historia klasa 6 a/b

Wymagania edukacyjne niezbędne dla uzyskania poszczególnych rocznych ocen klasyfikacyjnych z historii i
społeczeństwa dla klasy 6
według programu „Wczoraj i dziś” autorstwa dr. Tomasza Maćkowskiego
(dostosowane do podręcznika o tym samym tytule, którego autorem jest dr Grzegorz Wojciechowski)
Opracowanie: Dariusz Judek
Poziomy wymagań
Badana czynność uczniów
K P R D W
V. II wojna światowa
- podaje daty wybuchu II wojny światowej oraz ataku ZSRR na Polskę
+
- wymienia ważne wydarzenia, które rozegrały się podczas kampanii
wrześniowej: obronę półwyspu Westerplatte, obronę Poczty Polskiej w Gdańsku,
+
bitwę nad Bzurą
- wyjaśnia znaczenie terminów: kampania wrześniowa, wojna totalna,
+
internowanie, Korpus Ochrony Pogranicza
- wie, kim byli: Władysław Raczkiewicz, gen. Władysław Sikorski, gen.
+
Franciszek Kleeberg, mjr Henryk Dobrzański „Hubal”, Stefan Starzyński
- tłumaczy, w jaki sposób współcześnie upamiętnia się bohaterstwo polskich
+
żołnierzy walczących w kampanii wrześniowej
- podaje daty ataku III Rzeszy na ZSRR oraz agresji Japonii na Stany
+
Zjednoczone
Wiadomości - wyjaśnia znaczenie terminów: inwazja, państwa osi, alianci, koalicja
+
antyhitlerowska, Pearl Harbor
- wymienia najważniejsze działania wojenne prowadzone w Europie w latach
+
1940–1942
- opowiada o działaniach wojennych prowadzonych na Dalekim Wschodzie
+
- tłumaczy, jakie znaczenie dla współczesnych Amerykanów ma Pearl Harbor
+
- podaje miejsca i daty najważniejszych bitew II wojny światowej, w których
+
brały udział polskie formacje wojskowe
- wyjaśnia, kim byli: gen. Stanisław Sosabowski, gen. Władysław Anders, gen.
+
Stanisław Maczek, gen. Zygmunt Berling
- podaje dokładną datę zakończenia II wojny światowej w Europie
+
- wie, co wydarzyło się w 1945 roku w Hiroszimie i Nagasaki
+
- określa, kiedy zakończyła się II wojna światowa na Dalekim Wschodzie
+
- wyjaśnia znaczenie terminów: Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa,
powstanie warszawskie, sabotaż, mały sabotaż
- rozwija skrót AK
- opisuje sytuację Polaków na terenach okupowanych przez III Rzeszę i ZSRR
z użyciem terminów: okupacja, łapanka, getto, robotnicy przymusowi
- tłumaczy, czym była zbrodnia wołyńska
- podaje datę wybuchu powstania warszawskiego
- wyjaśnia, co wydarzyło się w Katyniu
- rozumie, dlaczego powstało Muzeum Powstania Warszawskiego
- opisuje warunki panujące w gettach w czasie II wojny światowej
- wyjaśnia znaczenie terminów: Holokaust, obóz zagłady, Auschwitz-Birkenau
- podaje datę wybuchu powstania w getcie warszawskim
- wie, kim był Janusz Korczak
- wyjaśnia, na czym polegała działalność „Żegoty”
- omawia zasługi Ireny Sendlerowej
- tłumaczy, w jaki sposób upamiętnia się osoby, które pomagały Żydom w czasie
II wojny światowej
- umieszcza na osi czasu daty: 1 września 1939 roku, 17 września 1939 roku
- wskazuje na mapie państwa, które dokonały agresji na Polskę we wrześniu 1939
roku
- zaznacza na mapie linię podziału ziem polskich między Niemcy a ZSRR
- wymienia przyczyny i skutki klęski Polski w kampanii wrześniowej
w 1939 roku
- opowiada o przebiegu kampanii wrześniowej
- opisuje na podstawie tekstu źródłowego przygotowania Polaków do obrony
Umiejętności Grodna przed atakiem Armii Czerwonej
- ocenia postawę polskich żołnierzy i cywilów w pierwszych tygodniach wojny
- zdobywa informacje o losach swoich przodków w 1939 roku
- tworzy mapę myśli dotyczącą kampanii wrześniowej
