzeniu sobie z
naciskiem i presją grupy?
pedagog szkolny
Klasa 6
Poznajemy zagrożenia współczesnej młodzieży.
Co to jest nałóg i uzależnienie, skutki palenia tytoniu, nadużywania alkoholu,
przyjmowania narkotyków ?.
- Współpraca z instytucjami pozaszkolnymi
poradnictwa rodzinnego
samorządu lokalnego
służbami powołanymi do ochrony dzieci i młodzieży (służba zdrowia, opieka
społeczna, Policja, Straż Miejska, sądy)
poradnia psychologiczno-pedagogiczna
III
pedagog
Pedagog
IV
wychowawca
pedagog
III
- Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole i poza
nią
„Jak zachowywać się w sytuacjach trudnych ?”- warsztaty dla kl.5
Uczymy się technik rozwiązywania problemów
str. 24
Diagnoza problemu, możliwości rozwiązań, pozytywne i negatywne skutki
rozwiązań, plan działania – zajęcia dla klasy 5
X
- zajęcia warsztatowe dla Rady Pedagogicznejwg. zapotrzebowania na dany rok szkolny
IX-X
- Zajęcia warsztatowe dla rodziców –
Wpływ komunikacji interpersonalnej na poziom agresji.
- Udział w konkursie organizowanym przez Wydział Zdrowia Urzędu Miejskiego
w Bielsku-Białej na temat szkodliwego wpływu uzależnień na zdrowie i życie, pt.: X-I
Uzależnieniom – STOP
- Uświadomienie jaki wpływ maja na nas reklamy, szczególnie
gdy dotyczą lekarstw i używek – lekcja j. polskiego kl. 5
- teatr profilaktyczny „MASKA” z Krakowa, przedstawienie pt. „W krainie zła”
psycholog
W. Bachman
Pedagog
Podmiot działań
Zdiagnozowana grupa dzieci i rodzin przeżywających problemy prowadzące do [podwyższonego ryzyka zaburzeń rozwoju, uzależnień czy patologii
L.P.
Zadania ogólne
1.
Zajęcia grupowe dla
wybranych dzieci
Zadania szczegółowe
-
Termin
realizacji
zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci mających trudności w kontaktach z
rówieśnikami, rodziną
Realizatorzy
psycholog
II-V
str. 25
2.
3.
4.
Poradnictwo
młodzieżowe dla dzieci
z grup ryzyka burzliwie
przeżywających
problemy wieku
dojrzewania oraz
związane z udziałem w
grupach
subkulturowych
Zajęcia wspomagające
zaburzenia rozwoju
somatycznego,
psychicznego i mowy
Organizowanie
wsparcia dla
różnorodnych form
rodzinnej opieki
zastępczej oraz
wsparcia dla rodzin o
niskim statusie
socjokulturowym
-
diagnoza przyczyn zaburzeń w zachowaniu
pośrednictwo w znalezieniu specjalistycznej pomocy psychologicznej
terapia psychologiczna indywidualna
terapia grupowa
-
gimnastyka korekcyjna
terapia logopedyczna
zajęcia psychologiczne w Por. PP
-
pomoc materialna – współpraca z MOPS, Caritas, TPD
organizowanie zbiórek pieniędzy, odzieży i książek
pomoc rzeczowa okazjonalna
organizacja czasu wolnego dla dzieci z grup ryzyka – świetlica terapeutyczna
Cały rok
szkolny
pedagog szkolny
poradnia PP
Cały rok
szkolny
Alicja Mizera
logopeda
psycholog
Cały rok
szkolny
Pedagog szkolny
wychowawcy
str. 26
Podmiot działań
grupy dzieci i młodzieży z rodzin funkcjonujących w sposób zaburzony
L.P.
Zadanie ogólne
Zadania szczegółowe
Termin
realizacji
Realizatorzy
Pomoc psychologiczna
2.
Interwencja kryzysowa
punkt konsultacyjny dla rodzin z problemem
punkt konsultacyjny dla młodzieży z grup ryzyka
-
współpraca z:
Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej,
Ośrodkiem Profilaktyki Środowiskowej,
Centrum Pomocy Rodzinie
Sądem wydz. IV Rodziny i Nieletnich
Policyjna Izbą Dziecka
Cały rok szkolny
1.
