protokol_kngpan_03_2.. - Komitet Nauk Geologicznych PAN

Protokół
z posiedzenia Komitetu Nauk Geologicznych PAN
odbytego w Warszawie w dniu 11.03.2010 roku
www.kngeol.pan.pl
W posiedzeniu KNG PAN w dniu 11 marca 2010 roku wzięło udział 28 członków
Komitetu (wg załączonej listy) z ogólnej liczby 36. Nieobecność usprawiedliwili
profesorowie: Jacek Matyszkiewicz, Nestor Oszczypko i Andrzej Paulo. Posiedzeniu
przewodniczył prof. dr hab. Andrzej Żelaźniewicz – przewodniczący KNG.
Ad. 1. Zebrani nie zgłosili uwag do porządku obrad, w związku z czym został on przyjęty w
proponowanej postaci.
Ad. 2. Zgromadzeni jednogłośnie przyjęli protokół z poprzedniego posiedzenia, które odbyło
się 25.11.2009 roku.
Ad. 3. Zgodnie z przyjętym porządkiem zaopiniowano kandydatów na członków
korespondentów PAN Wydziału w wyborach wiosennych 2010 roku. Przewodniczący
Wydziału VII, prof. B. Ney nadesłał listę trzech zgłoszonych do Wydziału kandydatów. Prof.
A. Żelaźniewicz zapoznał zebranych z procedurą i zasadami opiniowania kandydatów oraz
ich wyboru na członków korespondentów PAN. Tematyka ta wywołała krótką dyskusję, w
której udział wzięli profesorowie: R. Gradziński, M. Sulczewski oraz A. Żelaźniewicz.
Wybrani referenci w obszernych wystąpieniach zaznajomili zebranych z sylwetkami
kandydatów, zwracając uwagę na ich dorobek naukowy, kluczowe osiągnięcia, uznanie
wyrażone cytowaniami i funkcjami w krajowych i zagranicznych organizacjach naukowych,
wkład w kształcenie kadry naukowej i organizację badań naukowych oraz perspektywy
przyszłego udziału w tego rodzaju przedsięwzięciach. Sylwetkę prof. dr hab. Ryszarda Kryzy
(UWr) przedstawiła prof. T. Oberc-Dziedzic, sylwetkę prof. dr hab. Leszka Marksa – prof. M.
Szulczewski, a sylwetkę prof. dr hab. Jacka Motyki – prof. J. Kotlarczyk. Po wybraniu 3.
osobowej komisji skrutacyjnej (prof. prof. M. Lewandowski, S. Skompski, I. Walaszczyk),
szerokiej dyskusji nad zaletami kandydatów (w której udział wzięli prof. prof. P.
Aleksandrowski, M. Lewandowski, K. Jaworowski, R. Marcinowski, S. Staśko, J. Dowgiałło,
J. Małecki i T. Słomka) oraz zapoznaniu obecnych z zasadami głosowania przez A.
Żelaźniewicza – przewodniczącego KNG, przeprowadzono głosowanie. Oddano 27 głosów,
w tym 1 nieważny.
Prof. R. Kryza uzyskał 21 głosów ZA (4 na pozycji 1, 5 na pozycji 2 i 12 na pozycji 3), 3
głosy PRZECIWNE oraz 2 głosy WSTRZYMUJĄCE SIĘ.
Prof. L. Marks uzyskał 24 głosy ZA (17 na pozycji 1, 6 na pozycji 2 i 1 na pozycji 3) oraz 2
głosy WSTRZYMUJĄCE SIĘ.
Prof. J. Motyka uzyskał 24 głosy ZA (7 na pozycji 1, 10 na pozycji 2 i 7 na pozycji 3), 1 głos
PRZECIWNY oraz 1 głos WSTRZYMUJĄCY SIĘ.
W związku z powyższym Komitet Nauk Geologicznych PAN zaopiniował pozytywnie
wszystkich kandydatów, a zadecydowana przez członków KNG kolejność wyrażona głosami
poparcia na pozycję 1, przedstawia się następująco: prof. dr hab. Leszek Marks (pozycja 1),
prof. dr hab. J. Motyka (pozycja 2), prof. dr hab. R. Kryza (pozycja 3).