- wskazuje na mapie państwa, które padły ofiarą niemieckiej agresji po 1939 roku,
oraz kraje będące sojusznikami III Rzeszy
- ocenia, jakie znaczenie dla przebiegu II wojny światowej miało przyłączenie się
Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego do walki po stronie aliantów
- zaznacza na osi czasu daty: ataku III Rzeszy na ZSRR, bitwy pod Kurskiem,
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
inwazji na Normandię, kapitulacji Niemiec i Japonii
- wskazuje na mapie państwa zajęte przez Armię Czerwoną w latach 1944–1945
- omawia udział Polaków w walkach na frontach II wojny światowej
- opowiada, w jaki sposób współcześnie upamiętnia się polskich żołnierzy, którzy
walczyli podczas II wojny światowej
- gromadzi informacje dotyczące 2. Korpusu Polskiego
- ocenia, czy decyzja Amerykanów o użyciu broni atomowej była słuszna
- przedstawia historię niedźwiedzia Wojtka
- zaznacza na osi czasu datę wybuchu powstania warszawskiego
- tłumaczy, w jaki sposób społeczeństwo polskie walczyło z okupantami
- przedstawia przyczyny i skutki wybuchu powstania warszawskiego
- wskazuje na mapie największe getta, hitlerowskie obozy koncentracyjne
oraz miejsca na Wschodzie, w których zamordowano polskich oficerów
- charakteryzuje metody walki, które stosowali Polacy w trakcie powstania
warszawskiego
- gromadzi informacje o sytuacji w swojej miejscowości w czasie II wojny
światowej
- opowiada na podstawie tekstu źródłowego, w jaki sposób ratowano żydowskie
dzieci żyjące w gettach
- wyjaśnia, w jaki sposób Polacy pomagali Żydom w czasie okupacji
- ocenia postawy, jakie przyjmowali Polacy wobec losu Żydów w trakcie II wojny
światowej
- przedstawia sylwetkę Ireny Sendlerowej
VI. Polska Rzeczpospolita Ludowa
- podaje daty utworzenia NATO i Układu Warszawskiego
- wyjaśnia znaczenie terminów: Układ Warszawski, Organizacja Paktu
Północnoatlantyckiego (NATO), mur berliński, wyścig zbrojeń
- tłumaczy, czym była zimna wojna
- wymienia współczesne cele NATO
Wiadomości
- omawia rolę, którą odgrywa Polska w Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego
- wie, co oznacza skrót PRL
- przedstawia okoliczności objęcia władzy w Polsce przez komunistów
- opowiada, w jaki sposób polskie społeczeństwo uczestniczyło w powojennej
odbudowie kraju
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
K
P
R
D
W
+
+
+
+
+
+
+
+
- rozwija skróty: PZPR, UB, MO
- tłumaczy, jakie były skutki przesiedleń ludności w Polsce po zakończeniu
II wojny światowej
- podaje datę uchwalenia konstytucji PRL
- wskazuje wady i zalety życia w Polsce czasów komunistycznych
- wyjaśnia, dlaczego rządy panujące w PRL określa się jako dyktaturę partii
komunistycznej
- wymienia charakterystyczne cechy gospodarki PRL
- wyjaśnia znaczenie terminu cenzura
- tłumaczy, dlaczego w historii Polski lata 1944–1956 są określane jako „czasy
stalinowskie”
- rozumie termin opozycja demokratyczna
- omawia rolę, jaką odegrał Kościół katolicki w okresie PRL
- podaje datę wyboru Karola Wojtyły na papieża
- wyjaśnia, dlaczego bojowników podziemia niepodległościowego określa się
jako Żołnierzy Wyklętych
- podaje daty najważniejszych protestów Polaków przeciw władzy
komunistycznej w latach 1956, 1970, 1976 i 1980
- wymienia zasługi kardynała Stefana Wyszyńskiego
- przedstawia formy oporu Polaków przeciwko komunistycznej władzy
- prezentuje zasługi Lecha Wałęsy i księdza Jerzego Popiełuszki dla odzyskania
