zobacz tutaj - Gmina Libiąż

Transkrypt

40-093 KATOWICE
ul. Słowackiego 14
tel/fax: 32 253 91 82
e-mail: [email protected]
NIP: 634-012-90-61
BIURO
ROZWOJU
MIASTA „ K A T O W I C E „ -
SPÓŁKA Z O.O.
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA
USTALEŃ ZMIANY „STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO GMINY LIBIĄŻ” NR 2
NA ŚRODOWISKO
Autorzy:
mgr inż. arch. Magdalena Pilch
mgr Jakub Skarszewski
lic. Marcin Tomczyk
Katowice,
grudzień 2014 r. - czerwiec 2015 r.
Spis treści
1. Wprowadzenie
2. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu
oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami
3. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy
4. Charakterystyka stanu oraz funkcjonowania środowiska
4.1. Cechy i właściwości elementów przyrodniczych i ich powiązania
4.1.1. Powierzchnia ziemi
4.1.2. Budowa geologiczna i kopaliny
4.1.3. Wody powierzchniowe i podziemne
4.1.4. Klimat i topoklimat
4.1.5. Struktura przyrodnicza, bioróżnorodność i powiązania z
otoczeniem
4.1.6. Krajobraz
4.2. Ochrona prawna zasobów środowiska
4.3. Ocena jakości środowiska i tendencji zmian. Źródła zagrożenia
środowiska i bezpieczeństwa ludzi
5. Problemy ochrony środowiska
6. Uwarunkowania ekofizjograficzne
6.1. Przydatność terenów dla rozwoju funkcji użytkowych
6.2. Tereny, których użytkowanie i zagospodarowanie z uwagi na cechy
zasobów środowiska i ich rolę w strukturze przyrodniczej obszaru
powinno być podporządkowane potrzebom zapewnienia prawidłowego
funkcjonowania środowiska i zachowania różnorodności biologicznej
6.3. Ograniczenia wynikające z konieczności ochrony zasobów
środowiska oraz występowania uciążliwości i zagrożeń
6.4. Odporność środowiska na degradację oraz zdolność do samo
regeneracji
6.5. Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu
7. Ustalenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego
8. Prognoza oddziaływania ustaleń projektu zmiany „Studium…” na
środowisko
8.1. Ustalenia wstępne
8.2. Ocena projektu zmiany „Studium…” w aspekcie przydatności
terenów dla różnych form zagospodarowania obszaru
8.2.1. Ocena skutków realizacji zmiany „Studium…” wynikających z
planowanych znacznych wylesień.
8.3. Ocena projektu zmiany „Studium…” w aspekcie funkcjonowania
struktury przyrodniczej w powiązaniu z otoczeniem
8.4. Wpływ zmian w zagospodarowaniu przestrzennym na elementy
środowiska
strona
1
4
5
6
6
6
7
11
13
14
16
17
17
19
19
20
20
20
21
22
24
26
26
27
27
30
31
8.4.1. Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na powierzchnię ziemi
oraz kopaliny
8.4.2. Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na wody
powierzchniowe i podziemne
8.4.3. Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na warunki
aerosanitarne i klimat akustyczny
8.4.4. Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na zasoby przyrody i
krajobraz kulturowy
8.5. Szczególne zagrożenia środowiska
8.6. Metody analizy skutków realizacji projektu zmiany „Studium…”
9. Streszczenie prognozy
Załączniki
1. Uwarunkowania ekofizjograficzne – synteza
2. Uwarunkowania ekofizjograficzne. Zagrożenia dla środowiska – synteza
3. Prognoza oddziaływania ustaleń zmiany „Studium…” nr 2 na środowisko
31
32
33
33
34
35
36
1. WPROWADZENIE
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Libiąż” uchwalone zostało uchwałą Rady Miejskiej w Libiążu Nr IV/30/98 z dnia 30
grudnia 1998 r., a obecnie obowiązujący dokument był już zmieniany Uchwałą Nr
XIX/129/2012 Rady Miejskiej w Libiążu w sprawie zmiany „Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż” w granicach terenu
górniczego „Antoni III” Kopalni Odkrywkowej Dolomitu „Libiąż” w Libiążu oraz w
granicach działek oznaczonych nr 1133/149, 1133/148, 1133/83, 1133/82, 1133/81,
5728/1, 5728/2, 1381 obręb Libiąż Mały.
Głównym celem projektowanego dokumentu, dla którego sporządza się niniejszą
prognozę oddziaływania na środowisko, jest projekt kolejnej zmiany ww. dokumentu
planistycznego, a w szczególności wprowadzenie udokumentowanych złóż kopalin i
wyznaczenie obszaru zabudowy przemysłowo-usługowej, dla którego gmina zamierza
sporządzić plan miejscowy oraz niezbędne aktualizacje wynikające z przepisów.
Obszar opracowania jest położony w północnej części gminy Libiąż, a jego granicę
wyznacza:
- w części północno-zachodniej, północnej oraz północno-wschodniej – granica gminy
Libiąż;
- w części południowej – złoża kopalin:
• Dąb – złoże rozpoznane szczegółowo – węgiel kamienny;
• Wisła I i Wisła II-1 – złoże zagospodarowane – węgiel kamienny.
Podstawę formalną opracowania stanowi Uchwała Nr XXXIII/224/2014 Rady Miejskiej w
Libiążu z dnia 30 stycznia 2014 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż”.
Zakres prognozy oddziaływania na środowisko określa art. 51 ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235).
Zawartość prognozy odpowiada zakresowi i stopniowi szczegółowości informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko projektu przedmiotowego
opracowania określonym w piśmie: Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w
Krakowie (OO.411.2.6.2014.AZ z dnia 2 czerwca 2014 r.).
W przyjętej metodzie opracowania prognoza określa, analizuje i ocenia:
- skutki dla wszystkich elementów środowiska, jakie mogą wynikać z zakresu
projektowanej zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gminy Libiąż”,
- stan i funkcjonowanie środowiska przy braku realizacji ustaleń zawartych w
projekcie zmiany „Studium…”,
- rozwiązania planu z punktu widzenia:
1
• zgodności projektowanego użytkowania i zagospodarowania terenów z
uwarunkowaniami określonymi w opracowaniu ekofizjograficznym,
• zgodności z przepisami prawa,
• skuteczności ochrony różnorodności biologicznej,
• zagrożeń dla środowiska i ludzi wynikających z ustaleń planu,
• skutków dla istniejących form ochrony przyrody,
• zmian w krajobrazie.
Główną częścią niniejszego opracowania jest identyfikacja i ocena wpływu na
środowisko zmiany „Studium…”. Z racji zakresu proponowanych zmian analiza i
ocena wpływu na środowisko obejmuje głównie zagadnienia związane z
wprowadzeniem udokumentowanych złóż kopalin i wyznaczeniem obszaru zabudowy
przemysłowo-usługowej, dla którego gmina zamierza sporządzić plan miejscowy oraz
niezbędne aktualizacje wynikające z przepisów.
Przy opracowywaniu zmiany „Studium…” i prognozy oddziaływania na środowisko
kierowano się celami i zasadami ochrony środowiska sformułowanymi w przepisach
krajowych i wspólnotowych, a jednym z głównych założeń jest dążenie do
ograniczenia możliwości negatywnego oddziaływania skutków zmiany „Studium…”
(uwzględniono zasady zapobiegania i przezorności). Przejawem tego dążenia są
rozwiązania, ujęte w projektowanym dokumencie jako cele i kierunki polityki w
zakresie ochrony i kształtowania środowiska. W niniejszej prognozie zawarto ocenę
przewidywanych oddziaływań oraz rozwiązań zawartych w projektowanym
dokumencie.
Podstawy prawne niniejszej prognozy to przede wszystkim:
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
(tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i
jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235).
Ponadto w pracach nad prognozą oparto się o przepisy zawarte w następujących
aktach prawnych:
- Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 647 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych
(tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 260, z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze
- Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1205),
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
(Dz. U. z 2013 r., poz. 21, z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne
2
-
-
-
-
-
-
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(Dz. U. z 2003 r., nr 162, poz. 1568, z późn. zm.),
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
(tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 627),
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010 r.,
nr 213, poz. 1397), ze zmianami wprowadzonymi w Rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 25 czerwca 2013 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2013 r.,
poz. 817),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie dróg,
linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne
oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane
sporządzanie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów
objętych tymi mapami (Dz. U. z 2007 r., nr 1, poz. 8),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r., poz. 1031),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie
wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w
środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową,
lotniskiem lub portem (Dz. U. z 2011 r., nr 140, poz. 824) ze zmianami
wprowadzonymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r.
zmieniającym rozporządzenie w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia
pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego
drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. z 2011 r.,
nr 288, poz. 1697),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2005 r. w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których
wprowadzenie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga
uzyskania pozwolenia wodnoprawnego (Dz. U. Z 2005 r., nr 233, poz. 1988),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz
sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Z 2003 r., nr 192,
poz. 1883),
Rozporządzenie nr 4/2014 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej
w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie warunków korzystania z wód
regionu wodnego Górnej Wisły.
Materiały wejściowe do sporządzenia prognozy stanowiły przede wszystkim:
1. Opracowanie ekofizjograficzne do projektu zmiany „Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż” wykonane przez
Biuro Rozwoju Miasta „Katowice” Sp. z o.o., Katowice – październik 2014 r.
3
2. Opracowanie ekofizjograficzne Gminy Libiąż wykonane przez Przedsiębiorstwo
Usługowe “GEOGRAF”, Dąbrowa Górnicza – grudzień 2007 r.
3. Prognoza oddziaływania na środowisko zmiany Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego „Antoni III”
Kopalni Odkrywkowej Dolomitu „Libiąż” w Libiążu wykonana przez BUDPLAN
Sp. z o.o., Warszawa 2012 r.
Wynik prognozy ilustruje załącznik graficzny w skali 1:10000.
2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO
DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI
Zawartość dokumentu odpowiada wymaganiom wynikającym z ustawy o
udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. W sprawie
uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie
oddziaływania na środowisko skierowane zostały wystąpienia do organów
właściwych w sprawach opiniowania i uzgadniania prognozy, w ramach strategicznej
oceny oddziaływania na środowisko.
Zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania
na środowisko uzgodniony został z:
- Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie, pismem z dnia 18
sierpnia 2014 r. znak: OO.411.3.57.2014.AZ;
- Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Chrzanowie, pismem z
dnia 25 sierpnia 2014 r. znak: PSE.NZ.420-69/2014.
grudnia 1998 r., a obecnie obowiązujący dokument był już zmieniany Uchwałą
Nr XIX/129/2012 Rady Miejskiej w Libiążu w sprawie zmiany „Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż” w granicach terenu
5728/1, 5728/2, 1381 obręb Libiąż Mały. Niniejsza prognoza oddziaływania na
środowisko sporządzana jest do kolejnej zmiany „Studium…”, której przedmiotem
jest w szczególności wprowadzenie udokumentowanych złóż kopalin, niezbędne
aktualizacje wynikające z przepisów oraz wyznaczenie obszaru zabudowy
przemysłowo-usługowej, dla którego gmina zamierza sporządzić plan miejscowy.
Prognoza oddziaływania na środowisko nie stanowi dokumentu samodzielnego i
głównie powiązana jest z dokumentem, którego skutki realizacji ustaleń analizuje i
ocenia, czyli projektem zmiany studium. Poprzez przepisy ustawy prawo ochrony
środowiska (art. 72 ust. 4) oraz swoją zawartość powiązana jest ściśle z
opracowaniem ekofizjograficznym, które charakteryzuje poszczególne elementy
przyrodnicze obszaru i ich wzajemne powiązania oraz ich stan.
4
Dokumentami powiązanymi z prognozą
planistyczne obowiązujące na terenie gminy.
są
również
inne
dokumenty
Wpływ na ustalenia dokumentu mają również obowiązujące dokumenty planistyczne
i programowe dotyczące obszaru gminy, w tym dokumenty na szczeblu wojewódzkim
i powiatowym, a wśród nich m.in.:
- Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 - 2020 przyjęta
uchwałą Nr XII/183/11 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 26 września
2011 r.,
- Strategia rozwoju Gminy Libiąż na lata 2014 - 2020 – prace nad dokumentem
zakończono,
- Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego przyjęty
uchwałą Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia
2003, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, 2003 r.,
- Program Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014
przyjęty Uchwałą Sejmiku Województwa Małopolskiego Nr XI/133/07 z dnia 24
września 2007,
- „Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany
klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030”, Ministerstwo Środowiska,
październik 2013 r.
oraz powiatowym, głównie:
- Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Chrzanowskiego, PAN Instytut
Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią w Krakowie, 2005
- Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Chrzanowskiego, PAN Instytut
Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią w Krakowie, 2005,
- Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Chrzanowskiego na lata
2011 – 2014, PAN Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią w
Krakowie.
3. INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU
PROGNOZY
Prognoza sporządzana jest równolegle z opracowaniem planistycznym w celu
bieżącego korygowania ustaleń niekorzystnych dla środowiska i zdrowia
mieszkańców.
