PDF, 471 Kb - System Wymiany Informacji

Transkrypt

2
3
WSTĘP
Zgodnie z art. 6 Konwencji o różnorodności biologicznej Strony Konwencji powinny opracować
zgodnie ze swoimi szczególnymi warunkami i możliwościami krajowe strategie, plany lub programy
dotyczące ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej.
W Polsce Krajowa strategia ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz
z Programem Działań na lata 2007-2013 została zatwierdzona Uchwałą Rady Ministrów Nr 270/2007 z dnia
26 października 2007 r.
Celem nadrzędnym Krajowej strategii jest zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej w skali
lokalnej, krajowej i globalnej oraz zapewnienie trwałości i możliwości rozwoju wszystkich poziomów jej
organizacji (wewnątrzgatunkowego, międzygatunkowego i ponadgatunkowego) z uwzględnieniem potrzeb
rozwoju społeczno-gospodarczego Polski oraz konieczności zapewnienia odpowiednich warunków życia
i rozwoju społeczeństwa.
Stworzenie warunków zapewniających zachowanie różnorodności biologicznej na wszystkich
poziomach jej organizacji wymaga działań systemowych, przy aktywnym zaangażowaniu całego
społeczeństwa. Dlatego też cel nadrzędny, cele strategiczne Strategii oraz zadania zawarte w Programie
działań na lata 2007-2013 są końcowym rezultatem szerokiej dyskusji z przedstawicielami środowisk
angażujących się na rzecz ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej lub ją
wspierających (urzędy centralne, urzędy wojewódzkie, urzędy morskie, samorządy wojewódzkie, jednostki
naukowo-badawcze, parki narodowe i krajobrazowe, Lasy Państwowe, regionalne zarządy gospodarki
wodnej, ekologiczne organizacje pozarządowe i inne).
Realizacja zadań zapisanych w Programie działań na lata 2007-2013 powinna być traktowana jako
wypełnienie zobowiązań nałożonych przez Radę Ministrów.
Ministerstwo Środowiska podjęło próbę analizy realizacji 134 zadań zapisanych ww. dokumencie.
Nadzór nad wdrażaniem Krajowej strategii został powierzony Komitetowi Sterującemu, powołanemu
Zarządzeniem Nr 19 Ministra Środowiska z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie powołania Komitetu
Sterującego do spraw wdrażania Krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej. W skład Komitetu Sterującego wchodzą przedstawiciele wszystkich podmiotów wskazanych
w Programie działań jako odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań oraz przedstawiciele instytucji
finansujących, jednostek naukowych i organizacji pozarządowych.
DZIAŁ: ŚRODOWISKO (ochrona przyrody i krajobrazu)
Zadanie nr 1: Przeprowadzenie inwentaryzacji i waloryzacji składników różnorodności biologicznej,
w tym zwłaszcza w zakresie siedlisk przyrodniczych i gatunków chronionych na mocy
Dyrektywy Ptasiej i Siedliskowej.
Jednostka odpowiedzialna: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.
Zadanie jest realizowane w sposób ciągły.
Odpowiedzi uzyskano z: 19 parków narodowych, 11 RDOŚ, 3 zespołów parków krajobrazowych, Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, DGLP, Zakładu Badania Ssaków PAN, Instytutu
Botaniki PAN, Instytutu Oceanologii PAN, Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego Górnego Śląska,
3 urzędów morskich, GDOŚ, IBL, OTOP.
Inwentaryzacją objęte zostały przede wszystkim siedliska przyrodnicze i gatunki określone w załącznikach
Dyrektywy Ptasiej oraz Dyrektywy Siedliskowej UE, w tym gatunki i siedliska przyrodnicze, dla których
zgodnie z konkluzjami Seminarium Biogeograficznego, Polska ma przeprowadzić badania naukowe.
Ponadto prowadzone prace dotyczą gatunków zagrożonych, kluczowych i konfliktowych.
Od 2010 r. na zlecenie GDOŚ trwają prace nad przeprowadzeniem inwentaryzacji ornitologicznej dla
obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Obecnie dla 18 obszarów prace inwentaryzacyjne zostały
zakończone, a realizacja inwentaryzacji ornitologicznej kolejnych 35 obszarów zakończy się do końca
I kwartału 2012 r. Planowane jest również zlecenie wykonania inwentaryzacji ornitologicznej dla dalszych
14 obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000.
Przeszkodą w realizacji zadania jest niedostateczna ilość środków finansowych oraz długotrwała
i skomplikowana procedura do ich pozyskania (dotyczy CKPŚ), a także brak informacji o możliwości
4
dalszego finansowania ze środków UE (np. zapewnienie udziału własnego) oraz mała liczba ekspertów
w porównaniu do wielkości terenu i potrzeb. Występowały także problemy z rozstrzygnięciem przetargów
oraz renegocjacją umów z wykonawcami po wprowadzeniu 23% podatku od towarów i usług VAT (styczeń
2011 r.).
Zadanie nr 2: Weryfikacja krajowych list gatunków chronionych.
Zadanie jest w trakcie realizacji, zakończenie planuje się do końca 2011 r.
Odpowiedzi uzyskano z: 4 parków narodowych, RDOŚ w Krakowie, DGLP, Instytutu Botaniki PAN,
GDOŚ, IBL.
Po weryfikacji krajowych list gatunków chronionych, zostaną znowelizowane rozporządzenia
o ochronie gatunkowej roślin, zwierząt i grzybów.
Zadanie nr 3: Przygotowywanie i upowszechnianie zaktualizowanych krajowych czerwonych ksiąg
i czerwonych list siedlisk i gatunków zagrożonych wyginięciem.
Odpowiedzi uzyskano z: IOŚ, Pienińskiego PN i Ojcowskiego PN, Instytutu Botaniki PAN, IBL.
Opracowano Czerwoną Listę obszarów wodno-błotnych w Polsce.
Zadanie nr 4: Przygotowywanie i upowszechnianie regionalnych czerwonych ksiąg i czerwonych list
siedlisk i gatunków zagrożonych wyginięciem.
Odpowiedzi uzyskano z: 3 parków narodowych, Instytutu Botaniki PAN, 3 RDOŚ i Centrum Dziedzictwa
Przyrodniczego Górnego Śląska.
Opracowano Czerwoną Księgę Karpat Polskich, sporządzono czerwoną listę grzybów Opolszczyzny,
regionalną listę gatunków o zagrożonych pulach genowych dla województwa dolnośląskiego oraz
opracowano Regionalną czerwoną listę gatunków dla woj. lubelskiego.
Zadanie nr 5: Stworzenie systemu koordynacji ochrony ex situ ginących i zagrożonych rodzimych
gatunków roślin.
Odpowiedzi uzyskano z: Karkonoskiego PN, Wydziału Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych PAN,
GDOŚ, CKPŚ. Odpowiedź uzupełniona przez MRiRW.
W 2007 r. opublikowano komputerową bazę danych „Kolekcje roślin chronionych i zagrożonych oraz
objętych Konwencją Berneńską w polskich ogrodach botanicznych”. Według tej bazy w kolekcjach
wszystkich ogrodów botanicznych w Polsce zgromadzono 275 gatunków roślin zagrożonych w Polsce
(z Polskiej Czerwonej Listy i Czerwonej Księgi) oraz 299 gatunków roślin prawnie chronionych w Polsce
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 2004 roku.
Dużym problemem w trakcie realizacji zadania jest uzyskanie w krótkich terminach zezwoleń na zbiór
nasion od służb ochrony środowiska w rejonach (RDOŚ) oraz dyrekcji obszarów chronionych.
Ponadto działania w kierunku ochrony zagrożonych rodzimych gatunków chwastów prowadzone są przez
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie oraz Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów
Genowych dwutorowo:
a) W ramach Programu wieloletniego IHAR, obszaru 1: Gromadzenie, ochrona, ocena i utrzymywanie
w stanie żywym oraz udostępnianie dla potrzeb gospodarki narodowej zasobów genowych roślin
użytkowych i ich patogenów, zadania 1.5 Analiza i ocena zróżnicowania, dynamiki i występowania
gatunków roślin towarzyszących w uprawach roślin polowych oraz opracowywanie metod ich
ochrony.
b) W ramach Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie programu
rolnośrodowiskowego 2007-2013, wariantu 6.3. Produkcja nasienna na zlecenie banku genów,
subwariantu 6.3.c. rośliny segetalne. Celem jest utrzymywanie agrobioróżnorodności (roślina
uprawna wraz z zespołem roślin im towarzyszących).
5
Zadanie nr 6: Opracowanie i upowszechnianie programów ochrony in situ i ex situ gatunków
zagrożonych wyginięciem.
Odpowiedzi uzyskano z: 2 RDOŚ, 7 parków narodowych, DPOIiŚ w MŚ, DGLP, 3 RDLP, Zespołu Parków
Krajobrazowych woj. śląskiego, Instytutu Botaniki PAN, Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego Górnego
Śląska, Wydziału Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych PAN, GDOŚ, IBL, CKPŚ. Odpowiedź
uzupełniona przez MRiRW.
W 2007 r. sporządzono programy ochrony dla 16 gatunków zagrożonych wyginięciem: 11 gatunków
zwierząt (żubr, bóbr, cietrzew, głuszec, morświn, nadobnica alpejska, podkowiec mały, przeplatka aurinia,
suseł moręgowany, traszka grzebieniasta, wydra) oraz 5 gatunków roślin (dzwonecznik wonny, obuwik
pospolity, sasanka otwarta, sierpik różnolistny, zanokcica serpentynowa).
Do 2011 r. planuje się opracowanie programów ochrony dla 4 gatunków zagrożonych wyginięciem: rysia,
niedźwiedzia, wilka, i żurawia oraz aktualizację programu ochrony dla 1 gatunku – wydry.
Do 2012 r. planuje się opracowanie programów ochrony dla 2 gatunków zagrożonych wyginięciem: orlika
krzykliwego i orlika grubodziobego.
Programy ochrony dla: żółwia błotnego, susła perełkowanego, gniewosza plamistego oraz węża eskulapa
nie zostały przygotowane.
Należy opracować programy ochrony dla pozostałych gatunków, a opracowanym już programom nadać moc
sprawczą, tzn. dokonać odpowiednich zmian w prawie, aby te programy mogły funkcjonować.
Genowych dwutorowo:
ochrony.
Zadanie nr 7: Wdrożenie programów ochrony in situ i ex situ gatunków zagrożonych wyginięciem.
Odpowiedzi uzyskano z: z 12 parków narodowych, 3 zespołów parków krajobrazowych, 3 urzędów
marszałkowskich, DPOIiŚ w MŚ, 10 RDOŚ, DGLP, 10 RDLP, Instytutu Botaniki PAN, Centrum
Dziedzictwa
Przyrodniczego
Górnego
Śląska,
Wydziału
Nauk
Rolniczych,
Leśnych
i Weterynaryjnych PAN, IBL, CKPŚ. Odpowiedź uzupełniona przez MRiRW.
Opracowane programy nie mogą zostać zrealizowane, ponieważ nie ma odpowiednich zapisów w prawie.
Nie mniej jednak na terenie kraju wiele jednostek, w tym Lasy Państwowe, instytuty naukowe
i organizacje pozarządowe prowadzą działania w kierunku ochrony in situ i ex situ tych oraz wielu innych
gatunków zagrożonych, w tym przykładowo: żubra, cisa pospolitego, wodniczki, nadobnicy alpejskiej,
kukułki krwistej, popielicy, żółwia błotnego, podkowca małego, cietrzewia, susła moręgowanego,
wawrzynki, czosnku niedźwiedziego, śnieżycy wiosennej, długosza królewskiego, głuszcza, gniewosza
plamistego, węża Eskulapa, rysia, kraski, jarzębu Brekinii, rozrzutki alpejskiej, skalnicy śnieżnej, rzeżuchy
rezedolistnej, ostnicy Jana, pustułka, pójdźka, dudek, języczki syberyjskiej, wodniczki, niepylaka Apollo,
popielicy, języcznika zwyczajnego, raka szlachetnego.
Podstawowym zagrożeniem dla realizacji zadań, mogą okazać się trudności z pozyskaniem środków
finansowych niezbędnych do kontynuacji działań.
Genowych dwutorowo:
6
ochrony.
Zadanie nr 8: Opracowanie programów renaturyzacji zdegradowanych ekosystemów, w tym
szczególnie wodno-błotnych.
Zadanie jest realizowane w sposób ciągły na poziomie regionalnym i lokalnym.
Odpowiedzi uzyskano z: 6 parków narodowych, KZGW, 4 RZGW, Instytutu TechnologicznoPrzyrodniczego, Instytutu Ochrony Środowiska, 5 RDOŚ, Instytutu Botaniki PAN, Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, DGLP, IBL, CKPŚ, Dolnośląskiego Zespołu Parków
Krajobrazowych.
M.in. opracowano następujące programy:
- Ekosystemy
lądowe pozostające w dynamicznych relacjach z wodami podziemnymi
i powierzchniowymi dla obszarów dorzeczy w Polsce (z wyłączeniem regionu wodnego Warty),
- Opracowanie metod odtworzenia pierwotnych warunków wodnych Kampinoskiego Parku Narodowego
w celu powstrzymania degradacji przyrodniczej i poprawienia stanu bioróżnorodności,
- Zrównoważony rozwój gospodarczy zlewni rzeki Nidy w związku z obszarami Natura 2000,
- Odbudowa flory i fauny rzeki Czarnej oraz poprawa bezpieczeństwa powodziowego poprzez budowę
urządzeń wodnych z uwzględnieniem walorów przyrodniczo – turystycznych,
- Przywrócenie drożności koryta ekologicznego rzeki Biała Tarnawska,
- Przywrócenie drożności korytarza ekologicznego rzeki Wisły i jej dopływów,
- Warunki zarządzania obszarem dorzecza i ochroną różnorodności biologicznej dla zapewnienia
zrównoważonego rozwoju obszarów cennych przyrodniczo, na przykładzie zlewni Czarnej Orawy
stanowiącej część transgranicznego dorzecza Dunaju,
- Czynna ochrona mokradeł i mała retencja w Sudetach,
- Ochrona i odtwarzanie zagrożonych siedlisk hydrogenicznych w Sudetach Środkowych,
- Restytucja i zachowanie ekosystemów nieleśnych w Słowińskim Parku Narodowym,
- Zwiększenie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na
terenach nizinnych,
- Przeciwdziałanie skutkom odpływu wód opadowych na terenach górskich. Zwiększanie retencji
i utrzymanie potoków oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie,
- oraz szereg programów opracowanych przez Lasy Państwowe.
Problemem są stale zmieniające się przepisy i konieczność dostosowywania dokumentacji stanowiących
podstawę działań renaturyzacyjnych do aktualnych przepisów prawnych.
Zadanie nr 9: Wdrożenie programów renaturyzacji zdegradowanych ekosystemów, w tym szczególnie
wodno-błotnych.
Odpowiedzi uzyskano z: 7 parków narodowych, 3 RZGW, KZGW, 2 urzędów marszałkowskich, DPOIiŚ
w MŚ, 5 RDOŚ, 2 zespołów parków krajobrazowych, Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Olsztynie,
DGLP.
Programy renaturyzacji są realizowane głównie na poziomie lokalnym i regionalnym. Są one nakierowane
szczególnie na obszary pełniące ważną funkcję w strukturze ekologicznej regionu lub w lokalnym systemie
krążenia wody.
Problemem jest brak jasno określonych źródeł finansowania. Często warunkiem realizacji zadania jest
wykup gruntów.
Zadanie nr 10: Uzupełnianie listy obszarów objętych Konwencją Ramsarską.
Zadanie jest w trakcie realizacji.
Odpowiedzi uzyskano z: Instytutu Ochrony Środowiska, Karkonoskiego Parku Narodowego, GDOŚ.
7
W 2008 r. została opracowana dokumentacja 7 nowych ostoi wodno-błotnych o znaczeniu
międzynarodowym: „Zbiornik Jeziorsko”, „Pradolina Warszawsko-Berlińska”, „Zbiornik Goczałkowicki”,
„Stawy Przemkowskie”, „Ujście Wisły”, „Zalew Wiślany” i „Dolina Dolnej Wisły”.
W najbliższym czasie obszary te zostaną zgłoszone do listy obszarów objętych Konwencją Ramsarską.
Zadanie nr 11: Pełne utworzenie Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 w Polsce.
Zadanie jest w trakcie realizacji, planowany termin zakończenia to 2012 r.
Odpowiedzi uzyskano z: 3 parków narodowych, 11 RDOŚ, Instytutu Ochrony Środowiska, Instytutu
Botaniki PAN, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Instytutu Oceanologii PAN,
2 zespołów parków krajobrazowych, Urząd Morski w Szczecinie, GDOŚ, Ministerstwo Infrastruktury
OTOP.
W ocenie GDOŚ proces tworzenia kompletnej sieci Natura 2000 w Polsce został prawie zakończony.
Z uwagi na dynamikę zmian w liczebności populacji poszczególnych gatunków oraz zanikanie siedlisk
(również z przyczyn niezależnych od człowieka, lub z przyczyn występujących poza granicami Unii
Europejskiej), koniecznym może okazać się podjęcie dodatkowych działań w zakresie zachowania populacji
gatunków i ich siedlisk (w tym powiększenie istniejących obszarów Natura 2000 lub objęcie ochroną
nowych terenów).