przez Polskę suwerenności
- podaje datę podpisania porozumień sierpniowych w Gdańsku
- wyjaśnia znaczenie terminów: strajk, stan wojenny
- rozwija skrót SB
- opisuje warunki życia Polaków w czasie stanu wojennego
- omawia działania opozycji demokratycznej z użyciem określenia walka bez
przemocy
- wymienia postacie i organizacje, które działają współcześnie w obronie praw
człowieka
- wskazuje na mapie państwa europejskie, które w okresie zimnej wojny należały
do NATO oraz do Układu Warszawskiego
Umiejętności
- wyjaśnia na podstawie tekstu źródłowego, czym była żelazna kurtyna
- zaznacza na osi czasu daty: utworzenia NATO, powstania Układu
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Warszawskiego oraz budowy muru berlińskiego
- tłumaczy, na czym polegała rywalizacja ZSRR i Stanów Zjednoczonych
w okresie zimnej wojny
- porównuje mapę współczesnej Europy z mapą kontynentu europejskiego po
1945 roku
- wskazuje na mapie granice Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i wymienia jej
sąsiadów
- porównuje granice II Rzeczypospolitej z granicami PRL
- umieszcza na osi czasu daty powstania PZPR oraz uchwalenia konstytucji PRL
- na podstawie tekstu źródłowego wymienia metody, które pozwoliły komunistom
odnieść zwycięstwo wyborcze w 1947 roku
- wyjaśnia, z jakimi trudnościami zmagano się podczas odbudowy Warszawy po
1945 roku
- opowiada o społeczeństwie PRL z użyciem terminów: likwidacja analfabetyzmu,
awans społeczny, cenzura, ukryte bezrobocie, łamanie praw obywatelskich,
propaganda sukcesu
- opisuje życie codzienne mieszkańców PRL na podstawie relacji osób starszych
- wskazuje różnice między PRL a współczesną Polską ze szczególnym
uwzględnieniem warunków życia codziennego
- zaznacza na osi czasu daty protestów społecznych w PRL oraz datę wyboru
Karola Wojtyły na papieża
- porównuje, czym różnią się współczesne strajki od demonstracji z czasów PRL
- ocenia, jakie znaczenie dla polskiego społeczeństwo stanowił wybór kardynała
Karola Wojtyły na papieża
- na podstawie zebranych informacji przedstawia sylwetkę wybranego żołnierza
podziemia niepodległościowego
- omawia przyczyny i skutki powstania NSZZ „Solidarność”
- tłumaczy, za jaką działalność jest przyznawana Pokojowa Nagroda Nobla, oraz
wyjaśnia, dlaczego Lech Wałęsa otrzymał to wyróżnienie
- charakteryzuje na podstawie tekstu źródłowego politykę władz komunistycznych
wobec opozycji demokratycznej w Polsce
- opowiada o działalności papieża Jana Pawła II
- wymienia przyczyny strajków w 1980 roku
- wyjaśnia, na czym polegały prześladowania opozycji demokratycznej w czasach
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
komunistycznych
- na podstawie zebranych informacji przygotowuje prezentację dotyczącą księdza
Jerzego Popiełuszki
- proponuje zmiany, jakie należy wprowadzić w szkole w celu poprawy
warunków nauki
+
+
VII. Współczesna Polska
K
- określa, od kiedy państwo polskie jest nazywane III Rzeczpospolitą
- wymienia najważniejsze postanowienia Okrągłego Stołu
- omawia rolę, jaką odegrał Tadeusz Mazowiecki w okresie przemian
w 1989 roku
- wyjaśnia, co oznacza termin wolne wybory
- podaje nazwisko pierwszego prezydenta Polski wybranego w wyborach
powszechnych
- przedstawia najważniejsze wydarzenia, jakie rozegrały się w Europie z latach
1989–1992: upadek muru berlińskiego, zjednoczenie Niemiec, rozpad ZSRR
i rozpad Jugosławii
