2006-10-25 PRZYCZYNIENIE SIĘ

Nr 205 (1603)
2006-10-25
PRZYCZYNIENIE SIĘ POSZKODOWANEGO
DO POWSTANIA LUB ZWIĘKSZENIA SZKODY /ART. 362 K.C./
W ORZECZENIACH
Wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 18 sierpnia 1994 r.
I ACr 169/94
Wokanda 1995/7 str. 47
Jeżeli poszkodowany, który przyczynił się do powstania szkody, następnie zmarł, a odszkodowania
dochodzą osoby uprawnione z art. 446 kc jako poszkodowane pośrednio, przyczynienie się zmarłego
powoduje zmniejszenie odszkodowania dla tych osób na podstawie art. 362 kc. W takim wypadku ustalenia
wyroku skazującego sprawcę śmierci (art. 11 kpc) nie wyłączają ustalenia, w jakim stopniu zmarły
przyczynił się do doznanej szkody i tym samym zmniejszenia odszkodowania na podstawie tegoż przepisu
należnego osobom uprawnionym.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 14 lipca 1983 r.
II CR 212/83
OSNCP 1984/2-3 poz. 37
Nowe Prawo 1984/5 str. 128
Stosownie do treści art. 16 ustawy z dnia 27 listopada 1961 r. o bezpieczeństwie i porządku ruchu na
drogach publicznych (Dz. U. 1961 r. Nr 53 poz. 295 ze zm.), przeznaczeniem świateł w każdym pojeździe
jest nie tylko oświetlanie na potrzeby kierującego drogi przed pojazdem na odpowiednią odległość, ale
stworzenie innym użytkownikom drogi możliwości skuteczniejszego dostrzeżenia położenia tego pojazdu.
Zaniechanie obowiązku zapalenia po zmroku przedniego światła przez kierującego pojazdem, z którym
następnie zderzył się czołowo inny pojazd, musi być na tle art. 362 kc uznane za okoliczność przemawiającą
za przyjęciem, iż kierowca ten przyczynił się w istotnym stopniu do wypadku i powstałej w jego wyniku
szkody.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 17 kwietnia 1978 r.
II CR 90/78
Przepis art. 362 kc nie uzasadnia obniżenia odszkodowania należnego dziecku z mocy art. 446 kc w
przypadku przyczynienia się ojca poszkodowanego dziecka do zaistnienia wypadku komunikacyjnego, w
wyniku którego śmierć poniosła jego żona, a matka dziecka.
Dziennik Ubezpieczeniowy
http://DziennikUbezpieczeniowy.pl/
Wydawca:
Ogma Sp. z o.o., tel.:(22) 644 55 65
Przyczynienie się poszkodowanego do szkody w orzeczeniach
2
Uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 25 sierpnia 1978 r.
III CZP 48/78
OSNCP 1979/4 poz. 64
Nowe Prawo 1980/6 str. 120
OSNPG 1979/4 poz. 23 str. 20
W razie zderzenia się dwóch pojazdów mechanicznych przyczynienie się posiadacza pojazdu przewożącego
osobę dla niego obcą do powstania doznanej przez nią szkody nie uzasadnia obniżenia odszkodowania
należnego tej osobie od posiadacza drugiego pojazdu.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 12 stycznia 1976 r.
II CR 690/75
OSPiKA 1977/3 poz. 56
Jeżeli nawet kierowca samochodu nie potrafi wyprowadzić samochodu z poślizgu, to nie stanowi to jeszcze
podstawy do przyjęcia wniosku, że przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody (art. 362 kc),
bowiem od przeciętnego kierowcy pojazdu mechanicznego można wymagać tylko przeciętnych
umiejętności. Do nich zaś nie należy wyprowadzanie samochodu z poślizgu, które nie zawsze udaje się
nawet kierowcom o kwalifikacjach rajdowych.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 16 września 1974 r.