Ad. 4. Prof A. Żelaźniewicz przedstawił informacje o podjętych działaniach zmierzających do
umieszczenia w obecnie nowelizowanej ustawie Prawo geologiczne i górnicze zapisu o
obowiązku udostępniania sztucznych i naturalnych odsłonięć dla geologicznych badań
naukowych, nawiązując tym do wcześniejszej inicjatywy prof. prof. A. Uchmana i K.
Jaworowskiego przedstawionej na poprzednim zebraniu. Prof. A. Żelaźniewicz
poinformował, że w celu nowelizacji tej ustawy powstała specjalna komisja sejmowa złożona
z 13 osób kierowana przez posła dr J. Rzymełkę. Zainicjowano starania o uzyskanie
odpowiednich zapisów w prawie geologicznym. Przedstawiono propozycję dwóch nowych
artykułów określających zasady prowadzenia geologicznych badań naukowych w terenie, w
tym udostępniania gruntów do badań przez ich właścicieli.
W dyskusji, w której udział wzięli profesorowie: A. Sadurski, J. Kutek, P.
Aleksandrowski, A. Uchman i A. Żelaźniewicz, podkreślono wagę szczegółowych zapisów w
tworzonej ustawie dotyczących m. in. statusu obiektów geologicznych pod kątem ich prawnej
ochrony, a także dokładnego określenia kto jest uprawniony do wejścia na czyjś teren oraz kto
powinien wydawać odpowiednie zezwolenia. Podkreślono, że zezwolenia te powinny być
nieodpłatne oraz zastanawiano się nad ewentualnymi odstępstwami od tej zasady. W dyskusji
ostrzegano przed różnymi problemami, które mogą pojawiać się po wprowadzeniu nowych,
ale niezbyt precyzyjnych zapisów.
Prof. A. Żelaźniewicz przedstawił informacje o podjętych działaniach zmierzających do
rewizji podręczników szkolnych pod kątem zakresu i poprawności zawartych w nich treści
geologicznych. Nawiązano tym do dyskusji na ten temat, zainicjowanej na poprzednim
posiedzeniu KNG. Prof. A. Żelaźniewicz zaprezentował wstępne opinie dr Marii BacMoszaszwili i dr Ryszarda Orłowskiego na temat aktualnie funkcjonujących podręczników
szkolnych do geografii. Recenzenci Ci określili treści geologiczne w tych podręcznikach jako
fatalne, formułując bardzo liczne, konkretne zastrzeżenia (dotyczące właściwie wszystkiego).
Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest to, że podręczników tych nie opracowują geolodzy,
a często piszą je wręcz urzędnicy Ministerstwa Edukacji Narodowej. Natomiast inny z
recenzentów – prof. Marek Michalik, którego opinie na ten temat zostały już przedstawione
na poprzednim zebraniu (25.11.209 roku, pkt. 7), określił pisanie takich podręczników jako
działalność hobbistyczną. Zebranym zaprezentowano list dr Ryszarda Orłowskiego (który od
wielu lat jest nauczycielem geografii, a od 6 lat rzeczoznawcą MEN), w którym zostały
zawarte uwagi odnoszące się do aktualnej (2010 r) reformy programowej. Dotyczą one: 1 –
sposobu i preferencji wybierania przez nauczycieli podręczników do nauczania geografii, 2 –
zasad dopuszczania przez MEN podręczników do użytku, 3 – wyznaczania recenzentów treści
zawartych w tych podręcznikach, 4 – możliwości poprawek i korekt tych treści, 5 – tendencji
w aktualnie wprowadzanych reformach programowych (ograniczanie wiedzy
encyklopedycznej, ograniczanie i likwidowanie różnych treści szczegółowych i pozostawianie
tylko treści najogólniejszych itp.). Konkludując R. Orłowski stwierdza, że: 1 – pisanie
obecnie jakiegokolwiek podręcznika z geologii nie ma sensu, należy skupić się na
poprawianiu i udoskonalaniu podręczników do geografii, 2 – należy pisać podręczniki
uzupełniające nie dla uczniów, ale dla nauczycieli, którzy są tym bardziej zainteresowani, 3 –
należy wydać odpowiedni podręcznik dla słuchaczy studiów podyplomowych (nie może on
mieć charakteru komercyjnego, nie powinien być też reklamowany ani recenzowany według
zasad MEN)
W dyskusji udział wzięli profesorowie: J. Kotlarczyk, A. Żelaźniewicz, A. Uchman, J.