Problematykę dotyczącą charakterystyki i oceny stanu środowiska na obszarze
planistycznym w powiązaniu z otoczeniem jak i problemów ochrony środowiska wraz
z częścią uwarunkowań środowiskowych dla zagospodarowania obszaru
planistycznego zawiera opracowanie ekofizjograficzne. Z opracowania tego wynikają
podstawowe uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego uwzględniające
predyspozycje terenów do pełnienia różnych funkcji użytkowych, rola
poszczególnych elementów środowiska w strukturze przyrodniczej obszaru oraz
potrzeby ochrony tych elementów środowiska, które zapewniają ciągłość procesów w
przyrodzie.
5
Metoda pracy sprowadza się do następujących etapów, polegających na:
- zebraniu informacji wejściowych (kartograficznych, planistycznych, formalnoprawnych, opracowań specjalistycznych i innych),
- analizie materiałów, ocenie stanu i zagrożeń środowiska wraz z wnioskowaniem
do projektu „Studium…”,
- sporządzenie zapisu przedmiotowej prognozy i załącznika graficznego.
Z uwagi na skalę rozważań i charakter dokumentu studium wyniki ocen mają
charakter ogólny.
4. CHARAKTERYSTYKA STANU ORAZ FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA
Rozpoznanie stanu i funkcjonowania środowiska w obszarze objętym projektem
zmiany „Studium…”, odnosi się do zakresu pojęcia środowisko, określonego w art. 3
pkt. 39 ustawy Prawo ochrony środowiska.
4.1. Cechy i właściwości elementów przyrodniczych i ich powiązania
4.1.1.
Powierzchnia ziemi
Obszar opracowania wg podziału na jednostki fizyczno-geograficzne
J. Kondrackiego [1978] położony jest w podprowincji Wyżyna Śląsko – Krakowska.
Cały obszar opracowania położny jest w makroregionie Wyżyna Śląska, w
mezoregionie Pagóry Jaworznickie (341.14).
Rzeźba współczesnej powierzchni topograficznej Libiąża jest ściśle uzależniona od
opisanej budowy geologicznej. Wyróżnić tu można Zrębowe Pagóry Libiąskie
przebiegające równoleżnikowo przez obszar Gminy oraz przylegający do nich od
północy Rów Chrzanowski (na terenie którego położony jest analizowany obszar), a
od południa przylegająca Dolina Wisły.
Rów Chrzanowski jest formą pochodzenia tektonicznego w obrębie rowu DąbChrzanów będącego przedłużeniem rowu krzeszowickiego wypełnioną utworami
mioceńskimi i plejstoceńskimi o bardzo zmiennej miąższości. W obrębie kotliny
wyraźne są trzy charakterystyczne poziomy hipsometryczne. Najniższy to szeroka na
ok. 1 km i rozcięta do głębokości ok. 2 metrów uregulowanym korytem rzeki,
podmokła holoceńska terasa Kanału Matylda, położonego na terenie Chrzanowa.
Terasa ta ograniczona jest krótkimi zboczami przechodzącymi niewyraźnymi ok. 2
metrowymi załomami w drugi poziom - plejstoceńską terasę utworzoną w okresie
zlodowacenia bałtyckiego. Trzeci poziom to rozległa równina sandrowa zbudowana z
piasków fluwioglacjalnych zlodowacenia środkowopolskiego, porozcinana na kilka
płatów płytkimi i szerokimi na ok. 0,5 km plejstoceńskimi, nieckowatymi dolinami,
powstałymi po zlodowaceniu środkowopolskim.
W zasięgu obszaru występowania złóż kopalin – węgla kamiennego, w
północnej części gminy (poza terenem planowanej „libiąskiej strefy”), wyróżniającą
się formą rzeźby terenu powstałą w wyniku gospodarczej działalności człowieka jest
kamieniołom dolomitów. Aktualnie kamieniołom tworzy powierzchnię ok. 16 ha, a
wysokość jego ścian skalnymi dochodzi nawet do 20 m. Ściany te mogą stanowić
realne zagrożenie bezpieczeństwa ludzi i zwierząt. W obrębie ścian kamieniołomu
6
mogą zachodzić procesy odpadania i obrywania materiału skalnego, które
zakwalifikować należy jako ruchy masowe. Należy tu nadmienić, iż ściany
kamieniołomów są jedynymi miejscami na obszarze całej Gminy Libiąż, w których
występują warunki do tworzenia się osuwisk (osuwania się mas ziemnych) w
rozumieniu art. 17 Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym.
4.1.2.
Budowa geologiczna i kopaliny
Fundament geologiczny obszaru Libiąża stanowią utwory karbonu górnego. Są
to piaskowce, zlepieńce, węgle kamienne, a także iłowce i mułowce warstw
libiąskich, łaziskich, orzeskich, rudzkich, siodłowych i porębskich. Utwory karbonu
produktywnego przykryte są we wschodniej części utworami karbonu górnego
należącymi do stefanu zbudowanymi z piaskowców i zlepieńców słabozwięzłych
pozbawionych pokładów węgla. Wyżej zalegają utwory nadkładu - triasu,
trzeciorzędu i czwartorzędu.
Utwory karbonu produktywnego w granicach dokumentowanego obszaru
rozpoznane zostały robotami górniczymi oraz otworami badawczymi do głębokości
2254,3 m (otwór IG-1). Do głębokości dokumentowania, tj. do 1000 m występują
następujące serie stratygraficzne:
- warstwy libiąskie - westfal D,
- warstwy łaziskie - westfal C,
- warstwy orzeskie - westfal B (tylko w złożu „Wisła I i Wisła II-1" - górna część
tych warstw).
Warstwy libiąskie występują na całym obszarze udokumentowanych złóż,
stanowią je serie osadów piaszczystych z wkładkami skał ilastych otaczających
pokłady węgla. Miąższość warstw libiąskich dochodzi do 439 m w złożu „Janina". W
zachodniej części złóż „Dąb" i „Janina" miąższość warstw z uwagi na ich erozję
zmniejsza się do ok. 120 m. W warstwach tych udokumentowano 8 do 9 pokładów
węgla od 111 do 119/2.
Warstwy łaziskie występują w pełni na całym dokumentowanym obszarze.
Stanowią podobnie jak warstwy libiąskie serię osadów piaskowcowozlepieńcowatych z podrzędnym udziałem iłowców występujących zazwyczaj w
stropie i spągu pokładów węgla. Miąższość serii warstw łaziskich waha się od 550 do
850 m. W warstwach łaziskich udokumentowano od 12 pokładów węgla w złożu
„Wisła I i Wisła II-1" do 19 pokładów w złożu „Janina" - pokłady od 201 do 216.
Warstwy orzeskie udokumentowane są w złożu „Wisła I i Wisła II-1". W złożu
„Dąb" oraz „Janina". Warstwy te zalegają poniżej 1000 m głębokości i wykształcone
są w facji iłowcowo-piaskowcowej ze znaczną przewagą iłowców i mułowców (69%)
nad piaskowcami (28%). Pełna miąższość warstw orzeskich wynosząca 315 m
została stwierdzona tylko w 1 otworze badawczym. Do głębokości 1000 m
udokumentowano 4 pokłady węgla od 301/1 do 304.
Poniżej głębokości 1000 m stanowiącej dolną granicę dokumentowania złóż
zalegają utwory:
- warstw rudzkich - namur C - westfal A,
7
warstw siodłowych - namur B,
warstw porębskich - namur A.
Utwory triasowe występują prawie na całej powierzchni Gminy. Brak ich jedynie
w północno-zachodniej części. Miąższość utworów triasowych kształtuje się
przeciętnie w granicach 50-80 m. Największą miąższość osiągają w południowozachodniej części Gminy.
Najniższe ogniwo triasu na obszarze Libiąża stanowią iłowce warstw
świerklanieckich (pstry piaskowiec - trias dolny). Utwory te występują pod utworami
czwartorzędowymi w obniżeniach. W sąsiedztwie warstw świerklanieckich od
północo- zachodu występują wapienie jamiste retu (pstry piaskowiec - trias dolny).
Miąższość wapieni jamistych wynosi ok. 15-20 m. Najczęściej są to dolomity
wapniste jasnożółte drobnoporowate.
Kolejne ku górze ogniwo triasu środkowego stanowią utwory warstw
gogolińskich należące do dolnego wapienia muszlowego. Warstwy te
reprezentowane są przez wapienie płytowe, faliste oraz margle. Najniższe ogniwo
stanowi seria wapieni o dużym zróżnicowaniu litologicznym, wśród których bywają
wapienie ziarniste, drobnopelityczne, a także zbite, niekiedy ilaste o barwach
szarych, różowych lub kremowych. Miejscami wapienie są zdolomityzowane i
przedstawiają się jako jasnożółte, zbite wapienie dolomityczne. Warstwy gogolińskie
górne występują w ograniczonym zasięgu. Stanowią je zlepieńce i wapienie
margliste.
Wyższe ogniwo wapienia muszlowego stanowią dolomity kruszconośne.
Najczęstszym typem skały są dolomity drobnokrystaliczne, zbite, szare, w stanie
zwietrzałym czerwonawe lub pomarańczowe.
Ostatnie ogniwo wapienia muszlowego na obszarze Libiąża stanowią tzw.
dolomity diploporowe. Dolomity te mogą być lokalnie przeobrażone w dolomity
kruszconośne, co powoduje, iż również one powiększać mogą powierzchniowe
źródło zaopatrywania gleb w metale ciężkie.
Największą
powierzchnię
na
obszarze
Gminy
wśród
utworów
podczwartorzędowych zajmują trzeciorzędowe neogeńskie utwory badenu. Są to
przede wszystkim ilaste utwory miocenu dolnego. Utwory te leżą bezpośrednio na
osadach karbońskich lub triasowych wypełniając nierówności podłoża, co powoduje,
iż mają one bardzo zmienną miąższość. Utwory mioceńskie wykształcone są jako iły
margliste, piaski i piaskowce wapniste, wśród których dominują żółtozielone tłuste iły.
Lokalnie mogą je stanowić także wapienie słodkowodne.
Osady plejstocenu reprezentowane są przez gliny morenowe oraz osady
fluwioglacjalne. Na podstawie znanych z literatury zasięgów poszczególnych
zlodowaceń osady bezpośredniej akumulacji glacjalnej należy zaliczyć do
zlodowacenia południowopolskiego (sanu). Tylko osady proglacjalne mogą być
młodsze i należą do zlodowaceń środkowopolskich (odry). Powierzchniowa warstwa,
a u podstawy pagórków nawet większość osadów czwartorzędowych, wykazuje
cechy redepozycji w warunkach klimatu zimnego. Stąd też z dużym
prawdopodobieństwem część osadów czwartorzędowych pod względem genezy
należy zaliczyć do tzw. osadów peryglacjalnych.
-
8
Najmłodszą serię osadów stanowią piaski, muły i rzadziej torfy pochodzące z
holocenu. Budują one terasę zalewową w dnie doliny Wisły i jej dopływów. Ich
geneza wiąże się głównie z fazą akumulacji osadów wymywanych z otaczających
wysoczyzn i wzniesień w okresie wylesienia terenu i upraw rolniczych.
W ramach opracowywanej zmiany „Studium…” w zakresie wprowadzenia
udokumentowanych złóż kopalin „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1" i wyznaczenia
obszaru zabudowy przemysłowo-usługowej, w granicach opracowywanego obszaru
znajdują się:
- złoże węgla kamiennego „Wisła I i Wisła ll-1", na które TAURON Wydobycie S.A.
w Jaworznie posiada koncesję nr 4/2012 wydaną przez Ministra Środowiska
03.08.2012 r. na wydobywanie węgla kamiennego,
- złoże węgla kamiennego „Dąb", dla którego Decyzją Ministra Środowiska
DGKkzk-4741-8163/29/23438/13/MW z dnia 18 czerwca 2013 r. została
zatwierdzona dokumentacja geologiczna. W obrębie przedmiotowego złoża
TAURON Wydobycie S.A. w Jaworznie posiada koncesję nr 7/2009/p wydaną
przez Ministra Środowiska 09.02.2009 r. na poszukiwanie i rozpoznawanie złoża
węgla kamiennego w obszarze „Dąb-Kroczymiech". Koncesja udzielona została
do dnia 31.12.2016 r.
- złoże kamieni drogowych i budowlanych „Libiąż” – teren górniczy „Antoni III”,
eksploatowane metodą odkrywkową w Kopalni Odkrywkowej Dolomitu „Libiąż”
przez PPH „Dolomit” Sp. z.o.o. w oparciu o koncesję nr 22/97 wydaną
04.04.1997 r. wydaną w decyzji Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów
Naturalnych i Leśnictwa. Koncesja ta jest ważna na 20 lat.
oraz w niewielkim stopniu:
- złoże kamieni drogowych i budowlanych „Libiąż Wielki” – złoże rozpoznane
wstępnie o powierzchni około 24,5 ha.
Dla złoża „Dąb" nie ustanowiono jeszcze obszaru i terenu górniczego. Zasoby
udokumentowane do głębokości 1000 m według stanu na 31.12.2011 r. wynoszą:
- zasoby bilansowe: 1 085 873 tys. [t]
Zasoby te rozpoznane są w kategoriach C1 i C2.
