Spis treści do pobrania

Spis treści
1. Wiadomości wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Stara teoria kwantów. Atom wodoru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
3. Odkrycie mechaniki kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
4. Podstawowe pojęcia mechaniki kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
5. Atom wodoru w mechanice kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
6. Systematyka poziomów energetycznych atomów wieloelektronowych . . . . . . . . 187
7. Zasada Pauliego. Okresowy układ pierwiastków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
8. Zarys teorii promieniowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
9. Ogólna struktura optycznych widm atomowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
10. Struktura liniowych widm rentgenowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
11. Wpływ jądra na strukturę widm atomowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
12. Atom w polu magnetycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
13. Atom w polu elektrycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 468
14. Atomowa spektroskopia laserowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
15. Fizyka zimnych atomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
Uzupełnienie. Dielektryczne pokrycia cienkowarstwowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 575
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
Spis treści szczegółowy
1. Wiadomości wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Przedmiot fizyki atomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Widma atomowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Charakterystyczne wielkości promieniowania atomowego . . . . . . . . . A. Równanie fali elektromagnetycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Długość fali – jednostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Częstość i liczba falowa – jednostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Energia – jednostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Rejestracja widm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Widma emisyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.1. Widma liniowe, pasmowe i ciągłe – uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . A. Widma liniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Widma pasmowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Widma ciągłe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2. Widma ciągłe – przykłady . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Promieniowanie ciała doskonale czarnego; wzór Plancka . . . . . . . B. Promieniowanie termiczne i luminescencyjne . . . . . . . . . . . . . . . . C. Ciągłe promieniowanie optyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Ciągłe promieniowanie rentgenowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Promieniowanie synchrotronowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3. Widma absorpcyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. Początki spektroskopii atomowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4.1. Pierwsze pomiary spektroskopowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Linie Fraunhofera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rozwój techniki pomiarowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4.2. Pierwsze poszukiwania prawidłowości w widmach atomowych . . . . 1.5. Serie widmowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.1. Odkrycie Balmera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.2. Termy. Zasada kombinacji Ritza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.3. Serie wodorowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1
3
4
4
5
6
7
10
12
12
12
14
15
15
15
17
19
19
21
23
24
24
24
25
26
26
27
27
28
VIII
Spis treści szczegółowy
2. Stara teoria kwantów. Atom wodoru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Bohra teoria atomu wodoru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.1. Prosty oscylator harmoniczny Plancka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.2. Pierwsze modele atomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Model Thomsona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Model Rutherforda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.3. Postulaty kwantowe Bohra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1.4. Wyprowadzenie wzoru Rydberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Energia stanu stacjonarnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Przejścia promieniste w atomie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Stała Rydberga dla jądra nieruchomego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Termy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Graficzna ilustracja atomowych stanów energetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Kołowe orbity elektronowe w atomie wodoru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Schemat poziomów energetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. Stany nieskwantowane i widmo ciągłe atomów . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Widma jonów wodoropodobnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1. Serie widmowe jonów wodoropodobnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Spektroskopowe oznaczanie widm jonów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Seria Pickeringa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Widma jonów wodoropodobnych w teorii Bohra . . . . . . . . . . . . . . D. Ciężkie jony wodoropodobne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2. Wpływ masy jądra na poziomy energetyczne atomów . . . . . . . . . . . . A. Masa zredukowana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Izotopowy efekt masy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Stała Rydberga atomu wodoru i jonów wodoropodobnych . . . . . . 2.4. Doświadczalny dowód istnienia skwantowanych stanów energetycznych
w atomach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4.1. Zderzenia pierwszego i drugiego rodzaju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Zderzenia pierwszego rodzaju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Zderzenia drugiego rodzaju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Zderzenia pierwszego i drugiego rodzaju w fizyce atomowej . . . . 2.4.2. Doświadczenie Francka–Hertza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Rozszerzenie teorii Bohra przez Sommerfelda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.1. Uogólnione warunki kwantowe Sommerfelda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.2. Orbity eliptyczne Sommerfelda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.3. Energia elektronu na torze eliptycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Niezależność energii elektronu od kształtu elipsy . . . . . . . . . . . . . B. Interpretacja liczb kwantowych n i k . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5.4. Subtelna struktura w widmie atomu wodoru według Sommerfelda . . A. Relatywistyczne rozszczepienie poziomów energetycznych w teorii Sommerfelda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Stała struktury subtelnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Reguła wyboru dla azymutalnej liczby kwantowej . . . . . . . . . . . . 2.6. Zasada odpowiedniości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.1. Nieciągłość wartości wielkości fizycznych w mikro- i makroświecie 30
30
30
33
33
33
34
35
35
37
38
39
39
40
40
42
43
43
43
43
44
45
46
46
48
49
49
50
50
50
50
51
52
53
54
55
55
55
56
56
57
59
61
61
Spis treści szczegółowy
A. Moment pędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Częstość promieniowania atomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6.2. Sformułowanie zasady odpowiedniości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7. Wady i zalety starej teorii kwantów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.1. Wady starej teorii kwantów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.2. Zakres stosowalności starej teorii kwantów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7.3. Zalety starej teorii kwantów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
62
62
63
63
64
64
3. Odkrycie mechaniki kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Teorie kwantowe Heisenberga i Schrödingera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Obecny status mechaniki kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3. Mechanika kwantowa w niniejszym podręczniku . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Dualizm falowo-korpuskularny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Falowa natura promieniowania elektromagnetycznego . . . . . . . . . . . . A. Interferencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Interferometr Fabry’ego–Pérota . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Dyfrakcja na wąskiej szczelinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Doświadczenie Younga z dwiema szczelinami . . . . . . . . . . . . . . . E. Siatka dyfrakcyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Falowa natura promieniowania rentgenowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . A. Podstawy teoretycznej analizy dyfraktogramów rentgenowskich .