Wdrażanie Natury 2000 w środowisku morskim napotyka na problem luki prawnej – polskie prawo ochrony
przyrody nie wychodzi poza linie wody morskiej, stąd niemożliwe jest tworzenie podmorskich rezerwatów
przyrody czy typowych w Europie MPA (Marine Protected Area). Obszarem morskim zarządza
Ministerstwo Infrastruktury poprzez Urzędy Morskie, obie te instytucje z definicji nie zajmują się ochroną
zasobów przyrodniczych.
Powoływanie obszarów Natura 2000 w większości przypadków spotyka się z obawami i brakiem akceptacji
ze strony społeczeństwa. Pakiet korzyści wynikających z zachowania składników różnorodności biologicznej
winien być rozszerzony i bardziej rozpowszechniony wśród społeczeństwa, w celu zwiększenia akceptacji
dla ochrony przyrody w ramach sieci Natura 2000.
Zadanie nr 12: Opracowanie lub zintegrowanie istniejących i formalne zatwierdzenie planów ochrony
obszarów chronionych, w tym zwłaszcza obszarów Natura 2000.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Środowiska, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.
Odpowiedzi uzyskano z: 17 parków narodowych, 5 zespołów parków krajobrazowych, 13 RDOŚ, Instytutu
Ochrony Środowiska, DPOIiŚ w MŚ, 3 urzędów marszałkowskich, DGLP, Instytutu Botaniki PAN,
3 urzędów morskich, GDOŚ, IBL, CKPŚ, OTOP.
Spośród 1455 rezerwatów przyrody, istniejących w naszym kraju, wyłącznie 311 rezerwatów (21%) posiada
aktualnie plany ochrony, a 162 obiekty (11 %) – zadania ochronne.
Spośród 23 parków narodowych, 1 park ma plan ochrony, zaś pozostałe parki mają zadnia ochronne i są
w trakcie opracowywania planów ochrony.
GDOŚ realizuje projekt „Opracowanie planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze
Polski” współfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach
którego do końca 2013 roku zostanie opracowanych 406 planów zadań ochronnych dla obszarów Natura
2000.
Poza projektem indywidualnym GDOŚ realizowane są również projekty konkursowe w ramach działania 5.3
POIiS dotyczące przygotowania planów ochrony i planów zadań ochronnych. W ramach podpisanych umów
planowane jest opracowanie 50 planów ochrony (w tym 20 planów ochrony rezerwatów i 30 planów ochrony
obszarów Natura 2000) oraz 51 planów zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000.
Dyrektor Urzędu Morskiego w Szczecinie przystąpił do opracowania planów ochrony dla 5 obszarów Natura
2000, Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni przystąpił do opracowywania planów ochrony dla 6 obszarów
Natura 2000.
Za najważniejszą przeszkodę w procesie opracowywania planów ochrony dla rezerwatów przyrody uznać
należy niedostateczne zasoby finansowe, pozostające w dyspozycji organów odpowiedzialnych za ochronę
rezerwatową. Opracowanie planów ochrony jest niezwykle kosztowne oraz czasochłonne.
Ponadto niejasny podział kompetencji i zadań pomiędzy regionalnymi dyrekcjami ochrony środowiska
i innymi służbami ochrony przyrody uniemożliwia skoordynowanie działań przy opracowywaniu
i zatwierdzaniu planów ochrony dla obszarów wspólnych (Natura 2000/ parki krajobrazowe/parki
narodowe/urzędy morskie).
8
Niejasny podział kompetencji może także utrudniać pozyskiwanie, przez określone instytucje, środków na
ochronę różnorodności biologicznej.
Zadanie nr 13: Opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania obszarami Natura 2000.
Zadanie jest w trakcie realizacji. Planowany termin zakończenia to 2013 r.
Odpowiedzi uzyskano z: 6 parków narodowych, 7 RDOŚ, DGLP, 3 urzędów morskich, GDOŚ, OTOP.
Zarządzanie siecią jest procesem ciągłym. Wiele działań, w tym w szczególności zmiana legislacji, zostało
ukończonych.
Problemem jest brak spójności prawa w zakresie nadzoru nad obszarami Natura 2000 – pokrywanie się
kompetencji Dyrektora Parku Narodowego, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i Dyrektora
Urzędu Morskiego, a także brak środków finansowych i etatów.
Pomiędzy Dyrektorami odpowiednich urzędów morskich a właściwymi Regionalnymi Dyrektorami Ochrony
Środowiska zostały podpisane porozumienia mające na celu sprawniejsze zarządzanie (podejmowanie
wspólnych działań mających na uwadze ochronę i skoordynowany nadzór) obszarami Natura 2000
zlokalizowanymi zarówno na obszarach morskich jak i lądowych.
Zadanie nr 14: Weryfikacja krajowych list gatunków łownych oraz kryteriów planowania odstrzału
zwierząt w zależności od zmiany liczebności populacji w skali kraju i regionu.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Środowiska.
Odpowiedzi uzyskano z: DL w MŚ, Roztoczańskiego PN, Karkonoskiego PN, Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Kujawsko-Pomorskiego, DGLP.
W wyniku weryfikacji listy gatunków zwierząt łownych zmieniono okresy polowań na gatunki, których
populacje znacznie wzrosły: na dziki oraz drapieżniki łowieckie (norka amerykańska, jenot i szop pracz),
które stanowią zagrożenie dla innych gatunków zwierząt zarówno łownych, jak i chronionych.
W MŚ trwają prace nad rozporządzeniem obejmującym całorocznym okresem ochronnym zająca
i kuropatwę.
Zadanie nr 15: Weryfikacja zasad i wielkości pozyskiwania zwierząt (np. żab, ślimaka winniczka) oraz
roślin będących przedmiotem handlu w oparciu o oszacowanie ich zasobów oraz ocenę
wpływu eksploatacji na lokalne populacje.
Jednostki odpowiedzialne: urzędy wojewódzkie.
Zadanie jest realizowane w sposób ciągły corocznie.
Odpowiedzi uzyskano z: 12 RDOŚ i DGLP.
Spośród 12 RDOŚ, które przysłały odpowiedzi, są wykonane inwentaryzacje populacji ślimaka winniczka,
co do pozostałych gatunków-brak danych.
Zadanie nr 16: Wypracowanie i wprowadzenie w życie mechanizmów prawnych tworzenia
i funkcjonowania korytarzy ekologicznych.
Zadanie w trakcie realizacji, planowany termin zakończenia to 2013 r.
Odpowiedzi uzyskano z: Roztoczańskiego PN, 4 urzędów marszałkowskich, Zakładu Badania Ssaków PAN,
Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków, GDOŚ, Ministerstwa Infrastruktury.
W 2010 r. wprowadzono do projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw regulacje dotyczące m.in. uwzględniania
korytarzy ekologicznych w planowaniu przestrzennym.
GDOŚ podjęła prace nad opracowaniem założeń do ustawy o ochronie przyrody, w których będą
opracowane podstawy prawne dla istnienia i funkcjonowania korytarzy ekologicznych.
Stworzenie podstaw prawnych do tworzenia korytarzy ekologicznych jest zadaniem skomplikowanym.
Wykonanie zadania często napotyka sprzeciw władz samorządowych.
Zadanie nr 17: Wyznaczenie korytarzy ekologicznych oraz objęcie ich formalną ochroną, a także
określenie zasad ich użytkowania.
Jednostka odpowiedzialna: urzędy wojewódzkie i urzędy morskie.
9
Odpowiedzi uzyskano z: 2 parków narodowych, 3 zespołów parków krajobrazowych, 4 urzędów
marszałkowskich, 8 RDOŚ, DPOIiŚ w MŚ, DGLP, Zakładu Badania Ssaków PAN, Centrum Dziedzictwa
Przyrody Górnego Śląska, Ministerstwa Infrastruktury, Urzędu Morskiego w Słupsku, CKPŚ.
Realizacja zadania wymaga dokonania zmian w prawie.
Większość województw posiada opracowania dotyczące korytarzy ekologicznych, jednak konieczne są
zmiany ustawowe umożliwiające ochronę korytarzy ekologicznych we wszystkich aktach planistycznych,
w tym w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego.
Ze względu na wielkoobszarowy charakter korytarzy i różnorodność ekosystemów które obejmują, ich
umocowanie prawne powinno obejmować najważniejsze akty prawne dotyczące ochrony przyrody,
środowiska i zagospodarowania przestrzennego. Jedną z najistotniejszych zmian byłoby wprowadzenie do
ustawy o ochronie przyrody formy ochrony przyrody o nazwie „korytarz ekologiczny”, która mogłaby być
nową formą bądź zastąpić formę „obszar chronionego krajobrazu”, gdyż często ustanowione obszary
chronionego krajobrazu pełnią głownie funkcje korytarzy ekologicznych.
Zadanie
nr 18: Wprowadzenie do opracowań planistycznych szczebla wojewódzkiego
i gminnego lokalnych i regionalnych szlaków migracyjnych zwierząt i miejsc znaczących
konfliktów z istniejącą i planowaną siecią transportową i innymi inwestycjami, w tym
siłowniami i wiatrowniami, napowietrznymi liniami przesyłowymi i przekaźnikowymi.
Jednostka odpowiedzialna: urzędy marszałkowskie i urzędy gminne.
Odpowiedzi uzyskano z: Magurskiego PN, Roztoczańskiego PN, 3 zespołów parków krajobrazowych,
5 urzędów marszałkowskich, DGLP, Zakładu Badania Ssaków PAN, Warmińsko-Mazurskiego Biura
Planowania Przestrzennego w Olsztynie-Filia w Elblągu, RDOŚ w Rzeszowie, Centrum Dziedzictwa
Przyrody Górnego Śląska, OTOP.
Szlaki migracyjne zwierząt i miejsca znaczących konfliktów z istniejącą i planowaną infrastrukturą
techniczną zostały uwzględnione w planach zagospodarowania następujących województw:
wielkopolskiego, zachodniopomorskiego, warmińsko-mazurskiego, świętokrzyskiego.
W trakcie realizacji są w województwach: mazowieckim, podkarpackim, lubuskim, lubelskim.
Co do pozostałych województw- brak danych.
Brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wymusza dużą liczbę indywidualnych spraw,
wymagających osobnego postępowania – taki stan sprzyja tworzeniu się dodatkowych konfliktów (sprzeczne
oczekiwania inwestora i służb ochrony przyrody).
Zadanie nr 19: Wypracowanie i wprowadzenie w życie mechanizmów prawnych dotyczących metod
gospodarowania populacjami konfliktowych gatunków zwierząt, w tym inwazyjnych
zagrażających gatunkom rodzimym.
Odpowiedzi uzyskano z: 3 parków narodowych, 3 RDOŚ, Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Zachodniopomorskiego, GDOŚ.
Do 2011 roku zaplanowano opracowanie Krajowej Strategii Gospodarowania Populacją Kormorana, ponadto
planowane jest przystąpienie do sporządzenia Krajowej strategii postępowania z inwazyjnymi gatunkami
obcymi, która określi niezbędne działania na kolejne lata m.in. w celu zapobiegania introdukcjom,
eliminacji, powstrzymywania rozprzestrzeniania oraz kontroli liczebności gatunków obcych.
Zadanie nr 20: Utworzenie i zapewnienie możliwości funkcjonowania ośrodków przetrzymywania
okazów roślin i zwierząt zatrzymanych przez służby celne i inne w ramach
przeciwdziałania międzynarodowemu i krajowemu obrotowi gatunków zagrożonych
wyginięciem, a także innym niezgodnym z prawem, formom ich wykorzystywania.
Odpowiedzi uzyskano z: DPOIiŚ w MŚ, Śląskiego Ogrodu Zoologicznego, Ministerstwa Finansów, DOP
w MŚ, CKPŚ.
W ramach projektu Centra przetrzymywania gatunków CITES w trakcie realizacji jest utworzenie ośrodka
przez Ogród Zoologiczny w Warszawie.
10
W latach 2008-2009 ze środków NFOŚiGW Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego zrealizował
wyposażenie aneksu szklarni wysokiej umożliwiające przechowywanie i rozmnażanie skonfiskowanych
roślin CITES.
Zadanie nr 21: Wypracowanie i wdrożenie w życie mechanizmów i narzędzi zwiększających
efektywność zapobiegania nielegalnemu obrotowi i wykorzystywaniu gatunków
zagrożonych wyginięciem.
Odpowiedzi uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, DPOIiŚ w MŚ,
Śląskiego Ogrodu Zoologicznego, Ministerstwa Finansów, DOP w MŚ.
Przepisy krajowe zostały w wielu przypadkach dostosowane do potrzeb i przepisów UE w tym zakresie.
Istnieje jednak potrzeba wprowadzenia nowych zapisów m.in. dotyczących systemu rejestracji zakładów
kawiorowych, znakowania zwierząt, kontroli hodowli zwierząt CITES.
Zadanie nr 22: Opracowanie zasad i programów zapobiegania introdukcjom, eliminacji,
powstrzymywania rozprzestrzeniania oraz kontroli liczebności gatunków obcych,
w szczególności tych, które najbardziej zagrażają rodzimym zasobom różnorodności
biologicznej.
Odpowiedzi uzyskano z: 3 parków narodowych, 4 urzędów marszałkowskich, DGLP, Instytutu Botaniki
PAN, Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, GDOŚ.
Do 2014 r. planuje się realizację projektu „Ochrona ptaków wodnych i błotnych w pięciu parkach
narodowych – odtwarzanie siedlisk i ograniczenie wpływu inwazyjnych gatunków”, także zostanie
opracowany program badawczy „Obce gatunki inwazyjne we florze Polski IB PAN”, ponadto planowane
jest sporządzenie Krajowej strategii postępowania z inwazyjnymi gatunkami obcymi.
Zadanie nr 23: Wdrożenie programów zapobiegania introdukcjom, eliminacji, powstrzymywaniu
rozprzestrzeniania oraz kontroli liczebności gatunków obcych, w szczególności tych, które
najbardziej zagrażają rodzimym zasobom różnorodności biologicznej.
Odpowiedzi uzyskano z: 12 parków narodowych, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego,
3 RDOŚ, GDOŚ, Urzędu Morskiego w Słupsku.
Podjęto działania w celu zapobiegania introdukcjom, eliminacji i powstrzymaniu rozprzestrzeniania się oraz
kontroli następujących obcych gatunków roślin: barszczu Sosnowskiego, róży karbowanej, klonu
jesionolistnego i rdestu sachalińskiego, niecierpku drobnokwiatowego, niecierpku gruczołowatego,
czeremchy amerykańskiej, kolczurki klapowanej, przegorzanu kulistego, dębu czerwonego, robinii
akacjowej, róży pomarszczonej, klonu jesionolistnego, wrotycza pospolitego oraz następujących obcych
gatunków zwierząt: babki byczej, raka pręgowanego, bernikli kanadyjskiej, jenota, norki amerykańskiej.
Ponadto do chwili obecnej Polska nie ratyfikowała Międzynarodowej konwencji o kontroli i postępowaniu
ze statkowymi wodami balastowymi i osadami, 2004 (Konwencja BMW). W związku z tym brak jest
obecnie uregulowań prawnych odnośnie gatunków obcych przewożonych w wodach balastowych. Jednakże
biorąc pod uwagę postanowienia Bałtyckiego Planu Działań HELCOM podpisanego w Krakowie w 2008 r.,
resort Infrastruktury planuje ratyfikację w/w Konwencji w najbliższych latach.
Problemy wynikają z braku dobrych i sprawdzonych metod walki z niektórymi gatunkami obcymi oraz
braku odpowiednich środków finansowych na ten cel.
Zadanie nr 24: Wypracowanie i wprowadzenie w życie mechanizmów prawnych oraz zasad
dotyczących uwalniania do środowiska gatunków rodzimych z obcych populacji.
Odpowiedź uzyskano z: GDOŚ.
Przeniesienie z ogrodów zoologicznych i botanicznych do środowiska przyrodniczego roślin
i zwierząt gatunków zagrożonych wyginięciem jest możliwe po uzyskaniu zezwolenia Generalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska. Ponadto istnieje zakaz w stosunku do zwierząt gatunków chronionych:
11
przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca oraz przemieszczania urodzonych
i hodowanych w niewoli do stanowisk naturalnych. Planuje się wprowadzenie zakazu przemieszczania roślin
gatunków chronionych.
Ponadto do chwili obecnej Polska nie ratyfikowała Międzynarodowej konwencji o kontroli i postępowaniu
ze statkowymi wodami balastowymi i osadami, 2004 (Konwencja BMW). W związku z tym brak jest
obecnie uregulowań prawnych odnośnie gatunków obcych przewożonych w wodach balastowych. Jednakże
biorąc pod uwagę postanowienia Bałtyckiego Planu Działań HELCOM podpisanego w Krakowie w 2008 r.,
resort Infrastruktury planuje ratyfikację w/w Konwencji w najbliższych latach.
Zadanie nr 25: Wprowadzenie w życie norm prawnych regulujących zasady i procedury uwalniania
organizmów zmodyfikowanych genetycznie do środowiska oraz ich importu, eksportu
i tranzytu.