Złoże „Dąb" jest złożem wielopokładowym, udokumentowane utwory karbonu
produktywnego obejmują warstwy libiąskie i łaziskie. W nadkładzie omawianego
fragmentu złoża „Dąb" znajdują się utwory czwartorzędu i triasu. Czwartorzęd
wykształcony jest w postaci piasków różnoziarnistych o grubości od 5 do 56 m. Trias
budują głównie dolomity, podrzędnie wapienie o miąższości od 115 do 126 m,
podścielonych warstwą iłów o grubości od 11 do 22 m. Warstwy karbonu zapadają w
kierunku wschodnim pod kątem ok. 3°. W tej części złoża udokumentowano 11
pokładów węgla:
- 111 o grubości 0,80 - 1,35 m zalegającego na głębokości 380 m do 470 m,
- 113 o grubości 0,95 m zalegającego na głębokości 460 do 535 m,
- 116/2 o grubości 1,65 m zalegającego na głębokości 585 do 660 m,
- 117 o grubości 1,65 - 1,70 m zalegającego na głębokości 620 do 690 m,
9
- 118 o grubości 2,90 do 2,95 m zalegającego na głębokości 640 do 710 m,
- 119 o grubości 1,10 m zalegającego na głębokości 680 do 745 m,
- 202/2 o grubości 0,60 do 0,70 m zalegającego na głębokości 745 do 815 m,
- 207 o grubości 2,80 do 3,10 m zalegającego na głębokości 930 do 1000 m.
Zalegające poniżej pokłady 211, 213, 213/2, 214 i 215 występują na głębokości
poniżej 1000 m i w tej części złoża „Dąb" nie są dokumentowane.
TAURON Wydobycie S.A. prowadzi postępowania formalno-prawne w celu
uzyskania koncesji na wydobywanie węgla kamiennego ze złoża „Dąb". W
opracowanym w 2013 r. „Projekcie zagospodarowania złoża węgla kamiennego Dąb
na lata 2013-2063" przewiduje się eksploatację trzech pokładów węgla: 116, 117 i
118. Granica eksploatacji ww. pokładów przebiega od 160 do 210 m na zachód od
obszaru „Libiąskiej strefy przemysłowo - usługowej". Dla strefy tej wyznaczono w
pokładach przewidzianych do eksploatacji do 2063 roku filar ochronny.
W granicach opracowywanego obszaru Gminy Libiąż Zakład Górniczy Janina w
Libiążu prowadzi działalność górniczą w obrębie ustanowionego koncesją nr 4/2012
obszaru górniczego „Babice I" i terenu górniczego „Babice I".
W granicach ustanowionego obszaru górniczego „Babice I" udokumentowano złoże
węgla kamiennego „Wisła I i Wisła II-1". Zasoby udokumentowane do głębokości
1000 m według stanu na 31.12.2013 r. wynoszą:
- zasoby bilansowe: 545 577 tys. [t]
- zasoby przemysłowe: 34 593 tys. [t]
Zasoby te rozpoznane są w kategoriach A, B, C1 i C2.
Koncesja udzielona została na okres 19 lat, licząc od dnia udzielenia przedmiotowej
koncesji.
Projekt zagospodarowania złoża węgla kamiennego „Wisła I i Wisła II-1" na lata
2013-2030 ustanawia filar ochronny dla potoku Chechło, w obrębie którego
dopuszcza się możliwość prowadzenia skoordynowanej eksploatacji górniczej.
Projekt zagospodarowania złoża nie określa innych obiektów chronionych filarami na
terenie gminy Libiąż ograniczających możliwość prowadzenia eksploatacji.
W rejonie wschodnim objętym wpływami eksploatacji pokładu 118 w złożu „Wisła I i
Wisła II- 1" oraz 119/2 w złożu „Janina" i „Wisła I i Wisła II-1" przewiduje się
wystąpienie obniżenia terenu o maksymalnej wartości nieprzekraczającej 2,5 m.
Prognozowane wskaźniki deformacji wpływów wskazują na zaliczenie terenu do
kategorii od I - III.
W granicach terenu górniczego dotychczas nie zarejestrowano występowania
zjawiska deformacji nieciągłych. Zakład górniczy nie przewiduje powstania
deformacji nieciągłych w wyniku planowanej eksploatacji górniczej.
Projektowana eksploatacja pokładów 118 i 119/2 w granicy obszaru „Babice I" nie
będzie generowała powstawania wstrząsów górniczych.
10
4.1.3.
Wody powierzchniowe i podziemne
Pod względem hydrograficznym analizowany obszar, jak i cała Gmina Libiąż,
należy do lewostronnego dorzecza Wisły. Wschodnia część Gminy odwadniana jest
przez potok Chechło (potok II rzędu), część północną odwadnia położony na terenie
sąsiadującego od północy Chrzanowa Kanał Matylda (potok III rzędu; dopływ
Przemszy - rzeka II rzędu). Z uwagi na położenie obszaru w obrębie terenów
intensywnie gospodarczo wykorzystywanych, jego cieki zostały uregulowane i
dostosowane do bieżących potrzeb odwodnienia obszaru. Szczególnie dotyczy to
terenów eksploatacji górniczej, na których dodatkowo w miejscach osiadań
górniczych istniejącą sieć hydrograficzną uzupełniono rowami melioracyjnymi.
Obszar opracowania przylega do Potoku Chechło w swojej południowo-wschodniej
części (na południe od Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Chrzanowie) w miejscu
gdzie przebieg potoku jest nieuregulowany. Na terenie sąsiedniego Chrzanowa,
koryto Potoku Chechło jest zróżnicowane w części nieuregulowane, natomiast w
rejonie oczyszczalni ścieków koryto zostało uregulowane, wyprostowane,
poprzecznie wyprofilowane, a brzegi umocnione, miejscami ograniczone
obwałowaniami.
Dominującą cechą koryt i stref brzegowych Chechła, jest naturalna obudowa
skarp i koryta cieku różnogatunkowymi drzewami, krzewami i bylinami. Istotnym jest
stwierdzenie, iż strefa przykorytowa i przybrzeżna pokryta roślinnością warunkuje nie
tylko stabilność skarp, ale również proces samooczyszczania wód. Rozpoznanie
przyrodniczych wartości powierzchni bezpośrednio otaczającej potok Chechło
uzasadnia ustanowienie korytarza ekologicznego, który wg ustawy o ochronie
przyrody (art. 5 ust. 2) oznacza: obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub
grzybów – co zapewnia trwałość procesów przyrodniczych warunkujących
osiągnięcie obowiązującego rozwoju zrównoważonego.
Kanał Matylda powstał w 1926 roku w celu odwadniania szybu Józef
nieistniejącej już kopalni Matylda położonej w Chrzanowie. Obecnie do Kanału
Matylda poprzez Rów „A” odprowadzone są oczyszczone ścieki z istniejącej od 1967
roku Oczyszczalni Ścieków Libiąż „A”. Do oczyszczalni kierowane są kanalizacją
sanitarną ścieki z Libiąża, głównie z osiedla Flagówka. W niniejszej oczyszczalni
została zastosowana technologia – SBR (sekwencyjny bioreaktor), która jest
wielostopniowym systemem wykorzystującym osad czynny do oczyszczania ścieków
z substancji organicznych.
Wg map zagrożenia powodziowego (MZP) i map ryzyka powodziowego (MRP),
które zostały sporządzone na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne
(tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 145 ze zm.) oraz na podstawie rozporządzenia
Ministra Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej,
Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21
grudnia 2012 r. w sprawie opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map
ryzyka powodziowego (Dz. U. z 2013 r., poz. 104), należy stwierdzić, że w obszarze
opracowania nie występują tereny narażone na niebezpieczeństwo powodzi.
Warunki korzystania z wód regionu wodnego oraz warunki korzystania z wód
zlewni, o których mowa w art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne
11
(Dz. U. z 2012 r. poz. 145, z późn. zm.) ustalane zostały w Rozporządzeniu Nr
4/2014 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie z dnia 16
stycznia 2014 r. w sprawie warunków korzystania z regionu wodnego Górnej Wisły.
Analizowany obszar położony jest w przeważającej części w rejonie triasowego
piętra wodonośnego związanego z utworami triasu środkowego i dolnego – Główny
Zbiornik Wód Podziemnych nr 452 Chrzanów (załącznik nr 1 do Rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie przebiegu granic obszarów
dorzeczy i regionów wodnych – Dz. U. Nr 126, poz. 878) o zasobach dyspozycyjnych
82,5 tys. m3/dobę i średniej głębokości ujęć 150 m oraz w niewielkiej części w rejonie
zalegania karbońskiego GZWP Tychy-Siersza.
Na podstawie „Mapy warunków występowania, użytkowania, zagrożenia i
ochrony zwykłych wód podziemnych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i jego
obrzeżenia” wydanej przez Państwowy Instytut Geologiczny w 1997 r., przeważająca
części analizowanego obszaru znajduje się w zasięgu GZWP Chrzanów, który na ok.
60% powierzchni swego występowania jest naturalnie chroniony przez pokrywające
go utwory retyko-kajpru, lokalnie trzeciorzędu. Obszary te można zaliczyć do nisko i
bardzo nisko zagrożonych ze strony zanieczyszczeń antropogenicznych (północna
część analizowanego obszaru). Do obszarów stosunkowo dobrze naturalnie
chronionych, o niskim stopniu zagrożenia, należy również zaliczyć fragmenty
zbiornika przykryte glinami lub lessami czwartorzędowymi, w podłożu których
występują margliste utwory warstw gogolińskich, co ma miejsce m.in. w rejonie
Płazy. Natomiast pozostały obszar zbiornika – ok. 40% powierzchni (w którym
znajduje się południowa oraz wschodnia część analizowanego obszaru) jest z
hydrogeologicznego punktu widzenia odkryty, zaś czas pionowego przesiąkania jest
zróżnicowany w zależności od miąższości i wykształcenia litologicznego utworów
pokrywających. Za najmniej odporne na zanieczyszczenia z powierzchni terenu
należy uznać obszary wychodni serii węglanowej. Uwzględniając czasy pionowego
przesiąkania wód przez strefę aeracji obszary te należy zaliczyć do wysoko i bardzo
wysoko zagrożonych. Aktywny drenaż górotworu wyrobiskami górniczymi kopalń rud
cynku i ołowiu oraz wynikające z tego duże gradienty hydrauliczne, jak również
wysokie wartości współczynników filtracji krasowo-szczelinowych systemów
przepływu, wpływają na formowanie się dużych rzeczywistych prędkości ruchu wód,
rzędu kilku km/rok. Znalazło to pełne potwierdzenie w rezultatach badań izotopowych. Wynika z tego, iż przy dużych prędkościach ruchu wód w szczelinowych i
krasowych systemach przepływu potencjalne zanieczyszczenia mogą być w
stosunkowo krótkim czasie przenoszone na znaczne odległości, stanowiąc istotne
zagrożenie dla teoretycznie niezagrożonych ujęć zlokalizowanych w obszarach
przykrytych izolującymi utworami retyko-kajpru i trzeciorzędu.
Natomiast pozostała część analizowanego obszaru (skrajnie południowa),
znajduje się w zasięgu karbońskiego GZWP Tychy-Siersza o bardzo niskim stopniu
zagrożenia ze strony zanieczyszczeń antropogenicznych. Odporność na
zanieczyszczenia antropogeniczne z powierzchni terenu w zasięgu karbońskiego
GZWP Tychy-Siersza jest zależny od stopnia izolacji zbiornika. W zasięgu
12
występowania utworów permu w stropie karbonu przyjęto niski i bardzo niski stopień
zagrożenia zbiornika. Należy podkreślić, iż przedstawiona ocena odporności na
zanieczyszczenia może być obarczona błędem. Wiąże się to przede wszystkim ze
skomplikowanym obiegiem wody w aktywnie drenowanym i udrożnionym
eksploatacją górniczą górotworze.
Skrajnie wschodnia część obszaru opracowania znajduje się w zasięgu
Obszaru Najwyższej Ochrony (ONO) dla Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr
452 Chrzanów. W GZWP nr 452 Chrzanów przyjęto, iż obszary najwyższej ochrony
(ONO) obejmują wychodnie serii węglanowej triasu, obszary zasilania ujęć
zespołowych oraz fragment Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Obszary
wysokiej ochrony (OWO) obejmują fragmenty wychodni serii węglanowej triasu w
zasięgu występowania zwartej zabudowy oraz intensywnej eksploatacji kopalń
odkrywkowych surowców skalnych (środkowa i wschodnia część obszaru
opracowania).
Obszar opracowania znajduje się na obszarze, którego dotyczy
Rozporządzenie Nr 4/2014 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w
Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie warunków korzystania z regionu
wodnego Górnej Wisły, które wprowadza m.in. zapisy dotyczące ograniczeń w
korzystaniu z wód.
4.1.4. Klimat i topoklimat
Według klasyfikacji klimatyczno-rolniczej opracowanej przez R. Gumińskiego
(1948), obszar Gminy Libiąż należy zaliczyć do dzielnicy XV (dzielnica
częstochowsko-kielecka). Jest on położony w południowej części tej dzielnicy.
