docProgram Festiwalu wraz z omówieniem w formacie pdf
download 
Reklamacja Transkrypt
Program Festiwalu wraz z omówieniem w formacie pdf
VIII FESTIWAL TRZECH KULTUR PROGRAM WŁODAWA 2005 KONCERTY TEATR FILM WYSTAWY WARSZTATY BAZAR PROJEKCJE ATRAKCJE KONCERTY 16 grudnia (piątek) 2005 r. godz. 18 00 - 19 00 Muzeum - Wielka Synagoga RECITAL: SZMONCESY Wiktora Zborowskiego i Mariana Opani Wiktor Zborowski i Marian Opania (trochę jak polski Flip i Flap, tylko, że tu Flip jest dużo wyższy, a Flap niższy), dwaj lubiani aktorzy komediowi, doskonale znani widzom z wielu filmów i przedstawień teatralnych, tworzą też razem na estradzie duet kabaretowy Super Duo. W programie mają szmoncesy, czyli żydowski humor, oraz teksty kabaretowe pochodzące z kabaretów „60” i „Kabaretu Starszych Panów” oraz piosenki Brela, Wysockiego i Młynarskiego, a wszystko przeplatane opowieściami z planu filmowego i anegdotami teatralnymi. 4 5 KONCERTY Wiktor Zborowski jest jednym z najbardziej charakterystycznych aktorów polskiej sceny. Spokrewniony z Janem Kobuszewskim w niczym nie ustępuje mu talentem i wzrostem. Podobnie jak jego wielki krewny posiada wielkie predyspozycje do ról komediowych. Jest absolwentem warszawskiej PWST, którą ukończył w 1973 r. Po raz pierwszy na ekranie widzowie mogli go zobaczyć w jednym z odcinków „Czterdziestolatka” pt. „Karta ze Spitzbergenu, czyli oczarowanie”. Wraz z Krzysztofem Majchrzakiem stworzyli tam role przezabawnych inżynierów dowcipnisiów. Jego dar rozśmieszania innych sprawił, że zagrał w wielu wspaniałych polskich komediach. Ostatnio zachwycił krytykę i widzów doskonałą kreacją Longinusa Podbipięty w polskiej superprodukcji „Ogniem i mieczem”. Marian Opania jest aktorem teatru Ateneum w Warszawie. Ukończył warszawską PWST w 1964 r. Po raz pierwszy wystąpił w filmie w 1962 r. Będąc początkującym aktorem grywał role wrażliwych młodzieńców, zagubionych ludzi, którzy pragną uciec od schematów i kompromisów. Największą popularność przyniosły mu jednak role komediowe. Wszyscy widzowie pamiętają jego kreacje w „Rozmowach kontrolowanych”, „Piłkarskim pokerze”, czy „Pajęczarkach”. Marian Opania jest również świetnym artystą kabaretowym. Jego wszechstronność i charakterystyczny wygląd sprawiają, że jego ról nigdy się nie zapomina. KONCERTY 6 16 grudnia (piątek) 2005 r. godz. 1930 - 20 30 Muzeum - Wielka Synagoga KONCER MUZYKI KLEZMERSKIEJ: Zespół KLEZZMATES (Kraków) Fot. Stakra KLEZZMATES to pięciu znakomitych muzyków - absolwentów Akademii Muzycznej w Krakowie. Poza gruntownym muzycznym wykształceniem jakie dała im Akademia, każdy z nich przez długie lata zbierał wiedzę i doświadczenie grając w różnych zespołach muzykę klasyczną, jazzową, symfoniczną i klezmerską. Występowali na wielu scenach w Polsce i za granicą (Szwajcaria, Niemcy, Wielka Brytania). Wszyscy dokonywali nagrań dla radia i telewizji, a także rejestrowali swą twórczość na płytach CD; jak choćby „The Jewel” klezmerskiego zespołu YAREHMA, w którym przez kilka lat tworzyło muzykę trzech obecnych członków KLEZZMATES. Fot. Stakra KONCERTY 7 Jarosław Wilkosz - kontrabas Fot. Stakra Krzysztof Kossowski - perkusja, instr. perk. Maciej Bosak - klarnet Fot. Stakra Fot. Stakra Robert Milewski - skrzypce