Odpowiedź uzyskano z: Instytutu Botaniki PAN, DOP w MŚ.
MŚ przygotowało projekt ustawy „Prawo o organizmach genetyczne zmodyfikowanych”, który m.in.
reguluje kwestie uwalniania GMO do środowiska oraz ich obrotu.
Zadanie nr 26: Prowadzenie sukcesywnie rozwijanego i doskonalonego systemu kontroli
i monitorowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie wprowadzonych do
środowiska i ich wpływu na różnorodność biologiczną.
Odpowiedź z DOP w MŚ.
MŚ przygotowało projekt ustawy „Prawo o organizmach genetyczne zmodyfikowanych”, który m.in.
reguluje kwestie kontroli i monitorowania GMO wprowadzonych do środowiska i ich wpływu na
różnorodność biologiczną.
Zadanie nr 27: Identyfikacja siedlisk przyrodniczych i gatunków najbardziej zagrożonych w wyniku
zmian klimatu oraz opracowanie możliwych działań zaradczych.
Odpowiedź uzyskano z: 3 parków narodowych, Instytutu Ochrony Środowiska, DGLP, Instytutu Botaniki
PAN, DZKiOA w MŚ, GDOŚ, Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Dotychczas zrealizowano następujące projekty:
Oddziaływanie zmian klimatu na różnorodność biologiczną w ekosystemach leśnych na przykładzie
zagrożonych gatunków ptaków – projekt realizowany przez IOŚ,
Habitat Change na terenie Biebrzańskiego PN,
EcoChange projekt realizowany przez Instytut Botaniki PAN.
Na zlecenie GDOŚ wykonane zostały także opracowania: „Wpływ naturalnych zaburzeń ekosystemów
leśnych i konsekwencje różnych scenariuszy zagospodarowania powierzchni poklęskowych dla
różnorodności biologicznej na przykładzie ptaków” oraz „Ocena wrażliwości ekosystemów górskich
polskich Karpat na zmiany klimatu”. Planuje się opracowanie strategii adaptacji do zmian klimatu, w której
zostaną zidentyfikowane siedliska przyrodnicze oraz gatunki najbardziej zagrożone w wyniku zmian
klimatu, a także ocena wpływu zmian klimatu na różnorodność biologiczną oraz wynikające z niej wytyczne
dla działań administracji ochrony przyrody. Ze względu na opóźnienia w przekazaniu środków z NFOŚiGW,
należy liczyć się z możliwością opóźnienia w realizacji części ww. zadania.
Zadanie nr 28: Wypracowanie i wprowadzenie w życie mechanizmów prawnych oraz upowszechnienie
programów zapobiegania szkodom wyrządzanym w gospodarce przez konfliktowe gatunki
zwierząt.
Odpowiedź uzyskano z: 4 parków narodowych, 6 RDOŚ, DPOIiŚ w MŚ, DGLP, Zakładu Badania Ssaków
PAN, Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, GDOŚ.
12
Do końca 2011 r. SGGW w Warszawie planuje opracowanie programów ochrony i gospodarowania dla
4 gatunków konfliktowych: niedźwiedzia, wilka, kormorana i żurawia oraz aktualizację programu ochrony
dla 1 gatunku – wydry.
GDOŚ planuje opracowanie strategii gospodarowania populacją dla 1 gatunku - bobra europejskiego.
Zadanie nr 29: Przeprowadzenie na poziomie regionalnym i lokalnym analizy potrzeb tworzenia
nowych lub zmiany granic istniejących obszarów chronionych.
Jednostka odpowiedzialna: urzędy wojewódzkie, urzędy morskie, urzędy marszałkowskie, urzędy gminne.
Odpowiedzi uzyskano z: 3 parków narodowych, 7 zespołów parków krajobrazowych, 14 RDOŚ, 9 urzędów
marszałkowskich, DGLP, Instytut Botaniki PAN, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Instytut
Oceanologii PAN, 2 urzędów morskich w Szczecinie, IOŚ, OTOP.
Urzędy marszałkowskie w trybie ciągłym analizują potrzebę korekty granic parków krajobrazowych oraz
obszarów chronionego krajobrazu, RDOŚ analizują potrzebę korekty granic rezerwatów przyrody.
Najczęściej zmiana granic obszarów chronionych jest proponowana podczas opracowywania planu ochrony
danego obszaru.
Zadanie nr 30: Powołanie, w oparciu o dokonaną analizę oraz uwzględniając uwarunkowania
społeczno-gospodarcze, nowych obszarów chronionych.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Środowiska, urzędy wojewódzkie, urzędy marszałkowskie, urzędy
morskie, urzędy gminne.
Odpowiedzi uzyskano z: 3 urzędów marszałkowskich, 9 RDOŚ, DGLP, Karkonoskiego Parku Narodowego,
3 zespołów parków krajobrazowych, GDOŚ, Urzędu Morskiego w Słupsku, DOP w MŚ.
Od 2007 r. ustanowiono ponad 20 nowych rezerwatów przyrody. Nowe obszarowe formy ochrony przyrody
są ustanawiane sukcesywnie, w zależności od potrzeb oraz możliwości ich tworzenia.
Tworzenie nowych obszarowych form ochrony przyrody napotyka na opór lokalnych społeczności oraz
samorządów. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest niska świadomość ekologiczna społeczeństwa oraz obawa
przed zahamowaniem rozwoju gospodarczego obszaru, objętego ochroną.
MŚ podejmuje prace w celu utworzenia Turnickiego PN, Jurajskiego PN, Mazurskiego PN oraz
powiększenia Białowieskiego PN i Karkonoskiego PN:
Nie jest możliwe zrealizowanie zadania w całości: powołanie 200 nowych rezerwatów oraz 20 parków
krajobrazowych w latach 2007-2013 jest zadaniem nierealnym.
Zadanie nr 31: Przeprowadzenie wykupu gruntów, z uwzględnieniem potrzeb wynikających
z ochrony zagrożonych siedlisk lub gatunków.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Środowiska, urzędy wojewódzkie, urzędy marszałkowskie.
Odpowiedź uzyskano z: 14 parków narodowych, 5 RDOŚ, 2 zespołów parków krajobrazowych, CKPŚ,
OTOP.
Od 2007 r. wykupiono 1206,15 ha, pozostaje do wykupu 5476,82 ha.
Problemem jest nieuregulowana sytuacja prawna wykupywanych gruntów, brak ofert sprzedaży ze strony
prywatnych właścicieli gruntów, a także brak gwarantowanych w budżecie środków finansowych na wykupy
gruntów.
Zadanie nr 32: Przeprowadzenie terenowej oceny stanu zachowania walorów przyrodniczych oraz
zagrożeń i potrzeb czynnej ochrony ustanowionych użytków ekologicznych i pomników
przyrody oraz dokonanie stosownej weryfikacji rejestrów prawnych w tym zakresie.
Jednostka odpowiedzialna: urzędy gminne.
Odpowiedź uzyskano z: Kampinoskiego PN, 5 zespołów parków krajobrazowych, 2 urzędów
marszałkowskich, 8 RDOŚ, DGLP, Zarządu Dróg Wojewódzkich w Olsztynie, CKPŚ.
Po 2009 r. w związku ze zmianą zapisów Ustawy o ochronie przyrody zadanie wykonywane jest wspólnie z
właściwymi jednostkami samorządu lokalnego. W zakresie realizacji ww. zadania brak jasno określonych
reguł wykonawczych w odniesieniu do jego realizacji przez Służby Ochrony Przyrody i zakresu współpracy
z samorządami, a także brak jasno określonych źródeł finansowania.
13
Zadanie nr 33: Rozwinięcie sieci rezerwatów biosfery i poprawa efektywności ich funkcjonowania.
Odpowiedź uzyskano z: 5 parków narodowych, Instytutu Ochrony Środowiska, DGLP, Komitetu
Narodowego UNESCO-MAB przy Prezydium PAN.
W 2010 r. zatwierdzono największy polski rezerwat biosfery: „Bory Tucholskie”, trwają zaawansowane
prace w celu przygotowania dokumentacji do utworzenia kolejnego rezerwatu biosfery „Puszcza
Augustowska”.
Zadanie nr 34: Wypracowanie i wprowadzenie w życie mechanizmów prawnych tworzenia
i funkcjonowania systemu morskich obszarów chronionych.
Odpowiedź uzyskano z: 2 RDOŚ, 2 urzędów morskich, GDOŚ.
MŚ prowadzi prace nad wprowadzeniem odpowiednich zmian do ustawy - Prawo wodne oraz niektórych
innych ustaw (w tym ustawy o ochronie przyrody), będącej transpozycją do polskiego systemu prawnego
postanowień Dyrektywy (2008/56/WE) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 2008 r.
ustanawiającej ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa
w sprawie strategii morskiej) (Dz. Urz. UE L 164/19 z 25.06.2008).
W przedmiotowym projekcie ustawy prowadzono definicję morskich obszarów chronionych, które będą
obejmować istniejące formy ochrony przyrody, w szczególności obszary Natura 2000, parki narodowe oraz
rezerwaty przyrody znajdujące się na obszarach morskich. Termin wejścia w życie w/w zmian nie jest
obecnie znany.
Zadanie nr 35: Wypracowanie i upowszechnienie metod, zasad i narzędzi kompensacji
przyrodniczych, w tym szczególnie na obszarach chronionych, a zwłaszcza w ramach sieci
Natura 2000.
Odpowiedź uzyskano z: 4 RDOŚ, DGLP, Karkonoskiego PN, Zarządu Dróg Wojewódzkich
w Olsztynie, GDOŚ, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Instytut Ochrony Przyrody PAN opracował wytyczne pt.: „Zasady dokonywania kompensacji
przyrodniczych”
Zadanie nr 36: Identyfikacja zagrożeń naturalnych i półnaturalnych krajobrazów oraz dokonanie
analizy ich przekształceń. Opracowanie i upowszechnienie czerwonej księgi krajobrazów,
zawierającej zasady ich ochrony i zrównoważonego użytkowania.
Zadanie jest w trakcie realizacji. Planowany termin zakończenia to 2013 r.
Odpowiedź uzyskano z: 3 parków narodowych, IOŚ, RDLP w Opolu, GDOŚ.
Planowane jest rozpoczęcie realizacji zadania poprzez podjęcie działań w celu wdrażania postanowień
Europejskiej Konwencji Krajobrazowej.
Zadanie nr 37: Opracowanie zasad lokalizacji w krajobrazie elementów dysharmonizujących, takich
jak siłownie wiatrowe, maszty przekaźnikowe, napowietrzne linie przesyłowe, a także
koleje linowe, trasy i wyciągi narciarskie.
Odpowiedź uzyskano z : 3 parków narodowych, Instytutu Ochrony Środowiska, 3 RDOŚ, Zespołu Parków
Krajobrazowych Województwa Śląskiego, Urzędu Morskiego w Gdyni.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 26 maja 2011r. o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej
Polskiej i administracji morskiej zakazuje się wznoszenia i wykorzystywania elektrowni wiatrowych na
morskich wodach wewnętrznych i na morzu terytorialnym.
Zadanie nr 38: Opracowanie i upowszechnienie zasad wykonywania obudowy przyrodniczej
i systemów przejść dla zwierząt dla linii kolejowych i dróg, w tym autostrad.
14
Zadanie jest w trakcie realizacji, planowany termin zakończenia zadania: 2013 r.
Odpowiedź uzyskano z: 2 parków narodowych, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, DGLP, Zakładu
Badania Ssaków PAN, Zarządu Dróg Wojewódzkich w Olsztynie, 2 RDOŚ, GDOŚ, GDDKiA, PKP Polskie
Linie Kolejowe S.A.
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w 2010 r. w ramach realizacji programu priorytetowego
„Wspieranie systemu ocen oddziaływania na środowisko i obszarów Natura 2000”, finansowanego ze
środków NFOŚiGW, podjęła współpracę ze Stowarzyszeniem na Rzecz Wszystkich Istot i weryfikowała pod
względem merytorycznym w zakresie ocen oddziaływania na środowisko opracowanie pt: „Poradnik
projektowania przejść dla zwierząt i działań ograniczających śmiertelność fauny przy drogach”. Aktualnie
przygotowywane są podstawy do opracowania poradników branżowych na potrzeby oceny oddziaływania na
środowisko, m.in. dla inwestycji liniowych. Dodatkowo w terminie od stycznia do marca 2011 r.
przeprowadzono cykl szkoleń pt. „Ochrona dziko żyjących zwierząt w projektowaniu inwestycji
transportowych i procedurach ocen oddziaływania na środowisko”, w ramach których przeszkolono ok. 140
pracowników Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i regionalnych dyrekcji ochrony środowiska.
Zadanie
nr 39: Opracowanie i upowszechnianie zasad termomodernizacji budynków,
uwzględniających potrzeby ochrony miejsc występowania gatunków synantropijnych,
w tym zwłaszcza ptaków i nietoperzy.
Odpowiedź uzyskano z: 4 RDOŚ, DGLP, GDOŚ, CKPŚ, Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Pomorskiego.
PTOP Salamandra opracowało w 2009 r. zasady „Docieplanie budynków w zgodzie z zasadami ochrony
przyrody” uwzględniające potrzeby ochrony ptaków i nietoperzy. Opracowanie jest upowszechniane przez
NFOŚiGW jako załącznik do regulaminu konkursu na dofinansowanie termomodernizacji budynków.
DZIAŁ: ŚRODOWISKO (leśnictwo)
Zadanie nr 40: Prowadzenie zmian struktury wiekowej i składu gatunkowego drzewostanów
w celu sukcesywnego dostosowywania ich do charakteru siedliska i przywracania
różnorodności genetycznej i biologicznej biocenoz leśnych.
Odpowiedź uzyskano z : 18 parków narodowych, DL w MŚ, Instytutu Ochrony Środowiska, 3 RDOŚ,
DGLP, IBL, CKPŚ.
W wyniku konsekwentnie realizowanych od wielu lat prac związanych z przebudową monokultur
sosnowych i świerkowych oraz dostosowywaniem składu gatunkowego zakładanych upraw oraz zalesień do
warunków siedliskowych, a także stosowaniem różnych rodzajów rębni - korzystnym przemianom ulega
struktura gatunkowa lasów. Udział gatunków liściastych w lasach państwowych wynosi 23,3% powierzchni
lasów (w 1945 r. – wynosił 13 %).
Zadanie nr 41:Wdrożenie w Lasach Państwowych międzynarodowych zasad i kryteriów Dobrej
Gospodarki Leśnej w ramach systemu certyfikacji.
Odpowiedź uzyskano z: DL w MŚ, DGLP, IBL, OTOP.
Obecnie w Europie gospodarka leśna certyfikowana jest w dwóch dominujących systemach – FSC i PEFC
(The Pan European Forest Certification scheme). W Polsce prace nad stworzeniem krajowych struktur PEFC
podjęto w 2003 roku, obecnie rozpoczęto przyjmowanie wniosków. W 2008 r. certyfikacją typu FM, według
standardów FSC objętych było 16 z 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych oraz 2 Leśne Zakłady
Doświadczalne (w Krynicy, Murowanej Goślinie). Łączna powierzchnia lasów objętych certyfikacją
(certyfikaty nowe lub przedłużone) to 7 mln ha, co stanowi 77% ogólnej powierzchni lasów w Polsce.
Zadanie nr 42: Prowadzenie restytucji i rehabilitacji ekosystemów leśnych, uszkodzonych
w wyniku działania czynników abiotycznych i biotycznych.
15
Odpowiedź uzyskano z: 6 parków narodowych, DL w MŚ, RDOŚ w Krakowie, DGLP, CKPŚ.
Przebudowa drzewostanów uszkodzonych prowadzona jest przede wszystkim w Lasach Państwowych.
W 2007 r. przebudowano 10,4 tys. ha, a w 2008 r. – 11,7 tys. ha.
W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 od 2008 r. wdrażane jest działanie
Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów
zapobiegawczych. Działanie to ma na celu odnowienie i pielęgnację drzewostanów zniszczonych przez
czynniki biotyczne i abiotyczne oraz wprowadzanie mechanizmów zapobiegających katastrofom naturalnym
w lasach, ze szczególnym uwzględnieniem zabezpieczeń przeciwpożarowych.
Zadanie nr 43: Opracowanie i upowszechnienie kodeksu dobrych praktyk zalesiania gruntów,
uwzględniających potrzeby ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej.
Zadanie zostało częściowo wykonane.
Odpowiedź uzyskano z: DL w MŚ, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, DGLP.
Odrębny kodeks dobrej praktyki zalesienia nie powstał, ale zagadnienia te zostały określone m.in.
w Przewodniku po działaniu „Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne”, który
został opracowany w ramach PROW na lata 2007-2013 w MRiRW.
Ponadto staraniem Lasów Państwowych wydano książkę pt. „Zalesianie gruntów rolnych
i opuszczonych terenów rolniczych – poradnik właściciela”.
Zadanie nr 44: Wprowadzenie obowiązku sporządzenia wojewódzkich programów zwiększenia
lesistości, uwzględniających uwarunkowania przyrodniczo – krajobrazowe i potrzeby
ochrony różnorodności biologicznej, w tym odtwarzanie korytarzy ekologicznych.