Dzielnicę XV charakteryzują następujące warunki:
średnia temperatura stycznia wynosi -2,0°C – -3,0°C,
średnia temperatura lipca około 15,0°C – 16,0°C,
średnia temperatura roczna 7,0°C – 8,0°C,
dni z przymrozkami od 112 do 130,
dni mroźnych ok. 20 – 40,
ostatnie przymrozki wiosenne występują najczęściej w końcu kwietnia lub na
początku maja,
czas zalegania pokrywy śnieżnej wynosi ok. 60 – 80 dni,
okres wegetacyjny trwa od 200 do 210 dni,
opady atmosferyczne znacznie zróżnicowane, do 650 – 750 mm/rok,
przeważają wiatry południowo-zachodnie i zachodnie o prędkościach średnich 3
– 4 m/s.
Średnie prędkości wiatrów z poszczególnych kierunków zmieniają się w
granicach od 2,1 m/s (SE) do 3,1 m/s (SW, W). Także z kierunku północnozachodniego (NW) przeciętna prędkość wiatrów jest wysoka i wynosi 3,0 m/s, co
wskazuje, iż generalnie wiatry wiejące z sektora zachodniego są silniejsze. Wiatry
13
wiejące z południowego-zachodu (SW) sprzyjają przewietrzaniu obszaru obniżając
poziomy stężeń zanieczyszczeń w powietrzu. Natomiast wiatry wiejące z innych
kierunków powodują nanoszenie tych zanieczyszczeń z innych części GOP-u nad
analizowany obszar.
W obszarze opracowania ze względu na różnorodne zainwestowanie
powierzchni tereny, same warunki topoklimatyczne są również bardzo zróżnicowane.
Od topoklimatu związanego z obszarami lasów, poprzez topoklimat związany z
doliną potoku Chechło, po topoklimat obszarów zainwestowanych. Na tereny
zabudowane i zainwestowane, korzystnie wpływa sąsiedztwo terenów biologicznie
czynnych poprzez dostawę chłodnego, czystego powietrza (zapewnienie prawidłowej
cyrkulacji powietrza).
Zmiany sposobu użytkowania terenów (presja antropogeniczna na środowisko
przyrodnicze) prowadzą przede wszystkim do zmian składowych bilansu cieplnego
(zmiana rodzaju powierzchni czynnej oraz emisji ciepła sztucznego do atmosfery).
Zmieniając wielkość i charakter powierzchni, z których następuje parowanie, zmianie
ulegają nie tylko stosunki wilgotnościowe w atmosferze, ale również stosunki
termiczne.
Struktura przyrodnicza, bioróżnorodność i powiązania z
otoczeniem
Głównym elementem struktury przyrodniczej obszaru opracowania są lasy i
zadrzewienia, które powiązane są z lasami i zadrzewieniami w otoczeniu w sposób:
bezpośredni, z zadrzewieniami i zalesieniami:
• w sąsiedniej gminie Chrzanów (powiązanie na kierunku północnym i
wschodnim),
• w sąsiednim mieście Chełmek (powiązanie na kierunku zachodnim) w
kierunku Zbiornika Dziećkowice w Imielinie,
pośredni, ograniczone szlakami komunikacji drogowej i kolejowej prowadzonej
na nasypach oraz potokiem Chechło, jednakże w szerszym zakresie, są to
powiązania tworzące oś „łączącą” lasy i zadrzewienia w rejonie Bolęcina i
Puszczę Dulowską z kompleksem leśnym w okolicach Jaworzna oraz z lasami i
zadrzewieniami w rejonie ujścia Potoku Chechło do Wisły.
4.1.5.
Wg map Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach, obszar
opracowania położony jest w zasięgu Leśnictw Chełmek i Kroczymiech, a obejmuje
swoim zasięgiem następujące siedliska lasów: bór mieszany świeży (BMŚW), las
mieszany wilgotny (LMW), las wilgotny (LW), ols (OL) oraz w niewielkim stopniu bór
świeży (BŚW). Występują tu głównie: sosna zwyczajna, brzoza brodawkowata oraz
amerykański dąb czerwony stanowiący sporą domieszkę. Z pozostałych gatunków,
występują tu: lipa drobnolistna, brzoza omszona, olsza czarna, jesion wyniosły,
modrzew europejski, świerk pospolity, sosna czarna, sosna wejmutka oraz buk
pospolity.
14
Fauna analizowanych terenów obejmuje gatunki typowe dla występujących w
obszarze siedlisk. Okoliczne lasy zamieszkują m.in.: dziki, jelenie, sarny, zające,
wiewiórki, orzesznice, myszy, a także nietoperze, w tym: karlik malutki, borowiec oraz
nocek duży, sikory bogatki, raniuszki, kowaliki oraz zięby i bażanty.
Ścisłą ochroną gatunkową na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia
12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt objęte są biegacze
(owady, pozostałe gatunki), wiewiórka pospolita, dzięcioł duży (pozostałe gatunki),
ochroną częściową ślimak winniczek i bóbr europejski.
Jednocześnie należy dodać, że przeprowadzono konsultacje z Zarządem
Okręgowym Polskiego Związku Łowieckiego w Krakowie oraz z Kołem Łowieckim
„Żuraw” w Chrzanowie, w sprawie ewentualnych szlaków migracji dużych zwierząt. Z
ww. konsultacji wynika, że na podstawie wieloletnich obserwacji można stwierdzić
migracje zwierzyny płowiej i czarnej odbywające się m.in. przez obszar planowanej
„libiąskiej strefy przemysłowo – usługowej” na kierunkach północ-południe oraz
wschód-zachód. W związku z powyższym, ważne jest, by realizacja dróg na tym
terenie, odbywała się z uwzględnieniem rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo
ich użytkowników oraz zwierząt.
W oparciu o opracowanie „Libiąż – materiały do studium uwarunkowań
przyrodniczych dla sporządzenia planu zagospodarowania przestrzennego „libiąskiej
strefy przemysłowo – usługowej” wykonane przez Pana Piotra Grzegorzka –
kustosza Muzeum w Chrzanowie z lipca 2014 roku oraz na podstawie
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie
ochrony gatunkowej roślin, należy zaznaczyć, że obszar opracowania jest bogaty
w gatunki roślin chronionych (ochrona gatunkowa, o której mowa w art. 6 ust. 1
ustawy o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.). Są to przede wszystkim
gatunki roślin objętych ochroną częściową, takie jak: storczyki (kruszczyk
szerokolistny, kruszczyk rdzawoczerwony), dzióbkowiec Zetterstedta oraz tujowiec
tamaryszkowaty.
W obszarze opracowania oraz w jego otoczeniu nie występują formy ochrony
przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody z dnia 16
kwietnia 2004 r., natomiast podtrzymuje się propozycję zawartą w obowiązującym
„Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Libiąż”
utworzenia użytków ekologicznych obejmujących:
torfowisko niskie położone na łąkach (będących własnością gminy) w kompleksie
leśnym w północno-zachodniej części gminy;
torfowisko przejściowe, położone w lasach nadleśnictwa Chrzanów w północnowschodniej części gminy.
Dla wprowadzenia tej formy ochrony prawnej wnioskuje się:
- przeprowadzenie szczegółowych badań uzasadniających cel ochrony i granice
użytku;
- uwzględnienie istniejących torfowisk w projektowanych pracach zalesieniowych i
aktualnych pracach gospodarczo-leśnych.
15
Ochronie podlegają lasy i grunty leśne, niezależnie od formy własności i stanu
zadrzewienia, sklasyfikowane w ewidencji gruntów jako „Ls”, na mocy ustawy z dnia
3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r.,
poz. 1205).
Ochroną prawną w obszarze opracowania są objęte zasoby wód podziemnych
– triasowy poziom wodonośny Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 452
Chrzanów, podlegający ochronie na mocy ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca
2001 r.
Dodatkowo, na podstawie danych zawartych w piśmie Nadleśnictwa Chrzanów
z dnia 12.08.2014 r. (znak: ZS-2120-9-5617/14) należy podkreślić, że część terenu,
na którym planuje się utworzenie „libiąskiej strefy przemysłowo – usługowej”, objęta
była pracami związanymi z umową o dofinansowanie nr POIS.02.02.00.00-001/1000, podpisaną przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe i Narodowy
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w ramach realizacji
ogólnopolskiego projektu „Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów
zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez PGL LP” w
ramach działania 2.2 przywracanie terenom zdegradowanym wartości
przyrodniczych i ochrona brzegów morskich, priorytetu II Gospodarki Odpadami i
ochrona powierzchni ziemi Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007
– 2013. Zgodnie z zapisami §16 niniejszej umowy beneficjent (PGL LP) zobowiązał
się do zapewnienia trwałości projektu w okresie 5 lat od daty zakończenia jego
realizacji pod rygorem obowiązku zwrotu środków.
4.1.6. Krajobraz
Analizowany obszar nie znajduje się w obrębie krajobrazów chronionych w
jakiejkolwiek formie. Dotychczas nie zostały wytypowane miejsca do ochrony
krajobrazowej.
W obszarze opracowania nie znajdują się zabytki wpisane do gminnej ewidencji
zabytków.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Libiąż” z grudnia 1998 roku wskazano obiekty zabytkowe postulowane do
ochrony w ramach zapisu w planie zagospodarowania przestrzennego. Z listy tej w
obszarze opracowania położone są obiekty znajdujące się przy ul. Armii Krajowej,
jednakże na dzień dzisiejszy prawdopodobnie jedynie budynek drewniano-murowany
z końca XIX wieku nie został przebudowany. Pozostałe obiekty zostały całkowicie
wyremontowane ze zmianami odnośnie charakteru architektury i skali bryły.
W obszarze opracowania nie występują stanowiska archeologiczne, ani
współczesne dobra kultury, natomiast w północnej części obszaru opracowania w
odległości ok. 1400 m na zachód od wiaduktu zlokalizowanego na skrzyżowaniu
drogi wojewódzkiej nr 933 z linią kolejową nr 93, znajduje się miejsce pamięci –
16
Pomnik Partyzantów – na miejscu leśnego bunkra partyzantów z czasów II wojny
światowej.
Walory krajobrazowe obszaru opracowania nie kwalifikują go do objęcia
ochroną prawną w rozumieniu przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami.
-
-
-
4.2. Ochrona prawna zasobów środowiska
Ochroną prawną w obszarze opracowania są objęte:
zasoby wód podziemnych – triasowy poziom wodonośny Głównego Zbiornika
Wód Podziemnych Nr 452 Chrzanów oraz jego obszar najwyższej ochrony
(ONO) – na mocy ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity
Dz. U. z 2012 r., poz. 145, z późn. zm.);
lasy i grunty leśne – na mocy ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów
rolnych i leśnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1205);
zasoby przyrody żywej (ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów) – na mocy
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z
2013 r., poz. 627) – art. 6, ust. 1, pkt 10;
korzystanie z wód regionu wodnego Górnej Wisły – na mocy przepisów
Rozporządzenia nr 4/2014 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej
w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie warunków korzystania z wód.
Propozycja objęcia ochroną prawną przewidzianą w art. 6, ust. 1, pkt 8 ustawy z
dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz.
627), jako użytek ekologiczny:
- torfowiska niskiego położonego na łąkach w kompleksie leśnym w północnozachodniej części gminy;
- torfowiska przejściowego położonego w lasach nadleśnictwa Chrzanów w
północno-wschodniej części gminy.
Propozycja ta zawarta jest w obowiązującym „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Libiąż”.
4.3. Ocena jakości środowiska i tendencji zmian.
Źródła zagrożenia środowiska i bezpieczeństwa ludzi.
W obszarze opracowania elementy środowiska ulegały i nadal ulegają
antropogenicznym przekształceniom. Są to głównie:
- powierzchnia ziemi – najwidoczniejsze przekształcenie powierzchni terenu
występuje w zasięgu powierzchniowej eksploatacji surowców skalnych –
dolomitów diploporowych na terenie Kopalni Odkrywkowej Dolomitu „Libiąż"
(PPH „Dolomit" Sp. z o.o. w Krakowie). W obszarze opracowania przekształcone
zostały m.in.: pokrywa roślinna, gleby, rzeźba terenu (obszar wydobycia
materiału, jak również zwałowisko materiału wydobywczego). Rekultywacja tego
obszaru będzie przebiegała w kierunku leśnym z dopuszczeniem kierunku
wodno-rekreacyjnego,
17
-
-
-
-
powietrze, pole elektromagnetyczne – w obszarze opracowania oraz w jego
otoczeniu, na podstawie danych z monitoringu państwowego, można stwierdzić
występowanie zanieczyszczeń powietrza B(a)P - rok, PM10 24-godz., PM2,5 –
rok, przekraczających wielkości dopuszczalne i docelowe. Na obecny stan
powietrza mają wpływ m.in.: emisje związane z indywidualnym ogrzewaniem
budynków oraz emisje zanieczyszczeń z zakładów przemysłowych położonych
poza obszarem opracowania.