Cały rok
szkolny
pedagog szkolny
Poradnia PP
pedagog szkolny
str. 27
V. Procedury
dydaktycznych
postępowania
w
przypadku
wystąpienia
problemów
wychowawczych i
Podstawy prawne stosowanych procedur:
1) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich /Dz. U. z 1982 r.
Nr 35 poz. 228 z p. zm. - tekst jednolity Dz. z 2002 r. Nr 11 poz. 109 z / oraz przepisy
wykonawcze w związku z ustawą /.
2) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi /Dz. U. Nr 35, poz. 230 z p. zm./
3) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz. U. z 2003 r. Nr 24,
poz. 198/.
4) Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji /Dz. U. Nr 30 poz. 179 z późn. zm./
5) Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie form
i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości
nieletnich.
6) Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty /Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329
z późn. zm./
7) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem /Dz. U. Nr 26, poz. 226/.
V. 1. Wobec uczniów z problemami dydaktycznymi i wychowawczymi stosuje się następujące
środki zaradcze:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Konsultację i diagnozę Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej
Uwzględnianie w procesie dydaktycznym indywidualnych możliwości dziecka
Zajęcia wyrównawcze
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
Pomoc koleżeńska
Zajęcia „Dobrej sówki”
Indywidualne rozmowy ucznia z pedagogiem szkolnym
Zajęcia terapeutyczne u pedagoga szkolnego lub w Poradni PP
Zajęcia socjoterapeutyczne
Zajęcia profilaktyczno - wychowawcze
Zajęcia wychowawcze w świetlicy szkolnej
Stosowanie specjalnych udogodnień podczas pisania sprawdzianu w klasie 6
Poradnictwo rodzinne
Tryb interwencji kryzysowej w rodzinie
współpraca z pracownikiem socjalnym
dzielnicowym
kuratorem sądowym
policyjną izbą dziecka
str. 28
stowarzyszeniem „wyspa w mieście”
ośrodkiem interwencji kryzysowej
15. Pomoc społeczna oferowana uczniom najuboższym
V.2. Procedura postępowania w przypadku wystąpienia problemu dydaktycznowychowawczego
1. Nauczyciel stwierdzający problem podejmuje samodzielną próbę rozwiązania lub zgłasza go
wychowawcy i wspólnie podejmują próbę rozwiązania poprzez:
ustalenie metod wspólnego postępowania
realizację ustalonych wspólnie działań
ocenę ich skuteczności
2. Działania wychowawcy:
sporządzenie krótkiej notatki wg załączonego wzoru ( załącznik nr 1)
określenie udzielonej dotychczas pomocy
ustalenie współpracy z osobami mogącymi pomóc w rozwiązaniu problemu –
rodzice, nauczyciele, koledzy, specjalista
3. W przypadku gdy podejmowane działania nie przynoszą rezultatu, wychowawca podejmuje
decyzję o konsultacji z pedagogiem szkolnym
4. W wyniku konsultacji pedagog ustala dalsze postępowanie z uczniem lub podejmuje decyzję
o powołaniu zespołu osób zorientowanych w problemie, celem ustalenia dalszych działań
5. Po konsultacjach pedagog podejmuje decyzję o formie objęcia ucznia stałą opieką
6. Wychowawca czuwa nad realizacją ustalonego postępowania
V. 3. Procedura postępowania w przypadku wystąpienia problemu
związanego z zagrożeniem demoralizacją lub wejściem w konflikt z prawem
V.3.1. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń używa alkoholu lub innych środków
w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, bądź przejawia inne zachowania
świadczące o demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki:
1. Przekazać uzyskaną informację wychowawcy klasy.
2. Wychowawca informuje o fakcie pedagoga/psychologa szkolnego i dyrektora szkoły.
3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im
uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz z uczniem, w ich obecności.
W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego
postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku
interwencji profilaktycznej może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do
specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym.
4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych
źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły
str. 29
pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds.
nieletnich).
5. Podobnie, w sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań
wychowawczych, (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem,
psychologiem, itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor
szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji
tych instytucji
V.3.2. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń
będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć
następujące kroki:
1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy.