- rozumie, że wraz z upadkiem ZSRR zakończyła się zimna wojna
- wymienia zmiany, które dokonały się w polskim szkolnictwie na skutek
przeobrażeń politycznych po 1989 roku
- tłumaczy, czym był „Jarmark Europa”
Wiadomości
- podaje oficjalną nazwę państwa polskiego
- określa w przybliżeniu powierzchnię Polski oraz omawia podział
administracyjny kraju
- zna datę uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
- tłumaczy, w jakich dziedzinach życia przejawia się demokratyczny charakter
państwa polskiego
- wymienia najważniejsze organy władzy państwowej w Polsce: prezydenta RP,
premiera i Radę Ministrów, Sejm i Senat, sądy
- wyjaśnia znaczenie terminów: konstytucja, wolne media, wolność słowa, opinia
publiczna
- omawia zadania poszczególnych organów władzy państwowej oraz władz
samorządowych
- wskazuje, w jaki sposób uczniowie mogą wpływać na organizację życia szkoły
- wymienia prezydentów III Rzeczypospolitej
+
P
R
D
W
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
- tłumaczy, dlaczego sądy w Polsce są niezależne od pozostałych organów władzy
- podaje przykłady konkretnych działań podejmowanych przez samorząd
w miejscu swojego zamieszkania
- określa rodzinę jako podstawową grupę społeczną
- wymienia uczniowskie prawa i obowiązki
- wyjaśnia znaczenie terminu prawa człowieka
- rozumie, w jakim celu powołano urzędy Rzecznika Praw Obywatelskich
i Rzecznika Praw Dziecka
- podaje przykłady instytucji, do których można się zwrócić w przypadku łamania
praw dziecka
- rozwija skrót ONZ i określa, czym zajmuje się Organizacja Narodów
Zjednoczonych
- wie, za jakie zasługi przyznaje się Order Uśmiechu
- wymienia przykłady działań mających na celu ochronę praw człowieka na
świecie
- wskazuje pracę jako jedną z podstawowych form działalności człowieka
- podaje przykłady grup społecznych
- wyjaśnia znaczenie terminów: gospodarka wolnorynkowa, prywatyzacja,
bezrobocie
- rozumie, że funkcjonowanie społeczeństwa możliwe jest dzięki odpowiedniemu
podziałowi pracy
- wie, czym są kwalifikacje zawodowe
- wymienia skutki emigracji zarobkowej Polaków
- tłumaczy, dlaczego wciąż powstają nowe zawody, a niektóre zajęcia są coraz
rzadziej wykonywane
- wyjaśnia znaczenie terminu Unia Europejska
- podaje daty powstania Unii Europejskiej oraz wstąpienia Polski
do tej organizacji
- tłumaczy, co oznaczają terminy: integracja europejska, europejska solidarność
- przedstawia rolę, jaką w procesie integracji europejskiej odegrał Robert
Schuman
- określa, ile państw należy do Unii Europejskiej
- omawia działania podejmowane przez państwa członkowskie UE w celu
integracji gospodarczej, rozwoju regionalnego i ochrony środowiska
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
- wyjaśnia, czym była Europejska Wspólnota Gospodarcza, oraz podaje,
w którym roku powstała ta organizacja
- wymienia władców, którzy podejmowali w średniowieczu próby zjednoczenia
Europy
- przedstawia najważniejsze wydarzenia w procesie integracji Polski z UE
- podaje przykłady argumentów, które wysuwali zwolennicy i przeciwnicy
wstąpienia Polski do Unii Europejskiej
- określa, jakie znaczenie dla Polaków miało przystąpienie Rzeczypospolitej do
strefy Schengen
- tłumaczy, w jaki sposób Polska wykorzystuje fundusze unijne
- zaznacza na osi czasu daty: 4 czerwca 1989 roku, 1990 rok, 2 kwietnia
1997 roku
- ocenia znaczenie wyborów z 4 czerwca 1989 roku w procesie przemian
demokratycznych w Polsce