Odpowiedź z: DL w MŚ.
Dotychczas sporządzono tylko trzy wojewódzkie programy zwiększania lesistości, lecz w sytuacji
wyraźnego zahamowania realizacji Krajowego programu zwiększania lesistości w ostatnich latach wydaje
się, że nie jest uzasadnione wprowadzenie obowiązku sporządzania takich programów przez województwa.
Zadanie nr 45: Zalesianie nowych terenów z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczo –
krajobrazowych i potrzeb ochrony różnorodności biologicznej, w tym w zakresie
funkcjonowania korytarzy ekologicznych.
Jednostka odpowiedzialna: samorządy, urzędy morskie.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego woj. mazowieckiego, Bieszczadzkiego Parku
Narodowego, DGLP, MRiRW, Urzędu Morskiego w Gdyni, 2 zespołów parków krajobrazowych.
Zadanie ustalenia lokalizacji zalesień wchodzących w skład korytarzy ekologicznych należy do samorządów.
W ramach PROW 2007-2013 realizowane jest działanie Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów
innych niż rolne. Od 2011 r. zwiększono powierzchnię do zalesienia w ramach ww. działania.
Zaproponowane zapisy umożliwiają rolnikowi zalesianie maksymalnie 100 ha, jednak zalesienia te nie
zawsze będą zlokalizowane w ramach jednego kompleksu leśnego.
Zadanie nr 46: Wzmocnienie wdrażania ochrony ekosystemów nieleśnych, w tym wodno – błotnych na
obszarach leśnych.
Odpowiedź uzyskano z: 6 parków narodowych, 2 urzędów marszałkowskich, DGLP, RDOŚ w Łodzi.
W instrukcjach i zasadach urządzania hodowli i ochrony lasów państwowych zostało uwzględnione
Zarządzenie 11A Dyrektora Generalnego z dnia 11 maja 1999 r. (Załącznik „Wytyczne w sprawie
doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych”). Zagrożeniem dla realizacji tego zadania jest
opieszałość działań mających na celu wdrożenie właściwych zasad gospodarowania na obszarach wodnobłotnych, znajdujących się poza lasami państwowymi.
16
Zadanie nr 47: Rozwijanie systemu doradztwa na rzecz wspierania wdrażania programów zalesiania
gruntów, zgodnie z zasadami zachowania różnorodności biologicznej i wzmacniania sieci
korytarzy ekologicznych.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, DGLP.
W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW 2007-2013) wspierane jest doradztwo zalesieniowe. Formą
doradztwa na rzecz programów zalesiania gruntów jest Poradnik „Zalesienia gruntów rolnych i nieużytków”
dla prywatnych właścicieli.
Zadanie nr 48: Wdrożenie zasad kształtowania stref przejściowych (ekotonów) na skraju lasu,
uwzględniających potrzeby ochrony różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: DL w MŚ, 2 parków narodowych, Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Mazowieckiego, DGLP.
Zasady kształtowania stref przejściowych zostały omówione w praktycznym przewodniku dla właścicieli
lasów wydanym przez Centrum Informacji Lasów Państwowych pt. „Zalesienia gruntów rolnych
i nieużytków – poradnik właściciela”, a także w Zasadach Hodowli Lasu obowiązujących w PGL Lasy
Państwowe.
Zadanie nr 49: Włączenie Lasów Państwowych do działań związanych z kształtowaniem struktury
przyrodniczej, w tym sieci połączeń ekologicznych.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, DGLP, RDOŚ
w Łodzi, GDDKiA, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Zadanie jest realizowane przy każdej nowej inwestycji dotyczącej modernizacji lub budowy linii drogowych
lub kolejowych.
DZIAŁ: ŚRODOWISKO (eksploatacja kopalin)
Zadanie nr 50: Opracowanie i upowszechnienie zasad ochrony i wykorzystywania rodzimej
różnorodności biologicznej w programach rekultywacji obszarów zdegradowanych
wskutek eksploatacji surowców.
Zadanie nie jest realizowane.
Odpowiedź uzyskano z: Instytutu Botaniki PAN.
DZIAŁ: ŚRODOWISKO (promocja i edukacja)
Zadanie nr 51: Rozwinięcie systemu szkoleń dla służb celnych i organów ścigania w zakresie
przepisów dotyczących przeciwdziałania nielegalnemu obrotowi i wykorzystywaniu
gatunków zagrożonych wyginięciem oraz działań promocyjnych w tym zakresie
adresowanych do ogółu społeczeństwa.
Odpowiedź uzyskano z: Ministerstwa Finansów, DOP w MŚ.
Służba Celna organizuje i prowadzi od roku 1998 coroczne szkolenia zarówno podstawowe jak
i specjalistyczne z zakresu CITES, które są realizowane w ramach inicjatywy wewnętrznej organów celnych,
w tym przy współpracy np. z WWF Polska czy Policją.
Ministerstwo Środowiska prowadzi działania adresowane do ogółu społeczeństwa.
Zadanie nr 52: Opracowanie i wdrożenie mechanizmów wzmacniających finansowo działalność
placówek prowadzących edukację ekologiczną.
17
Odpowiedź uzyskano z: 2 parków narodowych, DGLP, Śląskiego Ogrodu Zoologicznego, WFOŚiGW
w Olsztynie, CKPŚ, NFOŚiGW, Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych.
Obecnie są opracowane i wdrażane następujące mechanizmy umożliwiające dofinansowanie działań
placówek prowadzących edukacje ekologiczną:
1. opracowany i wdrażany przez NFOŚiGW program priorytetowy Edukacja Ekologiczna
2. LIFE+ III komponent – Informacja i komunikacja,
3. V oś POIiŚ działanie 5.4 Kształtowanie postaw społecznych sprzyjających ochronie środowiska, w tym
różnorodności biologicznej,
4. Program Operacyjny dla wykorzystania środków finansowych w ramach Mechanizmu Finansowego
Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004-2009 – Priorytet
2.2 – promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami, Działanie
nr 4 – Poprawa poziomu edukacji ekologicznej, poprzez tworzenie sieci nauczania na rzecz środowiska).
Zadanie nr 53: Rozwijanie działań na rzecz promocji i popularyzacji założeń i zasad funkcjonowania
Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000.
Działanie jest realizowane w sposób ciągły, wymaga działań długofalowych.
Odpowiedź uzyskano z: 16 parków narodowych, 5 zespołów parków krajobrazowych, 2 urzędów
marszałkowskich, 10 RDOŚ, DPOIiŚ w MŚ, Instytutu na rzecz Ekorozwoju, Centrum Dziedzictwa Przyrody
Górnego Śląska, 2 urzędów morskich, GDOŚ, DGLP, IBL, CKPŚ, DEE w MŚ, OTOP.
Działania na rzecz promocji i popularyzacji sieci Natura 2000 są prowadzone poprzez: wydawanie broszur ,
folderów i czasopism, prowadzenie stron internetowych, prowadzenie szkoleń, wykładów, spotkań, prelekcji
i pogadanek, organizowanie warsztatów, organizowanie konkursów fotograficznych, organizowanie wystaw
i konferencji, organizowanie konkursów dla dzieci i młodzieży, wydanie pakietu dydaktycznego dla
nauczycieli. Problemem jest niedostateczna ilość środków finansowych w stosunku do potrzeb.
Zadanie nr 54: Aktualizacja i rozbudowywanie ogólnodostępnego internetowego systemu wymiany
informacji o różnorodności biologicznej, jego upowszechnianie i promowanie.
Zadanie jest realizowane w sposób ciągły na stronach internetowych poszczególnych instytucji.
Odpowiedź uzyskano z: 11 parków narodowych, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, 3 RDOŚ,
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Instytutu Botaniki PAN, Zarządu Dróg
Wojewódzkich w Olsztynie, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, 2 urzędów morskich, DGLP,
GDOŚ, IBL, Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych.
GDOŚ planuje realizację zadania "Modernizacja systemu wymiany informacji o różnorodności biologicznej
w Polsce, w oparciu o narzędzie CHM Portal Toolkit version 2. rekomendowane przez Komisję Europejską
przy współpracy z Europejską Agencją Środowiska. Utrudnieniem jest brak jednolitego systemu
informatycznego dostępnego dla wszystkich służb ochrony przyrody w Polsce.
Zadanie nr 55: Opracowanie i upowszechnienie programu informacyjno – edukacyjnego dla turystów
i podmiotów świadczących usługi turystyczne dotyczącego ochrony różnorodności
biologicznej.
Zadanie nie zostało zrealizowane.
Odpowiedź uzyskano z: 4 parków narodowych, Instytutu Botaniki PAN, GDOŚ, CKPŚ, DEE w MŚ.
W 2010 r. MŚ zorganizowało letnią kampanię na Pomorzu „Różnorodność Biologiczna. I ty zależysz od
niej”, skierowaną do turystów. Zasięg kampanii to prawie 600 tys. osób.
Zadanie
nr 56: Promowanie zachowań konsumenckich sprzyjających ochronie rodzimej
różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, DPOIiŚ
w MŚ, Biebrzańskiego Parku Narodowego, GDOŚ, DEE w MŚ.
Przykładowe projekty:
- „Czerwony Autobus” dotyczący roślin GMO,
18
- Żarówka energooszczędna za zużyte baterie, sadzonki drzew za zużyte baterie,
- „Daj się ponieść” dotyczący mądrych, odpowiedzialnych zakupów, zwracania uwagi na etykiety,
opakowania produktów, promocję produktów lokalnych oraz toreb ekologicznych.
DZIAŁ: ŚRODOWISKO (monitoring przyrodniczy)
Zadanie nr 57: Udoskonalenie, w tym wdrażanie, zasad merytorycznych, metodycznych
i organizacyjnych monitoringu różnorodności biologicznej, a także oceny stanu
zachowania gatunków i siedlisk przyrodniczych.
Jednostka odpowiedzialna: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
Odpowiedź uzyskano z: 9 parków narodowych, DL w MŚ, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego,
Instytutu Ochrony Środowiska, 2 RDOŚ, DGLP, Zakładu Badania Ssaków PAN, Ministerstwa Rolnictwa
i Rozwoju Wsi, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Wydziału Nauk Biologicznych PAN,
Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Instytutu Badawczego Leśnictwa, OTOP,
GIOŚ.
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - został opracowany i wdrożony system organizacyjny
monitoringu, zostały opracowane, w tym przetestowane metodyki monitoringu stanu ochrony, w tym: ogólne
dla gatunków roślin, gatunków zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych oraz szczegółowe dla poszczególnych
monitorowanych gatunków i typów siedlisk.
Monitoring ptaków - został opracowany i wdrożony system organizacyjny monitoringu w roku 2010 złożony
z 18 podprogramów obejmujących zarówno gatunki pospolite, średnioliczne jak i rzadkie - wszystkie lęgowe
w Polsce. W celu jego realizacji zostały zastosowane osobne metodyki dla 7 grup gatunków ptaków (tj. dla
7 programów monitoringów) tj.: pospolitych, wybranych ptaków flagowych, wybranych ptaków
drapieżnych, ptaków mokradeł, wybranych sów leśnych, ptaków zimujących na wodach śródlądowych oraz
zimujących morskich, jak również 9 dla pojedynczych gatunków (tj. dla 9 programów monitorujących
pojedyncze gatunki).
Monitoring lasu - wykonywany jest monitoring roślinności runa i odnowień naturalnych – co pięć lat na 148
stałych powierzchniach obserwacyjnych wykonywane są obserwacje składu gatunkowego roślinności runa
w celu zarejestrowania zachodzących zmian. Wykonano dotychczas trzy cykle obserwacyjne.
Monitoring obszarów wodno-błotnych - w 2008 r. Instytut Ochrony Środowiska opracował zasady
monitoringu obszarów wodno-błotnych pozostających w stanie naturalnym, półnaturalnym i
przekształconym.
Monitoring pakietów przyrodniczych programu rolnośrodowiskowego w ramach PROW 2007-2013–
realizowany od 2010 r. przez MRiRW dotyczy następujących pakietów 4. Ochrona zagrożonych gatunków
ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 i pakietu 5. Ochrona zagrożonych gatunków
ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000.
Zadanie nr 58: Udoskonalenie i wdrożenie zestawu wskaźników dla oceny stanu i zmian różnorodności
biologicznej, w tym także dla oceny skuteczności podejmowanych działań ochronnych.
Odpowiedź uzyskano z: Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, Instytutu Ochrony Środowiska,
3 parków narodowych, Instytutu Botaniki PAN, Wydziału Nauk Biologicznych PAN, GIOŚ.
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - jako informacja dodatkowa zbierane są dane
o występowaniu gatunków obcych, które będą pomocne w określeniu wskaźnika - obce gatunki inwazyjne w
Europie - jednego z 26 wskaźników SEBI zatrzymania utraty różnorodności biologicznej (wskaźnik Nr 10).
Monitoring ptaków - obliczany jest wskaźnik FBI 23 (Farmland Bird Index)-wskaźnik liczebności
pospolitych ptaków krajobrazu rolniczego.
Zadanie nr 59: Realizacja monitoringu różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: 16 parków narodowych, 2 zespołów parków krajobrazowych, 2 RDOŚ, DGLP,
Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Wydziału Nauk Biologicznych PAN, IBL, Zakładu
Biologii Antarktyki PAN, OTOP, GIOŚ.
19
Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych - od 2006 r. na zlecenie GIOŚ w ramach Państwowego
Monitoringu Środowiska - podsystemu Monitoring przyrody na powierzchniach próbnych w większości na
obszarze całego kraju realizowany jest „Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym
uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000”.
Monitoring ptaków - od 2006 r. na zlecenie GIOŚ w ramach PMŚ – podsystemu monitoringu przyrody, na
ternie całego kraju realizowany jest program pn.: „Monitoring ptaków, w tym monitoring obszarów
specjalnej ochrony ptaków Natura 2000”
Ponadto monitoring przyrody przedmiotów ochrony obszarów chronionych jest realizowany w sposób ciągły
w oparciu o istniejące plany ochrony i zadania ochronne tych obszarów.
Od 2011 r. prowadzone są badania ichtiofauny na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód.
Zadanie nr 60: Prowadzenie sukcesywnie doskonalonego i rozwijanego monitoringu liczebności
gatunków zwierząt łownych jako podstawy planowania ich hodowli i ochrony.
Odpowiedź uzyskano z: 13 parków narodowych, DL w MŚ, DGLP, Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Kujawsko-Pomorskiego, GIOŚ.
Brak danych z PZŁ. Inwentaryzacja stanu populacji zwierząt łownych jest realizowana corocznie.
GIOŚ prowadzi monitoring następujących gatunków: krzyżówki, kuropatwy, bażanta, łyski, czernicy,
głowienki, gęgawy. PZŁ winien prowadzić ewidencję wypuszczanych gatunków łownych ptaków do
środowiska przyrodniczego oraz winien prowadzić ewidencję zwierzyny łownej jak to ma miejsce
w inwentaryzacjach zwierzyny łownej przez Koła Łowieckie we współpracy z Lasami Państwowymi.
DZIAŁ: ŚRODOWISKO (zarządzanie ochroną różnorodności biologicznej)
Zadanie nr 61: Monitorowanie i analiza aktów prawa międzynarodowego i krajowego na potrzeby
doskonalenia przepisów dotyczących ochrony i zrównoważonego użytkowania
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Generalna
Dyrekcja Ochrony Środowiska.
Odpowiedź uzyskano z: GDOŚ.
Zadanie jest realizowane w sposób ciągły przez Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Rolnictwa
i Rozwoju Wsi oraz Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w ramach czynności statutowych.
Zadanie nr 62: Przeprowadzenie oceny polityk, strategii i programów poszczególnych sektorów na
krajowym i regionalnym poziomie administracji, pod kątem ich zgodności z wymogami
ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: IOŚ, RDOŚ w Łodzi, Instytutu na rzecz Ekorozwoju, GDOŚ.
Zgodnie
z
ustawą z
dnia
9
października
2008
r.
o
udostępnianiu
informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz. 1227, ze zm.), organy prowadzące strategiczne oceny oddziaływania na
środowisko kładą szczególny nacisk na uwzględnianie uwarunkowań środowiskowych i społecznych w
projektach polityk, strategii i programów.
Ponadto m.in.:
- w 2007 r. zrealizowano temat „Analiza warunków i stanu wdrażania wymogów prawnych
i organizacyjnych w zakresie ochrony przyrody wynikających ze zobowiązań międzynarodowych (dyrektyw,
konwencji itp).
- w 2009 r. zrealizowano temat „Obsługa administracyjno-techniczna działań Ministerstwa Środowiska
celem realizacji zobowiązań wynikających z postanowień ratyfikowanych bądź podpisanych przez RP
wszechstronnych umów międzynarodowych w zakresie ochrony środowiska”.
20
Zadanie nr 63: Opracowywanie i wprowadzanie w życie regulacji prawnych dotyczących ochrony
i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej, uwzględniających potrzeby
merytoryczne lub/i zobowiązania krajowe i międzynarodowe.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Środowiska, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.
Odpowiedź uzyskano z: MRiRW, GDOŚ.
