Kapitał społeczny - Społeczna Strategia Warszawy

Kapitał społeczny
– specyfika potencjału Warszawy
dr Dominik Batorski
Uniwersytet Warszawski
Interdyscyplinarne Centrum Modelowania
Matematycznego i Komputerowego
Typy kapitału społecznego
Wiążący (bonding)
więzi pomiędzy członkami jednej grupy społecznej;
Pomostowy (bridging)
sieci pomiędzy osobami należących do różnych
społeczności.
Na poziomie indywidualnym lub jako własność
zbiorowa
Pozytywne i negatywne efekty różnych form kapitału
społecznego.
Definicje kapitału społecznego
Kapitał społeczny to zasoby osadzone w
strukturze społecznej, które mogą być osiągane
lub mobilizowane poprzez celowe działanie
Kapitał społeczny odnosi się do instytucji, relacji, sieci społecznych i norm,
które kształtują jakość i ilość interakcji społecznych. Relacje te pozwalają
aktorom mobilizować większe zasoby i osiągać wspólne cele, dobre dla
społeczeństw lub określonej grupy osób.
Istotne elementy pojęcia i definicji. A po trzecie użycie lub mobilizację tych
zasobów przez jednostki w celowych działaniach
Kapitał;
Zasoby osadzone w strukturze społecznej – wiedza, umiejętności,
doświadczenia, kapitał finansowy, czas;
Dostępne dla jednostki – wiedza o tym kto jakie zasoby posiada (sieci
społeczne);
Możliwość zmobilizowania ich
Znaczenie zróżnicowanej sieci kontaktów
Jak pod tym względem wygląda sytuacja Warszawiaków?
Korzyści związane z kapitałem
społecznym
Inwestycje w relacje społeczne powinny przynosić zysk.
Lin (2001) przedstawia cztery wytłumaczenia w jaki sposób kapitał
społeczny – zasoby funkcjonujące w sieci społecznej – poprawiają
rezultaty podejmowanych działań.
Po pierwsze relacje ułatwiają przepływy informacji.
Warunki w których funkcjonują zarówno ludzie, jak i organizacje
charakteryzują się ograniczoną dostępnością informacji. Rzadko kiedy
zdarza się sytuacja, że jednostka podejmująca decyzję lub działanie ma
pełną informację.
Informacja jako podstawa tworzenia wiedzy wspólnej
Relacje społeczne pozwalają też wywierać wpływ na inne osoby,
których decyzje mają znaczenie dla jednostki.
Relacje społeczne mogą też służyć jako społeczne referencje.
Kontakty to często również wsparcie społeczne, wspólne interesy,
przynależność do tej samej grupy i wynikające z tego wzmocnienia.
Zaufanie to zdolność do podejmowania działań kooperacyjnych w
sytuacji niepewności (w obliczu ryzyka).
Specyfika Warszawy
Zasoby
Wysoki kapitał kulturowy, finansowy i fizyczny
Większe zróżnicowanie kapitału kulturowego
Dostępność zasobów w sieciach społecznych
Warszawiaków
większa mobilność społeczna (geograficzna, zawodowa);
większe i bardziej rozległe sieci społeczne;
ale też niebezpieczeństwo zamykania się grup społecznych.
Zdolność mobilizacji zasobów
Słabe zdolności do mobilizacji i przykład dysfunkcjonalności
mocnych więzi
Nowe osiedla – wymiana informacji i tworzenie wiedzy
wspólnej
Przykład banków czasu
1. Zasoby w strukturze społecznej
Wysoki kapitał kulturowy, finansowy i fizyczny.
Warszawa:
centrum kompetencji,
centrum finansowe,
centrum administracyjne,
itd..
Większe zróżnicowanie kapitału kulturowego
2. Dostępność zasobów w sieciach
społecznych
Większa mobilność społeczna mieszkańców Warszawy
geograficzna,
zawodowa.
Napływ ludności
zwiększa różnorodność zasobów, kompetencji i kapitału
kulturowego posiadanych przez Warszawiaków
Większe i bardziej rozległe sieci społeczne
więcej kontaktów społecznych z bardziej zróżnicowanymi
osobami;
ale też niebezpieczeństwo zamykania się grup społecznych
grodzone osiedla
Zakres dominacji Warszawy
(Batorski, Rakocy)
Mapa przedstawia pozycję
Warszawy w rankingu gmin, z
których mieszkańcami
komunikują się przez internet
mieszkańcy poszczególnych
gmin.
Mieszkańcy wielu gmin
otaczających Warszawę (ale
także innych) komunikują się
najczęściej z osobami
mieszkającymi w Warszawie.
Komunikacja
Komunikacja z Warszawą (2004r.)
Jasne gminy, to te dla
których Warszawa
ma mniejszą rangę
niż 150 lub nie ma
relacji.
Komunikacja z Warszawą (2007r.)
Pozycja Warszawy
3. Zdolność mobilizacji zasobów
Jednak żeby mogło to być wykorzystane potrzebne są
odpowiednie więzi międzyludzkie
Zaufanie; skłonność do kooperacji i udzielania pomocy –
zdolność mobilizowania zasobów, kultura współpracy.
Słabe zdolności do mobilizacji i przykład
dysfunkcjonalności mocnych więzi (Wróbel, Batorski).
Nowe osiedla – wymiana informacji i tworzenie wiedzy
wspólnej.
Organizacje pozarządowe.
Banki czasu (Czerniawska)
Czas jako istotny zasób
Zasoby indywidualne wymieniane z innymi osobami
Instytucjonalne mechanizmy wspierania wymiany
Kapitał społeczny
– specyfika potencjału Warszawy
dr Dominik Batorski
Uniwersytet Warszawski
Interdyscyplinarne Centrum Modelowania
Matematycznego i Komputerowego