I CR 342/74
OSNCP 1975/10-11 poz. 149
Osoba piesza przechodząca przez jezdnię w miejscu oznaczonym powinna mieć zapewnione maksymalne
bezpieczeństwo. Wprawdzie przechodzący przez jezdnię obowiązany jest zachować szczególną ostrożność i
przed wejściem na jezdnię upewnić się, czy nadjeżdżające pojazdy znajdują się w bezpiecznej odległości,
jednak obowiązek tym większej szczególnej ostrożności ciąży na kierowcy, który musi zawsze liczyć się z
możliwością pojawienia się na jezdni osoby pieszej, jest więc obowiązany zmniejszyć szybkość do granic
pozwalających w razie potrzeby na natychmiastowe zatrzymanie pojazdu. W związku z tym kierowca ma
obowiązek obserwowania nie tylko jezdni, ale również przylegającego do jezdni w miejscu przejścia
chodnika, aby upewnić się, czy nikt nie wkracza na jezdnię, a jeżeli wkracza, to natychmiast hamować,
zanim przechodzień znajdzie się na torze jazdy samochodu.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 5 marca 1973 r.
I CR 580/72
Biuletyn Informacyjny Sądu Najwyższego 1973/8 poz. 154
Jeżeli do wypadku, pozostającego w przyczynowym związku z ruchem pojazdu, włącza się również - jako
przyczynę wypadku - zachowanie się poszkodowanego, to tylko jego wyłączna wina w spowodowaniu
wypadku (jeżeli tylko jego zachowanie się było wyłącznie przez niego zawinione) ekskulpuje posiadacza
pojazdu. W innym przypadku może mieć miejsce tylko przyczynienie się poszkodowanego do szkody (art.
362 kc).
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 28 lipca 1970 r.
I CR 304/70
Szczególny charakter świadczenia, jakim jest przewidziane w art. 445 § 1 kc zadośćuczynienie pieniężne za
doznaną krzywdę, nie pozwala stosować do niego w sposób mechaniczny przepisu art. 362 kc o
odpowiednim zmniejszeniu wysokości odszkodowania ze względu na przyczynienie się poszkodowanego.
Dziennik Ubezpieczeniowy
http://DziennikUbezpieczeniowy.pl/
Wydawca:
Ogma Sp. z o.o., tel.:(22) 644 55 65
Przyczynienie się poszkodowanego do szkody w orzeczeniach
3
Małoletni poniżej trzynastego roku życia, a przyczynienie w orzeczeniach
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 18 kwietnia 1991 r.
I ACr 26/91
Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Krakowie w sprawach cywilnych i gospodarczych - rocznik I poz. 18
Zachowanie się rodziców małoletniej osoby poszkodowanej nie może uzasadniać zmniejszenia
odszkodowania na podstawie art. 362 kc.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 16 marca 1983 r.
I CR 33/83
OSNCP 1983/12 poz. 196
Państwo i Prawo 1984/10 str. 135
OSPiKA 1985/4 poz. 76
Osoba zobowiązana według przepisów o czynach niedozwolonych do naprawienia szkody, poniesionej przez
małoletnie dziecko, nie może na podstawie art. 362 kc żądać zmniejszenia swego obowiązku
odszkodowawczego wobec tego dziecka na tej podstawie, że szkoda pozostaje w związku przyczynowym
również z zawinieniem rodziców poszkodowanego, wyrażającym się w braku należytego nadzoru.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 1 marca 1985 r.
I CR 27/85
OSPiKA 1989/5 poz. 115
Zachowanie małoletniego poniżej lat trzynastu wyrządzające mu szkodę może, stosownie do art. 362 kc,
uzasadniać zmniejszenie odszkodowania należnego od osoby odpowiedzialnej na zasadzie winy, gdy wina ta
jest nieumyślna, a poszkodowany zdawał sobie sprawę, że takie jego zachowanie jest niewłaściwe i może
szkodę spowodować.
Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 20 września 1975 r.