Fot. Stakra Fot. Stakra Spotkali się w 2004 roku i postanowili wspólnie uprawiać muzykę klezmerską. Stworzyli własne kompozycje, które składają się na ich obecny repertuar. Inspiracją dla powstania owych kompozycji stała się tradycyjna muzyka żydowska, z której muzycy zaczerpnęli najbardziej charakterystyczne elementy. W efekcie końcowym słyszymy barwną, wspomaganą elementami jazzu i muzyki klasycznej, niezwykle charakterystyczną i interesującą całość - krakowską muzykę klezmerską. Marcin Wiercioch - akordeon KONCERTY 8 17 grudnia (sobota) 2005 r. godz. 1200 - 13 00 Cerkiew p. w. Narodzenia NMP KONCERT KOLĘD PRAWOSŁAWNYCH w wykonaniu Męskiego Chóru Cerkiewnego pod dyr. ks. Jerzego Szurbaka Męski Zespół Muzyki Cerkiewnej działa w obecnym kształcie od 1991 r. Tworzą go profesjonalni śpiewacy - w tym wielu pracowników opery, filharmonii, a także najzdolniejsi studenci Akademii Muzycznej - dobierani pod względem barwy głosu. Na repertuar zespołu składają się dawne chorały, śpiewy klasztorne, oraz szereg kompozycji od XVIII w., aż po współczesność; wiele opracowań jest dziełem dyrygenta, ks. J.Szurbaka. Mimo niezbyt długiego stażu, zespół wystąpił ok. 200 razy przed publicznością zarówno polską, jak i zagraniczną. Zespół ks. Szurbaka wykonuje pieśni w sposób mistrzowski. Chórzyści i soliści doprowadzili kunszt wokalny do granic mistrzostwa. Chór brzmi pięknie, bogate głosy artystów nadają wykonywanym utworom monumentalny wymiar, nie pozbawiając ich równocześnie subtelnej, koronkowej faktury. Zachwycają głosy solistów zarówno w partiach basowych jak i kontratenorowych. Jest to śpiew godny tej autentycznej i wielkiej sztuki, którą artyści uprawiają. Ksiądz Jerzy Szurbak, założyciel Zespołu Muzyki Cerkiewnej przy Warszawskiej Operze Kameralnej to znana postać w polskim świecie muzycznym. W latach 19891991 ks. Jerzy Szurbak przebywał w USA, gdzie dyrygował chórami cerkiewnymi w Sacramento, San Francisco, Jackson. Po powrocie do kraju zreorganizował swój zespół, tworząc Męski Zespół Muzyki Cerkiewnej. 9 KONCERTY KONCERTY 10 17 grudnia (sobota) 2005 r. godz. 18 00 -19 00 Cerkiew p.w. Narodzenia NMP KONCERT KOLĘD PRAWOSŁAWNYCH w wykonaniu Narodowego Zespołu Chóralnego „Skworuszka” (Szpaczek) z Charkowa na Ukrainie. Chór „Skworuszka” powstał w 1966 roku z inicjatywy wielkiej entuzjastki dziecięcego śpiewu chóralnego Lidii Szapiro. Moskiewska kompozytorka Tamara Popatienko zadedykowała jedno ze swoich dzieł – tryptyk pt. „Skworuszka” zespołowi dziecięcemu Pani Lidii, który chór przyjął jako swoją nazwę. Od 1990 roku chórem kieruje jej wychowanka, historyk sztuki, doc. Julia Iwanowa. Długoletnia praca – dzieło Lidii Szapiro, jak również troskliwe i uważne odnoszenie się do głębokich tradycji chóru jej następczyni, która z natchnieniem i z wielkim namaszczeniem traktuje swoją pracę z dziećmi, zaowocowały pierwszymi sukcesami. Chór zaczął być uważany nie tylko w Charkowie za jeden z najlepszych chórów dziecięcych, ale także na całej Ukrainie. Zespół prowadzi stałą, aktywną działalność koncertową. Pod kierownictwem Julii Iwanowej jest częstym bywalcem Międzynarodowego festiwalu pod nazwą „Charkowskij assambliej”. Pod ten festiwal chóry przygotowywały swoje programy – repertuary z twórczości wybitnych kompozytorów, takich jak: Mozarta, Szuberta, Szumana, Mendelsona, jak również rosyjskich klasyków. Chór prezentuje wielkie bogactwo muzyki sakralnej – cerkiewnej i bardzo często zapraszany jest na religijne uroczystości do różnych miast. Śpiewy cerkiewne, które wykonują, to nie tylko utwory pochodzące z XVIII/ XIX wieku, lecz także starożytne pieśni greckie i tradycyjne. 