B. Metody otrzymywania dyfraktogramów rentgenowskich . . . . . . . C. Bezwzględny pomiar długości fali promieniowania rentgenowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3. Korpuskularna natura promieniowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Zjawisko fotoelektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Zjawisko Comptona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.4. Hipoteza de Broglie’a. Fale materii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.5. Doświadczalne dowody falowych własności materii . . . . . . . . . . . . . . 3.2.6. Dualizm falowo-korpuskularny – podsumowanie wyników doświadczalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Równanie Schrödingera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. „Wyprowadzenie” równania Schrödingera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Cząstka swobodna, ruch jednowymiarowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Cząstka swobodna, ruch trójwymiarowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Cząstka w potencjalnym polu sił . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.2. Uwagi o równaniu Schrödingera zależnym od czasu . . . . . . . . . . . . . A. Separacja zmiennych przestrzennych i czasowych . . . . . . . . . . . . B. Czasowe równanie Schrödingera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Równanie Schrödingera niezależne od czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Ewolucja funkcji stanu w czasie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.3. Równanie Schrödingera jako równanie na wartości własne . . . . . . . . A. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Zagadnienia własne w fizyce klasycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Ogólne własności równań własnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Operatorowa postać równań Schrödingera . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
65
65
66
67
67
68
68
70
79
80
81
85
85
86
88
88
88
90
93
94
96
97
98
98
99
100
100
100
101
101
102
102
102
102
103
104
IX
X
Spis treści szczegółowy
3.3.4. Operatory składowych pędu i współrzędnych położenia . . . . . . . . . . A. Tworzenie operatorów w mechanice kwantowej . . . . . . . . . . . . . . B. Operatory składowych pędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Operatory współrzędnych położenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
104
105
105
4. Podstawowe pojęcia mechaniki kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Formalne przejście od mechaniki klasycznej do kwantowej . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Fizyczna interpretacja mechaniki kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Fizyczne znaczenie wartości własnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Operatory wielkości fizycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Algebra operatorów hermitowskich; komutatory . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2. Ogólne własności funkcji falowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Probabilistyczna interpretacja funkcji falowej . . . . . . . . . . . . . . . . B. Normalizacja funkcji falowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Funkcje falowe ortogonalne i ortonormalne . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Własności funkcji własnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.3. Wartości oczekiwane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wartości oczekiwane w fizyce klasycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Wartości oczekiwane w mechanice kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . C. Obliczanie wartości oczekiwanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Twierdzenie Ehrenfesta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Stałe ruchu i prawa zachowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.4. Zasada nieokreśloności Heisenberga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Sformułowanie zasady nieokreśloności Heisenberga . . . . . . . . . . . B. Wyprowadzenie zasady nieokreśloności Heisenberga . . . . . . . . . . C. Fale monochromatyczne i pakiety fal materii . . . . . . . . . . . . . . . . D. Doświadczenie z podwójną szczeliną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Zasada nieokreśloności w mikro- i makrofizyce . . . . . . . . . . . . . . F. Uwagi końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Mechanika kwantowa w notacji Diraca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.1. Przestrzeń wektorowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.2. Przestrzeń Hilberta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.3. Notacja Diraca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Symbole ket i bra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Operatory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Wektory własne i reprezentacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.4. Macierzowa reprezentacja mechaniki kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . A. Elementy macierzowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Macierze hermitowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Macierze diagonalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Macierze niediagonalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Macierzowy zapis iloczynu skalarnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
106
106
107
107
109
113
113
115
116
116
119
119
120
121
123
125
125
125
126
130
135
136
137
138
138
139
141
141
142
143
146
146
146
147
147
148
5. Atom wodoru w mechanice kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Przykłady stosowania metod rachunkowych mechaniki kwantowej . . . . . . . . 5.1.1. Zagadnienie własne energii cząstki swobodnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2. Zagadnienie własne składowej momentu pędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wartości własne operatora składowej momentu pędu . . . . . . . . . . 149
149
149
150
150
Spis treści szczegółowy