Głównym źródłem promieniowania niejonizującego w obszarze opracowania są
linie 400 kV i 110 kV oraz stacje transformatorowe. W pasach terenu pod
napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi wysokiego napięcia jak również w
bezpośrednim sąsiedztwie stacji transformatorowych mogą występować
podwyższone wartości natężenia pola elektromagnetycznego, które mogą mieć
negatywny wpływ na organizmy żywe. Zagrożeniem dla zdrowa i życia ludzi
może być również zerwanie linii elektroenergetycznych.
gleby – wyniki badań gleb w 2010 roku prowadzonych w ramach Państwowego
Monitoringu Środowiska wskazują, że gleby na terenie całego województwa
małopolskiego, charakteryzują się naturalną lub podwyższoną zawartością metali
ciężkich, niską zawartością siarki siarczanowej i dla zdecydowanej większości
gleb
naturalną
lub
podwyższoną
zawartością
wielopierścieniowych
węglowodorów aromatycznych (WWA). W stosunku do 2005 roku, badania
wykazały wzrost udziału gleb zanieczyszczonych WWA.
wody powierzchniowe – przez obszar opracowania przepływa Potok Chechło
oraz sztuczne cieki wodne odprowadzające wody do Kanału Matylda,
położonego na terenie Chrzanowa.
Wg danych z 2011 r. stan Potoku Chechło oceniony został jako zły, na co złożyły
się cząstkowe oceny klas elementów biologicznych – zły, elementów
fizykochemicznych – poniżej stanu dobrego, stan ekologiczny – zły, stan
chemiczny – dobry.
Wg danych z 2010 r. stan Kanał Matylda oceniony został jako zły, na co złożyły
się cząstkowe oceny klas elementów biologicznych – umiarkowany, elementów
fizykochemicznych – poniżej potencjału dobrego, stan ekologiczny –
umiarkowany, stan chemiczny – dobry.
wody podziemne – obszar opracowania położony jest w niewielkiej części w
rejonie zalegania karbońskiego GZWP Tychy-Siersza oraz w przeważającej
części w rejonie triasowego piętra wodonośnego związanego z utworami triasu
środkowego i dolnego – Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 452 Chrzanów.
Wody ocenione zostały jako wody zadawalającej jakości (klasa jakości wód III).
Wody badane były również pod względem przydatności do spożycia przez ludzi i
nie stwierdzono w nich przekroczenia norm. Natomiast stwierdzony został słaby
stan ilościowy oraz brak rezerw, co spowodowane było położeniem jednolitych
części wód podziemnych w zasięgu regionalnych lejów depresji kopalń węgla
kamiennego oraz rud cynku i ołowiu.
18
5. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA
Problemy obszaru planistycznego związane z ochroną środowiska, to:
planowane eksploatacje złóż węgla kamiennego „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1",
które mogą powodować istotne skutki dla środowiska, głównie z uwagi na:
• obniżenia powierzchni terenu (do 5,0 m)
• deformacje terenu zagrażające statyce obiektów budowlanych oraz w
przypadku obiektów liniowych, stanowiące zagrożenie uszkodzeń i awarii (do
V kategorii szkód górniczych)
• zagrożenia dla reżimu hydrologicznego
planowana eksploatacja kamieni drogowych i budowlanych ze złoża „Libiąż
Wielki” (powstanie wyrobiska odkrywkowego)
napór inwestycyjny na tereny lasów (wycinka kompleksu leśnego) położonego w
północno-wschodniej części obszaru opracowania, związanego z zamiarami
wyznaczenia obszaru zabudowy przemysłowo-usługowej
lokalizacja zakładów zaliczonych do kategorii „potencjalni sprawcy poważnych
awarii” w najbliższym otoczeniu obszaru opracowania:
• Nieczynna Baza Magazynowa nr 46 należąca do PKN ORLEN S.A. położona
przy ul. Powstańców Styczniowych 13 w Chrzanowie
• Ocynkownia „Śląsk” Sp. z o.o. położona przy ul. Kroczymiech 38 w
Chrzanowie
lokalizacja infrastruktury kolejowej i drogowej służącej do transportu materiałów
niebezpiecznych:
• linia kolejowa nr 93 relacji Trzebinia – Zebrzydowice
• droga wojewódzka nr 933
- emisja zanieczyszczeń powietrza pochodzenia komunalnego (związana ze
spalaniem paliw w indywidualnych urządzeniach grzewczych) oraz emisje
zanieczyszczeń z zakładów przemysłowych położonych poza obszarem
opracowania.
6. UWARUNKOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNE
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w
sprawie opracowań ekofizjograficznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1298), uwarunkowania
ekofizjograficzne obejmują:
a) określenie przydatności poszczególnych terenów dla rozwoju funkcji użytkowych,
b) wskazanie terenów, których użytkowanie i zagospodarowanie z uwagi na cechy
zasobów środowiska i ich rolę w strukturze przyrodniczej obszaru, powinno być
podporządkowane potrzebom zapewnienia prawidłowego funkcjonowania,
c) określenie ograniczeń wynikających z konieczności ochrony zasobów środowiska
lub występowania uciążliwości i zagrożeń, oraz wskazanie obszarów, na których
ograniczenia te występują.
Uwarunkowania ekofizjograficzne winny być ukierunkowane na potrzeby konkretnej
dokumentacji planistycznej.
19
6.1. Przydatność terenów dla rozwoju funkcji użytkowych
Przeprowadzona analiza ekofizjograficzna obszaru występowania złóż kopalin –
węgla kamiennego „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1" na obszarze północnej części
gminy wraz z terenem planowanej strefy zabudowy przemysłowo-usługowej, pozwala
na wyciągnięcie następujących wniosków.
Dalszy rozwój obszaru powinien odbywać się w oparciu o istniejącą strukturę
funkcjonalno-przestrzenną:
- funkcja mieszkaniowa powinna być realizowana w obrębie obszarów dotychczas
zainwestowanych i zabudowanych, w obszarach wolnych od zabudowy (w tzw.
lukach budowlanych);
- funkcja wypoczynkowo-rekreacyjna powinna być kontynuowana na terenach
istniejących zespołów ogrodów działkowych oraz ewentualnie realizowane tereny
wypoczynkowo-rekreacyjne położone w dolinie Chechła;
- duże kompleksy leśne na terenie Libiąża sprzyjają prowadzeniu gospodarki
leśnej oraz pełnia istotną rolę w systemie przyrodniczym.
6.2. Tereny, których użytkowanie i zagospodarowanie z uwagi na cechy
zasobów środowiska i ich rolę w strukturze przyrodniczej obszaru
powinno
być
podporządkowane
potrzebom
zapewnienia
prawidłowego
funkcjonowania
środowiska
i
zachowania
różnorodności biologicznej
Potrzebie zapewnienia prawidłowego funkcjonowania środowiska i zachowania
różnorodności biologicznej, w analizowanym obszarze występowania złóż kopalin –
węgla kamiennego „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1" na obszarze północnej części
gminy wraz z terenem planowanej strefy zabudowy przemysłowo-usługowej, powinny
być podporządkowane:
- tereny leśne, na których należy ograniczyć przejmowanie gruntów na inne cele
niż związane z gospodarką leśną lub też w przypadku działań inwestycyjnych
(uzasadnionych aspektem ekonomicznym i społecznym) prowadzonych na tych
terenach, niezbędne jest przeprowadzenie kompensacji przyrodniczej, o której
mowa w art. 75 ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.
(tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 z dnia 26 sierpnia 2013 r.);
- tereny proponowanych użytków ekologicznych, które należy utrzymać i
ograniczyć zagospodarowanie;
- obszary dolin rzecznych, na których należy ograniczyć zainwestowanie do funkcji
wypoczynkowo-rekreacyjnej.
6.3.
Ograniczenia wynikające z konieczności ochrony zasobów
środowiska oraz występowania uciążliwości i zagrożeń.
W analizowanym obszarze występowania złóż kopalin – węgla kamiennego
„Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1" na obszarze północnej części gminy wraz z terenem
planowanej strefy zabudowy przemysłowo-usługowej, występują następujące
ograniczenia wynikające z konieczności ochrony zasobów środowiska lub
występowania uciążliwości i zagrożeń środowiska:
20
-
-
-
uwzględnić udokumentowane złoża surowców zgodnie z Prawem geologicznym i
górniczym;
w celu ochrony powietrza należy wprowadzić zalecenie używania do ogrzewania
pomieszczeń urządzeń o wysokiej sprawności energetycznej;
ograniczyć ze względów zdrowotnych lokalizację zabudowy mieszkaniowej w
niekorzystnych warunkach topoklimatycznych (doliny cieków wodnych);
dla ochrony wód powierzchniowych i podziemnych wprowadzić zakaz
wprowadzania nieoczyszczonych ścieków bezpośrednio do wód i do gruntu;
ochrona wód podziemnych (w związku z występowaniem GZWP nr 452
Chrzanów wraz ze strefą ONO) oraz ograniczenia w korzystaniu z wód (w
związku z lokalizacją obszaru zmiany „Studium” w zasięgu regionu wodnego
Górnej Wisły) zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi;
ograniczyć wprowadzanie zabudowy na terenach, gdzie poziom wód gruntowych
zalega płycej niż 1 m (obszary ograniczone hydroizobatą 1 m); zalecić
wykonanie rozpoznania geotechnicznego warunków gruntowo-wodnych w
przypadku realizacji zabudowy na terenach ograniczonych hydroizobatą 2 m;
ograniczyć użytkowanie terenu wzdłuż przebiegu linii energetycznych
stwarzających
zagrożenie
promieniowaniem
elektromagnetycznym
(niejonizującym), zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi.
Analiza elementów środowiska obszaru opracowania w kontekście występowania
udokumentowanych złóż węgla kamiennego „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1" i
prognozowanych wpływów eksploatacji, pozwala na stwierdzenie, że skutki dla
środowiska będą istotne, głównie z uwagi na:
- prognozowane obniżenia powierzchni terenu;
- wysokie kategorie skutków górniczych zagrażających statyce obiektów
budowlanych oraz w przypadku obiektów liniowych, stanowiące zagrożenia
uszkodzeń i awarii;
- zagrożenia dla reżimu hydrologicznego obszaru opracowania.
6.4. Odporność środowiska na degradację oraz zdolność do samo
regeneracji
Ocena odporności środowiska na degradację oraz zdolności do regeneracji
dotyczy rozpoznanych cech elementów środowiska przyrodniczego w odniesieniu do
potrzeb zagospodarowania poszczególnych terenów. Pod pojęciem odporności
środowiska rozumie się najczęściej progową wartość parametrów systemu
przyrodniczego, przy której system się nie zmienia, lub powstałe zmiany są
odwracalne po ustaniu zakłócenia. Zdolność do regeneracji posiadają przede
wszystkim komponenty biotyczne, a wśród abiotycznych: hydrosfera i klimat.
Regeneracja przyrody odbywa się dzięki procesowi sukcesji i rozprzestrzeniania się
gatunków, pod wpływem naturalnych procesów.
Ukształtowane na obszarze Libiąża środowisko jest poddawane stałej presji
antropogenicznej w wyniku rozwoju działalności przemysłowej i górniczej. Dokonane
21
dotychczas zmiany są nieodwracalne. Zagospodarowanie obszaru, nie pozwala na
pełną regenerację środowiska w sensie powrotu do stanu naturalnego. Możliwe jest
jednak
w
warunkach
Gminy
ukierunkowane
kształtowanie
trwałych
wielkoprzestrzennych układów przyrodniczych, w obrębie których zachowane
zostaną istniejące jeszcze nieznacznie zmienione walory przyrodnicze. Celowi temu
służy także poddawanie pod ochronę prawną szczególnie cennych przyrodniczo
terenów.
W obszarach zabudowanych, degradacji uległa powierzchnia ziemi w stopniu
związanym z wielkością i sposobem jej przekształcenia (zabudowa, zrównywanie,
nadsypywanie itp.). Środowisko przyrodnicze w zetknięciu z takim sposobem
zagospodarowania i użytkowania terenu, nie wykazuje żadnej odporności.
Powietrze atmosferyczne wykazuje bardzo dużą wrażliwość na degradację, ale też
stosunkowo łatwo ulega regeneracji. Stan tego elementu środowiska charakteryzuje
się zbliżonym poziomem wskaźników zanieczyszczeń, przekraczających wielkości
dopuszczalne, w ciągu ostatnich kilku lat. W chwili obecnej, w obszarze
opracowania, nie występują znaczące emisje związane z produkcją lub usługami.
Głównym źródłem zanieczyszczeń jest tzw. niska emisja.
Na odporność na degradację flory i fauny wpływa złożoność struktury gatunkowej,
zgodność siedlisk z potencjalnymi, oraz stopień odkształceń o stanu naturalnego.
Dokonując oceny z uwzględnieniem powyższych kryteriów prawie wszystkie
występujące w obszarze zbiorowiska leśne powstały głównie ze sztucznych
odnowień, ale posiadają zróżnicowaną strukturę gatunkową. W terenach zabudowy
oraz na terenach ogrodów działkowych przekształcenia struktury roślinnej mają
charakter trwały.
6.5. Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu.
Dla terenu całej Gminy Libiąż obowiązuje „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż”, które uchwalone zostało uchwałą
Rady Miejskiej w Libiążu Nr IV/30/98 z dnia 30 grudnia 1998 r., a obecnie
obowiązujący dokument był już zmieniany Uchwałą Nr XIX/129/2012 Rady Miejskiej
w Libiążu w sprawie zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gminy Libiąż” w granicach terenu górniczego „Antoni III” Kopalni
Odkrywkowej Dolomitu „Libiąż” w Libiążu oraz w granicach działek oznaczonych nr
1133/149, 1133/148, 1133/83, 1133/82, 1133/81, 5728/1, 5728/2, 1381 obręb Libiąż
Mały.
