Naturalny nawóz Kompostowanie jest kontrolowanym procesem

Naturalny nawóz
Kompostowanie jest kontrolowanym procesem rozkładu materii organicznej, odbywającym się w
odpowiednich warunkach temperatury, wilgotności, przewietrzeniu oraz przy obecności
mikroorganizmów (głównie bakterii), grzybów i niektórych bezkręgowców (dżdżownic). Otrzymany
kompost jest najtańszym, najłatwiej dostępnym oraz odpowiednim dla wszystkich uprawianych roślin
nawozem organicznym.
Kompost dojrzały przypomina ziemię lub torf, jest bezwonny lub o zapachu leśnej ściółki. W
kompostowniku jest dość zbity lecz po wyjęciu ma strukturę rozpulchnionej gleby. Charakteryzuje się
znaczącą zawartością azotu, potasu i przyswajalnych form fosforu.
Umiejscowienie kompostownika
Kompostowanie powinno odbywać się w miejscu zacienionym, np. od północnej strony korony
drzewa, w odległości co najmniej 1 m od granic działki. Kompostownik najlepiej umieścić
bezpośrednio na gruncie, tak aby nadmiar wilgoci z kompostowanego materiału mógł odpłynąć z
gleby, a mikroorganizmy glebowe oraz dżdżownice mogły przeniknąć do kompostu. Dobrze, jeśli
kompostownik będzie się znajdować na lekkim wzniesieniu, by woda nie zbierała się i nie dochodziło
do zawilgocenia. Ze względów estetycznych warto obsadzić go drzewami lub krzewami.
Jak kompostować.
W kompostowniku materiał umieszczamy warstwami. W miarę możliwości materiał powinien być
różnorodny. Należy zadbać o to aby jedna warstwa materiału nie miała więcej niż 30 cm. Bardzo
ważna jest także odpowiednia wilgotność kompostu a także dostęp powietrza, gdyż jest to warunek
niezbędny do rozwoju pożądanych mikroorganizmów tlenowych.
1. Pierwszą, 15-20 cm warstwę kompostu stanowić powinny najmniej rozdrobnione części,
mianowicie pocięte gałązki z prześwietlania drzew i krzewów, ale o średnicy mniejszej niż 2
cm, trzcina, mocne łodygi kwiatów, słonecznika czy kukurydzy cukrowej. Ułożenie tej
warstwy ma na celu utworzenie poziomu doprowadzającego powietrze od dołu, które
uaktywni mikroorganizmy glebowe przeprowadzające proces rozkładu materii organicznej.
2. Druga warstwa to słoma, torf, ziemia ogrodowa (np. darń) lub resztę starego kompostu. W tę
część pryzmy będą wsiąkać cenne składniki mineralne wypłukiwane z górnych warstw.
3. W kolejnej, 10-20 cm warstwie odkładać należy rozdrobniony materiał organiczny w postaci
resztek roślinnych i odpadów kuchennych, który przykrywamy cienką warstwą nawozu
organicznego, np. obornika oraz dojrzałym kompostem z innego kompostownika. Jeśli
takiego nie mamy, można się posłużyć specjalnymi preparatami, które zawierają
odpowiednie szczepy bakterii.
Biomasę w kompostowniku należy mieszać co kilka tygodni, aby umożliwić dopływ tlenu i dotarcie
mikroorganizmów do każdego miejsca.
Co można wrzucać do kompostownika
Kompostujemy wszystkie nietoksyczne substancje:
resztki roślinne, chwasty,
odpadki zwierzęce i kuchenne,
popiół drzewny (wprowadza potas), sadza,
torf, gnojówka, obornik, krowieniec, odchody zwierząt domowych,
skorupki jaj,
włosy, sierść,
papier (niezadrukowany),
zmiotki, fusy,
zbędna darń,
osady denne z sadzawki,
liście i skoszona trawa (tylko w cienkich warstwach i podwiędnięta),
kora drzew, trociny, drobne lub rozdrobnione gałęzie.
Czego nie należy kompostować:
materiału nieorganicznego (szkła, plastiku, gruzu, piasku, środków chemicznych),
zakonserwowanych octem lub solą odpadków,
skórek z owoców cytrusowych,
resztek potraw zawierających dużą ilość tłuszczy,
kości, mięsa,
porażonych, chorych roślin czy ich części,
chwastów z dojrzałymi nasionami, oraz roślin mogących rosnąć z kłącza np. perzu,
zadrukowanej tektury czy papieru.