Górski, T. Słomka, S. Staśko i K. Jakubowski. Podkreślono bardzo dużą wagę poruszanych
zagadnień, gdyż wiedza z zakresu nauk geologicznych jest konieczna i niezbędna dla
współczesnego człowieka (co należy uświadomić MEN). W konkluzji dyskusji zgodzono się
2
aby: 1 – wyodrębnić – w sposób przemyślany – zespół autorski w celu napisania
odpowiedniego podręcznika, 2 – wypracować optymalny program i zaprezentować go MEN,
3 – nawiązać kontakt z geografami, w celu stworzenia wspólnego zespołu autorów, 4 –
wystąpić do Głównego Geologa Kraju o wsparcie podjętych działań.
Ad. 5. Profesorowie: L. Marks oraz A. Żelaźniewicz przedstawili wykład pt. „Niektóre
istotne, a bzdurne aspekty Climate-gate”, poddając merytorycznej krytyce wiele
funkcjonujących aktualnie informacji na temat przyczyn tzw. ocieplenia klimatu oraz
domniemanej roli – w tym procesie – dwutlenku węgla, na tle Climate-gate oraz m.in.
Glacier-gate, Temp-gate oraz Amazon-gate. Wymieniono głównych uczestników „dramatu”
oraz scharakteryzowano wiele celowych bądź przypadkowych błędów i niedoskonałości
związanych z badaniami ocieplenia klimatu. Są to m.in.: 1 – błędy pomiarów temperatury, 2 –
problem modernizacji stacji pomiarowych, 3 – zła i nierównomierna lokalizacja (i rozkład)
punktów pomiarowych, 4 – problem „wymierania” termometrów, 5 – redukcja liczby stacji
pomiarowych, 6 – sprawa homogenizacji danych GHCN/USHCN/SCAR, 7 – zagadnienia
miejskich wysp ciepła, 8 – zmiany regionalne, 9 – poprawki urbanizacyjne, 10 –
dostosowanie trendu miejskiego do wiejskiego, 11 – problem algorytmu NOAA/NCDC:
USHCN, 12 – wpływ poprawek na wykresy temperatury, 13 – zagadnienie globalnych zmian
temperatury, 14 – prognozy zmian temperatury na podstawie długookresowego trendu, 15 –
problem średniej temperatury globalnej, 16 – błędy interpretacyjne wynikające z
nierównomiernego rozmieszczenia stacji pomiarowych w stosowanych modelach, 17 –
zagadnienie zmian temperatury w stacjach włączonych w sieć globalną, 18 – problem „utraty”
danych pomiarowych, 19 – sprawa wykresu typu „kija hokejowego” oraz 20 – zagadnienie
rozkładu temperatur na globie. Na koniec wykładu zaprezentowano główne informacje
wynikające z Raportu IPCC (2007, Chapter 6) dotyczącego Paleoklimatu (Paleoclimate).
W ożywionej dyskusji udział wzięli profesorowie: J. Kotlarczyk, R. Wagner, K.
Jakubowski, R. Marcinowski, K. Jaworowski, L. Marks, R. Kotliński, J. Kutek, A.
Żelaźniewicz, J. Górski, J. Żaba i M. Lewandowski. Podkreślono, że większość informacji
funkcjonujących w różnych mediach i docierających do świadomości społeczeństwa, jest
nierzetelna, błędna i częstokroć celowo zakłamana. Zastanawiano się nad sposobami
przeciwdziałania tym tendencjom. Przytaczano dalsze przykłady niewiarygodnych wyników,
błędnych interpretacji oraz dokonanych oszustw. Zauważono, że „wiara w ocieplenie” łączy
się z koniecznością zaangażowania miliardowych kwot, co spowoduje zahamowanie rozwoju
Kraju i wzrostu dobrobytu społeczeństwa ze wszystkimi tego skutkami.
Ad. 6. Ustalono termin następnego posiedzenia KNG na listopad 2010 roku.
Sekretarz
Komitetu Nauk Geologicznych PAN
prof. UŚ dr hab. Jerzy Żaba
Przewodniczący
Komitetu Nauk Geologicznych PAN
prof. dr hab. Andrzej Żelaźniewicz
3