B. Funkcje własne operatora składowej momentu pędu . . . . . . . . . . . 5.1.3. Zagadnienie własne kwadratu momentu pędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wartości własne operatora kwadratu momentu pędu . . . . . . . . . . B. Funkcje własne operatora kwadratu momentu pędu . . . . . . . . . . . 5.1.4. Zagadnienie własne energii atomu wodoru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Energia całkowita układu dwu cząstek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Wartości własne operatora energii atomu wodoru . . . . . . . . . . . . . C. Funkcje własne operatora energii atomu wodoru . . . . . . . . . . . . . . D. Symbolika stanów kwantowych elektronu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kwantowomechaniczny obraz atomu wodoru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. Unormowana pełna funkcja własna operatora energii . . . . . . . . . . . . 5.2.2. Zależność F *F od kąta j . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.3. Zależność Q*Q od kąta J . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.4. Zależność R*R od promienia r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.5. Ogólny przebieg funkcji y *y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Orbitalny moment magnetyczny elektronu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Orbitalny moment magnetyczny elektronu według fizyki klasycznej 5.3.2. Orbitalny moment magnetyczny elektronu w mechanice kwantowej . 5.3.3. Stosunek giromagnetyczny dla orbitalnego ruchu elektronu . . . . . . . . Wektorowy model atomu i kwantowanie kierunkowe wektora momentu
pędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.1. Precesja Larmora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.2. Wektor momentu pędu w modelu wektorowym . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.3. Kwantowanie kierunkowe wektora orbitalnego momentu pędu . . . . . Spin i spinowy moment magnetyczny elektronu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.1. Liczby kwantowe spinu elektronu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.2. Spinowy moment magnetyczny elektronu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Związek spinowego momentu magnetycznego ze spinem . . . . . . . B. Kwantowanie kierunkowe wektora spinu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Spinowy stosunek giromagnetyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.3. Elektronowy czynnik ge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Definicja czynnika ge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Czynnik ge – konfrontacja teorii i doświadczenia . . . . . . . . . . . . . 5.5.4. Funkcje falowe elektronu z uwzględnieniem spinu. Operatory spinu .
A. Schrödingerowskie funkcje falowe ze spinem . . . . . . . . . . . . . . . . B. Równanie własne operatora spinu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Relacje komutacyjne dla spinu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Macierze spinowe Pauliego; spinory . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Spin a fizyka relatywistyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
152
152
154
155
155
157
159
161
161
161
163
163
164
166
167
167
168
169
6. Systematyka poziomów energetycznych atomów wieloelektronowych . . . . . . . . 6.1. Problem atomu wieloelektronowego w mechanice kwantowej . . . . . . . . . . . . 6.1.1. Rachunek zaburzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.2. Przybliżenie pola centralnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Równanie Schrödingera w przybliżeniu pola centralnego . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Przybliżenie jednoelektronowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2. Systematyka kwantowych stanów elektronowych w polu centralnym . 187
187
188
190
192
192
193
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
169
169
171
171
172
173
174
174
175
175
176
176
177
180
180
180
181
182
185
XI
XII
Spis treści szczegółowy
6.2.3. Konfiguracja elektronowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.4. Samouzgodnione pole Hartree’ego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Dodawanie momentów pędu w mechanice kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.1. Wypadkowy orbitalny moment pędu atomu wieloelektronowego . . . . 6.3.2. Wypadkowy spin atomu wieloelektronowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.3. Dodawanie momentów pędu według modelu wektorowego . . . . . . . . 6.4. Całkowity moment pędu powłoki elektronowej atomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4.1. Całkowity moment pędu powłoki atomu jednoelektronowego . . . . . . 6.4.2. Całkowity moment pędu powłoki elektronowej atomu o wielu elektronach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Sprzężenie L-S (sprzężenie Russela–Saundersa) . . . . . . . . . . . . . . B. Sprzężenie j-j . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Liczba wartości liczby kwantowej J w sprzężeniu L-S i j-j . . . . . . 6.4.3. Stosunki energetyczne w przybliżeniu sprzężeń L-S i j-j . . . . . . . . . . A. Niecentralna część oddziaływania kulombowskiego i oddziaływanie spin-orbita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Przybliżenie sprzężenia L-S i j-j . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5. Cechy charakterystyczne przybliżenia sprzężenia L-S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.1. Termy LS i struktura prosta poziomów energetycznych w schemacie L-S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Symbole literowe termów LS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Krotność termów LS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Przykłady znajdowania symboli termów LS . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.2. Subtelna struktura termów LS i poziomy LSJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Oddziaływanie spin-orbita w przybliżeniu wiązania L-S . . . . . . . B. Poprawka do energii wynikająca z oddziaływania spin-orbita . . . C. Przykłady znajdowania symboli poziomów LSJ . . . . . . . . . . . . . . D. Multiplety struktury subtelnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3. Względne położenia poziomów energetycznych w sprzężeniu L-S . . A. Reguła Hunda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Reguła odległościowa (interwałów) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Waga statystyczna poziomu energetycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Środek ciężkości multipletu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Multiplety regularne i odwrócone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Struktura subtelna termów na przykładzie konfiguracji nsnp . . . . 6.6. Cechy charakterystyczne przybliżenia sprzężenia j-j . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1. Termy jj i struktura prosta poziomów energetycznych w schemacie j-j 6.6.2. Struktura subtelna termów jj; poziomy jjJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.3. Występowanie wiązania j-j w strukturach atomowych . . . . . . . . . . . . 6.7. Sprzężenie L-S i j-j w modelu wektorowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8. Magnetyczny moment powłoki elektronowej związany z jej całkowitym momentem pędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8.1. Atom jednoelektronowy: związek między wektorami m oraz j . . . . . 6.8.2. Atom wieloelektronowy: związek między wektorami m i J w sprzężeniu L-S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8.3. Atom wieloelektronowy: związek między wektorami m i J w sprzężeniu j-j . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