Celem opracowania, dla którego sporządzana jest niniejsza prognoza
oddziaływania na środowisko, jest kolejna, częściowa zmiana obowiązującego
Libiąż” obejmująca w szczególności wprowadzenie udokumentowanych złóż kopalin
w północnej i północno-wschodniej części Gminy Libiąż oraz wyznaczenie obszaru
zabudowy przemysłowo-usługowej, dla którego gmina zamierza sporządzić plan
miejscowy.
22
-
-
Obowiązek uwzględnienia złóż w studium uwarunkowań wynika z:
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w której mowa o:
• art. 10 ust. 1
„W studium uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z:
[…]
11) występowania udokumentowanych złóż kopalin, zasobów wód
podziemnych
oraz
udokumentowanych
kompleksów
podziemnego
składowania dwutlenku węgla”;
ustawy Prawo geologiczne i górnicze, w której mowa o:
• art. 95 ust. 1
„Udokumentowane złoża kopalin oraz udokumentowane wody podziemne, w
granicach projektowanych stref ochronnych ujęć oraz obszarów ochronnych
zbiorników wód podziemnych, a także udokumentowane kompleksy
podziemnego składowania dwutlenku węgla, w celu ich ochrony ujawnia się w
studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin”;
• art. 208 ust. 1
„Obszary złóż kopalin, dla których właściwy organ administracji geologicznej
przyjął dokumentację geologiczną bez zastrzeżeń przed dniem wejścia w
życie niniejszej ustawy i które nie zostały wprowadzone do studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, nie
później niż w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy
wprowadza się do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy”.
Wyznaczenie w zmianie „Studium…” obszaru zabudowy przemysłowousługowej położonej przy granicy z Chrzanowem, jest realizacją zapisów zawartych
w „Strategii Rozwoju Gminy Libiąż na lata 2014-2020”, w której sformułowano misję
rozwoju, jaką jest stworzenie miejsca bezpiecznego i przyjaznego mieszkańcom,
inwestorom i gościom, a także miejsca, w którym skutecznie realizuje się
nowoczesne inwestycje i przedsięwzięcia. Dla osiągnięcia misji określono cele
operacyjne, spośród których najważniejsze dla przedmiotu zmiany nr 2 studium jest
wspieranie atrakcyjności inwestycyjnej gminy Libiąż, a w nim: podniesienie
konkurencyjności inwestycyjnej. Kluczowe znaczenie ma tu planowana
Chrzanowsko-Libiąska Strefa Przemysłowo-Usługowa.
Projektowany teren zabudowy przemysłowo-usługowej położony w północnowschodniej części opracowywanego obszaru, obecnie w całości pokryty jest lasami,
które oprócz pełnienia najważniejszej roli w systemie przyrodniczym gminy, pełni
także rolę elementu składowego korytarzy ekologicznych „łączących” tereny w
rejonie opracowania. Wycinka kompleksu leśnego wpłynie negatywnie na środowisko
przyrodnicze. Takie działania inwestycyjne (koniecznie uzasadnione aspektem
ekonomicznym i społecznym) prowadzone na tych terenach, będą wymagały
przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej, o której mowa w art. 75 ustawy Prawo
Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz.
1232 z dnia 26 sierpnia 2013 r.). Zaniechanie sporządzania dokumentu zmiany
23
„Studium…” w tym zakresie, uniemożliwiłoby opisane działania inwestycyjne, co w
efekcie pozwoliłoby zachować obecny stan oraz funkcjonowanie środowiska.
7. USTALENIA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
Zmiana „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Libiąż” w zakresie wprowadzenia udokumentowanych złóż kopalin i
wyznaczenia obszaru zabudowy przemysłowo-usługowej, dla którego gmina
zamierza sporządzić plan miejscowy, sporządzony został w formie odrębnej części
opracowania. Integralną częścią uchwały są:
1) tekst „Zmiany nr 2 Studium”, stanowiący załącznik nr 1 do uchwały;
2) część graficzna „Zmiany nr 2 Studium” stanowiąca załącznik nr 2 do uchwały,
zawierająca następujące rysunki:
a) rysunek nr 1 – Kierunki zagospodarowania przestrzennego;
b) rysunek nr 2 – Inwestycje publiczne i plany miejscowe;
c) rysunek nr 3 – Uwarunkowania rozwoju;
3) Rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu „Zmiany nr 2
Studium” stanowiące załącznik nr 3 do niniejszej uchwały.
Dla obszaru terenu „libiąskiej strefy przemysłowo-usługowej” projekt zmiany
„Studium…” opracowano w pełnej problematyce wynikającej z obowiązującej ustawy
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 10-12) i w zakresie
określonym w § 8 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 28 kwietnia 2004 r.
w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233). Dla zmiany dotyczącej
wprowadzenia udokumentowanych złóż kopalin, przeprowadzono analizę
uwarunkowań mających wpływ na przedmiot zmiany oraz analizę ustaleń
obowiązującego „Studium…”. Wyniki analizy stanowiły podstawę do: sformułowania
zasad ochrony środowiska i obiektów budowlanych przed skutkami eksploatacji oraz
określenia obiektów lub obszarów, dla których w złożu kopaliny wyznacza się filar
ochronny.
Obecne przepisy wymagają przedstawienia zmiany studium w formie
ujednoliconego dokumentu, z wyróżnieniem projektowanej zmiany, co powoduje, że
niniejsza zmiana „Studium…” przedstawiona została również w takiej postaci (do
upublicznienia i stosowania po uchwaleniu jako całościowy dokument obowiązujący).
W zakresie zmiany przeznaczenia terenów, omawiana zmiana „Studium…”
wprowadza następujące zmiany:
1. Tereny rozwoju funkcji gospodarczych: zabudowa przemysłowo-usługowa – PU
Przeznaczenie podstawowe – zabudowa przemysłowa, produkcyjno-usługowa,
składy, magazyny, wraz z zabudową towarzyszącą: socjalno-administracyjną,
techniczną.
24
Przeznaczenie uzupełniające – drogi i parkingi, infrastruktura techniczna, zieleń
urządzona. Dopuszcza się utrzymanie użytków leśnych.
Zalecane standardy kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu:
- maksymalna wysokość zabudowy do 20 m (dopuszcza się możliwość
zwiększenia tej wysokości w uzasadnionych technicznie i technologicznie
przypadkach, na zasadach określonych w planie miejscowym);
- wskaźnik terenu biologicznie czynnego na poziomie min. 15%;
- wskaźnik powierzchni zabudowy na poziomie max. 60%;
- wskaźnik intensywności zabudowy: minimalny na poziomie 0,10 i maksymalny
na poziomie 1,20;
- wykluczenie składowania odpadów wydobywczych, pogórniczych;
- wskaźniki zapewnienia miejsc postojowych w ramach planu miejscowego
przyjąć indywidualnie w dostosowaniu do funkcji i obiektów oraz specyfiki
prowadzonej działalności;
- wprowadzenie nieprzekraczalnej linii zabudowy: od strony dróg publicznych, w
dostosowaniu do kategorii ulic i nie mniej niż wynika z przepisów odrębnych;
od strony kompleksu leśnego (strefa ekotonowa) w celu zachowania
bezpieczeństwa powszechnego w tym p.poż.;
- dostosowanie formy budynków do charakteru zabudowy zlokalizowanej w
najbliższym sąsiedztwie (zabudowa produkcyjno-usługowa planowana w
Chrzanowie w rejonie Kroczymiech);
- dopuszcza się prowadzenie dróg do obsługi terenu;
- dopuszcza się utrzymanie istniejących obszarów leśnych.
2. Tereny komunikacji, dróg i ulic układu podstawowego:
1) istniejącej drogi publicznej klasy głównej – G
Przeznaczenie podstawowe – droga publiczna klasy głównej
Przeznaczenie uzupełniające – infrastruktura techniczna, zieleń urządzona,
ścieżki piesze, rowerowe.
Zalecane zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu:
parametry techniczne zgodnie z wymogami przepisów odrębnych jak dla drogi
klasy głównej, z uwzględnieniem kategorii drogi: wojewódzkiej i jej
modernizacji.
2) projektowanej drogi publicznej klasy zbiorczej – Z 1/2
Przeznaczenie podstawowe – droga publiczna klasy zbiorczej
Przeznaczenie uzupełniające – parkingi, infrastruktura techniczna, zieleń
urządzona, ścieżki piesze, rowerowe.
parametry techniczne zgodnie z wymogami przepisów odrębnych jak dla drogi
klasy zbiorczej, z uwzględnieniem kategorii drogi i jej modernizacji.
3) istniejącej drogi publicznej klasy zbiorczej – Z 1/2
Przeznaczenie podstawowe – droga publiczna klasy zbiorczej (fragment drogi)
Przeznaczenie uzupełniające – parkingi, infrastruktura techniczna, zieleń
urządzona, ścieżki piesze, rowerowe.
25
- uzupełnienie pasa drogowego ul. Powstańców Styczniowych zlokalizowanej
w Chrzanowie,
- parametry techniczne zgodnie z wymogami przepisów odrębnych jak dla
drogi klasy zbiorczej , z uwzględnieniem kategorii drogi: powiatowej.
3. Tereny lasów – ZL
Przeznaczenie podstawowe – lasy
Przeznaczenie uzupełniające – infrastruktura techniczna dla której nie jest
wymagane uzyskanie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów leśnych na cele
nieleśne.
- zakaz zabudowy za wyjątkiem obiektów i urządzeń służących prowadzeniu
gospodarki leśnej,
- uwzględnienie statusu ochronnego lasów.
8. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU ZMIANY „STUDIUM…”
NA ŚRODOWISKO
8.1. Ustalenia wstępne
Po przeprowadzeniu analizy ustaleń projektu zmiany „Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż”, stwierdza się, że:
1. Struktura przeznaczenia terenów oraz zasady zagospodarowania i użytkowania
terenów, uzasadniają brak jakichkolwiek oddziaływań transgranicznych.
2. Teren objęty zmianą „Studium…” nie wchodzi w obręb istniejących lub
projektowanych obszarów Natura 2000. Najbliżej położonym obszarem Natura
2000 na kierunku południowym jest Dolina Dolnej Skawy obszar specjalnej
ochrony ptaków PLB120005, a na północnym Łąki w Jaworznie specjalny obszar
ochrony siedlisk PLH240042.
3. W chwili obecnej w obszarze występowania złóż kopalin – węgla kamiennego
„Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1", eksploatowane jest złoże kamieni drogowych i
budowlanych „Libiąż” metodą odkrywkową, takie działanie powoduje znaczące
przekształcenia powierzchni terenu. Ponadto ewentualna eksploatacja
występujących na tym obszarze złóż węgla kamiennego „Dąb” oraz „Wisła I i
Wisła ll-1" oraz kamieni drogowych i budowlanych „Libiąż Wielki” może
prowadzić do znaczących przekształceń terenu, a co za tym idzie do znaczącego
oddziaływania na środowisko. Wpływy prowadzonej eksploatacji złóż będą
negatywne na środowisko i komfort życia ludzi, co zostanie omówione w dalszej
części niniejszej prognozy.
4. Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono równolegle z projektem
zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Libiąż”, w związku z czym, większość uwag zgłaszanych w trakcie prac
nad obu dokumentami została w projekcie zmiany „Studium…” uwzględniona.
26
8.2. Ocena projektu zmiany „Studium…” w aspekcie przydatności
terenów dla różnych form zagospodarowania obszaru.
Głównym celem opracowania zmiany „Studium…”, poza zmianami
obejmującymi wprowadzenie udokumentowanych złóż kopalin „Dąb” oraz „Wisła-I i
Wisła II-1”, jest wyznaczenie obszaru zabudowy przemysłowo-usługowej. Wnioski
ekofizjograficzne sformułowane dla opracowywanej zmiany „Studium…” wskazują,
że w przypadku rozpoczęcia działań inwestycyjnych, w związku z wycinką dużego
kompleksu leśnego, niezbędną dla urządzenia obszaru zabudowy przemysłowousługowej, konieczne będzie przeprowadzenie zakrojonej na szeroką skalę
kompensacji przyrodniczej.
Kompensacja przyrodnicza jest szczególnie wskazana jako działanie mające na
celu naprawienie wyrządzonych szkód w przypadku, gdy w związku z realizacją
konkretnej inwestycji ochrona elementów przyrodniczych nie jest możliwa, natomiast
nie powinna być ona środkiem, który stosuje się tylko po to, by umożliwić realizację
przedsięwzięcia. Kompensacja, o której mowa powyżej, powinna być
przeprowadzona na mocy art. 75 ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dnia
27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 z dnia 26 sierpnia
2013 r.). Art. 75 ustawy Prawo Ochrony Środowiska stanowi, iż w trakcie prac
budowlanych inwestor realizujący przedsięwzięcie jest obowiązany uwzględnić
ochronę środowiska na obszarze prowadzenia prac, a w szczególności ochronę
gleby, zieleni, naturalnego ukształtowania terenu i stosunków wodnych. Przy
prowadzeniu prac budowlanych dopuszcza się wykorzystywanie i przekształcanie
elementów przyrodniczych wyłącznie w takim zakresie, w jakim jest to konieczne w
związku z realizacją konkretnej inwestycji, a zakres kompensacji przyrodniczej ustala
się przed zaistnieniem niekorzystnych zmian w środowisku.