W MRiRW trwają prace polegające na wdrożeniu do krajowego prawodawstwa przepisów dotyczących
odmian roślin uprawnych ważnych dla zachowania różnorodności biologicznej (poprzez nowelizację ustawy
o nasiennictwie i projekt ustawy o nasiennictwie).
Od 2007 roku weszły w życie 2 ustawy i 5 rozporządzeń procedowanych przez resort środowiska:
a) ustawa o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko i niektórych innych ustaw;
b) ustawa o zmianie ustawy o ochronie przyrody i niektórych innych ustaw;
c) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura
2000;
d) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących
przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do
uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000;
e) rozporządzenie w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000;
f) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych sposobów i form składania informacji
o kompensacji przyrodniczej;
g) rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko.
Zadanie nr 64: Doskonalenie i egzekwowanie przepisów prawa ochrony środowiska.
Odpowiedź uzyskano z: 4 parków narodowych, 2 zespołów parków krajobrazowych, RDOŚ
w Krakowie, Zarządu Dróg Wojewódzkich w Olsztynie, Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Lubuskiego, GDOŚ.
Doskonalenie prawa ochrony środowiska jest procesem ciągłym mającym na celu bezzwłoczną reakcję na
zarysowujące się zagrożenia i zmieniające warunki.
Problemem jest pełne egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony środowiska z uwagi m.in. na
niejasny podział kompetencji pomiędzy instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę przyrody oraz brak
wystarczającej ilości służb egzekwujących te przepisy.
Zadanie nr 65: Powołanie i stworzenie warunków funkcjonowania wydzielonej jednostki rządowej do
spraw ochrony przyrody.
Zadanie zostało zrealizowane.
Odpowiedź uzyskano z: DOP w MŚ.
W 2008 r. na szczeblu centralnym powołano Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska, zaś
w poszczególnych województwach powołano regionalne dyrekcje ochrony środowiska.
Zadanie nr 66: Wzmocnienie możliwości działania krajowego Organu Naukowego Konwencji
Waszyngtońskiej (CITES).
Trwają prace nad opracowaniem rozwiązań organizacyjnych w tym zakresie.
Zadanie nr 67: Wprowadzenie systemu narad międzysektorowych poświęconych rozwiązywaniu
problemów związanych z wdrażaniem międzynarodowych i krajowych zobowiązań
dotyczących ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej.
21
Minister Środowiska Zarządzeniem Nr 19 z dnia 8 kwietnia 2011 r. powołał Komitet Sterujący do spraw
wdrażania Krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej. W skład
Komitetu Sterującego wchodzą przedstawiciele innych ministerstw, przedstawiciele instytucji finansujących,
jednostek naukowych i organizacji pozarządowych.
Zadanie nr 68: Stałe udoskonalanie systemu informatycznego usprawniającego administrowanie
ochroną i zrównoważonym użytkowaniem różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: 11 parków narodowych, 5 RDOŚ, Instytutu Botaniki PAN, Centrum Dziedzictwa
Przyrody Górnego Śląska, 2 urzędów morskich, GDOŚ, Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych.
Zadanie jest realizowane przez wszystkie instytucje. W 2011 r. została uruchomiona usługa WMS
umożliwiająca prezentację granic następujących obszarów chronionych: obszarów Natura 2000, parków
narodowych, rezerwatów przyrody w systemach GIS oraz na Geoportalu.
Zadanie nr 69: Opracowanie i upowszechnienie ogólnokrajowych standardów gromadzenia informacji
o różnorodności biologicznej z zastosowaniem systemów informacji przestrzennej (GIS).
Odpowiedź uzyskano z: 3 parków narodowych, 3 zespołów parków krajobrazowych, RDOŚ
w Gdańsku, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, MSWiA, GDOŚ. Odpowiedź uzupełniona przez
MRiRW.
W GDOŚ prowadzona jest centralna baza danych o różnorodności biologicznej (CHM). Także GDOŚ
pracuje nad przygotowaniem rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań
dotyczących centralnego rejestru form ochrony przyrody oraz nad połączeniem danych opisowych zawartych
w rejestrze z informacją przestrzenną o obszarach i obiektach chronionych.
Ponadto Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego kieruje Krajową Siecią Informacji
o Bioróżnorodności (KSIB), do której należy kilkadziesiąt instytucji.
Zadanie nr 70: Przygotowywanie założeń finansowych do budżetu państwa i innych źródeł
finansowania, uwzględniających w możliwie szerokim zakresie zadania dotyczące ochrony
i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: Roztoczańskiego PN, GDOŚ.
Założenia finansowe do budżetu państwa są przygotowywane przez służby ochrony przyrody corocznie.
W 2011 r. GDOŚ rozpoczęła prace nad przygotowaniem Ramowego Programu Działań w zakresie
finansowania europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 na lata 2014-2020. Założenia tego programu
przewidują bardziej efektywne wykorzystanie środków w kolejnej perspektywie finansowej w celu
osiągnięcia przewodniego priorytetu Unii Europejskiej, jakim jest powstrzymanie utraty bioróżnorodności do
roku 2020.
Zadanie nr 71: Uproszczenie procedur pozyskiwania środków z ekologicznych funduszy celowych
i umożliwienie korzystania z nich służbom ochrony przyrody.
Odpowiedź uzyskano z: Wielkopolskiego PN, DPOIiS w MŚ, CKPŚ, NFOŚiGW.
DPOIiŚ w MŚ od początku obecnej perspektywy finansowej UE zaangażowany jest w działania mające na
celu ułatwienie absorpcji środków UE dla służb ochrony przyrody.
NFOŚiGW opracował i wdrożył programy priorytetowe umożliwiające uzupełnienie ze środków NFOŚiGW
wkładu krajowego do projektów dofinansowywanych ze środków UE w ramach Instrumentu Finansowego
LIFE+ oraz V osi POIiŚ, co rozwiązało problem wysokiej partycypacji środków własnych.
Zadanie nr 72: Opracowanie i upowszechnienie instrukcji sporządzania raportów oddziaływania na
środowisko uwzględniających potrzeby ochrony i zrównoważonego użytkowania
22
Na szczeblu centralnym zadanie nie zostało zrealizowane.
Odpowiedź uzyskano z: 3 RDOŚ, GDOŚ, DGLP.
Na szczeblu regionalnym: w 2009 roku pracownicy RDOŚ w Gorzowie Wielkopolskim opracowali
materiały dotyczące sporządzania raportów oddziaływania na środowisko oraz przeprowadzili cykl szkoleń
z przedmiotowego zakresu. Ww. materiały nie zostały opracowane w RDOŚ w Krakowie i RDOŚ
w Rzeszowie. Z pozostałych RDOŚ-brak danych.
Zadanie nr 73: Udoskonalenie i wdrożenie wymogów szerszego włączania problematyki różnorodności
biologicznej do ocen oddziaływania na środowisko.
Odpowiedź uzyskano z: RDOŚ w Łodzi, GDOŚ.
GDOŚ w ramach programu priorytetowego „Wspieranie systemu ocen oddziaływania na środowisko
i obszarów Natura 2000”, sfinansowanego ze środków NFOŚiGW, przystąpiła do prac nad przygotowaniem
merytorycznych poradników branżowych, pomocnych m.in. przy sporządzaniu raportów o oddziaływaniu na
środowisko.
Na stronie www.gdos.gov.pl dostępne są opracowania dotyczące monitoringu ptaków wodno-błotnych
w okresie wędrówek, wytyczne w zakresie prognozowania oddziaływań na środowisko farm wiatrowych,
wytyczne w zakresie oddziaływania farm wiatrowych na nietoperze i ptaki.
Zadanie nr 74: Przeprowadzenie cyklicznych konferencji dotyczących realizacji Programu Działań na
lata 2007-2013.
Odpowiedź: RDOŚ w Krakowie, Instytut Botaniki PAN.
Planuje się zorganizowanie konferencji w 2011 i 2013 r.
Zadanie nr 75: Opracowanie i upowszechnienie okresowych ocen stopnia realizacji programu działań,
przy zastosowaniu mierzalnych wskaźników sukcesu realizacji danego zadania.
Odpowiedź uzyskano z: DGLP, Instytut Botaniki PAN.
Zadanie nr 76: Opracowanie programu działań na kolejny okres programowania 2014-2020.
Zadanie w trakcie realizacji.
Odpowiedź uzyskano z: Instytutu Botaniki PAN.
Zadanie nr 77: Wypracowanie zasad i zakresu udzielania pomocy na cele związane z różnorodnością
biologiczną dla krajów rozwijających się.
Brak informacji.
Zadanie nr 78: Wypracowanie i wprowadzenie w życie zasad współpracy polskich służb ochrony
przyrody i jednostek planowania przestrzennego z analogicznymi służbami krajów
sąsiadujących w zakresie kształtowania transgranicznej sieci korytarzy ekologicznych.
Odpowiedź uzyskano z: Karkonoskiego PN.
Na granicach lądowych Polski działają Rady i Komisje Międzyrządowe do Spraw Współpracy
Transgranicznej. W Komisjach tych działają wyspecjalizowane zespoły robocze, w tym zajmujące się
sprawami zagospodarowania przestrzennego. W niektórych Komisjach działają również specjalistyczne
zespoły robocze ds. ochrony środowiska
Na pozostałych granicach współpraca w dziedzinie ochrony środowiska jest realizowana w oparciu
o dwustronne umowy międzyrządowe. Wszystkie Komisje i Rady Międzyrządowe regularnie odbywają
posiedzenia na których mogą być także dyskutowane kwestie kształtowania transgranicznej sieci korytarzy
ekologicznych.
23
Zadanie nr 79: Opracowanie i wprowadzenie w życie regulacji prawnych dostosowujących poziom
i zakres eksploatacji zasobów przyrodniczych w morskich obszarach chronionych do
uwarunkowań przyrodniczych i zobowiązań międzynarodowych.
Odpowiedź uzyskano z: GDOŚ, Urzędu Morskiego w Słupsku.
Realizacja zadania nastąpi podczas opracowywania planów ochrony dla morskich obszarów Natura 2000
oraz planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich..
Zadanie nr 80: Przeprowadzenie weryfikacji zakresu działania i podziału kompetencji poszczególnych
organów administracji rządowej i samorządowej pod kątem zwiększenia efektywności
działania na rzecz ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: MSWiA.
W 2008 r. zadania z zakresu ochrony przyrody z urzędów wojewódzkich zostały przekazane do regionalnych
dyrekcji ochrony przyrody.
W 2009 r. zadania z zakresu ochrony przyrody dotyczące form ochrony przyrody oprócz parków
narodowych, rezerwatów przyrody i obszarów Natura 2000 zostały przekazane do jednostek samorządu
terytorialnego.
Zadanie nr 81: Zwiększenie obsady etatowej służb ochrony przyrody oraz jednostek zajmujących się
ochroną przyrody w Urzędach Wojewódzkich, a także ich wyposażenia w narzędzia
i instrumenty ułatwiające realizację zadań statutowych.
Jednostka odpowiedzialna: Rada Ministrów.
Odpowiedź uzyskano z: 5 RDOŚ, 2 urzędów marszałkowskich, MSWiA.
Od 2007 r. w RDOŚ w Rzeszowie zatrudniono 8 osób, w RDOŚ w Lublinie 17 osób.
W pozostałych RDOŚ - brak danych.
Ogromną przeszkodą w realizacji tego zadania jest niejasny podział kompetencji i zadań pomiędzy
regionalnymi dyrekcjami ochrony środowiska i innymi służbami ochrony przyrody.
Zadanie nr 82: Opracowanie i wprowadzenie w życie mechanizmów zachęcających sektor prywatny
do finansowania działań na rzecz ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Finansów.
Odpowiedź uzyskano z: Instytutu Botaniki PAN, OTOP.
Instytut Botaniki PAN promuje ekstensywny wypas jako formy aktywnej ochrony bioróżnorodności
półnaturalnych ekosystemów kośno-pasterskich.
W latach 2007-2009 OTOP zrealizował projekt międzynarodowy finansowany przez KE „Wspieranie
biznesu na rzecz bioróżnorodności. Jednostka przyrodniczej pomocy technicznej”.
DZIAŁ: GOSPODARKA WODNA
Zadanie nr 83: Inwentaryzacja zagrożeń różnorodności biologicznej głównych rzek, wynikających
z istnienia barier na trasach migracji gatunków.
Jednostka odpowiedzialna: Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej
Odpowiedź uzyskano z: 6 RZGW, Wielkopolskiego PN, RDOŚ w Krakowie, Centrum Dziedzictwa
Przyrody Górnego Śląska, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego.
M.in. zrealizowano następujące projekty:
- „Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek na obszarach dorzeczy
w kontekście wymagań osiągnięcia dobrego stanu i potencjału ekologicznego JCWP”,
24
- „Warunki zarządzania obszarem dorzecza i ochroną różnorodności biologicznej dla zapewnienia
zrównoważonego rozwoju obszarów cennych przyrodniczo na przykładzie zlewni Czarnej Orawy
stanowiącej część transgranicznego dorzecza Dunaju",
- „Przywrócenie drożności korytarza ekologicznego doliny rzeki Biała Tarnowska”,
- „Techniczno-ekonomiczna koncepcja umożliwiająca i ułatwiająca przemieszczanie się ryb w rzekach na
obszarze RZGW we Wrocławiu (ze szczególnym uwzględnieniem ryb wędrownych)”,
- „Przywrócenie drożności korytarza ekologicznego rzeki Wisłoki i jej dopływów”,
- „Zrównoważony rozwój gospodarczy zlewni rzeki Nidy w związku z obszarami Natura 2000”,
- „Odbudowa fauny i flory rzeki Czarnej oraz poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego poprzez
budowę urządzeń wodnych z uwzględnieniem walorów przyrodniczo – turystycznych, na odcinku zapory
Chańcza do ujścia rzeki Czarnej Staszowskiej do Wisły”,
- „Korytarze ekologiczne w województwie śląskim – koncepcja do planu zagospodarowania przestrzennego
województwa”.
Zadanie nr 84: Opracowanie i przyjęcie do stosowania wytycznych (zasad dobrej praktyki)
w zakresie ochrony różnorodności biologicznej w projektowaniu, budowie i eksploatacji
inwestycji hydrotechnicznych, w tym także w zakresie ochrony przeciwpowodziowej.
Jednostka odpowiedzialna: Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej.
Odpowiedź uzyskano z 4 RZGW, IOŚ, KZGW, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska,
2 urzędów morskich, CKPŚ.
M.in. realizowane są następujące projekty:
- „Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek na obszarach dorzeczy
w kontekście wymagań osiągnięcia dobrego stanu i potencjału ekologicznego JCWP”,
- „Natura 2000 a gospodarka wodna”,
- „Charakterystyka świata roślinnego i zwierzęcego na obszarze dorzecza Górnej Wisły”,
„Zasady dobrej praktyki w utrzymaniu rzek i potoków górskich”,
„Opracowanie i przyjęcie do stosowania wytycznych (zasad dobrej praktyki) w zakresie ochrony
różnorodności biologicznej w projektowaniu, budowie i eksploatacji inwestycji hydrotechnicznych,
w tym także w zakresie ochrony przeciwpowodziowej”,
- „Korytarze ekologiczne w województwie śląskim – koncepcja do planu zagospodarowania przestrzennego
województwa”,
- „Przeciwdziałanie skutkom odpływu wód opadowych na terenach górskich. Zwiększanie retencji
i utrzymanie potoków oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie”.
Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 26 maja 2011r. o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej
Polskiej i administracji morskiej zakazuje się wznoszenia i wykorzystywania elektrowni wiatrowych na
morskich wodach wewnętrznych i na morzu terytorialnym.
Zadanie nr 85: Opracowanie i wdrożenie programów poprawy bilansu wodnego w lasach.
Odpowiedź uzyskano z: DL w MŚ, KZGW, DGLP, CKPŚ.
Lasy Państwowe rozpoczęły realizację dwóch dużych projektów:
1. Projekt dotyczący małej retencji w lasach Niżu Polskiego pt. „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz
przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych”,
2. Projekt dot. przeciwdziałania skutkom odpływu wód opadowych na terenach górskich pt. „Zwiększenie
retencji i utrzymanie potoków oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie”.
Zadanie nr 86: Opracowywanie programów poprawienia lub przywrócenia możliwości swobodniejszej
wędrówki ryb i minogów w wybranych rzekach.
Odpowiedź uzyskano z: 6 RZGW, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, KZGW, 4 urzędów
marszałkowskich, CKPŚ.
