NOWOCZESNA HODOWLA RYB AKWARIOWYCH
Transkrypt
NOWOCZESNA HODOWLA RYB AKWARIOWYCH
W³odzimierz Popek, Wojciech Górecki, Grzegorz Zygmunt NOWOCZESNA HODOWLA RYB AKWARIOWYCH WYDAWNICTWO IRS Olsztyn 2010 Spis treœci Wstêp ..........................................................................7 Rzodzia³ 1 Wojciech Górecki, Grzegorz Zygmunt Historia i rozwój hodowli ryb na œwiecie i w Polsce ...9 Rozdzia³ 2 Wojciech Górecki Zarys podstaw prawnych ..........................................15 Rejestracja i bie¿¹ca dzia³alnoœæ hodowli.........................15 Import, eksport i obrót ¿ywymi rybami .............................16 Stacje kwarantanny.....................................................16 Obrót zwierzêtami i ich skup.......................................16 Wymogi dotycz¹ce przywozu ryb tropikalnych...........16 Przepisy w zakresie chowu i hodowli ryb tropikalnych ....17 Prawo wodne .............................................................17 Wskazówki prawne w zakresie budowy obiektów hodowlanych ..................................................................17 Bezpieczeñstwo i higiena pracy .................................18 Prawo paszowe...........................................................20 Prawo o preparatach...................................................20 Prawo w zakresie obrotu detalicznego weterynaryjnymi produktami leczniczymi ..............................................21 Wykaz omawianych aktów prawnych ...............................21 Literatura...........................................................................23 Rozdzia³ 3 Wojciech Górecki, Grzegorz Zygmunt Ekosystemy ¿ycia ryb akwariowych z uwzglêdnieniem zasad ich klasyfikacji.................................................25 Ameryka Po³udniowa, Œrodkowa i Pó³nocna....................28 Afryka i Madagaskar .........................................................30 Europa...............................................................................32 Azja ...................................................................................32 Australia, Nowa Zelandia, Papua i Nowa Gwinea ............34 Systematyka zwierz¹t wodnych opisywanych w ksi¹¿ce .34 Literatura...........................................................................39 Rozdzia³ 4 W³odzimierz Popek, Grzegorz Zygmunt Podstawy anatomii i fizjologii ryb akwariowych........61 Podzia³ cia³a ryby..............................................................61 G³owa................................................................................61 Otwór gêbowy...................................................................61 Nozdrza.............................................................................64 Oczy..................................................................................65 Pokrywy skrzelowe ...........................................................68 Tu³ów ................................................................................68 Ogon .................................................................................70 P³etwy ...............................................................................70 Kszta³ty cia³a ryb...............................................................81 Budowa anatomiczna .......................................................87 Uk³ad kostny ...............................................................87 Miêœnie........................................................................89 Uk³ad pokarmowy .......................................................93 Uk³ad oddechowy .......................................................97 Uk³ad krwionoœny......................................................102 Uk³ad ch³onny ...........................................................105 Uk³ad wydalniczy ......................................................105 Uk³ad nerwowy .........................................................106 Uk³ad rozrodczy ........................................................110 Literatura.........................................................................112 Rozdzia³ 5 W³odzimierz Popek, Wojciech Górecki, Grzegorz Zygmunt Elementy embriologii i rozród ryb akwariowych.....113 Strategie rozrodcze.........................................................115 Wêdrówki tar³owe ryb .....................................................123 Dymorfizm p³ciowy..........................................................123 Obojnactwo i dzieworództwo ................................................127 Rozród kontrolowany ......................................................129 Praktyczne aspekty hormonalnego rozrodu ryb akwariowych ...................................................................135 Przygotowanie ryb do tar³a i przy¿yciowe okreœlanie stopnia dojrza³oœci samic................................................136 Przygotowanie ryb do podania hormonów .....................136 Iniekcje hormonów..........................................................137 Sztuczne tar³o .................................................................137 Wp³yw warunków œrodowiskowych ................................138 Rozwój zarodkowy (embriogeneza) ................................140 Literatura.........................................................................143 Rozdzia³ 6 Wojciech Górecki ¯ywienie ryb akwariowych......................................145 Fizjologiczne podstawy ¿ywienia ryb – wiek i stan fizjologiczny.....................................................................145 Rola czynników œrodowiskowych w ¿ywieniu ryb...........146 Rola temperatury ......................................................146 Rola tlenu..................................................................147 Rola pH i twardoœci wody .........................................148 Rola zanieczyszczeñ.................................................149 Rola sk³adników od¿ywczych .........................................149 5 