Przeczytaj wywiad

Wywiad z Panią Anną Klińską-Majcher – Prezes Stowarzyszenia Twórczości
Artystycznej Osób z Zespołem Downa „Opatrzność” w Radomiu
TEATR SPOSOBEM NA ODMIENNOŚĆ BIOLOGICZNĄ
„...Teatr jest najważniejszą rzeczą na świecie,
gdyż tam pokazuje się ludziom
jakimi mogliby być,
jakimi pragnęliby być, (…)
i jakimi są...”
Tove Jansson „Lato Muminków”
COP: Koordynuje Pani pracą Stowarzyszenia, ale wyrosło ono na bazie prowadzonej
wcześniej Grupy Teatralnej.
Anna
Klińska-Majcher:
Czterdziestoletni
Hiszpan
z
Zespołem
Downa,
absolwent
uniwersytetu w Maladze, główny aktor w filmie „Ja też” – Pablo Pineda, powiedział, że
społeczeństwo o dzieciach z niepełnosprawnością zawsze myśli w kategoriach cierpienia. Są
wady
genetyczne,
czy
choroby,
które
wywołują
cierpienia,
ale
tak
nie
jest
w przypadku Zespołu Downa. Jestem żywym dowodem na to, że Zespołem Downa można się
cieszyć, rozkoszować, smakować go. Przekonałam się, że należy niestrudzenie pracować
z dziećmi z tą wadą, pobudzać ich rozwój każdego dnia i ufać w ich możliwości, nic w zamian
nie oczekując. Robić wszystko aby dziecko było szczęśliwe a do tego potrzebna jest miłość
i akceptacja. Jak każdy człowiek mają granice swoich możliwości, ale to nie oznacza, że nie
powinni ich pokonywać, bo dużo mogą. Wiele z tych przemyśleń, refleksji i dziwnych zdarzeń
było powodem założenia w 2008r. Grupy Teatralnej Osób z Zespołem Downa, dziś już
Stowarzyszenia Twórczości Artystycznej Osób z Zespołem Downa „Opatrzność”.
COP: Dzisiaj Grupa Teatralna to już kilkadziesiąt osób. Dlaczego wybrała Pani taką
formę pracy z osobami z Zespołem Downa ?
Anna Klińska-Majcher: Nasza grupa liczy obecnie około 20 osób, choć w ciągu tych kilku lat
w zajęciach uczestniczyło ponad 30 osób. Terapia prowadzona w teatrze ma szeroki
i oczyszczający wpływ zarówno na aktora, jak i na widza. To w tym miejscu następuje
integracja ludzi z różnych środowisk, przełamywanie barier i uprzedzeń, odkrywanie
wspólnoty. Nasi „aktorzy” mają świadomość swojej misji. Chcą przekazywać wartości, które
choć nie kwestionowane, są jednak coraz częściej przez społeczeństwo spychane na margines
życia, odsuwane w zapomnienie.
COP: Spotkałam się z opinią, że praca z osobą z Zespołem Downa to spotkanie
z emocjami tego człowieka . . .
Anna Klińska-Majcher: Ludzie z Zespołem Downa to istoty nadwrażliwe. Odczuwają takie
same potrzeby, pragnienia, marzenia i tęsknoty jak my wszyscy tylko niejednokrotnie nawet
rodzice odmawiają im prawa to tego. Chciałabym wołać – pozwólmy im rozwijać własną
osobowość i kształtujmy naszą. Oni chcą żyć pełnią życia a nie okruchami! Pochylając się nad
nimi wiemy, że są w stanie rozbudzić w nas to co najcenniejsze, zdolność do obdarowywania
nic w zamian nie oczekując. To oni pomagają porzucać świat rywalizacji, wprowadzają
w radosny świat rzeczy prostych, w którym czynimy to, co drobne i niepozorne. Równocześnie
wzmaga się tęsknota za światem, który jest solidarny, wiarygodny i bliski.
COP: Czyli Teatr to zdecydowanie „strzał w dziesiątkę” ?
Anna Klińska-Majcher: Adresowana do niepełnosprawnych rehabilitacja przez teatr okazuje
się mieć także pozytywny wpływ na widzów, uświadamiając im, jak trudno pokonać własne
ograniczenia. Wyraża się to, jakże często łzami na widowni. Obcując z osobami z Zespołem
Downa mamy możliwość zrozumieć ograniczenie drugiego człowieka a dzięki temu nawiązać
z nim przyjaźń. Nasi „aktorzy” dzięki licznym występom w wypełnionych widzami salach
i pozytywnym przyjęciu, wyrażanym brawami coraz pewniej poruszają się na scenie a przez to
i w społeczeństwie. W miejsce słów to się nie uda, będą się z nas śmiać pojawiają się to się
musi udać!.