195
196
196
198
199
200
200
201
201
201
202
203
203
205
206
207
207
207
208
209
209
209
210
210
211
211
212
213
213
214
214
214
214
216
217
218
219
219
221
223
Spis treści szczegółowy
6.9. Reprezentacje atomowych stanów kwantowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
6.9.1. Reprezentacje kwantowych stanów elektronów atomowych . . . . . . . . 224
6.9.2. Reprezentacje kwantowych stanów układów wieloelektronowych . . . 225
7. Zasada Pauliego. Okresowy układ pierwiastków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Zasada wykluczenia Pauliego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.1. Zasada wykluczenia w sformułowaniu Pauliego . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.2. Własności zespołów identycznych cząstek elementarnych . . . . . . . . . A. Zasada nierozróżnialności cząstek elementarnych . . . . . . . . . . . . B. Symetria operatorów obserwabli względem przestawiania cząstek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Zwyrodnienie wymienne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Status symetryczności funkcji falowych względem przestawiania
cząstek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Zasada zachowania statusu symetryczności funkcji falowej . . . . . F. Funkcje falowe układów elektronowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Niemieszanie się stanów o różnym statusie symetryczności . . . . . H. Fermiony i bozony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.3. Kwantowomechaniczne sformułowanie zasady wykluczenia Pauliego .
7.1.4. Samouzgodnione pole Hartree’ego–Focka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Konsekwencje zasady Pauliego dla struktury atomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Powłokowa struktura atomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Maksymalne liczby elektronów równoważnych . . . . . . . . . . . . . . B. Stan podstawowy atomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Zamknięte powłoki nl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Termy elektronów równoważnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Termy elektronów równoważnych a zasada Pauliego . . . . . . . . . . B. Ogólna metoda znajdowania termów elektronów równoważnych .
C. Multiplety normalne i odwrócone a liczba elektronów w powłoce nl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.3. Zależność energii oddziaływania elektrostatycznego od liczb kwantowych L i S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Antysymetryczne funkcje falowe elektronów atomu helu . . . . . . . B. Stany singletowe i trypletowe atomu helu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Poprawki pierwszego rzędu do energii stanów kwantowych atomu
helu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Okresowy układ pierwiastków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.1. Ogólna budowa okresowego układu pierwiastków . . . . . . . . . . . . . . . A. Cechy charakterystyczne okresowego układu pierwiastków . . . . . B. „Idealna” a rzeczywista struktura układu okresowego pierwiastków C. Gazy szlachetne i alkalia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.2. Szczegółowa struktura okresowego układu pierwiastków . . . . . . . . . A. Okres pierwszy: 1H i 2He . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Okres drugi: 3Li – 10Ne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Okres trzeci: 11Na – 18Ar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Okres czwarty: 19K – 36Kr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Okres piąty: 37Rb – 54Xe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
227
227
228
228
228
228
230
230
231
232
233
234
234
236
236
236
237
238
238
238
239
241
242
242
244
244
246
247
247
253
254
256
256
257
258
259
259
XIII
XIV
Spis treści szczegółowy
F. Okres szósty: 55Cs – 86Rn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Okres siódmy: 87Fr – 294118 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3.3. Pierwiastki promieniotwórcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Czasy życia pierwiastków promieniotwórczych . . . . . . . . . . . . . . B. Naturalne pierwiastki promieniotwórcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Pierwiastki wytwarzane sztucznie. Transuranowce . . . . . . . . . . . D. Pierwiastki transfermowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Energetyczna kolejność wewnętrznych powłok elektronowych w atomach . . 7.5. Kwantowomechaniczny obraz atomu o wielu elektronach . . . . . . . . . . . . . . . 260
260
261
261
261
262
263
266
268
8. Zarys teorii promieniowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Promieniowanie elektryczne dipolowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Promieniowanie klasycznego dipola elektrycznego . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Elektryczno-dipolowe promieniowanie atomu według mechaniki
kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Elektryczny moment dipolowy atomu w mechanice kwantowej . . B. Status elektrycznego dipolowego momentu atomu w czasie . . . . . C. Moc linii widmowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Siła linii widmowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Względne natężenia linii widmowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.3. Współczynniki Einsteina określające prawdopodobieństwa przejść . . 8.2.4. Siła oscylatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Sens fizyczny siły oscylatora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Zespolony współczynnik załamania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Związek siły oscylatora ze współczynnikiem Einsteina dla absorpcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Reguły sum dla sił oscylatorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Promieniowanie multipolowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.1. Retardacja fali elektromagnetycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.2. Elektryczne i magnetyczne układy multipolowe . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Statyczne multipole elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Statyczne multipole magnetyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Polowość i promieniowanie multipoli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3.3. Multipolowe promieniowanie atomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Przybliżenie elektryczno-dipolowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Dalsze wyrazy rozwinięcia multipolowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Promieniowanie M1 i E2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4. Reguły wyboru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4.1. Reguły wyboru w starej i nowej teorii kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . 8.4.2. Reguły wyboru związane z prawem zachowania momentu pędu . . . . A. Reguły wyboru dla liczb kwantowych całkowitego momentu
pędu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Reguły wyboru dla kwantowej liczby orbitalnej l . . . . . . . . . . . . . C. Reguły wyboru o wąskim zakresie działania . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Polaryzacyjne reguły wyboru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4.3. Reguły wyboru związane z parzystością funkcji falowych . . . . . . . . 270
270
270
270
272
272
273
274
275
276
278
281
281
282
286
287
288
288
290
290
291
292
292
292
293
293
297
297
298
298
301
301
302
302
Spis treści szczegółowy
A. Parzystość funkcji falowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Reguła Laporte’a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4.4. Zestawienie reguł wyboru dla promieniowania E1, M1 i E2 . . . . . . . . 8.5. Szerokość linii widmowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.5.1. Naturalna szerokość linii widmowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Naturalna szerokość linii widmowej według elektrodynamiki klasycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Naturalna szerokość linii widmowej w mechanice kwantowej;
czas życia stanów kwantowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Naturalna szerokość linii a prawdopodobieństwa przejść . . . . . . . D. Stany metatrwałe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Autojonizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.5.2. Wpływ czynników zewnętrznych na szerokość linii widmowej . . . . . A. Poszerzenie dopplerowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Poszerzenie ciśnieniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Poszerzenie starkowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Poszerzenie zderzeniowe (ze ściankami źródła) . . . . . . . . . . . . . . E. Poszerzenie związane z czasem przelotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302
304
306
308
308
9. Ogólna struktura optycznych widm atomowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. Serie widmowe atomów i jonów o konfiguracji podstawowej ns . . . . . . . . . . 9.1.1. Fenomenologiczny opis widmowych serii alkaliów . . . . . . . . . . . . . . A. Geneza symboliki termów LS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Defekt kwantowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.2. Modelowe objaśnienie widmowych serii alkaliów . . . . . . . . . . . . . . . A. Rola zamkniętych powłok elektronowych w alkaliach . . . . . . . . . B. Orbity zanurzające się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Orbity niezanurzające się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.3. Serie widmowe atomów o konfiguracji podstawowej ns w mechanice
kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.4. Widma jonów alkalipodobnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.5. Efektywny ładunek jądra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.6. Szeregi izoelektronowe; diagramy Bohra–Costera (Moseleya) . . . . . 9.2. Serie widmowe atomów i jonów o konfiguracjach podstawowych innych
niż ns . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.1. Serie widmowe atomów i jonów o konfiguracji podstawowej ns2 . . . . 9.2.2. Serie widmowe pierwiastków trzeciej i dalszych kolumn układu okresowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Subtelna struktura w widmach atomów wieloelektronowych . . . . . . . . . . . . . 9.3.1. Multiplety sprzężenia L-S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Multiplet jako zbiór linii widmowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Multiplety proste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Multiplety złożone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.2. Subtelna struktura serii widmowych atomów wieloelektronowych
w sprzężeniu L-S . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.3. Stosunki sił linii widmowych i ich natężeń wewnątrz multipletów LS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322
322
322
322
324
325
325
326
328
308
311
312
313
314
315
315
320
320
321
321
328
333
333
334
335
336
340
342
342
342
343
343
344
346
XV
XVI
Spis treści szczegółowy
A. Reguła sum dla sił linii widmowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Względne natężenia linii widmowych a reguła sum . . . . . . . . . . . 9.3.4. Subtelna struktura linii widmowych w sprzężeniu j-j i pośrednim . . 9.4. Subtelna struktura w widmie atomu wodoru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4.1. Subtelna struktura linii wodorowych według mechaniki kwantowej . 9.4.2. Przesunięcie Lamba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Odkrycie i pomiary klasycznego przesunięcia Lamba w wodorze B. Teoretyczne wyjaśnienie przesunięcia Lamba . . . . . . . . . . . . . . . . C. Przesunięcie Lamba podstawowego stanu atomu wodoru . . . . . . . D. Przesunięcie Lamba w jonach wodoropodobnych . . . . . . . . . . . . . 9.5. Optyczne przejścia wzbronione . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5.1. Przejścia wzbronione a stany metatrwałe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5.2. Obserwacje spontanicznego promieniowania M1 i E2 w widmach
optycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Linie wzbronione w badaniach astrofizycznych . . . . . . . . . . . . . . B. Wzbronione linie widmowe w badaniach laboratoryjnych . . . . . . 9.5.3. Optyczne przejścia wymuszone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346
348
350
351
351
356
356
358
359
360
361
361
10. Struktura liniowych widm rentgenowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1.1. Powstawanie liniowego widma rentgenowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1.2. Ogólna charakterystyka liniowego widma promieni Röntgena . . . . . A. Symbolika widm rentgenowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Struktura widm rentgenowskich w porównaniu z optycznymi . . . 10.2. Prawo Moseleya dla widm rentgenowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.1. Sformułowanie i znaczenie prawa Moseleya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.2. Termy rentgenowskie; diagramy Bohra–Costera . . . . . . . . . . . . . . . . 10.3. Prosta i subtelna struktura widm rentgenowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.3.1. Prosta i subtelna struktura termów rentgenowskich . . . . . . . . . . . . . . 10.3.2. Atomowe przejścia rentgenowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.4. Schematy rentgenowskich poziomów energetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.4.1. Porównanie optycznych i rentgenowskich poziomów energetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.4.2. Schematy rentgenowskich poziomów energii wzbudzenia atomu . . . 10.4.3. Schematy rentgenowskich poziomów energii wiązania atomu . . . . . . 10.5. Atomowa absorpcja promieniowania rentgenowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.5.1. Rentgenowskie widma absorpcyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Powstawanie i struktura widm absorpcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . B. Spektroskopia fotoelektronów rentgenowskich . . . . . . . . . . . . . . . 10.5.2. Elektrony Augera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.6. Rentgenowskie promieniowanie atomów egzotycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.6.1. Ogólne cechy atomów egzotycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.6.2. Atomy mionowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.6.3. Atomy hadronowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
365
365
365
365
366
367
367
369
371
371
372
373
362
362
363
363
373
374
376
378
378
378
379
380
381
383
386
388
11. Wpływ jądra na strukturę widm atomowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
11.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
11.2. Nadsubtelna struktura linii widmowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
Spis treści szczegółowy
11.2.1. Multipole jądrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.2. Spin jądra i moment pędu całego atomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.3. Magnetyczny moment dipolowy jądra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.4. Magnetyczne oddziaływanie jądra z powłoką elektronową . . . . . . . . A. Stała struktury nadsubtelnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Hipermultiplet jako zbiór podpoziomów struktury nadsubtelnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Hipermultiplet jako zbiór linii widmowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.5. Wyznaczanie spinu i magnetycznego momentu jądra ze struktury
nadsubtelnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Metody wyznaczania spinu jądra z nadsubtelnej struktury linii
widmowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Przykłady wyznaczania spinu jądra z nadsubtelnej struktury linii
widmowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Wyznaczenie magnetycznych dipolowych momentów jąder ze
struktury nadsubtelnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.6. Wpływ elektrycznego kwadrupolowego momentu jądra na strukturę
nadsubtelną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2.7. Wpływ momentów jądrowych M3 i E4 na strukturę nadsubtelną . . . 11.3. Efekt izotopowy w optycznych widmach atomowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.1. Ogólna charakterystyka atomowego efektu izotopowego . . . . . . . . . . 11.3.2. Izotopowe efekty masowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Normalny efekt masy w atomach jednoelektronowych . . . . . . . . . B. Efekty masowe w atomach wieloelektronowych. Specyficzny efekt
masy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.3. Izotopowe efekty pola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Izotopowy efekt objętościowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Izotopowy efekt kształtu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.4. Wykres Kinga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3.5. Separacja efektów masowych i polowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Separacja efektów masowych i polowych w widmach optycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Separacja efektów masowych i polowych w widmach rentgenowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4. Egzotyczne atomy dwucząstkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4.1. Mionium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4.2. Pozytonium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Atom w polu magnetycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1. Ogólna charakterystyka efektu Zeemana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1.1. Efekt Zeemana w fizyce klasycznej i kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1.2. Szczególne przypadki efektu Zeemana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2. Normalny efekt Zeemana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2.1. Zeemanowskie rozszczepienie poziomów singletowych . . . . . . . . . . . 12.2.2.Zeemanowskie rozszczepienie linii singletowych; normalny tryplet
Lorentza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3. Anomalny efekt Zeemana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391
392
394
395
395
397
398
398
398
399
401
401
404
405
405
407
407
408
413
413
416
417
420
420
420
422
422
424
429
429
429
430
431
431
432
434
XVII
XVIII
Spis treści szczegółowy
12.4.