I. Bia³ka ....................................................................149 II. T³uszcze ...............................................................152 III. Wêglowodany i w³ókno .......................................154 IV. Witaminy .............................................................157 V. Inne substancje chemiczne o du¿ym znaczeniu ¿ywieniowym.........................................................162 Charakterystyka sk³adników stosowanych w ¿ywieniu ryb akwariowych .............................................................162 1. Charakterystyka sk³adników wysokobia³kowych..162 Serce i w¹troba .................................................162 Jaja kurze i ikra ryb.............................................163 Ryby ..................................................................163 Skorupiaki i owady ............................................163 Sk¹poszczety ...................................................166 Miêczaki.............................................................167 Roœliny motylkowe, produkty sojowe, glony, sinice oraz grzyby..............................................167 2. Charakterystyka sk³adników energetycznych.......168 Kukurydza i skrobia kukurydziana......................168 Olej ....................................................................169 Owoce ...............................................................170 3. Charakterystyka sk³adników mineralno-witaminowych ......................................................170 Premiksy mineralno-witaminowe.......................170 P³ynne preparaty mineralne i witaminowe dla ryb ...............................................................170 Substancje bilansuj¹ce wapñ i fosfor ................171 Naturalne dodatki mineralne .............................171 4. Charakterystyka wype³niaczy, noœników i substancji wi¹¿¹cych ..........................................171 Zbo¿a i produkty zbo¿owe .................................171 Glinokrzemiany ................................................172 ¯elatyna ............................................................172 5. Charakterystyka przeciwutleniaczy i konserwantów ....172 Przeciwutleniacze..............................................172 Konserwanty......................................................173 6. Charakterystyka dodatków paszowych ................173 Normowanie dawek pokarmowych ................................176 Smakowitoœæ karm i bezpieczeñstwo stosowania..........179 Technika ¿ywienia, typy karm i choroby wywo³ane nieprawid³owym ¿ywieniem ............................................179 Wp³yw od¿ywiania na zdolnoœci rozrodcze ryb ..............182 Szczegó³owe zalecenia w ¿ywieniu wybranych grup ryb ..........................................................................183 Piêkniczkowate (Poeciliidae).....................................183 Karpiowate (Cyprinidae) i k¹saczowate (Characidae)..............................................................185 Guramiowate (Osphronemidae)................................187 Zbrojnikowate (Loricariidae) i pielêgnice (Cichlidae) roœlino¿erne ............................................188 6 Pielêgnice (Cichlidae) miêso¿erne i wszystko¿erne 191 Karpieñcowate (Cyprinodontidae) ............................193 Literatura.........................................................................197 Rozdzia³ 7 Wojciech Górecki, Grzegorz Zygmunt Technika hodowli i transport ryb ............................199 Ró¿nice i cechy wspólne hodowli ryb konsumpcyjnych i ozdobnych, egzotycznych pod k¹tem uwarunkowañ klimatu œrodkowoeuropejskiego.........................................199 Op³acalnoœæ hodowli ......................................................199 Usytuowanie i urz¹dzanie hodowli .................................200 Systemy filtracji i dobór filtrów ........................................203 Systemy wymiany wody .................................................206 Postêpowanie na wypadek awarii ..................................207 Przygotowanie tarlisk dla ró¿nych typów ryb..................207 Przygotowanie basenów i akwariów podchowowych .........................................................209 Dobór, opieka i wychów tarlaków oraz pozyskiwanie narybku ...........................................................................210 Dodatkowe zabiegi stosowane w hodowli ryb ................210 Sortowanie ...............................................................210 Wychów ryb w wodzie s³onej lub s³onawej (bachicznej)................................................211 Inwersja p³ci ..............................................................211 U¿ywany sprzêt.........................................................211 Transport zwierz¹t .........................................................212 Worki, pojemniki i zbiorniki .......................................213 Woda do transportu ..................................................213 Pakowanie ryb ..........................................................213 Przeciwdzia³anie stresowi w czasie i po transporcie ........................................................214 Przygotowanie zbiorników kwarantannowych ..........214 Dezynfekcja i kwarantanna ryb ................................215 Transport ikry ............................................................215 Literatura.........................................................................218 Rozdzia³ 8 Grzegorz Zygmunt Podstawy genetyki ..................................................219 Techniki hodowlane ........................................................230 Literatura.........................................................................234 Rozdzia³ 9 Grzegorz Zygmunt Profilaktyka zdrowotna ...........................................235 Literatura.........................................................................240 Indeks......................................................................241