M.in. realizowane są następujące projekty:
- „Techniczne uwarunkowania skuteczności funkcjonowania przepławek na rzekach, według studium
literatury i wywiadów terenowych”,
25
- „Zwiększenie drożności korytarza ekologicznego doliny rzeki Rawki”,
- „Program ochrony i rozwoju zasobów wodnych województwa mazowieckiego w zakresie udrożnienia rzek
dla ryb dwuśrodowiskowych”,
- „Program ochrony i przystosowania rzek i potoków dla rozwoju ryb dwuśrodowiskowych w województwie
dolnośląskim”,
- „Program udrażniania rzek województwa wielkopolskiego”,
- „Przywrócenie drożności korytarza ekologicznego doliny rzeki Biała Tarnowska”,
- „Warunki zarządzania obszarem dorzecza i ochroną różnorodności biologicznej dla zapewnienia
zrównoważonego rozwoju obszarów cennych przyrodniczo na przykładzie zlewni Czarnej Orawy
stanowiącej część transgranicznego dorzecza Dunaju”,
- „Przywrócenie drożności korytarza ekologicznego rzeki Wisłoki i jej dopływów”,
- „Zrównoważony rozwój gospodarczy zlewni rzeki Nidy w związku z obszarami Natura 2000”,
- „Odbudowa fauny i flory rzeki Czarnej oraz poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego poprzez
budowę urządzeń wodnych z uwzględnieniem walorów przyrodniczo – turystycznych, na odcinku zapory
Chańcza do ujścia rzeki Czarnej Staszowskiej do Wisły”,
- „Program ochrony zasobów wodnych dla województwa świętokrzyskiego”,
- „Przeciwdziałanie skutkom odpływu wód opadowych na terenach górskich. Zwiększanie retencji
i utrzymanie potoków oraz związanej z nimi infrastruktury w dobrym stanie”,
- „Ochrona naturalnego tarła łososia atlantyckiego i troci wędrownej w dorzeczu rzeki Słupi",
- „Ochrona troci wdzydzkiej”.
Zadanie nr 87: Opracowanie, w ramach planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza,
propozycji działań wpływających na poprawę zasobów wodnych zlewni oraz działań
umożliwiających renaturyzację zdewastowanych dolin rzecznych (torfowisk, bagien,
starorzeczy).
Odpowiedź uzyskano z: 6 RZGW, Wielkopolskiego Parku Narodowego, 2 zespołów parków
krajobrazowych, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, KZGW, CKPŚ.
W KZGW zostały opracowane plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy. Rada Ministrów 22
lutego 2011 r. zatwierdziła poszczególne plany. W dokumentach tych zostało zawarte podsumowanie działań
ustanowionych w programie wodno-środowiskowym kraju. Program wodno-środowiskowy kraju określa
podstawowe i uzupełniające działania zmierzające do poprawy lub utrzymania dobrego stanu wód w
poszczególnych obszarach dorzeczy.
Działania uzupełniające ukierunkowane są w szczególności na osiągnięcie celów środowiskowych dla
jednolitych części wód i obszarów chronionych ustalonych w planach gospodarowania wodami na obszarach
dorzeczy, w których zawarte jest także podsumowanie działań określonych w programie wodnośrodowiskowym kraju.
DZIAŁ: ROLNICTWO, ROZWÓJ WSI
Zadanie nr 88: Zatwierdzenie, upowszechnienie i przyjęcie do stosowania krajowej strategii ochrony
rolniczej różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Zachodniopomorskiego, MRiRW.
MRiRW podjęło wstępne działania w zakresie opracowania krajowej strategii ochrony rolniczej
różnorodności biologicznej. Prace nad tą strategią są ściśle powiązane z toczącą się dyskusją dotyczącą
Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku. Uczestniczą w niej przedstawiciele środowisk naukowych.
Przedsięwzięcie zostanie zrealizowane do końca 2012 roku.
Zadanie nr 89: Inwentaryzacja zasobów genowych roślin uprawnych, zwierząt gospodarskich oraz
mikroorganizmów wykorzystywanych w rolnictwie przechowywanych w istniejących
bankach genów ex situ oraz uruchomienie systemu bieżącej aktualizacji danych.
26
Odpowiedź uzyskano z MRiRW, Wydziału Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych PAN.
W Polsce funkcję centralnego banku zasobów genowych roślin pełni IHAR Radzików, który koordynuje
prace poszczególnych kuratorów kolekcji, które rozproszone są w różnych jednostkach naukowych
i ogrodach botanicznych. W latach 2008 – 2011 realizowany jest przez IHAR program wieloletni pod nazwą
„Ulepszanie Roślin dla Zrównoważonych AgroEkoSystemów, Wysokiej Jakości Żywności i Produkcji
Roślinnej na Cele Nieżywnościowe”. W ramach przedmiotowego programu obszar pierwszy, „Gromadzenie,
ochrona, ocena i utrzymywanie w stanie żywym oraz udostępnianie dla potrzeb gospodarki narodowej
zasobów genowych roślin użytkowych i ich patogenów” jest działaniem służącym zachowaniu
różnorodności biologicznej roślin uprawnych i ich patogenów. Na obszar 1 składają następujące zadania:
-Koordynacja Krajowego Programu Ochrony Zasobów Genowych Roślin Użytkowych.
-Gromadzenie i długoterminowe przechowywanie w czystości genetycznej i w stanie żywym genotypów
roślin użytkowych.
-Inwentaryzacja, waloryzacja i charakterystyka gromadzonych ex situ i in situ roślinnych zasobów
genowych.
-Dokumentacja i udostępnianie informacji oraz obiektów kolekcyjnych dla potrzeb nauki, hodowli, realizacji
programów rolnośrodowiskowych i proekologicznej polityki państwa.
-Gromadzenie, charakterystyka w zakresie biologii oraz przechowywanie ras i patotypów najważniejszych
patogenów ziemniaka.
Zadanie nr 90: Udoskonalenie i rozwinięcie programów ochrony in situ i ex situ populacji rodzimych
ras i odmian zwierząt gospodarskich i owadów użytkowych (zapylaczy) ważnych dla
produkcji rolnej.
Odpowiedź uzyskano z: 2 parków narodowych, 2 urzędów marszałkowskich, Zespołu Parków
Krajobrazowych Województwa Śląskiego, MRiRW, Wydziału Nauk Rolniczych, Leśnych
i Weterynaryjnych PAN.
Instytut Zootechniki - Państwowy Instytut Badawczy (IZ PIB), we współpracy z innymi jednostkami
naukowymi związkami hodowców opracował lub zweryfikował oraz wdrożył do praktyki programy ochrony
obejmujące łącznie 87 populacji, a mianowicie: 28 ras, 34 rodów, 11 odmian, 12 linii i 2 szczepy.
Zadanie
nr 91: Wypracowanie i wprowadzenie w życie mechanizmów prawnych
i ekonomicznych dających podstawę do ochrony ex situ zasobów genowych roślin
uprawnych i zwierząt gospodarskich.
Odpowiedź uzyskano z: MRiRW, Wydziału Nauk Biologicznych PAN.
MRiRW prowadzi prace nad wdrożeniem Międzynarodowego Traktatu o Roślinnych Zasobach
Genetycznych dla Wyżywienia i Rolnictwa.
Zadanie nr 92: Realizacja programów ochrony in situ i ex situ populacji rodzimych ras i odmian
zwierząt gospodarskich i owadów użytkowych (zapylaczy) ważnych dla produkcji rolnej.
Odpowiedź uzyskano z: 2 parków narodowych, Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego,
MRiRW.
W ramach programu rolnośrodowiskowego na lata 2007-2013 realizowany jest Pakiet 7. Zachowanie
zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. Do 2009 roku programami ochrony zasobów
genetycznych zwierząt gospodarskich objęto w Polsce 4375 klaczy, 5813 krów, 30383 owce, 2196 świń,
8968 kur nieśnych, 4208 gęsi, 3945 kaczek, 174 królików, 1189 zwierząt futerkowych oraz 430 rodzin
pszczelich.
Zadanie nr 93: Inwentaryzacja i zbiór zasobów genowych starych i lokalnych odmian roślin
uprawnych oraz pokrewnych im gatunków roślin dziko rosnących wraz
z towarzyszącymi im gatunkami chwastów zagrożonych wyginięciem.
27
Odpowiedź uzyskano z: PN Gór Stołowych, MRiRW.
Analiza wielkości zabezpieczonych i zinwentaryzowanych zasobów genowych starych i lokalnych odmian
roślin uprawnych (2008-2013) wykonywana jest w ramach Programu Wieloletniego IHAR-PIB oraz
programu wieloletniego ISiK i IW.
Zadanie nr 94: Prowadzenie rutynowej kolekcji w bankach genów ex situ materiału biologicznego
roślin uprawnych, zwierząt gospodarskich oraz mikroorganizmów wykorzystywanych
w rolnictwie, zgodnie z potrzebami realizowanych programów ochrony.
Odpowiedź uzyskano z: MRiRW.
Ocena zakresu prowadzonych kolekcji w bankach genów ex situ jest wykonywana w Instytucie
Ogrodnictwa.
Zadanie nr 95: Doskonalenie i upowszechnienie zasad dobrej praktyki rolniczej uwzględniającej
potrzeby ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, Instytutu
Technologiczno-Przyrodniczego, Karkonoskiego PN, MRiRW.
W ramach PROW 2007 - 2013 wsparcie finansowe jest uwarunkowane od przestrzegania przez rolnika na
terenie całego gospodarstwa rolnego szeregu wymogów, które składają się na jeden mechanizm noszący
wspólną nazwę zasady wzajemnej zgodności (ang. cross-compliance).
Zadanie nr 96: Doskonalenie i rozwijanie systemu doradztwa i programów szkoleń rolników
w zakresie rolnictwa ekologicznego, dobrych praktyk rolniczych i ochrony różnorodności
biologicznej.
Odpowiedź uzyskano z: Wigierskiego PN, Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa
Wielkopolskiego, 2 urzędów marszałkowskich, Instytutu Botaniki PAN, MRiRW, OTOP.
W MRiRW są realizowane liczne projekty, w tym m.in. w ramach PROW 2007-2013 wdrażane jest
działanie „Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie” oraz „Korzystanie z usług
doradczych przez rolników i posiadaczy lasów”.
W 2008 r. zrealizowano projekt: „Promocja i informacja o działaniach Osi 2 – Programie rolno
środowiskowym w ramach PROW 2007-2013. W ramach projektu wykonano cykl szkoleń wszystkich
doradców rolnośrodowiskowych w Polsce oraz wydano „Poradnik przyrodniczy dla doradców
rolnośrodowiskowych”.
Zadanie nr 97: Opracowanie i upowszechnienie programów ochrony i wprowadzania zadrzewień
śródpolnych.
Odpowiedź uzyskano z: Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego, Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Karkonoskiego PN, MRiRW.
W ramach PROW na lata 2007-2013 nie ma wsparcia dla zadrzewień śródpolnych. Natomiast w ramach
programu rolnośrodowiskowego istnieje wsparcie dla stref buforowych oraz miedz śródpolnych w ramach
Pakietu 9. Strefy buforowe.
W ramach Krajowego Programu Zwiększania Lesistości, za wdrażanie którego odpowiada MŚ powinny być
prowadzone zadrzewienia śródpolne, natomiast MRiRW dysponuje środkami na zalesienia i odtwarzanie
potencjału leśnego.
Zadanie nr 98: Realizacja programów renaturyzacji układów hydrologicznych na obszarach
rolniczych.
Odpowiedzi uzyskano z: Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, MRiRW.
28
Został zrealizowany projekt „Opracowanie metod odtworzenia pierwotnych warunków wodnych
Kampinoskiego
Parku
Narodowego
w
celu
powstrzymania
degradacji
przyrodniczej
i poprawienia stanu bioróżnorodności” (2008-2011).
Zadanie nr 99: Upowszechnienie, sprzyjających ochronie różnorodności biologicznej, ochronie
przeciwpowodziowej i przeciwerozyjnej sposobów użytkowania gruntów nadrzecznych na
obszarach zalewowych.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, MRiRW.
W programie rolnośrodowiskowym na lata 2007-2013 Pakiety 3., 4. i 5 dotyczą ekstensywnych cennych
trwałych użytków zielonych.
Zadanie nr 100: Wprowadzenie w życie mechanizmów sprzyjających sprzedaży, dzierżawieniu lub
przekazywaniu w innej formie gruntów na cele ochrony przyrody.
Odpowiedź uzyskano z: 2 parków narodowych, MRiRW.
Mechanizmami sprzyjającymi sprzedaży gruntów na cele ochrony przyrody są programy umożliwiające
sfinansowanie wykupu tych gruntów np. LIFE+, V oś PIOŚ, program priorytetowy NFOŚiGW Ochrona
przyrody i krajobrazu.
Ponadto do realizacji zadnia przyczynia się działalność Agencji Nieruchomości Rolnych.
Zadanie nr 101: Przeprowadzenie oceny aktualnego poziomu wiedzy i podejścia rolników do
problematyki ochrony różnorodności biologicznej, jako podstawy do prawidłowego
planowania działań edukacyjnych.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego.
MRiRW podjęło działania mające na celu ocenę podejścia rolników do problematyki różnorodności
biologicznej poprzez uruchomienie badania dotyczącego skuteczności pakietów przyrodniczych programu
rolnośrodowiskowego w zakresie ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazowej obszarów wiejskich.
W ramach tego przedsięwzięcia przeprowadzono ankietę w gospodarstwach rolnych, w której zadano
rolnikom szereg pytań dotyczących ich stanu wiedzy i podejścia do spraw ochrony różnorodności
biologicznej na obszarach wiejskich. Wyniki tych ankiet będą znane pod koniec 2012 roku. To pozwoli
podjąć dalsze działania w zakresie planowania działań informacyjno-edukacyjnych w kontekście działań
środowiskowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.
Dodatkowo w 2011 roku, na zlecenie MRiRW, przeprowadzono badanie dotyczące efektywności
mechanizmów cross-compliance w Polsce w kontekście przyszłości WPR po 2013 roku. W ramach crosscompliance znajdują się m.in. wymogi środowiskowe, które rolnik ma obowiązek stosować
w gospodarstwie, jeśli wnioskuje o płatności powierzchniowe, np. program rolnośrodowiskowy. W badaniu
wskazano, że ponad 30% badanych rolników deklarowała, ze ich dbałość o środowisko wzrosła od momentu
kiedy zaczęła ich obowiązywać zasada cross-compliance i że wpłynęło to na poprawę zarządzania
gospodarstwem.
Zadanie nr 102: Promowanie programów rolnośrodowiskowych, jako narzędzia ochrony
Odpowiedź uzyskano z: 4 parków narodowych, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego, 2 urzędów
marszałkowskich, 2 RDOŚ, MRiRW, Instytutu na rzecz Ekorozwoju, Zespołu Parków Krajobrazowych
Województwa Małopolskiego, OTOP.
Organizowanych jest wiele konferencji, szkoleń, spotkań, seminariów, opublikowanych jest wiele
materiałów informacyjno-promocyjnych, prowadzonych jest wiele stron internetowych, w MRiRW działa
infolinia.
29
Zadanie nr 103: Przeprowadzenie oceny wpływu na populacje dzikich zwierząt działań
podejmowanych w celu ograniczania wścieklizny oraz dokonanie, w miarę potrzeb,
stosownych modyfikacji tych działań.
Działanie jest w trakcie realizacji.
Odpowiedź uzyskano z: 2 parków narodowych, Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Lekarza
Weterynarii, MRiRW.
W latach 2005-2009 liczba przypadków wścieklizny wśród lisów spadła ze 138 (2005 r.) do 8 (2009 r.),
odnośnie pozostałych zwierząt – brak danych.
Zadanie nr 104: Rozwinięcie działań na rzecz ograniczania negatywnych oddziaływań gospodarki
rolnej na środowisko poprzez rozszerzenie zakresu finansowania w ramach Programu
Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Zadanie zostało wykonane.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, MRiRW.
Oś 2 w ramach PROW 2007-2013 zakłada poprawę środowiska naturalnego obszarów wiejskich.
DZIAŁ: BUDOWNICTWO, GOSPODARKA PRZESTRZENNA
I MIESZKANIOWA
Zadanie nr 105: Opracowanie i wprowadzenie w życie rozwiązań prawnych zobowiązujących do
szerszego uwzględniania potrzeb ochrony różnorodności biologicznej w planowaniu
przestrzennym.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Środowiska.
Odpowiedź uzyskano z: 3 urzędów marszałkowskich, 3 RDOŚ, Ministerstwa Infrastruktury.
MI podjęło prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zadanie nr 106: Opracowanie i upowszechnienie kodeksu dobrych praktyk planistycznych
zawierających zasady i wymogi ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej, w tym w zakresie kształtowania ekologicznych funkcji krajobrazu, spójności
krajowego systemu obszarów chronionych, w tym zwłaszcza Europejskiej Sieci
Ekologicznej Natura 2000 oraz funkcjonowania korytarzy ekologicznych.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Środowiska, Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska.
Odpowiedź uzyskano z: 2 urzędów marszałkowskich, Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa
Śląskiego, Instytutu Botaniki PAN.
Zadanie nr 107: Opracowanie i wprowadzenie w życie programów ochrony i rozwoju terenów zieleni
na obszarach zurbanizowanych.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, GDOŚ.
Dbałość o zachowanie walorów przyrodniczych terenów zieleni miejskiej, jest jednym z celów
długoterminowych Programu Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2010
z uwzględnieniem perspektywy do 2014 r.
Odnośnie pozostałych województw-brak danych.
Zadanie nr 108: Opracowanie i wprowadzenie w życie rozwiązań prawnych wprowadzających
obowiązek sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla
obszarów parków narodowych, parków krajobrazowych i rezerwatów przyrody.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Środowiska, Generalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska.
Zadanie nie zostało zrealizowane z uwagi na opór samorządów.
30
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego.
