Marzanna - e-teczowakraina.pl

Pierwszy dzień wiosny kalendarzowej obchodzony jest 21 marca. Jest to zwykły dzień
roboczy, mimo że w wielu szkołach traktowany jest półoficjalnie jako dzień zabaw i rekreacji
(tzw. dzień wagarowicza).
Święto Wiosny ma swój początek w czasach przedchrześcijańskich, kiedy to hucznie
obchodzono Jare Święto, poświęcone przede wszystkim Matce Ziemi. Z kolei Chińczycy
uznają Święto Wiosny za jedno z najważniejszych i na podstawie legend oceniają jego
pochodzenie na 4 000 lat.
Marzanna
Na Święto Wiosny istnieje zwyczaj topienia Marzanny. Jest to kukła symbolizująca zimę,
choroby, zło i śmierć, nazywana także śmiercichą, moreną lub śmiertką. Dawniej topiono ją w
czwartą niedzielę wielkopostną tzw. Białą Niedzielę.
Marzanny
źródło: ostrow-wielkopolski.pttk.pl
Marzanna była najczęściej wykonana ze słomy, uformowanej w ludzką postać, ubrana zaś w
białe płótno lub obrzędowy strój ludowy. Czasami przypominała Śmierć lub pannę młodą.
Istniała także męska odmiana Marzanny, zwana Marzaniok.
Pozwalano dzieciom na ciągnięcie kukły przez wieś, obrzucanie błotem, tak aby odechciało
jej się powrotu. Później była wynoszona poza wioskę i palona lub wrzucana do wody.
Na Śląsku dziewczęta niosły ją przez wieś, od obejścia do obejścia, żeby zabrała z nich całe
zło i nieszczęścia. Zaczynały przy tym od plebanii, domu sołtysa, znaczniejszych gospodarzy,
a potem wszystkich innych. Śpiewały przy tym okolicznościowe pieśni. Następnie wynosiły
ją za wieś, rozdzierały na części, podpalały i wrzucały do wody.
Palenie Marzanny
źródło: ostrow-wielkopolski.pttk.pl
Nie wolno było jej dotykać, ani próbować wyciągnąć. Nawet najmniejsze kawałki kukły
mogły się mścić. Po zniszczeniu Marzanny dzieci uciekały do domów, nie oglądając się za
siebie. Nie wolno było podczas ucieczki się potknąć, bo to wróżyło późną i zimną wiosnę.
Maik
W niektórych regionach Polski np. na Śląsku wnoszono następnego dnia po utopieniu
Marzanny tzw. maik, gaik, latko, lateczko. Była to na ogół gałąź jodły lub sosny, przystrojona
wstążkami, kwiatami, koralikami i świecidełkami.Obnoszono ją po wsi, od domu do domu i
śpiewano. Młodzież prosiła w ten sposób o datki (placki, jajka, obwarzanki i pieniądze):
Gaik
Do tego domu wstępujemy
Zdrowia, szczęścia winszujemy
Zdrowia, szczęścia i wszystkiego
Od Jezusa, od samego
Na ten nowy rok
Co go nam Pan Bóg dał
Nasz gaik zielony, pięknie
ustrojony.
źródło:bialczynski.wordpress.com/http://www.swieta.biz.pl