Wykorzystanie nawozu
Właściwie dojrzały kompost, poza brunatną barwą, wydziela przyjemny zapach, zbliżony do zapachu
próchnicy leśnej. Jego cząstki nie muszą być całkowicie rozłożone. Nadaje się jako dodatek do
sadzenia roślin (także roślin doniczkowych), drzew i krzewów. Stosując go do kwiatów doniczkowych
lub jako komponent do wysiewu nasion, doprowadzamy do pełniejszego rozkładu a następnie
przesiewamy na sicie. W ogrodzie, kompost rozprowadzamy na powierzchni gleby w ilości 10 litrów
kompostu na 2 m2 a następnie mieszamy go z jej górną, ok. 10 cm warstwą. Podczas sadzenia drzew i
krzewów, "zaprawiamy" dołki, wsypując kompost na dno. Ziemię, którą zasypujemy bryłę
korzeniową, mieszamy z kompostem w stosunku 1:1. Kompostem możemy też nawozić poprzez
ściółkowanie wokół drzew i krzewów. Możliwe jest także zasilenie w substancje odżywcze trawnika
tym nawozem poprzez rozrzucenie cienkiej warstwy wczesną wiosną i przegrabienie trawnika.
Kompostem dojrzałym nie można przenawozić, do sadzenia musi być mieszany z ziemią.
Opryski z wyciągu z kompostów skutecznie zwalczają wiele chorób roślin. Najskuteczniej działają
wyciągi ze świeżych kompostów z zawartością obornika lub innych nawozów zwierzęcych. Sporządza
się je przez macerowanie kompostu wodą w czasie 2-12 tygodni. Po przecedzeniu przez szmatkę,
zużywamy go w ciągu tygodnia przechowując w temperaturze do 18 °C. Opryski stosuje się w
przypadku występowania szarej pleśni, zgnilizn, mączniaków a przy tym wpływają one pozytywnie na
pożyteczne kolonie drożdży, bakterii i grzybów.
Wskazówki i porady dotyczące kompostowania:
Nie powinno się wrzucać całej skoszonej trawy do kompostownika, pozostawiając połowę
obok kompostownika na dwa dni aż zwiędnie. Wtedy umieść ją w kompostowniku, w ten
sposób dostarczysz mikroorganizmom tlen, a wilgotność pryzmy będzie lepsza.
Należy starać się dawać na kompostownik materiał różnorodny, warto mieszać materiał
suchy z mokrym - przyśpiesza to proces kompostowania.
Należy rozdrabniać umieszczany materiał - im drobniejszy tym mikroorganizmy szybciej
przerobią go na kompost.
Warto używać preparatów przyśpieszających rozkład, są one bardzo przydatne szczególnie
przy zakładaniu kompostownika.
Kompostować w termokompostowniku można także w okresie jesienno- zimowym, gdy
temperatury nie spadają poniżej 5 °C. Przy niższych temperaturach kompost może zamarznąć
i zatrzymać, lecz gdy tylko temperatura zwiększa się proces kompostowania wznawia się.
Nie wolno ustawiać kompostownika na betonie lub innym nieprzepuszczalnym podłożu.
Nadmiar wilgoci kumuluje się w dolnej części, co nie pozwala na prawidłowy rozkład.
Proces rozkładu zanika, gdy kompostowana masa jest zbyt sucha. Warto delikatnie nawodnić
polewając wodą kompost po wewnętrznej stronie ścian kompostownika.
Kompost zbyt mokry, często polany duża ilością wody zaczyna rozkładać się beztlenowo (jest
to długotrwały proces), który może uwalniać nieprzyjemne zapachy. Taki kompost należy
przemieszać i umożliwić mu wyschnięcie, ewentualnie można dodać suchego materiał do
kompostu.
Kompost zbytnio zbity często nawet ugniatany spowalnia kompostowanie - w takim
przypadku należy rozluźnić strukturę poprzez przemieszanie, a kolejne warstwy luźno
układać.
Wrzucanie do kompostownika chwastów z nasionami zapewne spowoduje kiełkowanie
nasion w kompostowniku oraz tam gdzie kompost był używany.
Wyrzucanie do kompostu odpadków mięsnych i serów może wabić nieproszonych gości:
gryzonie, ptaki, koty.
Obowiązek ograniczenia składowania komunalnych odpadów ulegających biodegradacji wynika z art.
5 Dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (Dz. Urz.
WE L 182 z 16.07.1999, str. 1 i L 284 z 31.10.2003, str. 1), zgodnie z którym Polska zobowiązana jest
osiągnąć odpowiednie poziomy ograniczenia składowania komunalnych odpadów ulegających
biodegradacji do roku 2020.
Dyrektywy zostały transponowane do prawa polskiego przepisami ustawy z dnia 13 września 1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1399, ze zm.).