DZIAŁ: TURYSTYKA
Zadanie nr 109: Opracowanie i upowszechnienie zasad rozwoju turystyki na obszarach
o wysokich walorach przyrodniczych.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Sportu i Turystyki.
Odpowiedź uzyskano z: 5 parków narodowych, Instytutu Botaniki PAN, Ministerstwa Sportu i Turystyki.
MSiT opracowało projekt zasad rozwoju turystyki na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych, który
zostanie poddany konsultacjom społecznym i międzyresortowym.
DZIAŁ: OŚWIATA I WYCHOWANIE, SZKOLNICTWO WYŻSZE
Zadanie nr 110: Dokonanie analizy i aktualizacji obowiązujących podstaw programowych dla szkół
podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych pod kątem właściwego
potraktowania zagadnień ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej, w tym praktycznej nauki rozpoznawania gatunków w ich środowisku.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Odpowiedź uzyskano z: Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Weszło wżycie rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.
2009 r. Nr 4 poz. 17) znajduje się wiele zapisów odnoszących się do ochrony i umiarkowanego użytkowania
Zadanie nr 111: Weryfikacja standardów kształcenia dla kierunków studiów wyższych, ze
szczególnym uwzględnieniem grupy kierunków przyrodniczych i rolniczych w celu
szerszego uwzględnienia w nich problematyki ochrony i zrównoważonego użytkowania
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
MNiSW dokonało weryfikacji standardów kształcenia i na tej podstawie będą opracowane Krajowe Ramy
Kwalifikacji umożliwiające uwzględnianie różnorodności biologicznej.
Zadanie nr 112: Rozwinięcie zakresu kształcenia nauczycieli różnych specjalności (przyrody, geografii
i innych) w sferze problematyki ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej oraz umożliwienie im dostępu do nowoczesnych materiałów i pomocy
dydaktycznych.
Odpowiedź uzyskano z: Babiogórskiego PN, Instytutu Botaniki PAN, Ministerstwa Nauki
i Szkolnictwa Wyższego, OTOP.
Muzeum Instytutu Botaniki PAN prowadzi szkolenia dla nauczycieli dotyczące bioróżnorodności szaty
roślinnej Polski i historii jej kształtowania.
OTOP realizuje program „Przyroda wokół nas-Ptaki”, program przewiduje pomoc nauczycielom
i instruktorom edukacji pozaszkolnej w przygotowaniu niestandardowych zajęć przyrodniczych, których
głównym motywem są ptaki.
DZIAŁ: NAUKA
Zadanie nr 113: Prowadzenie badań naukowych na temat stanu zagrożeń różnorodności biologicznej
oraz skuteczności podejmowanych działań ochronnych oraz popularyzujących wiedzę
z tego zakresu.
31
Odpowiedź uzyskano z: 4 parków narodowych, DL w MŚ, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego,
Instytutu Ochrony Środowiska, Instytutu Botaniki PAN, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska,
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, GIOŚ.
Brak informacji ze strony podmiotu odpowiedzialnego: MNiSW.
Zadanie nr 114: Przeprowadzenie oceny potrzeb i priorytetów badawczych w sferze taksonomii,
zagrożeń różnorodności biologicznej oraz problemów jej ochrony, a także innych
zagadnień ekologicznych.
Odpowiedź uzyskano z: Roztoczańskiego PN, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
W lipcu 2011 r. Rada Ministrów zatwierdziła Krajowy Program Badań, który uwzględnia zagadnienia
Zadanie nr 115: Szersze uwzględnienie, w praktyce finansowania nauki, badań w zakresie
rozpoznawania, ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej
uwzględniających przyjęte priorytety, w tym w zakresie taksonomii.
Brak informacji.
Odpowiedź uzyskano z: Roztoczańskiego PN, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
DZIAŁ: TRANSPORT
Zadanie nr 116: Opracowanie i wprowadzenie w życie wytycznych dotyczących ochrony
różnorodności biologicznej w projektowaniu, budowie i eksploatacji transportowych
inwestycji liniowych, w tym w zakresie lokalizowania, konstrukcji, zagospodarowania
i monitoringu przejść dla zwierząt.
Odpowiedź uzyskano z: Zakładu Badania Ssaków PAN, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska,
GDOŚ, GDDKiA, Ministerstwa Infrastruktury, GIOŚ.
W 2009 r. GDOŚ przygotowała opracowania o charakterze poradników, w zakresie możliwości
i sposobów realizacji przedsięwzięć na terenach obszarów Natura 2000 pt. „Natura 2000 w ocenach
oddziaływania przedsięwzięć na środowisko” oraz „ Natura 2000 w planowaniu przestrzennym – rola
korytarzy przestrzennych”.
Ponadto w 2010 r. GDOŚ w ramach realizacji programu priorytetowego „Wspieranie systemu ocen
oddziaływania na środowisko i obszarów Natura 2000”, finansowanego ze środków NFOŚiGW, podjęła
współpracę ze Stowarzyszeniem na Rzecz Wszystkich Istot i weryfikowała pod względem merytorycznym
w zakresie ocen oddziaływania na środowisko opracowanie pt.: „Poradnik projektowania przejść dla
zwierząt i działań ograniczających śmiertelność fauny przy drogach”. Dodatkowo w terminie od stycznia do
marca 2011 r. przeprowadzono cykl szkoleń pt. „Ochrona dziko żyjących zwierząt w projektowaniu
inwestycji transportowych i procedurach ocen oddziaływania na środowisko”, w ramach których
przeszkolono ok. 140 pracowników Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i regionalnych dyrekcji
ochrony środowiska.
Prowadzona jest także w sposób ciągły znacząca aktywność zarówno podmiotów branżowych jak
i naukowych oraz organizacji ekologicznych i mass mediów w zakresie badań i identyfikacji dobrych
praktyk oraz popularyzacji tematyki ochrony różnorodności biologicznej dla transportowych inwestycji
liniowych, w szczególności w zakresie przejść zwierząt przez takie obiekty.
Dodatkowo zarządcy liniowej infrastruktury transportowej, w tym w szczególności Generalna Dyrekcja Dróg
Krajowych i Autostrad oraz przedsiębiorstwo PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. nie tylko stosują wymagania
w zakresie uwzględniania korytarzy ekologicznych (szlaków migracyjnych) w trakcie postępowań w sprawie
ocen oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć ale także kierują się wypracowanymi przez
lata wytycznymi i dobrymi praktykami zarówno w przypadku istniejącej jak i nowo tworzonej infrastruktury.
32
Zadanie
nr 117: Wprowadzenie w życie poprawiających bezpieczeństwo rozwiązań
w organizacji ruchu na odcinkach dróg bezpośredniego i znaczącego zagrożenia dla
migrujących gatunków zwierząt.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Infrastruktury.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, Zakładu Badania
Ssaków PAN, Ministerstwa Infrastruktury.
Ministerstwo Infrastruktury koordynuje szereg dokumentów strategicznych, których realizacja prowadzi do
poprawy bezpieczeństwa dzikich zwierząt przekraczających drogi:
- Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012, w którym wypracowano szereg dobrych praktyk
pozwalających realizować projekty drogowe przy możliwie jak najmniejszym negatywnym wpływie na
środowisko oraz Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015 wraz z opracowaną prognozą
oddziaływania na środowisko tego programu.
- Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 (POIŚ) oraz Indykatywny wykaz
dużych projektów dla POIŚ.
Ponadto Ministerstwo Rozwoju Regionalnego koordynuje regionalne programy operacyjne a Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych i Administracji – Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych 2008-2011.
Wprowadzenie poprawiających bezpieczeństwo rozwiązań na odcinkach dróg bezpośredniego
i znaczącego zagrożenia dla migrujących zwierząt jest zadaniem ciągłym, realizowanym przez zarządców
dróg w postaci wielu, często niezależnie inicjowanych działań i projektów o różnej skali oddziaływania (na
poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym).
DZIAŁ: GOSPODARKA MORSKA I RYBOŁÓWSTWO
Zadanie nr 118: Udoskonalenie i upowszechnienie zasad dobrej praktyki rybackiej i związanej
z akwakulturą uwzględniającej potrzeby ochrony i zrównoważonego użytkowania
W ramach tego zadania z jednej strony stworzone są odpowiednie mechanizmy prawne do realizacji zasad
dobrych praktyk w całym sektorze rybactwa (w tym w akwakultury), z drugiej strony przedstawiciele resortu
uczestniczą jako prelegenci, wspólnie z przedstawicielami nauki rybackiej, w licznych szkoleniach
wskazujących sposoby i zasady wykonywania zobowiązań prawnych. Prowadzone są również badania i
analizy tego zagadnienia, które następnie są upowszechniane – takie np. jak opracowanie IRŚ przygotowane
na zlecenie MRiRW „Racjonalność gospodarki rybackiej prowadzonej w publicznych śródlądowych wodach
powierzchniowych płynących – jeziorach, rzekach i zbiornikach zaporowych w 2010 r.”, czy też
„Opracowanie szczegółowych założeń programu działań wodno środowiskowych w gospodarce rybackiej”
przygotowane również na zlecenie MRiRW przez Pracownię Ichtiobiologii i Rybactwa SGGW Warszawa.
Najpowszechniej uregulowane i najbardziej zaawansowane rozwiązania stosowane są w przypadku
gospodarki rybackiej w wodach powierzchniowych płynących, gdzie na uprawnionych do rybactwa
nałożony został ustawowy obowiązek prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej (a więc takiej, która
zakłada zrównoważone użytkowanie i ochronę poprzez m.in. zachowanie zasobów ryb w równowadze
biologicznej i na poziomie umożliwiającym gospodarcze korzystanie z nich przyszłym pokoleniom). Zasady
dobrych praktyk, ochrony i zrównoważonego użytkowania zasobów określane są w dokumencie
planistycznym – operacie rybackim, który podlega opiniowaniu przez uprawnione jednostki. Istnieje
obowiązek dostosowania tych zasad do zmieniających się warunków przynajmniej raz na 10 lat. W ten
sposób następuje stałe ich udoskonalanie. Realizacja operatu rybackiego, w tym określonych w nim zasad
ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej podlega urzędowym kontrolom. W
przypadku gospodarstw chowu i hodowli (akwakultury) zachowano większą swobodę w zakresie stosowania
dobrych praktyk (należy jednak mieć na uwadze, że gospodarstwa te musza spełniać wszelkie wymagania
prawne z zakresu ochrony środowiska oraz wykorzystania gatunków nierodzimych).
Regulacje dotyczące dobrych praktyk rybackich zawarto w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o
organizacji rynku rybnego (Dz. U. 2011 r. Nr 34 poz. 168).
Zadanie nr 119: Udoskonalenie i wprowadzenie w życie technik połowu ryb umożliwiających selekcję
według ich rozmiaru.
33
W
przypadku
rybołówstwa
morskiego
użycie
określonych
narzędzi
połowowych
i rozmiar oczek, szczegółowo określają przepisy wspólnotowe.
Morski Instytut Rybacki – Państwowy Instytut Badawczy, prowadzi badania z zakresu testowania
selektywności włoków dorszowych. Efektem tych prac było opracowanie w Zakładzie Zasobów Rybackich
MIR i wdrożenie do stosowania selektywnego worka dorszowego o oczku obróconym o 90° zwanego
workiem T90. Worek ten został wprowadzony rozporządzeniem Komisji Europejskiej z grudnia 2005 roku
jako standardowe selektywne narzędzie do stosowania w rybołówstwie Morza Bałtyckiego. Zapewnia on
selektywne poławianie dorszy umożliwiając ucieczkę mniejszym osobnikom. Dzięki efektowi odwrócenia,
oczko sieci nie zamyka się nawet podczas ciągnięcia włoka.
Badania w zakresie poprawy selektywności narzędzi połowowych prowadzone są również od wielu lat w
Zakładzie Techniki Rybołówstwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego (ZUT). W 2008
r. w oparciu o Środki z Instrumentu Finansowego Wspierania Rybołówstwa w ramach Sektorowego
Programu Operacyjnego Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb, ZUT realizował projekt „Określenie własności
fizycznych i selektywnych worków dorszowych typu BACOMA i T90 oraz sposobów ulepszania ich
konstrukcji”.
Badania nad poprawą selektywności sieci realizowane są również przez prywatne firmy zajmujące się
produkcją narzędzi połowowych.
Regulacje dotyczące użycia określonych narzędzi połowowych oraz wielkości oczek sieci stosowanych przy
połowach śródlądowych określone zostały w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12
listopada 2001 r. w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów
żyjących w wodzie (Dz.U. 2001 Nr 138 poz.1559, ze zm.). Ostatnią wprowadzoną w tym zakresie zmianą
jest zwiększenie selektywności najpowszechniejszych rybackich narzędzi pułapkowych w stosunku do
węgorza poprzez zwiększenia boku oczka w sieciach do 20 mm.
Ostatnia zmiana dotycząca selektywności narzędzi połowowych została wprowadzona rozporządzeniem
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 czerwca 2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie
połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie (Dz. U. z
2010 r. Nr 104, poz. 654), które z dniem 1 stycznia 2013 r. wprowadza zwiększenie minimalnego wymiaru
boku oczka w sieciach służących do połowu węgorza do 20 mm.
Ponadto obecnie toczą się prace nad reformą Wspólnej Polityki Rybackiej, podczas których temat technik
połowu będzie wielokrotnie omawiany.
Zadanie nr 120: Opracowanie i wprowadzenie w życie zintegrowanego systemu zarządzania
obszarami morskimi i przybrzeżnymi.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Infrastruktury.
Odpowiedź: Urząd Morski w Gdyni.
Zintegrowane Zarządzanie Obszarami Przybrzeżnymi (ZZOP) jest w Polsce rozumiane jako sposób i proces
sprawowania zarządzania i podejmowania decyzji dotyczących każdego obszaru przybrzeżnego. Jest to
proces holistyczny, obejmujący sprawy społeczne, gospodarcze i ochrony środowiska (w tym ochronę
przyrody). Polski system prawny zawiera szereg instytucji, przepisów i rozwiązań kompetencyjnych
zgodnych z koncepcją ZZOP.
DZIAŁ: GOSPODARKA
Zadanie nr 121: Promowanie technicznie i ekonomicznie uzasadnionych programów ograniczania
emisji zanieczyszczeń emitowanych przez przemysł, w tym zwłaszcza przez energetykę.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Gospodarki.
Odpowiedź uzyskano z: Ministerstwa Gospodarki.
MG przy opracowywaniu dokumentów strategicznych uwzględnia dotyczące ograniczenia emisji
zanieczyszczeń do środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery,
w tym gazów cieplarnianych. Kwestie te zostały uwzględnione zarówno w dokumentach już opracowanych,
przyjętych i realizowanych takich jak:
- Krajowy Program Reform na lata 2008 -2011 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej;
34
-
Krajowy Program Reform na lata 2011-2014 z perspektywą do roku 2020 na rzecz realizacji Strategii
Europa 2020;
- Polityka Energetyczna do roku 2030;
- Założenia do Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej do roku 2050;
jak też w dokumentach obecnie opracowywanych, których przyjęcie planuje się w 2011 roku:
- Strategia Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko,
- Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki,
- Program Rozwoju Przedsiębiorstw
Ponadto Ministerstwo Gospodarki podejmuje szereg inicjatyw mających na celu wzrost świadomości
i odpowiedzialności przedsiębiorców w zakresie ochrony środowiska, w tym zasobów różnorodności
biologicznej. Przykładami są: opracowanie i publikacja Przewodnika Ekoinnowacji oraz działania na rzecz
popularyzacji idei społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR).
Zadanie nr 122: Wdrożenie metod oceny i wyceny żywych zasobów przyrodniczych.
Odpowiedź uzyskano z: DGLP, GDOŚ.
Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa opracował „Metodę wyceny wartości drzew na terenach
zurbanizowanych dla warunków polskich” (Szczepanowska H. B., IGPiM, 2009). Ponadto Instytut planuje w
latach 2010-2011 realizację projektu pt. Wdrożenie nowej metody oceny i wyceny wartości drzew, mającego
na celu weryfikację i wdrożenie tej metody.
DZIAŁ: OBRONA NARODOWA
Zadanie nr 123: Przeprowadzenie inwentaryzacji zasobów przyrodniczych znajdujących się na
terenach i akwenach morskich użytkowanych przez siły zbrojne, identyfikacja zagrożeń
przyrody oraz opracowanie sposobów ich minimalizacji.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Obrony Narodowej.
Odpowiedź uzyskano z: DGLP, Ministerstwa Obrony Narodowej, 2 urzędów morskich.
MON przeprowadziło na ośmiu najintensywniej użytkowanych poligonach (tj. Bemowo Piskie, Drawsko
Pomorskie, Nadarzyce, Nowa Dęba, Trzcianiec, Ustka, Wędrzyn, Żagań – Świętoszów) oraz na czterech
placach ćwiczeń inwentaryzację chronionych gatunków zwierząt, roślin i grzybów.
Zadanie nr 124: Wprowadzenie w życie zasad ochrony różnorodności biologicznej na terenach
użytkowanych przez Siły Zbrojne.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Obrony Narodowej.
Odpowiedź uzyskano z: DGLP, Ministerstwa Obrony Narodowej.