- wskazuje na mapie państwa europejskie, które powstały lub odrodziły się
po upadku komunizmu
- przedstawia przyczyny i skutki obrad Okrągłego Stołu
- opowiada, jak doszło do powstania „Jarmarku Europa”
- odnajduje na mapie państwa sąsiadujące z Polską oraz województwo, w którym
mieszka
- wskazuje fragmenty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, które świadczą
o demokratycznym charakterze państwa polskiego
Umiejętności
- omawia na podstawie schematu procedurę powoływania władz samorządowych
w Polsce
- wymienia problemy miejscowości lub gminy, które są najistotniejsze z punktu
widzenia mieszkańców
- wyjaśnia, na czym polegają prawa i obowiązki obywateli RP
- tłumaczy, jakie są zadania Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw
Dziecka
- ocenia, jakie znaczenie miało uchwalenie Powszechnej deklaracji praw
człowieka
- określa znaczenie pracy w życiu człowieka
- wyjaśnia, na czym polegały reformy gospodarcze w Polsce po upadku
komunizmu
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
- omawia role, jakie odgrywają poszczególne grupy społeczne we współczesnym
społeczeństwie
- wymienia na podstawie informacji uzyskanych z różnych źródeł (np. w trakcie
rozmów z osobami starszymi) najistotniejsze problemy współczesnej Polski
- ocenia przemiany gospodarcze po 1989 roku
- na podstawie infografiki określa, jakie kwalifikacje są potrzebne do
wykonywania różnych zawodów
- rozpoznaje symbole Unii Europejskiej: flagę i hymn („Odę do radości”)
- zaznacza na osi czasu datę powstania Unii Europejskiej
- tłumaczy, na czym polega polityka otwartych granic w Unii Europejskiej
- opowiada o początkach integracji europejskiej
- omawia na podstawie mapy etapy poszerzania wspólnoty europejskiej o kolejne
państwa
- umieszcza na osi czasu datę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej
- przedstawia przyczyny i skutki wstąpienia Polski do UE
- opisuje zmiany, jakie dokonały się w Polsce po przyjęciu do Unii Europejskiej
- wymienia korzyści oraz obowiązki i ograniczenia wynikające z członkostwa
Polski w Unii Europejskiej
- ocenia, jak przynależność Polski do UE może wpłynąć na życie młodych ludzi
- prezentuje sylwetkę Roberta Schumana
VIII. Problemy ludzkości
- wymienia nowoczesne środki transportu
- tłumaczy, co oznacza powiedzenie „świat stał się mniejszy”, oraz wskazuje
przyczyny określanego w ten sposób zjawiska
- wyjaśnia znaczenie terminów: podbój kosmosu, lądowanie człowieka na
Księżycu, wahadłowiec, sztuczny satelita, nawigacja GPS
- podaje daty najważniejszych wydarzeń związanych z podbojem kosmosu
Wiadomości - wie, kim był Jurij Gagarin
- określa, w jaki sposób katastrofy ekologiczne wpływają na zanieczyszczenie
środowiska naturalnego
- omawia działania, które są podejmowane w celu ograniczenia zanieczyszczenia
środowiska
- wymienia korzyści i zagrożenia wynikające z korzystania z mediów
elektronicznych
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
K
+
P
R
D
+
+
+
+
+
+
+
+
W
- wyjaśnia znaczenie terminów: komputer osobisty, internet, portale
społecznościowe
- podaje zasady, których powinni przestrzegać użytkownicy internetu
- rozumie, czym jest kultura masowa
- tłumaczy, dlaczego współczesny świat określa się jako „globalną wioskę”
- omawia podstawowe problemy krajów Trzeciego Świata
- podaje przykłady działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe
w celu pomocy najbiedniejszym krajom
- dostrzega różnice dzielące współczesny świat na bogatą Północ i biedne