2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go
samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie.
3. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielenia
pomocy medycznej.
4. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których zobowiązuje
do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania
dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo
przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji - decyduje lekarz, po ustaleniu
aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły/placówki.
5. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia będącego pod
wpływem alkoholu - odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny, bądź swoim
zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób.
W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości, policja ma możliwość przewiezienia ucznia
do izby wytrzeźwień, albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych - na czas
niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O fakcie umieszczenia zawiadamia
się rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny.
6. Jeżeli powtarzają się przypadki w których uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub
narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji
(specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego.
V.3.3. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą
wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej
osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje
(o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona
substancja należy.
2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły wzywa policję.
3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje
informacje dotyczące szczegółów zdarzenia.
str. 30
V.3.4. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję
przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) ma prawo żądać,
aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we
własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie, co do ich związku
z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności
przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji.
2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia
i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa.
3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji
i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież
i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do
ekspertyzy.
4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu,
zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić,
w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje,
sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
V. 4. Postępowanie wobec ucznia - sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa:
1. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły,
2. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia,
3. Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły, lub
pedagogowi szkolnemu pod opiekę,
4. Powiadomienie rodziców ucznia-sprawcy,
5. Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku gdy sprawa jest poważna (rozbój,
uszkodzenie ciała, itp.), lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu
znana,
6. Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa, lub przedmiotów pochodzących
z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża
i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży).
V.5. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego
1. Udzielenia pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienia jej udzielenia poprzez
wezwanie lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała obrażeń,
2. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły,
3. Powiadomienie rodziców ucznia,
4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego
zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków
zdarzenia.
str. 31
V.6. W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat
należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny
V.6. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych
niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo
przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do
tych przedmiotów i wezwać policję - tel. 997 lub 112
V.7. Policja powinna być wzywana do szkoły w sytuacjach, o których mowa w "Procedurach (...)"
albo, gdy wyczerpane zostaną środki możliwe do zastosowania przez szkołę w określonej
sytuacji, w których obecność policji jest konieczna.
VI. Procedura wykorzystania monitoringu wizyjnego
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa uczniom przebywającym na terenie szkoły, budynek
szkolny i jego otoczenie są objęte systemem monitoringu wizyjnego.
Obecność systemu monitoringu wizyjnego w szkole ma nie tylko zapewniać bezpieczeństwo
uczniom, pracownikom i wszystkim pozostałym osobom przebywającym na terenie szkoły,
ale również rozbudzać samodyscyplinę i wymuszać bardziej kulturalne i przemyślane
zachowania wynikające ze świadomości bycia obserwowanym.
Do bieżących podglądów zapisów z kamer szkolnych systemu monitoringu wizyjnego są
upoważnieni dyrektor i wicedyrektor szkoły
O udostępnieniu zapisu innym osobom decyduje każdorazowo Dyrektor Szkoł.y
Zapis ten może być udostępniony:
a. wychowawcom klas w celu zdiagnozowania problemów wychowawczych oraz podjęcia
właściwych oddziaływań w tym zakresie,
b. pedagogowi szkolnemu w celu przeciwdziałania zarejestrowanym przez monitoring
formom niedostosowania społecznego uczniów, ich zachowaniom dysfunkcyjnym, a
także udzielania właściwej pomocy ofiarom szkolnej przemocy,
c. uczniowi, którego niewłaściwe zachowanie, Jak: agresja fizyczna, wybryki, akty
chuligaństwa, niszczenie mienia społecznego, kradzieże itp., zarejestrowały kamery, w
celu udowodnienia takiego zachowania i podjęcia działań interwencyjnych i
wychowawczych.
W przypadku zaistnienia wykroczenia lub przestępstwa Dyrektor Szkoły udostępnia zapis
monitoringu funkcjonariuszom Policji, Prokuratury lub Sądu.
Zarejestrowane przez system monitoringu niewłaściwe czy też naganne zachowania ucznia
mogą być podstawa do obniżenia oceny zachowania.
str. 32