Organ administracji w pozwoleniu na budowę, bądź też w decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, nakładając
obowiązek kompensacji przyrodniczej nie powinien ograniczyć się tylko do samego
ogólnego nałożenia obowiązku, powinien w sposób precyzyjny określić na czym ta
kompensacja ma polegać. Określenie na czym ma polegać kompensacja
przyrodnicza powinno zawierać jej zakres, miejsce, termin oraz sposób jej
wykonania.
Zaleca się, żeby omawiana kompensacja przyrodnicza roślin chronionych była
przeprowadzana na zasadzie przeniesienia gatunków, a w przypadku lasów na
zasadzie nasadzeń zastępczych do najbliższych miejsc o takich samych lub
najbardziej zbliżonych warunkach siedliskowych.
8.2.1. Ocena skutków realizacji zmiany „Studium…” wynikających z
planowanych znacznych wylesień.
W celu realizacji zamierzeń gminy, której celem jest utworzenie obszaru
zabudowy przemysłowo-usługowej w przedmiotowym obszarze, wystąpiła
konieczność opracowania zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Chrzanów” oraz opracowania
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Realizacja ustaleń
27
zawartych w projekcie zmiany „Studium…”, do której sporządzana jest niniejsza
prognoza oddziaływania na środowisko, będzie wiązała się z koniecznością
przeprowadzenia wycinki dużego kompleksu leśnego.
Rada Miejska w Libiążu zdecydowała o wprowadzeniu w północno-wschodniej
części Libiąża, na obszarze leśnym, terenu zabudowy przemysłowo-usługowej i
dokonaniu w tym zakresie zmiany „Studium…”. Zmiana ta wynika z potrzeb i
możliwości rozwoju gminy oraz braku terenów inwestycyjnych na terenie Libiąża. Ma
ona na celu stworzenie warunków inwestycyjnych umożliwiających powstanie
nowych miejsc pracy oraz stymulowanie polityki gospodarczej mającej wpływ na
rozwój małych, średnich i wielkich przedsiębiorstw. Obszar objęty zmianą
„Studium…” nie jest przypadkowy i związany jest przestrzennie z Chrzanowem.
Połączy on dwa istniejące w Chrzanowie ośrodki przemysłowe „Fablok" i
„Kroczymiech" i przylegać będzie bezpośrednio do projektowanej chrzanowskiej
strefy przemysłowo-usługowej. Strefa ta wraz z obszarem objętym zmianą
„Studium…” w Libiążu stanowić będzie obszar o łącznej powierzchni ok. 330 ha,
przeznaczony pod przemysł i usługi. Położenie obszaru objętego zmianą
„Studium…” pomiędzy drogą wojewódzką a drogą powiatową oraz w bezpośrednim
sąsiedztwie przemysłowych terenów Chrzanowa ułatwia i umożliwia jego
wyposażenie w infrastrukturę techniczną. Z uwagi na przeznaczenie, projektowany w
„Studium…” teren zlokalizowany jest w oddaleniu od istniejącej zabudowy
mieszkaniowej. Na terenie tym miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
dopuści wprowadzenie usług mogących znacząco zawsze i potencjalnie oddziaływać
na środowisko.
Lasy, którymi pokryty jest obszar objęty zmianą „Studium…” stanowią tereny
powojskowe, popoligonowe objęte ogólnopolskim projektem „rekultywacji na cele
przyrodnicze terenów zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych
zarządzanych przez PGL LP". Programem tym objęte są najsilniej zdegradowane
miejsca, w których wciąż istnieje zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi. Program
zakłada usunięcie wszelkiego źródła zagrożenia (przez m.in. rozminowanie terenu),
przygotowanie warunków dla rozwoju roślin i zwierząt (np. dzięki oczyszczeniu i
rewitalizacji gruntów). W ramach tych działań mogą ulec zniszczeniu gatunki roślin
chronionych w runie, jak np. storczyki, dzióbkowiec Zetterstedta i inne. Istotnym jest
fakt, że w związku z zamierzeniami utworzenia opisywanej strefy przemysłowousługowej, nie dojdzie do zmiany przeznaczenia gruntów przed upływem terminów
gwarantujących trwałość projektu „rekultywacji na cele przyrodnicze terenów
zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez PGL LP".
Gmina Libiąż w około 3% pokryta jest miejscowymi planami zagospodarowania
przestrzennego. Na podstawie ww. dokumentów powstały nieliczne rezerwy
gminnych terenów inwestycyjnych przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną z usługami bądź pod usługi. W „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż” z 1998 r. wyznaczono tereny, które
w planach miejscowych mogą zostać przeznaczone pod zabudowę produkcyjnousługową. Są to tereny położone w zbliżeniu do zwartej zabudowy, w oddaleniu od
terenów leśnych, w znacznym stopniu zainwestowane i związane głównie z
28
prowadzoną działalnością przedsiębiorcy górniczego lub powstałe wskutek
działalności górniczej o ograniczonych możliwościach inwestycyjnych. Rezerwy te
uszczupliły się wskutek upływu czasu, braku planów miejscowych i działań
inwestycyjnych prowadzonych na ww. terenach lub w ich sąsiedztwie w oparciu o
decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Zabudowa na terenie
Libiąża jest mocno rozproszona, stąd Gmina Libiąż nie dysponuje terenami, które
mogłaby przeznaczyć pod produkcję lub usługi, nie naruszając ochrony interesów
osób trzecich. Posiada jednak rzeczywiste potrzeby w tym zakresie i możliwość
stworzenia na obrzeżach Libiąża strefy przemysłowo-usługowej temu sprzyja.
Sprzyja również sąsiedztwo Chrzanowa i chrzanowskiej strefy przemysłowousługowej, doskonała infrastruktura, w tym dostępność do autostrady A4. Zasadna
jest zatem zmiana „Studium…” w tym zakresie.
Powyższe działania zmierzające do utworzenia obszaru zabudowy
przemysłowo-usługowej, wydają się być uzasadnione, jednakże doprowadzą do
nieodwracalnych zmian w środowisku w opracowywanym obszarze, a także w jego
sąsiedztwie, a skutki niniejszych działań, są niemożliwe do oszacowania.
Mając na uwadze powyższe, w celu minimalizowania skutków działań
inwestycyjnych, konieczne jest przeprowadzenie dolesień na terenie gminy
kompensujących wycinkę kompleksu leśnego, a także przeprowadzenie opisanej
wcześniej kompensacji przyrodniczej roślin chronionych na obszary o takich samych,
bądź zbliżonych warunkach siedliskowych.
Realizacja zamierzeń związanych z wyznaczeniem obszaru zabudowy
przemysłowo-usługowej, która będzie wiązała się z wycinką fragmentu kompleksu
leśnego, pomimo niekorzystnego oddziaływania na środowisko, w aspekcie
długofalowym może być szansą na przebudowę drzewostanu (na terenach
wyznaczonych w obowiązującym „Studium…” pod dolesienia, o których mowa w
Rozdziale IV „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”, w punkcie 1.4.3), na
zasadach uwzględniających: zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej oraz
zachodzące zmiany klimatyczne, o których mowa w dokumencie pt. „Strategiczny
plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z
perspektywą do roku 2030”. Powyższy dokument, został opublikowany w
październiku 2013 r. przez Ministerstwo Środowiska na podstawie analiz
wykonanych przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy.
Ponadto należy zaznaczyć, że powyższe działania na podstawie §3 ust. 1
pkt 86 i 87 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, zalicza się do
przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, a co za
tym idzie, będą wymagały przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
29
8.3. Ocena projektu zmiany „Studium…” w aspekcie funkcjonowania
struktury przyrodniczej w powiązaniu z otoczeniem.
W ramach zmiany „Studium…”, dotyczącej wprowadzenia złóż kopalin – węgla
kamiennego „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1" na obszarze północnej części gminy i
wyznaczenia
obszaru
zabudowy
przemysłowo-usługowej,
w
aspekcie
funkcjonowania struktury przyrodniczej, podtrzymano wszystkie zapisy dotyczące
środowiska przyrodniczego zawarte w obowiązującym tekście jednolitym
„Studium…”, dodatkowo zawierając zapis w rozdziale IV „Kierunki zagospodarowania
przestrzennego”, w ust. 1.5.1. w brzmieniu:
„Dla północno-wschodniej części Libiąża pozostającej w zasięgu regionu wodnego
Górnej Wisły warunki korzystania z wód regionu wodnego oraz warunki korzystania z
wód zlewni, ustalone zostały w Rozporządzeniu Nr 4/2014 Dyrektora Regionalnego
Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie
warunków korzystania z regionu wodnego Górnej Wisły.”
Istotne dla funkcjonowania struktury przyrodniczej w powiązaniu z otoczeniem, mogą
być również zasady wprowadzone w rozdziale IV „Kierunki zagospodarowania
przestrzennego”, w:
• ust. 2.6. pkt 1 w brzmieniu:
„Zalecane standardy kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu:
[…]
- wskaźnik terenu biologicznie czynnego na poziomie min. 15%;
[…]
- dopuszcza się utrzymanie istniejących obszarów leśnych”
oraz dla niewielkiego obszaru zmiany „Studium…” zapisy w rozdziale IV „Kierunki
zagospodarowania przestrzennego”, w:
• ust. 2.6. pkt 3 w brzmieniu:
„Tereny lasów – ZL
Przeznaczenie podstawowe – lasy
[…]
- zakaz zabudowy za wyjątkiem obiektów i urządzeń służących prowadzeniu
gospodarki leśnej,
- uwzględnienie statusu ochronnego lasów”.
Właściwe zagospodarowanie przestrzeni, w oparciu o powyższe zapisy, może być
skutecznie wykorzystane w celu funkcjonowania struktury przyrodniczej. Charakter
funkcjonowania będzie ograniczony, lecz „drożny”, co może zapewnić należyte
powiązanie obszaru opracowania z otoczeniem.
30
8.4. Wpływ zmian w zagospodarowaniu przestrzennym na elementy
środowiska
Poniżej omówiono szczegółowo wpływ realizacji projektu zmiany „Studium…”
na poszczególne komponenty środowiska w stopniu adekwatnym do szczegółowości
przyjętych rozwiązań planistycznych.
8.4.1. Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na powierzchnię
ziemi oraz kopaliny
wyznaczenia obszaru zabudowy przemysłowo-usługowej, w aspekcie wpływu
oddziaływania ustaleń na powierzchnię oraz kopaliny, podtrzymano wszystkie zapisy
zawarte w obowiązującym tekście jednolitym „Studium…”, dodając informacje
dotyczące udokumentowanych złóż węgla kamiennego „Wisła I i Wisła ll-1" oraz
„Dąb” w rozdziale IV „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”, w ust. 1.5.2.
„Zasoby surowcowe”, w których mowa m.in. o zagrożeniach, które może
spowodować eksploatacja ww. złóż:
„[…]
Eksploatacja węgla (pokładu 118 w złożu „Wisła I i Wisła II-1” oraz pokładu 119/2 w
złożu „Janina” i „Wisła I i Wisła II-1”) systemem ścianowym na zawał wywoływać
będzie w przyszłości prognozowane przekształcenia: szkody górnicze od I do III oraz
obniżenia powierzchni ziemi do około - 2,5 m […]”
oraz
„[…]
Eksploatacja węgla według prognoz zawartych w „Projekcie Zagospodarowania
Złoża Dąb” w latach 2013 - 2063 pokładów 116/2, 117 i 118 systemem ścianowym
na zawał wywoływać będzie w przyszłości prognozowane przekształcenia: szkody
górnicze od I do V oraz obniżenia powierzchni ziemi od - 0,5 m do około - 5,0 m […]”.
Dodano także zapisy dotyczące zapewnienia zrównoważonego rozwoju oraz
minimalizowania ewentualnych niekorzystnych wpływów eksploatacji na środowisko i
obiekty budowlane w rozdziale IV „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”, w
ust. 1.5.4. wskazując tereny, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar
ochronny, a są to:
„[…]
1) OF1 – obszar Potoku Chechło,
2) OF2 – obszar planowanej zabudowy przemysłowo-usługowej położony pomiędzy
ul. Chrzanowską w Libiążu, a ul. Powstańców Styczniowych w Chrzanowie w
bezpośrednim sąsiedztwie granicy administracyjnej gminy Chrzanów,
3) OF3 – obszar i obiekty oczyszczalni ścieków „A”,
4) OF4 – obszar zwartej zabudowy Pniaki”.
31
Z powyższego wynika, że największy wpływ na powierzchnię ziemi, w ramach
opracowywanego zakresu zmiany „Studium…”, będzie miała planowana wgłębna
eksploatacja węgla kamiennego ze złóż „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła II-1”, powodująca
odkształcenia powierzchni terenu mogące mieć istotny wpływ na środowisko i obiekty
budowlane. Ponadto istotną dla wpływu realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na
powierzchnię ziemi, jest informacja zawarta w rozdziale IV „Kierunki
zagospodarowania przestrzennego”, w ust. 1.7. brzmiąca następująco:
„[…]
1) Na obszarze objętym zmianą nr 1 Studium nie występują obszary narażone na
niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych;
2) Na wyznaczonym obszarze zabudowy przemysłowo-usługowej objętym zmianą
nr 2 Studium nie występują obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i
osuwania się mas ziemnych”.
Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na powierzchnię ziemi, w zakresie
wprowadzenia złóż kopalin – węgla kamiennego „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1",
będzie miał charakter: bezpośredni, stały, nieodwracalny, o zasięgu ponadlokalnym i
wpływie negatywnym znaczącym.
8.4.2. Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na wody
powierzchniowe i podziemne
oddziaływania ustaleń na wody powierzchniowe i podziemne, podtrzymano wszystkie
zapisy zawarte w obowiązującym tekście jednolitym „Studium…”, dodając
następujący istotny zapis w rozdziale IV „Kierunki zagospodarowania
przestrzennego”:
„1.6.1. Osiągnięcie zrównoważonego rozwoju wymaga:
[…]
- realizacji polityki ekologicznej przez podmioty gospodarcze zlokalizowane w
gminie i w jej bezpośrednim otoczeniu. W szczególności dotyczy to ograniczenia
zagrożeń wywołanych eksploatacją węgla przez KWK "Janina" wyrażające się:
[…]
• prowadzeniem eksploatacji węgla kamiennego ukierunkowanej na
przeciwdziałanie powstawaniu zagrożeń dla grawitacyjnego spływu wód
potoku Chechło i doliny potoku”.
Istotną informacją zawartą w tekście zmiany „Studium…”, w zakresie ochrony Potoku
Chechło przed skutkami działalności górniczej, jest zapis w rozdziale IV „Kierunki
zagospodarowania przestrzennego”, w ust. 1.5.2. „Zasoby surowcowe”, w brzmieniu:
„Dla potoku Chechło istnieje filar ochronny ustanowiony decyzją Ministra Środowiska
DGe/MM/489-2611/2005 oraz koncesją nr 4/2012 z dnia 03.08.2012r dla złoża
32
„Wisła I i Wisła II-1” w części północnej. W obrębie filara dopuszcza się możliwość
prowadzenia skoordynowanej eksploatacji górniczej”.
Ponadto w rozdziale IV „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”, w ust. 1.5.1.
dodano zapis dotyczący warunków korzystania z wód regionu wodnego oraz warunki
korzystania z wód zlewni Górnej Wisły, w brzmieniu:
„Dla północno-wschodniej części Libiąża pozostającej w zasięgu regionu wodnego
Górnej Wisły warunki korzystania z wód regionu wodnego oraz warunki korzystania z
wód zlewni, ustalone zostały w Rozporządzeniu Nr 4/2014 Dyrektora Regionalnego
Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie
warunków korzystania z regionu wodnego Górnej Wisły”.
Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na wody powierzchniowe i podziemne
będzie miał charakter: pośredni, pozytywny oraz długoterminowy.
8.4.3. Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na warunki
aerosanitarne i klimat akustyczny
wyznaczenia obszaru zabudowy przemysłowo-usługowej, w aspekcie warunków
aerosanitarnych i klimatu akustycznego, podtrzymano wszystkie zapisy zawarte w
obowiązującym tekście jednolitym „Studium…”
8.4.4. Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na zasoby
przyrody i krajobraz kulturowy
oddziaływania na zasoby przyrody, podtrzymano wszystkie zapisy zawarte w
obowiązującym tekście jednolitym „Studium…”.
Głównym negatywnym wpływem realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na
zasoby przyrody, będzie konieczność przeprowadzenia wycinki kompleksu leśnego,
na terenie planowanej „libiąskiej strefy przemysłowo – usługowej”.
Las przeznaczony do ewentualnej wycinki, stanowi siedlisko boru mieszanego
świeżego, a większość występującego tu drzewostanu to sosna w zróżnicowanym
wieku, z udziałem buka. Dodatkowo obszar opracowania bogaty jest w gatunki roślin
objętych ochroną częściową, a są to: storczyki (kruszczyk szerokolistny, kruszczyk
rdzawoczerwony), dzióbkowiec Zetterstedta oraz tujowiec tamaryszkowaty.
Z uwagi na powyższe, ewentualne działania inwestycyjne będą wymagały
zastosowania kompensacji przyrodniczej, o której mowa w art. 75 ustawy Prawo
Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz.
1232 z dnia 26 sierpnia 2013 r.), wg zasad określonych w przepisach ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
33
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 z późn. zm.).
Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na zasoby przyrody będzie miał
charakter: bezpośredni, negatywny, długoterminowy.
oddziaływania na krajobraz kulturowy, podtrzymano wszystkie zapisy zawarte w
obowiązującym tekście jednolitym „Studium…”, dodając informacje zawarte w
rozdziale V „Uwarunkowania kulturowe rozwoju gminy” ust. 6 w brzmieniu:
„1) Na obszarze objętym zmianą nr 1 Studium nie występują elementy dziedzictwa
kulturowego, zabytki oraz dobra kultury współczesnej;
2) Na obszarze zabudowy przemysłowo-usługowej objętym zmianą nr 2 Studium nie
występują elementy dziedzictwa kulturowego, zabytki oraz dobra kultury
współczesnej”.
Wpływ realizacji ustaleń zmiany „Studium…” na krajobraz kulturowy będzie miał
charakter: bezpośredni, pozytywny oraz ciągły.
8.5. Szczególne zagrożenia środowiska
wyznaczenia obszaru zabudowy przemysłowo-usługowej, zagrożenia dla
środowiska, w rozumieniu jakości i komfortu życia mieszkańców, są związane
głównie z oddziaływaniem skutków eksploatacji złóż węgla kamiennego „Dąb” oraz
„Wisła I i Wisła ll-1".
Dla minimalizowania istotnych skutków eksploatacji złóż, zawarto w rozdziale IV
„Kierunki zagospodarowania przestrzennego”, następujące zapisy:
„1.6.1. Osiągnięcie zrównoważonego rozwoju wymaga:
[…]
- realizacji polityki ekologicznej przez podmioty gospodarcze zlokalizowane w
gminie i w jej bezpośrednim otoczeniu. W szczególności dotyczy to ograniczenia
zagrożeń wywołanych eksploatacją węgla przez KWK "Janina" wyrażające się:
[…]
• prowadzeniem eksploatacji węgla kamiennego ukierunkowanej na
przeciwdziałanie powstawaniu zagrożeń dla grawitacyjnego spływu wód
potoku Chechło i doliny potoku;
• prowadzeniem eksploatacji węgla kamiennego w sposób nie stwarzający
zagrożenia bezpieczeństwa powszechnego lub wystąpienia awarii lub
ograniczeń funkcjonowania infrastruktury technicznej, w tym o strategicznym
znaczeniu dla funkcjonowania miasta: linii kolejowej nr 093 Trzebinia –
Zebrzydowice, drogi wojewódzkiej nr 933, oczyszczalni ścieków „A” wraz z
34
towarzyszącą infrastrukturą, infrastruktury elektroenergetycznej wysokich
napięć oraz obszaru planowanej zabudowy przemysłowo-usługowej
położonego pomiędzy ul. Chrzanowską w Libiążu, a ul. Powstańców
Styczniowych w Chrzanowie w bezpośrednim sąsiedztwie granicy
administracyjnej gminy Chrzanów”.
Dodano także zapisy dotyczące zapewnienia zrównoważonego rozwoju oraz
minimalizowania ewentualnych niekorzystnych wpływów eksploatacji na środowisko i
obiekty budowlane wskazując tereny, dla których wyznacza się w złożach kopalin
filary ochronne – zapisy cytowane już w ust. 8.4.1. Wpływ realizacji ustaleń zmiany
„Studium…” na powierzchnię ziemi oraz kopaliny.
8.6. Metody analizy skutków realizacji projektu zmiany „Studium…”
Aby ustalenia zmiany „Studium…” mogły zostać zrealizowane, powinny zostać
wprowadzone do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Dlatego
też, analiza skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu jest
szczególnie ważna na etapie sporządzania planów miejscowych.
Na mocy obowiązującej ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 647 z późn.
zm.), plan miejscowy uchwalony zostaje przez radę gminy, po uprzednim
stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium (art. 20 ust. 1). W ramach procedury
sporządzania planu spójność obydwu dokumentów czy też brak naruszenia ustaleń,
powinny być badane na etapie:
- opracowania projektów planów i rozpatrywania wniosków do projektów,
- rozpatrywania uwag wniesionych do projektów planów wyłożonych do
publicznego wglądu oraz uwag do prognoz oddziaływania na środowisko
sporządzonych do planów.
W zakresie prowadzonej eksploatacji proponuje się wykorzystanie danych z
monitoringu prowadzonego przez przedsiębiorcę górniczego, w szczególności wyniki
systematycznych kontrolnych pomiarów geodezyjnych, sprawdzających zgodność
prowadzenia robót górniczych z udzieloną koncesją. Kontrolowany jest przede
wszystkim postęp robót górniczych w stosunku do granic obszaru górniczego i
podstawowe parametry wyrobiska. Szczegółowy pomiar prowadzonych robót
górniczych wykonywany jest corocznie ze stanem robót na koniec roku.
Dla oceny jakości środowiska proponuje się wykorzystanie wyników zarówno
zakładowych systemów monitoringu jak i Państwowego Monitoringu Środowiska
(realizowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie oraz
Katowicach) w zakresie stanu jakości poszczególnych komponentów środowiska
oraz występujących tendencji i dynamiki zmian. Gromadzone informacje w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska służą wspomaganiu działań na rzecz ochrony
środowiska poprzez systematyczne informowanie organów administracji i
społeczeństwa o:
35
- jakości elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości środowiska
określonych przepisami oraz obszarach występowania przekroczeń tych
standardów,
- występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych
zmian, w tym powiązaniach przyczynowo skutkowych występujących pomiędzy
emisjami i stanem elementów przyrodniczych.
Częstotliwość przeprowadzania monitoringu winna wynosić nie rzadziej niż raz na 4
lata.
9. STRESZCZENIE PROGNOZY
Sporządzona prognoza oddziaływania projektu zmiany „Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż” jest elementem
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymaganej ustawą z dnia 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 z późn. zm.).
Przedmiotem niniejszego opracowania jest identyfikacja i analiza
prognozowanych oddziaływań na środowisko ustaleń zmiany „Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż”, dotyczącej
wprowadzenia złóż kopalin – węgla kamiennego „Dąb” oraz „Wisła I i Wisła ll-1" na
obszarze północnej części gminy i wyznaczenia obszaru zabudowy przemysłowousługowej, dla którego gmina zamierza sporządzić plan miejscowy.
grudnia 1998 r., a obecnie obowiązujący dokument był już zmieniany Uchwałą
Nr XIX/129/2012 Rady Miejskiej w Libiążu w sprawie zmiany „Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Libiąż” w granicach terenu
5728/1, 5728/2, 1381 obręb Libiąż Mały. Niniejsza prognoza oddziaływania na
środowisko sporządzana jest do kolejnej zmiany „Studium…”, której przedmiotem
jest w szczególności wprowadzenie udokumentowanych złóż kopalin, niezbędne
aktualizacje wynikające z przepisów oraz wyznaczenie obszaru zabudowy
przemysłowo-usługowej, dla którego gmina zamierza sporządzić plan miejscowy.
Najistotniejszy wpływ na obszar opracowania będzie miało, m.in.:
- podjęcie eksploatacji węgla kamiennego ze złoża Dąb oraz kontynuacja
eksploatacji węgla kamiennego ze złoża „Wisła I i Wisła II-1”. Eksploatacja ta
może skutkować m.in. obniżeniami terenu (do 5,0 m) i deformacjami terenu (do V
kategorii szkód górniczych), a co za tym idzie uszkodzeniami obiektów
budowlanych i infrastruktury technicznej, powstawaniem zastoisk i zalewisk
wodnych na terenach leśnych, a także zagrożeniem dla poziomu zalegania wód
podziemnych;
- utworzenie strefy zabudowy przemysłowo-usługowej (uzasadnione aspektem
ekonomicznym i społecznym) położonej na terenach leśnych w północno36
wschodniej części gminy Libiąż, na styku z tworzoną chrzanowską strefą
aktywności gospodarczej (Chrzanowsko-Libiąska Strefa Przemysłowo-Usługowa),
a co za tym idzie wycinka kompleksu leśnego, w zasięgu którego, występują
gatunki chronione roślin. Będzie się to wiązało z koniecznością przeprowadzenia
kompensacji przyrodniczej, czyli działań prowadzących do przywrócenia
równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w
środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowania walorów
krajobrazowych. Zaleca się, żeby omawiana kompensacja przyrodnicza roślin
chronionych była przeprowadzana na zasadzie przeniesienia gatunków, a w
przypadku lasów na zasadzie nasadzeń zastępczych do najbliższych miejsc o
takich samych lub najbardziej zbliżonych warunkach siedliskowych.
37

zobacz tutaj - Gmina Libiąż

Transkrypt

Podobne dokumenty

ZAŚWIADCZENIE Zaświadcza się, że Pan/i

Wyciąg ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

TEKST SYNTEZA

Willa Pod Lasem Wisła - Polska Zobacz Więcej

STANOWISKO RADY MIASTA BIAŁYSTOK z dnia

Komunikat z posiedzenia Rady Miejskiej w Żywcu