12.5.
12.6.
12.7.
12.8.
12.9.
12.3.1. Rozszczepienie poziomów energetycznych w anomalnym efekcie Zeemana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.3.2. Rozszczepienie linii widmowych w anomalnym efekcie Zeemana . . Efekt Paschena–Backa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.4.1. Normalny tryplet Lorentza w efekcie Paschena–Backa . . . . . . . . . . . 12.4.2. Struktura subtelna efektu Paschena–Backa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.4.3. Rozszczepienie linii widmowych w efekcie Paschena–Backa . . . . . . Efekt Zeemana w przypadku pól pośrednich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Efekt Zeemana struktury nadsubtelnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.6.1. Efekt Zeemana struktury nadsubtelnej: słabe pole magnetyczne . . . . 12.6.2. Efekt Backa–Goudsmita: silne pole magnetyczne (efekt Zeemana
struktury nadsubtelnej) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Efekt Zeemana linii wzbronionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.7.1. Reguły polaryzacyjne dla promieniowania E1, M1 i E2 . . . . . . . . . . . 12.7.2. Reguły polaryzacyjne a identyfikacja przejść wzbronionych . . . . . . . Doświadczenie Sterna–Gerlacha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.8.1. Przebieg doświadczenia Sterna–Gerlacha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.8.2. Interpretacja doświadczenia Sterna–Gerlacha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Metody rezonansowe w fizyce atomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.9.1. Rezonans magnetyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Rezonans magnetyczny w obrazie klasycznym . . . . . . . . . . . . . . . B. Rezonans magnetyczny w obrazie kwantowym . . . . . . . . . . . . . . . C. Zastosowania rezonansu magnetycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.9.2. Podwójny rezonans optyczny. Pompowanie optyczne . . . . . . . . . . . . . A. Podwójny rezonans w badaniach atomowych stanów wzbudzonych B. Podwójny rezonans w badaniach atomowych stanów podstawowych. Pompowanie optyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.9.3. Rezonans magnetyczny w wiązce atomowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Rezonansowa metoda Rabiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Metoda Ramseya rozdzielonych pól zmiennych . . . . . . . . . . . . . . C. Atomowy zegar cezowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Atom w polu elektrycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.1. Odkrycie efektu Starka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2. Ogólna charakterystyka efektu Starka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.1. Degeneracja stanów kwantowych w efekcie Starka . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.2. Reguły polaryzacyjne w efekcie Starka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.3. Zależność rozszczepienia starkowskiego od głównej liczby kwantowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.4. Ogólna teoria efektu Starka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2.5. Indukowany elektryczny moment dipolowy atomu . . . . . . . . . . . . . . . 13.3. Efekt Starka w wodorze i jonach wodoropodobnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3.1. Silne pole elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Rozszczepienia starkowskie w silnym polu elektrycznym . . . . . . B. Liniowy efekt Starka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3.2. Bardzo silne pole elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Kwadratowy efekt Starka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434
435
438
439
440
440
443
444
444
445
448
448
449
450
450
451
452
453
453
455
455
456
456
458
461
461
463
465
468
468
469
470
470
471
471
474
474
475
475
476
479
479
Spis treści szczegółowy
B. Jonizacja polowa i autojonizacja poprzez zjawisko tunelowe . . . . 13.3.3. Słabe pole elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3.4. Bardzo słabe pole elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4. Efekt Starka w atomach wieloelektronowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.1. Słabe pole elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.2. Silne pole elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.3. Bardzo silne pole elektryczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480
482
483
484
485
486
487
14. Atomowa spektroskopia laserowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1. Fizyczne podstawy działania laserów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1.1. Odkrycie laserów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1.2. Ogólne warunki wywołania akcji laserowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Promieniowanie wymuszone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Absorpcja i spontaniczna emisja promieniowania . . . . . . . . . . . . . C. Podstawowe elementy lasera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1.3. Laser helowo-neonowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Inwersja populacji poziomów energetycznych . