budowanie kompostownika

Budowanie kompostownika
(Mushroom Composter Construction)
wersja ang. www.en.psilosophy.info/yukhqlsubfjubncfcsanbvgt
original text: http://www.preterhuman.net/texts/drugs/nansnook3c/tek/composter.html
[ tłumaczenie: cjuchu ]
Jak zrobić lepszy kompost do uprawy grzybów na małą skalę.
Metoda ta wykorzystuje piknikową styropianową chłodziarkę, nawilżacz parowy oraz popularny regulator
oświetlenia (lub regulowany transformator) do kontrolowania pary i temperatury kompostu. Produkt końcowy
to około 12 litrów czystego pasteryzowanego kompostu w przeciągu zaledwie 6-7 dni. Całkowity koszt
materiałów i części do konstrukcji kompostownika nie powinien być większy jak 30$ (eh ten amerykański
optymizm).
Materiały potrzebne do zbudowania kompostownika:
- styropianowa chłodziarka,
- nawilżacz parowy lub parownik (VICKS Warm Mist lub podobny),
- pięciolitrowa lub większa butelka,
- wąż ogrodowy (60 cm) pasujący średnicą do otworu butelki,
- drewniane listwy (5 sztuk), każda długości 60 cm,
- jednobiegunowy, półprzewodnikowy regulator oświetlenia (ściemniacz),
- arkusz drucianej siatki (120 cm² grubość oczka 6 lub 3 mm),
- termometr na długim trzonku 120°C, laboratoryjny lub kuchenny (termometr do mięs).
Konstrukcja kompostownika wykorzystuje styropianową chłodziarkę, najlepsza jest o wymiarach około 35cm x
55cm i 38cm głębokości. W pokrywie należy zrobić sześć równo rozmieszczonych otworów 18 mm, można je
wypalić lutownicą lub wyciąć nożem. Kolejne sześć otworów o tej samej średnicy należy zrobić na dłuższych
ściankach chłodziarki, po trzy z każdej strony, 5 cm od dna. Przy krótszych bokach chłodziarki, w dnie, należy
wyciąć lub wypalić po jednym otworze. Jeden z tych otworów ma średnicę 12 mm i posłuży za drenaż. Drugi
otwór ma średnicę dopasowaną do końcówki lub do wylotu pary nawilżacza.
Dno chłodziarki wyłożone jest aluminiową folią, należy zwrócić uwagę żeby nie zatkać otworu drenującego lub
wlotu pary. Z arkusza drucianej siatki zrobiony jest ekran podtrzymujący. Ekran wycina się o 20 cm większy od
wymiarów dna chłodziarki. Z każdej strony arkusza, 10 cm siatki zagina się pod kątem 90°, w taki sposób, by
uformować wsporniki, które podtrzymają powierzchnię ekranu 10 cm nad dnem. Kompost będzie leżał na
powierzchni siatki, dzięki czemu pod kompostem będzie się równomiernie rozchodziła para. Ekran powinien
być dopasowany do dna chłodziarki, tak by wokół jego krawędzi nie było większych szczelin.
Do sterowania mocą nawilżacza posłuży jednobiegunowy półprzewodnikowy regulator. Trzeba właściwie
wykonać dobrą instalację elektryczną i izolację. Jeśli nie znasz się na elektryce, znajdź kogoś kto Ci pomorze.
Ze względów bezpieczeństwa ważne jest aby instalacja została wykonana prawidłowo. Najlepszą metodą jest
podłączenie regulatora (w plastikowej obudowie) do przewodu zasilającego nawilżacz (odetnij wtyczkę
soma rights re-served
1
od 15.07.2003 na http://www.psilosophy.info/
budowanie kompostownika
www.psilosophy.info/yukhqlsubfjubncfcsanbvgt
[końcówka męska]). Następnie weź przedłużacz i odetnij gniazdo (końcówka żeńska), przyłącz je do regulatora.
Należy sprawdzić:
1. Maksymalne obciążenie regulatora (w Watach). Powinno być większe od poboru mocy nawilżacza (prawie
wszystkie regulatory mają potrzebne oznaczenia).
2. Przewody powinny być prawidłowo zaizolowane i odpowiednio zabezpieczone przed wilgotnym otoczeniem,
w którym będą pracowały.
Na końcu konstruujemy pojemnik na wodę. Wykonuje się to w ten sposób by 5 litrową, lub większą butelkę
umieścić ponad nawilżaczem. W górnej części obudowy nawilżacza należy wyciąć otwór pasujący średnicą do
wymiaru węża. Nawilżacz napełniamy wodą do poziomu napełniania i wkładamy wąż tak by jego obcięty koniec
znajdował się 1,5 cm poniżej linii oznaczającej maksymalne napełnienie. W ten sposób w nawilżaczu utrzymany
zostanie stały poziom wody, dzięki czemu dla zadanych ustawień regulatora uzyskamy stały wypływ pary.
Ważne jest by podtrzymać dokładne ustawienia pary/temperatury w czasie procesu kompostowania. W czasie
kompostowania, elektrody nawilżacza muszą być czyszczone co najmniej co parę dni, w przeciwnym razie
wypływ będzie poważnie zakłócony. Wykorzystanie do regularnego czyszczenia destylowanej wody jest
odrobinę kosztowne.
Przed pierwszym użyciem kompostownika, najlepiej ustawić go w skrajne położenie, zakleić wszystkie otwory z
wyjątkiem drenażowego i wlotu pary, napełnić wodą nawilżacz i zbiornik, włączyć nawilżacz ustawiając
regulator na pełną moc, i przez 4 godziny lub więcej wyparzać chłodziarkę w celu wyeliminowania wszelkich
plastikowych lub chemicznych zapachów i w celu przetestowania kompostownika.