Południe
- wymienia nazwy organizacji, które niosą pomoc mieszkańcom krajów Trzeciego
Świata lub działają w obronie praw człowieka
- podaje przykłady problemów, z którymi borykają się dzieci mieszkające
w państwach biednego Południa
- wyjaśnia znaczenie terminu wojna lokalna
- opowiada o tym, co wydarzyło się w Nowym Jorku 11 września 2001 roku
- tłumaczy, jakie działania są podejmowane w celu zapobiegania konfliktom na
świecie
- wskazuje na zagrożenia, jakie dla międzynarodowego pokoju stwarza terroryzm
- wymienia przyczyny konfliktu palestyńsko-izraelskiego
- zaznacza na osi czasu daty związane z podbojem kosmosu: lata 1961 i 1969
- omawia na podstawie infografiki pozytywne i negatywne skutki postępu
technicznego we współczesnym świecie
- na podstawie tekstu źródłowego wymienia skutki niszczenia środowiska
naturalnego
- ocenia wpływ człowieka na środowisko naturalne
- opowiada, jak wyobraża sobie postęp w technice w najbliższych latach
Umiejętności
- na podstawie artykułu wymienia argumenty wysuwane przez osoby twierdzące,
że Amerykanie w 1969 roku nie wylądowali na Księżycu, oraz przez osoby, które
są przekonane o powodzeniu misji Apolla 11, a następnie wyraża własną opinię
na omawiany temat
- tłumaczy, w jaki sposób wykorzystuje się nowoczesne technologie w szkołach
- na podstawie tekstu źródłowego podaje zasady bezpiecznego korzystania
z internetu
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
- określa wpływ kultury amerykańskiej na życie ludzi na całym świecie
- na podstawie własnych obserwacji opisuje metody wykorzystywane przez media
w celu przyciągnięcia uwagi odbiorców
- wskazuje na mapie świata obszary, na których odsetek ludzi cierpiących głód
jest najwyższy, oraz tereny, na których jest on najniższy
- wyjaśnia, z czego wynikają problemy państw biednego Południa
- wskazuje formy pomocy udzielanej państwom biednego Południa, które uważa
za najskuteczniejsze
- na podstawie zebranych informacji opisuje dowolną akcję przeprowadzoną przez
jedną z organizacji charytatywnych
- zaznacza na osi czasu datę ataku terrorystycznego na USA z 11 września
2001 roku
- tłumaczy, dlaczego konflikty należy rozwiązywać drogą dialogu
- wskazuje na mapie świata regiony, w których wybucha współcześnie najwięcej
konfliktów zbrojnych
- wyjaśnia na przykładach przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych
- wskazuje problem współczesnego świata, który uważa za najważniejszy,
a następnie proponuje sposób jego rozwiązania
- na podstawie zebranych informacji omawia wybrany współczesny konflikt
zbrojny
- tłumaczy, jaki wkład w rozwój nowoczesnych technologii wniósł Steve Jobs
Poziom
Ocena
K
dopuszczająca
K+P
dostateczna
K+P+R
dobra
K+P+R+D
bardzo dobra / celująca*
K+P+R+D+W celująca
poziom K – konieczny
poziom P – podstawowy
poziom R – rozszerzający
poziom D – dopełniający
poziom W – wykraczający
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Uwagi dotyczące oceniania na każdym poziomie wymagań:
- aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu.
- uczeń jest zobowiązany doskonalić umiejętność analizy i interpretacji źródeł historycznych oraz powinien być oceniany ze stopnia opanowania tej
umiejętności w sposób ustawiczny, zarówno w trakcie zajęć, jak i przy okazji prac domowych i sprawdzianów wiedzy.
-uczeń zobowiązany jest do posiadania podczas lekcji podręcznika, ćwiczeń i zeszytu do przedmiotu