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rezonator optyczny; modowa struktura promieniowania laserowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1.4. Promieniowanie laserowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Cechy charakterystyczne promieniowania laserowego . . . . . . . . . B. Spójność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Monochromatyczność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Ukierunkowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Gęstość mocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Statystyczne własności promieniowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2. Atomowa spektroskopia laserowa; optyka nieliniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.1. Bezdopplerowska spektroskopia nasyceniowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Zjawisko nasycenia i współczynnik absorpcji . . . . . . . . . . . . . . . . B. Dziura Bennetta i dip Lamba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Dip Lamba rejestrowany przeciwbieżną wiązką sondującą . . . . . . D. Pik Lamba, czyli odwrócony dip Lamba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.2. Spektroskopia wielofotonowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Podwajanie częstości fali elektromagnetycznej . . . . . . . . . . . . . . . C. Wzbudzenie wielofotonowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bezdopplerowska spektroskopia dwufotonowa . . . . . . . . . . . . . . . E. Optyczny grzebień częstości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Pomiar przejścia 1S–2S w wodorze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.3. Atomy rydbergowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.3.1. Ogólne własności atomów rydbergowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.3.2. Wytwarzanie i detekcja stanów rydbergowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.3.3. Atomy rydbergowskie w stanach kołowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
488
488
489
489
489
490
490
490
491
495
495
495
497
499
499
500
503
503
503
506
508
509
511
511
512
513
514
516
520
522
523
525
525
15. Fizyka zimnych atomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2. Chłodzenie laserowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2.1. Dwa rodzaje chłodzenia laserowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 528
528
529
530
XIX
XX
Spis treści szczegółowy
A. Chłodzenie dopplerowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Chłodzenie spowodowane odrzutem atomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Względna wielkość obu rodzajów chłodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2.2. Melasa optyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3. Pułapki jonowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3.1. Elektrostatyczne pole pułapek jonowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3.2. Pułapka Penninga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3.3. Elektromagnetyczna pułapka Paula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3.4. Zastosowanie pułapek jonowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4. Pułapkowanie atomów obojętnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.1. Pułapki magnetyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.2. Pułapki optyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.3. Pułapka magnetooptyczna – PMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.5. Atomowe gazy kwantowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.5.1. Kwantowa degeneracja gazów atomowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.5.2. Kondensacja Bosego–Einsteina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Historia odkrycia kondensacji BE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Parametr degeneracji bozonów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Metatrwałość kondensatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Chłodzenie przez odparowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Realizacja kondensatu Bosego–Einsteina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Obserwacja kondensatu Bosego–Einsteina . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.5.3. Lasery atomowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Spójność funkcji falowej kondensatu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Atomowy laser impulsowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Atomowy laser o pracy ciągłej wytworzony w pułapce magnetycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Atomowy laser o pracy ciągłej wytworzony w pułapce optycznej 15.5.4. Rezonanse Feshbacha w gazach bozonowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Rozpraszanie fali-s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Długość rozpraszania fali-s i równanie Grossa–Pitajewskiego . . . C. Modyfikacja długości rozpraszania. Rezonanse Feshbacha . . . . . 15.5.5. Ultraniskie temperatury fermionów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Wiadomości wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Degeneracja kwantowa fermionów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Rezonanse Feshbacha i dwuatomowe cząsteczki fermionów . . . . D. Kondensacja molekularna fermionów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Nadprzewodnictwo i nadpłynność. Pary Coopera . . . . . . . . . . . . . F. Złącze BCS-kBE. Kondensacja Fermiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
532
533
534
535
535
537
537
538
539
539
543
546
548
548
550
550
551
552
552
554
555
558
558
559
Uzupełnienie. Dielektryczne pokrycia cienkowarstwowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U1. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U2. Spektralne charakterystyki układów cienkowarstwowych . . . . . . . . . . . . . . . U3. Analiza układów cienkowarstwowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U4. Synteza układów cienkowarstwowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U4.1. Układ startowy i funkcja celu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U4.2. Synteza półprzezroczystego zwierciadła szerokopasmowego . . . . . . . 575
575
576
580
581
581
582
559
559
560
560
561
562
565
565
565
567
568
570
571
Spis treści szczegółowy
U4.3. Synteza skomplikowanych pokryć dielektrycznych . . . . . . . . . . . . . . 584
A. Metoda igłowa syntezy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 584
B. Sylwetka Katedry Wawelskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Literatura cytowana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uzupełnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Podręczniki i opracowana monograficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uzupełnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 589
589
592
592
593
XXI