Rozpoczęcie procesu kompostowania:
Zmieszaj w wiadrze około 10 litrów rozdrobnionej słomy i cztery litry rozdrobnionego suszonego świeżego
obornika (krowiego lub końskiego). Dorzuć 85 - 115 g mąki z nasion bawełny lub 30 - 60 g mączki z krwi
(źródła azotu, dostępne w większości sklepów ogrodniczych). Dodaj 4 litry gorącej wody, najlepiej za pomocą
rozpylacza, i dokładnie wszystko wymieszaj. Tak przygotowaną, ciepłą mieszanką od razu napełnij chłodziarkę,
pakuj ją luźno pozostawiając od góry 2,5 do 5 cm wolnej przestrzeni. Przed wrzuceniem mieszanki
kompostowej, do chłodziarki wkładamy 5 listewek, kręcąc nimi w kompoście zrobimy otwory wentylacyjne
(5cm średnica). Wyjmujemy listwy i zakładamy pokrywę. Zaklejamy wszystkie otwory wentylacyjne z wyjątkiem
otworu w pokrywie znajdującego się najdalej od otworu doprowadzającego parę. Ustawiamy regulator na
maximum. Przez niezaklejony otwór wkładamy termometr tak by mierzył temperaturę w środku kompostu.
soma rights re-served
2
od 15.07.2003 na http://www.psilosophy.info/
budowanie kompostownika
www.psilosophy.info/yukhqlsubfjubncfcsanbvgt
W czasie pierwszego etapu następuje pasteryzacja, zabijająca wszystkie insekty. Zauważ, że działamy
odwrotnie niż w komercyjnej produkcji kompostu, gdzie pasteryzację wykonuje się na zakończenie procesu. Po
około dwóch godzinach parzenia na pełnej mocy, temperatura powinna wzrosnąć do około 65°C (60°C - 70°C).
Ważne by w pierwszym etapie osiągnąć temperaturę minimum 60°C. Gdy temperatura osiąga 60°C sprawdź
czas, pozwól by kompost pozostał w temperaturze powyżej 60°C przez 3-4 godziny.
Pod koniec tego okresu zdejmij taśmy ze wszystkich otworów wentylacyjnych i pozostaw regulator na
maximum. W przeciągu dnia, w wylatującym powietrzu da się wyczuć amoniak, a temperatura powinna
wynosić 55 do 65°C. Utrzymuj ją przez dwa, trzy dni. Po pierwszym dniu, zapach amoniaku powinien zniknąć.
Gdy tak się stanie w kompoście pojawi się grzyb/pleśń o nazwie "biały ognisty kieł" (white fire fang) lub grzyb
actinomycete. Najlepiej nie zakłucać kompostowania, ale jeśli chcesz to sprawdzić, to można na chwilę uchylić
pokrywę i poruszyć powierzchnię kompostu. Nie pozwól by w czasie jakiegokolwiek podglądania kompost
ostygł. Pod koniec trzeciego dnia nie powinno być zapachu amoniaku i powinien być widoczny actinomycete.
Jeśli nie, przedłuż etap z wysoką temperaturą o dodatkowy dzień.
Ustawienia regulatora są obniżane powoli, tak by temperatura kompostu opadała 2° do 3° co każde 2-3
godziny, dopóki nie osiągnie poziomu około 50°C (45°C do 55°C). Następnie kompost jest przetrzymywany w
tej niskiej temperaturze przez 3-4 dni. Pod koniec tego okresu wyłączamy nawilżacz i pozwalamy by kompost
stygł powoli wewnątrz chłodziarki. Kompost jest gotowy do wyjęcia i zaszczepienia w momencie gdy będzie
miał 24°C - 28°C. Najlepiej zaszczepiać go zaraz po ostygnięciu, lecz jeśli to konieczne, można przechowywać
go przez kilka tygodni.
Kompost przygotowany w ten sposób jest zazwyczaj doskonały, porównywalny do kompostu stosowanego w
masowej produkcji grzybów. Dodatkową zaletą jest to, że można w małych ilościach i krótkich odstępach
czasowych eksperymentować z nowymi recepturami kompostowymi. Kolejna zaleta to wyciekająca woda, która
stanowi wyjątkowy organiczny nawóz dla domowych roślin.
Uwagi:
1. Przedstawiony tu przepis na kompost jest bardzo prosty. Przy próbach i błędach, użyteczny kompost można
opracować z wielu materiałów. W szczególności ważne jest by w odpowiednich proporcjach zmieszać węgiel i
azot (sacharydy i proteiny). Każda prawidłowo wyliczona mieszanka dla kompostowania na dużą skalę nadaje
się do wykorzystania w tym kompostowniku. Użyteczne tabele składników kompostowych znajdują się w
książkach Paul'a Stamets'a The Mushroom Cultivator i Growing Gourmet and Medicinal Mushrooms.
2. Niektóre odmiany grzybów dobrze rosną na zwyczajnie pasteryzowanej słomie, bez dodatków.
Kompostownik ten jest idealny do pasteryzowania słomy. Jest to o wiele prostsze i dokładniejsze od zanurzania
słomy w gorącej wodzie lub od innych metod. Po prostu załaduj rozdrobnioną suchą słomę i przez 4 do 6
godzin pasteryzuj w temperaturze wyższej od 60°C. Pozwól ostygnąć pod przykryciem, i zaszczepiaj gdy
temperatura jest mniejsza od 28°C. Przeważnie po wyjęciu słoma będzie miała właściwą wilgotność.
[ tłumaczenie: cjuchu ]
soma rights re-served
3
od 15.07.2003 na http://www.psilosophy.info/