COP: Możemy więc zaryzykować stwierdzenie, że Teatr jest szkołą wzajemnej
komunikacji ?
Anna Klińska-Majcher: Oczywiście! Teatr jest dla osób z Zespołem Downa formą działalności
terapeutycznej. Zajęcia pomagają ich aktywizować a jednocześnie umożliwiają swobodną
ekspresję, kontrolę emocji, poszerzają zasób słownictwa, pozwalają na wypowiadanie się
słowem, ruchem i gestem. Rozwijają wiarę we własne siły. Niepełnosprawny aktor to wciąż
widok niecodzienny. Chcemy wykorzystać ten potencjał aby stał się swoistym rekwizytem,
formą wyrazu. Nasi aktorzy już w swoim codziennym zachowaniu noszą żywioł teatralności,
o czym można przekonać się na każdym z występów.
COP: Warto więc obejrzeć Wasz spektakl. Co planujecie w najbliższym czasie ?
Anna Klińska-Majcher: Obecnie chcemy przygotować spektakl oparty na bajce „Królewna
Śnieżka” jako swoisty sprzeciw wobec tendencji pozbawiania ich życia zanim przyjdą na świat
aby go ubogacać swoją serdecznością, ufnością i „instynktem scenicznym”.
COP: Ludzie jednak czasami boją się dzieci z Zespołem Downa . . .
Anna Klińska-Majcher: Dziecko z Zespołem Downa rodzi się nie tylko nieco inne
zewnętrznie, ale też opóźnione w rozwoju intelektualnym. Wymaga zatem tysięcy godzin
pracy, aby gonić rówieśników, funkcjonować w społeczeństwie. Praca wkładana w ich
rehabilitację przynosi efekty. Są wśród nich osoby, osiągające sukcesy, ale to nie jest
najważniejsze. Trzeba w nich wierzyć i cieszyć się każdym osiągnięciem a oni dają radę –
często ku własnemu zaskoczeniu.
COP: Czym więc jest Zespół Downa ?
Anna Klińska-Majcher: Zespół Downa to wada genetyczna polegająca na nieprawidłowej
budowie 21 pary chromosomów. Zamiast zwykłej pary, jest tam trzy chromosomy. Stąd nazwa
„trisomia”. Wada ta występuje niejako „statystycznie” i, poza niektórymi opisanymi
w literaturze przypadkami, nie zależy od garnituru genetycznego rodziców. W związku z tym
nie ma w zasadzie zagrożenia powtarzania się przypadków Zespołu Downa u rodzeństwa. Nie
ma potrzeby zagłębiania się w tym miejscu w szersze opisywanie specyfiki genetycznej
Zespołu Downa, bowiem w internecie można łatwo znaleźć wiele bardzo szczegółowych
informacji. Na pewno, przy dzisiejszym stanie wiedzy można powiedzieć, że Zespołu Downa,
jako jednostki chorobowej, nie da się leczyć. Niezmiernie ważna jest natomiast, wcześnie
i szeroko podjęta rehabilitacja
oraz eliminowanie schorzeń często Zespołowi Downa
towarzyszących. Pomóc tu rodzicom małego dziecka z Zespołem mogą Zespoły Wczesnej
Interwencji działające w każdym większym mieście.
COP: 21 marca to Światowy Dzień Osób z Zespołem Downa. Dlaczego to akurat ten
dzień?
Anna Klińska-Majcher: Liczba 21 wzięła się od 21 chromosomu. Natomiast marzec to trzeci
miesiąc roku – od „trisomii”.
COP: Dziękujemy za rozmowę.
Z ramienia Centrum Organizacji Pozarządowych rozmawiały:
Maria Magdalena Szczepanik
Kamila Kapciak
Anna Klińska-Majcher
dzisiaj Prezeska Stowarzyszenia Twórczości Artystycznej Osób z Zespołem Downa
„Opatrzność”, założycielka Grupy Teatralnej Dzieci z Zespołem Downa. Razem ze swoimi
podopiecznymi ma już za sobą kilka brawurowych premier teatralnych, m.in. w Teatrze
Powszechnym im. J. Kochanowskiego w Radomiu. Stworzenia grupy teatralnej podjęła się dla
swojej córki, jej koleżanek i kolegów. Jak sama mówi: „Jest mi z tym lżej. Kiedy ona jest
radosna, mnie żyje się łatwiej”.