Została opracowana i wprowadzona do stosowania w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
„Instrukcja szkoleniowa w zakresie zapewnienia wymogów ochrony zwierząt oraz roślin w toku szkolenia Sił
Zbrojnych RP na poligonach”.
DZIAŁ: KULTURA, DZIEDZICTWO NARODOWE
Zadanie nr 125: Identyfikacja zagrożeń cennych przyrodniczo krajobrazów kulturowych oraz
opracowanie i upowszechnienie zasad ich ochrony i zrównoważonego użytkowania.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Odpowiedź uzyskano z: 4 parków narodowych, 2 RDOŚ, 5 zespołów parków krajobrazowych, Ministerstwa
Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków opracowuje i upowszechnia zasady ochrony
i zrównoważonego użytkowania cennych przyrodniczo krajobrazów kulturowych, poprzez stały monitoring
oraz planowanie przedsięwzięć zapobiegających zagrożeniom lub łagodzących skutki niszczących
oddziaływań różnorodnych czynników atmosferycznych, gospodarczych i społecznych.
35
Zadanie nr 126: Opracowanie i wprowadzenie w życie instrumentów służących utrzymaniu
tradycyjnych praktyk zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej przez
społeczności lokalne.
Odpowiedź uzyskano z: Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, Zespołu Parków
Krajobrazowych Województwa Śląskiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Zadanie jest realizowane poprzez działalność skansenów, zespołów pałacowo-parkowych, edukację oraz
wspieranie kultury ludowej.
Głównym problemem związanym z realizacją działań na rzecz edukacji regionalnej i ochrony krajobrazu
kulturowego jest zmniejszający się z roku na rok budżet, co uniemożliwia wspieranie wielu cennych
inicjatyw w tym zakresie.
Zadanie nr 127: Promowanie w lokalnych społecznościach wiejskich poczucia tożsamości i dumy
z dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.
Odpowiedź uzyskano z: 6 zespołów parków krajobrazowych, 2 urzędów marszałkowskich, 2 RDOŚ,
4 parków narodowych, Instytutu Botaniki PAN, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Urzędy marszałkowskie m.in. zajmują się promocją rolnictwa ekologicznego, programów
rolnośrodowiskowych oraz tradycyjnych produktów żywnościowych. Ponadto zadanie jest realizowane
poprzez działalność skansenów, zespołów pałacowo-parkowych, edukację oraz wspieranie kultury ludowej.
Głównym problemem związanym z realizacją działań na rzecz edukacji regionalnej i ochrony krajobrazu
kulturowego jest zmniejszający się z roku na rok budżet, co uniemożliwia wspieranie wielu cennych
inicjatyw w tym zakresie.
Zadanie nr 128: Promowanie i inicjowanie działań na rzecz podtrzymania i rozpowszechniania
zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej w ramach rozwijania
działalności kulturalnej, w szczególności w zakresie przedsięwzięć promujących folklor
i sztukę ludową.
Odpowiedź uzyskano z: Narwiańskiego PN, RDOŚ w Łodzi, Instytutu Botaniki PAN, Ministerstwa Kultury
i Dziedzictwa Narodowego, DGLP.
Organizowane są warsztaty, kursy, szkolenia dotyczące dziedzictwa kulturowego regionu. Dominują
warsztaty w zakresie sztuki i rękodzieła artystycznego, które organizowane są w formie tzw. „szkół tradycji”
i „szkół ginących zawodów”. Ich celem jest przekazywanie wiedzy i umiejętności w zakresie konkretnych
dziedzin sztuki ludowej, charakterystycznych dla danego regionu etnograficznego. Najbardziej popularne są
warsztaty w dziedzinie garncarstwa, tkactwa, plastyki obrzędowej, malarstwa na szkle, plecionkarstwa,
kowalstwa, budowy ludowych instrumentów muzycznych. Zgłaszane są także aplikacje związane
z organizacją warsztatów i szkoleń w zakresie obrzędowości, gwary, tradycyjnej muzyki, tańca i śpiewu.
DZIAŁ: PRACA
Zadanie nr 129: Opracowanie i wprowadzenie w życie programów tworzenia miejsc pracy
w usługach świadczonych na rzecz ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Wojewódzkie Urzędy Pracy,
Powiatowe Urzędy Pracy.
Brak informacji.
Instytucjami właściwymi dla opracowywania i wdrażania programów mających na celu promowanie
tworzenia miejsc pracy w usługach świadczonych na rzecz ochrony i zrównoważonego użytkowania
różnorodności biologicznej są samorządowe służby zatrudnienia (urzędy pracy) - na szczeblu wojewódzkim
i powiatowym. W praktyce oznacza to, że powiatowe urzędy pracy, równolegle do pomocy udzielanej
osobom bezrobotnym i poszukującym pracy, udzielają także pomocy pracodawcom w pozyskiwaniu
36
pracowników.
Zadanie 129 zawiera aktywności, które są (i będą) realizowane przez różne instytucje i podmioty - głównie
te usytuowane w środowiskach lokalnych –których działania mają wspierać (poprzez realizację programów
i projektów) właściwe użytkowanie różnorodności biologicznej. Takie lokalne działania z pewnością będą,
choćby z racji konieczności budowy i utrzymania właściwej infrastruktury, powodować potrzebę
zatrudniania nowych pracowników oraz szkolenie istniejących zasobów kadrowych. Instrumenty, które dają
możliwość dostosowania kadr do potrzeb lokalnego rynku pracy są w dyspozycji samorządowych urzędów
pracy. Natomiast ocena i wiedza dotycząca potrzeb kadrowych, związanych z realizacją programów
i projektów w ramach strategii, jest właściwością instytucji (najczęściej usytuowanych w środowisku
lokalnym) programy te realizujących. A zatem bezpośrednim adresatem zadania 129 są wojewódzkie
i powiatowe urzędy pracy właściwe dla lokalizacji projektów dotyczących zrównoważonego wykorzystania
bioróżnorodności.
MPiPS jest natomiast dysponentem środków finansowych zgromadzonych w Funduszu Pracy, które są
przeznaczone na wypełnianie zadań ustawowych służb zatrudnienia. 90 procent tych środków jest
przekazywanych poszczególnym, samorządowym służbom zatrudnienia zgodnie ze stałym algorytmem.
Pozostałe 10 procent stanowi rezerwę Ministra Pracy, który może, na wniosek starosty, wspierać dodatkowe
potrzeby i działania wynikające z określonej sytuacji na lokalnym rynku pracy. Na przykład, udzielać
wsparcia dla tworzenia tzw. zielonych miejsc pracy, generowanych choćby przez realizowanie projektów
w dziedzinie zachowania i użytkowania dziedzictwa przyrodniczego.
Udział samorządów szczebla regionalnego, a także sprawna komunikacja pomiędzy MŚ a poszczególnymi
regionami, będzie mieć duże znaczenie, gdyż przedmiotowa Strategia będzie musiała znaleźć
odzwierciedlenie w regionalnych programach operacyjnych, a zatem będzie także przedmiotem kontraktów
terytorialnych, które mają stanowić (w myśl zapisów Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego) podstawę
i gwarant finansowania poszczególnych projektów(także tych dot. rynków pracy) - również w zakresie
działań realizowanych w ramach omawianej Strategii.
DZIAŁ: SPRAWY WEWNĘTRZNE
Zadanie nr 130: Realizacja i rozwijanie systemu szkoleń dla służb policyjnych w zakresie
obowiązujących
regulacji
prawnych
i
innych
uwarunkowań
ochrony
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Odpowiedź uzyskano z: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Zespołu Parków
Krajobrazowych Województwa Śląskiego.
W każdym Wydziale do Walki z Przestępczością Gospodarczą Komendy Wojewódzkiej Policji/Komendy
Stołecznej Policji zostali powołani koordynatorzy zajmujący się zwalczaniem przestępczości przeciwko
środowisku. Policjanci ci biorą udział w organizowanych kilka razy w roku szkoleniach, a następnie
organizują szkolenia kaskadowe dla podległych jednostek.
Ponadto od 2007 r. dzięki współpracy Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji z Ministerstwem
Finansów, Ministerstwem Środowiska oraz organizacją ekologiczną WWF Polska, corocznie organizuje się
cykl specjalistycznych szkoleń.
W 2007 r. odbyły się 4 szkolenia: 16-19.04.2007 w Goniądzu, 5.09.2007 w Warszawie, 24-26.09.2007
w Świdrze i 25-27.10.2007 w Brukseli, w których przeszkolono ogółem 34 funkcjonariuszy.
W 2008 r. odbyły się 3 szkolenia: 18-22.02.2008 w Falentach, 29.09-3.10.2008 w Rokosowie, 5.11.2008
w Krakowie, w których przeszkolono ogółem 57 funkcjonariuszy.
W 2009 r. odbyło się 6 szkoleń: w 02.2009 w Zalesiu Górnym, 22-24.02.2009 w Ogrodzieńcu, 1517.03.2009 w Morągu, 03.2009 w Londynie, 06.2009 w Goniądzu, 10.2009 w Otwocku, w których
przeszkolono ogółem 70 funkcjonariuszy.
W 2010 r. odbyły się 3 szklenia: 10-12.03.2010 w Konstancinie Jeziornej, 6-7.05.2010 w Warszawie, 19.1010.11.2010 w Dębem, w których przeszkolono ogółem 85 funkcjonariuszy.
37
DZIAŁ: SPRAWIEDLIWOŚĆ
Zadanie nr 131: Opracowanie i wprowadzenie w życie regulacji prawnych zaostrzających sankcje
karne za łamanie przepisów prawa ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności
biologicznej.
Jednostka odpowiedzialna: Ministerstwo Sprawiedliwości.
Według informacji MS, obecnie prawo jest wystarczające i nie ma potrzeby jego zaostrzania. Lepiej
zwiększać efektywność ścigania karnego przestępstw w dziedzinie ochrony środowiska oraz włączyć
w realizację tego zadania Prokuraturę Generalną i MSWiA.
DZIAŁ: BUDŻET, FINANSE PUBLICZNE
Zadanie nr 132: Uwzględnianie w corocznych ustawach budżetowych środków finansowych
umożliwiających realizację przedsięwzięć na rzecz ochrony i zrównoważonego
użytkowania różnorodności biologicznej.
Jednostka odpowiedzialna: Rada Ministrów.
Zadanie realizowane w sposób ciągły.
Odpowiedź uzyskano z: Ministerstwa Finansów.
DZIAŁ: SPRAWY ZAGRANICZNE
Zadanie nr 133: Opracowanie i upowszechnianie materiałów popularyzujących poza granicami kraju
rodzimą różnorodność biologiczną oraz działania na rzecz jej zachowania.
Odpowiedź uzyskano z: Instytutu Ochrony Środowiska, Instytutu Botaniki PAN, Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Drawieńskiego PN, GDOŚ.
Podejmowane działania mają charakter bieżący i podejmowane są corocznie.
W 2010 r. został zorganizowany wyjazd dla 8 dziennikarzy z Węgier, Czech, Słowacji, Hiszpanii i Holandii
do Biebrzańskiego PN i Białowieskiego PN.
Zadanie
nr 134: Koordynacja współpracy międzynarodowej, wypełnianie zobowiązań
i podejmowanie nowych inicjatyw na rzecz ochrony i zrównoważonego użytkowania
Odpowiedź uzyskano z: DWZ w MŚ, Instytutu Botaniki PAN, Urzędu Morskiego w Gdyni.
Ochrona różnorodności biologicznej jest jednym z zasadniczych priorytetów Polskiej Prezydencji w Radzie
UE w 2 poł. 2011 r.
Tematyka ochrony różnorodności biologicznej jest częstym tematem spotkań międzynarodowych, zarówno
bilateralnych, jak i wielostronnych.
W odniesieniu do obszarów przybrzeżnych i morza – administracja morska aktywnie uczestniczy w pracach
Grupy Narodowych Ekspertów ZZOP przy DG Environment Komisji Europejskiej, oraz w pracach DG
MARE, VASAB i HELCOM dot. wdrożenia planowania przestrzennego obszarów morskich.
PODSUMOWANIE:
Ogółem pytania dotyczące stanu wdrażania Krajowej strategii wysłano do 145 instytucji. Odpowiedź
uzyskano z 96 instytucji, czyli tylko z 66,2 %. Z 49 instytucji, czyli 33,8 % - nie uzyskano odpowiedzi.
38
W świetle uzyskanych odpowiedzi realizację tylko 5 zadań, co stanowi 3,7 % wszystkich zadań, można
uznać za zakończoną. Są to zadania 43 i 65 z działu środowisko, 104 z działu rolnictwo i rozwój wsi, 110
z działu oświata i wychowanie, szkolnictwo wyższe oraz zadanie 124 z działu obrona narodowa.
Spośród zadań zrealizowanych: 2 mają najwyższy priorytet (zadania 65 i 110), 2 mają średni priorytet
(zadania 104 i 124), zaś jedno jest zadaniem o niskim priorytecie (zadanie 43).
117 zadań, co stanowi 87,4 % wszystkich zadań znajduje się w trakcie realizacji. Najwięcej zadań w trakcie
realizacji znajduje się w dziale środowisko. Są to zadania: od 1 do 42, od 44 do 49, od 51 do 54, od 56 do 64,
od 66 do 71, 73, 76, 78, 79, 81 i 82. A następnie zadania od 83 do 87 z działu gospodarka wodna, zadania od
88 do 103 z działu rolnictwo i rozwój wsi, zadanie 105 i 107 z działu budownictwo, gospodarka przestrzenna
i mieszkaniowa, zadanie 109 z działu turystyka, zadania 111 i 112 z działu oświata i wychowanie,
szkolnictwo wyższe, zadania 113 i 114 z działu nauka, zadania nr 116 i 117 z działu transport, zadania od
118 do 120 z działu gospodarka morska i rybołówstwo, zadania 121 i 122 z działu gospodarka, zadanie 123
z działu obrona narodowa, zadania od 125 do 128 z działu kultura i dziedzictwo narodowe, zadanie 130
z działu sprawy wewnętrzne, zadanie 132 z działu budżet i finanse publiczne, zadania 133 i 134 z działu
sprawy zagraniczne.
Spośród 117 zadań będących obecnie w trakcie realizacji, 27 zadań (20,2 % wszystkich zadań) to zadania
realizowane przez instytucje w sposób ciągły.
Spośród wszystkich zadań będących w trakcie realizacji: 39 ma najwyższy priorytet, 55 zadań ma średni
priorytet, zaś 23 zadania mają niski priorytet.
Dotychczas nie zrealizowano 9 zadań, co stanowi 6,7 % wszystkich zadań. Są to zadania 50, 55, 72, 74, 75,
80 z działu środowisko, zadania 106 i 108 z działu budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa
oraz zadanie 131 z działu sprawiedliwość.
Spośród zadań niezrealizowanych: 3 mają najwyższy priorytet (zadania 80, 106, 108), 5 zadań ma średni
priorytet (zadania 50, 72, 74, 75 131), zaś jedno jest zadaniem o niskim priorytecie (zadanie 55).
Odnośnie 3 zadań, co stanowi 2,2 % wszystkich zadań, nie uzyskano informacji, co do stanu ich realizacji.
Są to zadania nr: 77 z działu środowisko, 115 z działu nauka oraz 129 z działu praca.
Spośród zadań, co do których nie uzyskano odpowiedzi dotyczących ich stanu realizacji: jedno jest zadaniem
o wysokim priorytecie (zadanie nr 115), zaś dwa pozostałe są zadaniami o średnim priorytecie (zadania nr 77
i 129).
Z przedstawionego raportu wynika, że realizacja Krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania
różnorodności biologicznej wraz z Programem działań na lata 2007-2013 nie jest zagrożona. Wprawdzie
niewielki odsetek zadań można uznać za zrealizowane, ale większość zadań jest w trakcie realizacji.
Z odpowiedzi nadesłanych przez instytucje odpowiedzialne i uczestniczące w realizacji Krajowej strategii
można wywnioskować, że te zadania zostaną zrealizowane. Wiele z tych zadań jest zadaniami
realizowanymi w sposób ciągły i należy się spodziewać, że będą one też realizowane podczas wdrażania
Programu działań na lata 2014-2020.
Dość wysoki odsetek zadań to zadania niezrealizowane. Koniecznym jest zmotywowanie instytucji
odpowiedzialnych za realizację tych zadań do ich realizacji.
Niewielki odsetek stanowią zadania, co do których nie uzyskano odpowiedzi dotyczących ich stanu
realizacji. Koniecznym jest zmotywowanie instytucji odpowiedzialnych za realizację tych zadań do
udzielenia odpowiedzi czy zadania są realizowane.

PDF, 471 Kb - System Wymiany Informacji

Transkrypt

Podobne dokumenty

Natalia RATAJCZYK, Agnieszka WOLAŃSKA

"Ochrona różnorodności biologicznej naszą szansą – 2009

Moduł specjalizacyjny - Ochrona środowiska w działalności rolniczej

Wiązka projektów „Bioróżnorodność”

ZAPROSZENIE Serdecznie zapraszam Państwa na bezpłatne

Ochrona różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów.

Wielkoskalowa ocena różnorodności biologicznej organizmów

Temat: W obronie przyrody w Europie – wsparcie dla działań

dr Krzysztof Kafel