III CZP 8/75
OSNCP 1976/7-8 poz. 151
Zachowanie się małoletniego poszkodowanego, któremu z powodu wieku winy przypisać nie można (art.
426 kc), może stosownie do art. 362 kc uzasadniać zmniejszenie odszkodowania należnego od osoby
odpowiedzialnej za szkodę na podstawie art. 436 kc.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 7 marca 1974 r.
I CR 7/74
Biuletyn Informacyjny Sądu Najwyższego 1974/6-7 poz. 108
OSPiKA 1975/5 poz. 103
Wiek poszkodowanego wyłączający możliwość przypisania mu winy wyrządzenia szkody (art. 426 kc) nie
wyłącza możliwości uwzględnienia - na podstawie art. 362 kc - jego przyczynienia się do powstania szkody,
zwłaszcza gdy nie można wykluczyć u poszkodowanego określonego stopnia świadomości zachowania się
nagannego.
Dziennik Ubezpieczeniowy
http://DziennikUbezpieczeniowy.pl/
Wydawca:
Ogma Sp. z o.o., tel.:(22) 644 55 65
Przyczynienie się poszkodowanego do szkody w orzeczeniach
4
Alkohol, a przyczynienie na mocy art. 362 k.c. w orzeczeniach
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 7 grudnia 1985 r.
IV CR 398/85
Współudział poszkodowanego w spożywaniu alkoholu z kierowcą i następnie podjęcie decyzji jazdy z
nietrzeźwym kierowcą pojazdu mechanicznego, który z powodu swego stanu doprowadził do wypadku i
poniesienia szkody przez poszkodowanego (jego bliskich) będzie z reguły uzasadniać przyczynienie się
poszkodowanego do powstania szkody (art. 362 kc).
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 2 grudnia 1985 r.
IV CR 412/85
OSPiKA 1986/4 poz. 87
Osoba, która decyduje się na jazdę samochodem z kierowcą będącym w stanie po spożyciu alkoholu,
przyczynia się do odniesionej szkody powstałej w wyniku wypadku komunikacyjnego, gdy stan
nietrzeźwości kierowcy pozostaje w związku z tym wypadkiem. Spożywanie napoju alkoholowego z takim
kierowcą przed jazdą uważać należy za znaczne przyczynienie się do powstania szkody (art. 362 kc).
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 6 grudnia 1982 r.
I CR 438/82
Osoba, która wiedząc, że kierowca znajduje się pod wpływem alkoholu, nakłania tego kierowcę do odbycia
jazdy samochodem i jazdę tę razem z nim odbywa, godzi się z ewentualnymi ujemnymi następstwami
takiego postępowania, co należy ocenić jako przyczynienie się do wypadku, jeśli stan nietrzeźwości
kierowcy pozostaje w związku z wypadkiem.
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 27 listopada 1974 r.
II CR 647/74
OSPiKA 1976/1 poz. 6
Okoliczność, że pieszy był w stanie nietrzeźwym w chwili najechania go przez samochód, nie stanowi samo
przez się podstawy do przyjęcia, że pieszy ten przyczynił się do zaistnienia wypadku i szkody, a tym samym
do zmniejszenia należnego mu odszkodowania. Zastosowanie art. 362 kc może wchodzić w grę tylko w
razie ustalenia, iż nietrzeźwość miała wpływ na powstanie lub rozmiar szkody.
Dla przyjęcia przyczynienia się pieszego do szkody nie wystarcza hipotetyczna niemożność wykluczenia, że
gdyby pieszy był trzeźwy, to jego reakcja byłaby odpowiednio szybsza i mogłoby nie dojść do wypadku.
Zestawienie przygotował Arkadiusz Bochnak, dyrektor DRB Centrum Odszkodowań s.c.
Dziennik Ubezpieczeniowy
http://DziennikUbezpieczeniowy.pl/
Wydawca:
Ogma Sp. z o.o., tel.:(22) 644 55 65