Organizacja – Proces

Kostera, M. (2008) Wprowadzenie, w: Kostera, M. (red.)
Nowe kierunki w zarządzaniu. Warszawa: WAiP, s. 17-30.
• Kostera, M. (2003/2005) Antropologia organizacji.
Warszawa: PWN.
•
Podsystemy społeczne
Podsystemy techniczne
Kultura (Ludzie)
Technologia
Strategia (Cele)
Struktura
Rys. 1.1. Organizacja jako system
społeczno-techniczny
Oprac. na podstawie Emery i Trist (1960)




Organizacja to system społeczno-techniczny.
System to złożona całość, której elementy są ze
sobą wzajemnie powiązane (Russell Ackoff,
Ludwig von Bertalanffy, cytowani w: Piotrowski,
2002).
System holistyczny składa się z podsystemów
wchodzących ze sobą w ciągłe interakcje.
Organizacje są dynamicznymi systemami
złożonymi, zdolnymi do samotworzenia
(autopoiesis) i uczenia się ­- Peter Senge
(1990/1998), Michael Lissack, i Johan Roos
(1999).
Organizowanie – powodowanie, by właściwe osoby
znajdowały się we właściwym miejscu i właściwym
czasie, robiąc właściwe rzeczy (Czarniawska, 2000).



Zarządzanie jest szczególnym przypadkiem
organizowania, polegającym na tym, ze
jednostki i zasoby łączone są ze sobą w
skoordynowany sposób po to, by coś
osiągnąć (Sjöstrand, 1998).
Koordynacja może przybierać formy tak
zindywidualizowane, jak i zbiorowe.
Punktem wyjścia dla powstania zarządzania
jest postrzegana niepewność, ponieważ
zarządzanie jest radzeniem sobie z
niepewnością.


Istnieją inne sposoby radzenia sobie z
niepewnością, niż zarządzanie –
przedsiębiorczość polega na czerpaniu z
niepewności jako z zasobu tworzenia
innowacji.
Istnieją też organizacje niezarządzane, np. w
otoczeniach stabilnych lub tymczasowe
(efemeryczne).
KULTURA JAKO
ZMIENNA
NIEZALEŻNA
KULTURA JAKO
ZMIENNA
WEWNĘTRZNA
KULTURA JAKO
METAFORA
RDZENNA
• narodowe style
zarządzania
• zarządzanie
kulturą
przedsiębiorstwa
• wspólne
znaczenia i
symbole
• podobieństwa i
różnice w sposobie
zarządzania w
różnych krajach
• związek
efektywności i
kultury
organizacyjnej
• organizacja
ucząca się
• związek
efektywności i
kultury narodowej
• badanie
organizacji jako
formy ludzkiej
ekspresji
Oprac. na podst.
Smircich (1983).
Badania międzykulturowe w zarządzaniu
 Kultura jest czynnikiem wyjaśniającym lub szerokim
układem odniesienia, wywierającym wpływ na różne
elementy procesu zarządzania, czyli traktowana jest jako
zmienna zależna.
 Badacze interesują się tym, jakie narodowe cechy i
wartości wpływają na styl zarządzania, postawy
konsumentów w danym kraju itp.
 Celem badań jest głównie sporządzanie „słowniczków
postępowania” w danej kulturze, mogących pomóc
negocjatorom, marketingowcom, czy menedżerom w
sprawniejszym współdziałaniu z ludźmi, czy całymi
społecznymi kontekstami.
 Przykład: Geert Hofstede (1980).
 Słabe strony: pozwala zrozumieć jedynie dostosowanie
organizacji do kultury narodowej.
Zarządzanie kulturą
 Założenie 1: kulturą można manipulować i
zarządzać, celem uzyskania korzystnych
finansowo efektów.
 Założenie 2: organizacje, rozumiane jako
zarząd, „wytwarzają” kultury i „wpływają” na nie,
czyli kultura jest w tym rozumieniu czymś w
rodzaju zmiennej wewnętrznej.
 Przykład: Tom Peters i Robert Waterman.
 Słabe strony: badania empiryczne wykazują, że
to podejście nie sprawdza się w praktyce, nie da
się manipulować kulturą.
Zarządzanie wiedzą; badania kulturowe
organizacji.
 Ludzie nie widzą "świata w ogóle", ale poznają i
widzą "swój świat" poprzez specyficzne
kulturowo ramy odniesienia.
 Wszystkie ludzkie działania, choć wydawać się
mogą konkretne i realne, są stale kreowane
poprzez tworzenie i nadawanie sensu.
 Symbole są w kulturze jakby najmniejszymi
cząstkami, nośnikami sensu w procesie
nadawania życiu sensu. Symbole przyciągają
uwagę obserwatora i przez nie próbuje on czy
ona odczytać rzeczywistość, która sama w sobie
jest pozbawiona sensu.



Kultura jest otoczką pokrywającą świat, którą
zarówno tworzymy, jak i w której żyjemy. Jej
błona okrywa wszystko, na co spojrzymy; jest to
[...] środowisko (społecznego) życia
(Czarniawska, 1991: 287).
Kultura pozwala ludziom nadawać życiu sens,
jest siecią znaczeń (Smircich, 1983/1987).
Przyjmując [...], że człowiek jest zwierzęciem
rozpostartym w sieciach znaczeń, które sam
uplótł, patrzę na kulturę jako na te sieci , a jej
analizie wobec tego służy nie eksperymentalna
nauka poszukująca praw, lecz interpretująca,
poszukująca znaczeń (Geertz, 1973, s. 5)

Kultura jest czymś nieuchronnym, jednak nie
jest zewnętrzna wobec człowieka, nie jest siłą
wyższą. To ludzie są twórcami kultury,
świadomymi bądź nie; mającymi na nią wpływ
mniejszy bądź większy.




Kultura organizacji jest medium życia
społecznego, umożliwiającym uczestnikom
organizacji komunikację i nadającym sens ich
działaniom, doświadczeniom i wyborom.
Wszystkie aspekty organizacji, np.
ekonomiczne, finansowe, polityczne mają
znaczenie kulturowe i mogą być "odczytane" z
kulturowego punktu widzenia.
Tworzenie kultury organizacyjnej jest aktywne,
aczkolwiek nie koniecznie intencjonalne.
Kultura organizacyjna porządkuje
doświadczenie i działania, daje pewne
podzielane znaczenia.

Kultura pozwala ludziom wspólnie działać,
przez co rozumiem zarówno robić rzeczy
razem, jak i rozmawiać ze sobą.