11 KONCERTY Za całokształt swojej twórczości, profesjonalne przygotowanie swoich wystąpień, chór w 2000 r. otrzymał tytuł „narodowego”. Na swoim koncie ma wiele nagród i wyróżnień. Warto wspomnieć, że był laureatem m.in.: trzeciego międzynarodowego konkursu – festiwalu „Artiekowskije zori”, „Wsieukrainskoj chorowoj assamblei” w Mielitopolu oraz międzynarodowego konkursu „Rowienskije zwonoczki”. Większość wychowanków chóru pracuje w średnich i wyższych szkołach muzycznych, w filharmonii i teatrach muzycznych w Charkowie. Do chóru przyjmowane są dzieci w różnym wieku, nie tylko uzdolnione muzycznie, kryterium przyjęcia jest chęć śpiewania, nauczenia się śpiewu. Warto wspomnieć, że nauka jest darmowa. Przy chórze działa kadra nauczycielska zajmująca się prowadzeniem lekcji z solfeżu, literatury muzycznej i fortepianu. Swój udział w pracy chóru „Skworuszka” mają studenci z akademii muzycznych, którzy odbywają tutaj swoje praktyki. Widoczny jest powiew młodego ducha, starsi stają się wzorcem za którym warto iść, przykładem swoim zachęcają młodych. Chór jawi się jako twórcze laboratorium dla ukraińskich kompozytorów, którzy pod głosy członków chóru piszą swoje partie muzyczne. KONCERTY 12 18 grudnia (niedziela) 2005 r. godz.: 9 00, 10 00, 16 00, 18 00 Kościół p.w. św. Ludwika KONCERT Jasnogórskiego Oktetu Dętego podczas Mszy św. 9 00, 16 00, 18 00 oraz 10 00 (przed Mszą św.) Jasnogórski Oktet Dęty powstał w 2000r. z inicjatywy O. Nikodema Kilnara. Utworzony został na bazie muzyków Jasnogórskiej Orkiestry Dętej, która od 1960r. nieustannie uczestniczy w najważniejszych uroczystościach patriotyczno-religijnych w Narodowym Sanktuarium Jasnogórskim. Członkami tego zespołu są soliści-dęciacy Filharmonii Częstochowskiej, studenci i absolwenci Akademii Muzycznych w Katowicach i Wrocławiu. Dyrygentem Jasnogórskiego Oktetu Dętego jest kapelmistrz Jasnej Góry, pedagog Zespołu Szkół Muzycznych w Częstochowie Marek Piątek. 13 KONCERTY Msza 900 Utwory przed Mszą św.: Henry Purcell – Trumpet Tune Pietro Mascani – Intermezzo Sinfonico Na rozpoczęcie Mszy św.: Johann Pezel – Intrada nr 1 pieśń – Gwiazdo Śliczna Wspaniała Ofiarowanie: Ch. Gounod – Ave Maria Podniesienie: Intrada Maryjna Komunia św.: pieśń – Bądźże Pozdrowiona W.A. Mozart – Ave Verum Po błogosławieństwie: pieśń – Z dawna Polski Tyś Królową M.A. Charpentier – Te Deum 10 00-1030 – Utwory przed Mszą św. – różne wybrane Msza 1600 Utwory przed Mszą św.: J.S. Bach – Małe Preludium J.Clark – Trumpet Voluntary Na rozpoczęcie Mszy św.: Johann Pezel – Intrada nr 10 pieśń – Zdrowaś Maryjo Ofiarowanie: G.F. Haendel – Largo Podniesienie: Intrada – Chrystus Wodzem Komunia św.: pieśń – Kłaniam Się Tobie W.A. Mozart – Ave Verum Po błogosławieństwie: pieśń – Boże, coś Polskę G.F. Haendel – Alleluja Msza 18 00 Utwory przed Mszą św.: G.F. Haendel – Muzyka Sztucznych Ogni Johann Pezel – Sarabanda Bal G.F. Haendel – Largo Na rozpoczęcie Mszy św.: M.A. Charpentier – Te Deum pieśń – Gwiazdo Śliczna Wspaniała Ofiarowanie: Ch. Gounod – Ave Maria Podniesienie: Intrada – Apel Jasnogórski Komunia św.: pieśń – Jezusa Ukrytego W.A. Mozart – Ave Verum Po błogosławieństwie: pieśń – Z Dawna Polski Tyś Królową G.F. Haendel – Alleluja KONCERTY 14 18 grudnia (niedziela) 2005 r. godz. 10 30 Kościół p.w. św. Ludwika KONCERT Chóru Sióstr Nazaretanek wraz z Gimnazjum i Liceum ss. Nazaretanek z Kalisza Do tradycji Sióstr Nazaretanek należy śpiew służący muzycznej oprawie liturgii świąt i uroczystości Zgromadzenia. W latach 90-tych jako chór nowicjuszek siostry corocznie uczestniczyły w Kongresie Maryjnym w Zakopanem. W roku 1997 chór sióstr był jednym z zaproszonych na Mszę św., w czasie której Ojciec Święty Jan Paweł II konsekrował kościół na Krzeptówkach. Dwukrotnie, w 1997 i 1998 r., Siostry Nazaretanki jako zespół „Adoramus” koncertowały w Stanach Zjednoczonych. Mimo, iż siostry rozsiane są po różnych miejscowościach, wykonują różne prace, jednoczą swoje siły podczas corocznych ślubów pierwszych i wieczystych. W samym Kaliszu brały siostry udział wraz z innymi chórami miasta w koncertach kolęd z Filharmonią Kaliską, czy w takich uroczystościach jak obchody 750lecia katedry kaliskiej, 50-lecia zatwierdzenia do kultu obrazu Jezusa Miłosiernego lub peregrynacji relikwii św. Teresy od Dzieciątka Jezus. 15 KONCERTY Chór Gimnazjum i Liceum Sióstr Nazaretanek w Kaliszu jest częścią Dziecięco-Młodzieżowego Chóru Szkół Nazaretańskich, którego początki sięgają roku 1997. Wtedy to powstał mały zespół, składający się z dzieci z klas I-III szkoły podstawowej. Dzisiaj śpiewają w nim uczniowie Szkoły Podstawowej, Gimnazjum i Liceum. Chór bierze udział w Świętach Pieśni, Sacrosongach, konkursach, zdobywając nagrody i wyróżnienia. Od kilku lat chór współpracuje m.in. z kaliskim Wydziałem Pedagogiczno-Artystycznym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu oraz Filharmonią Kaliską uczestnicząc w koncertach kolędowych (wykonując IX Symfonię Ludwig’a van Beethoven’a czy Pop Oratorium „Miłosierdzie Boże” Zb. Małkowicza) w Kaliszu, Ostrowie Wlkp., Wrocławiu, Miliczu, Warszawie i Poznaniu. Chór ma w repertuarze zarówno utwory religijne jak i świeckie. Od czasu do czasu wyśpiewuje chwałę Bogu razem z chórem Sióstr Nazaretanek. Założycielem i dyrygentem chóru jest s. Karen Trafankowska. KONCERTY 16 18 grudnia (niedziela) 2005 r. godz. 1700 - 18 00 Kosciół p. w. św. Ludwika “TRYPTYK RZYMSKI” - KONCERT W HOŁDZIE PAPIEŻOWI - artyści scen warszawskich SYLWIA KNAP - sopran. W 2001 roku ukończyła Akademię Muzyczną im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w klasie skrzypiec prof. Pawła Łosakiewicza otrzymując dyplom z wyróżnieniem. Jednocześnie kształciła głos pod kierunkiem swojej matki Barbary Rusin - Knap oraz prof. Małgorzaty Marczewskiej. W październiku 2003 roku została półfinalistką Międzynarodowego Konkursu Wokalnego w Rzymie. Brała udział w koncertach poświęconych twórczości Sergiusza Rachmaninowa (2003) i Gabriela Faurego (2004), a także w koncertach zorganizowanych z okazji 25 rocznicy Pontyfikatu Papieża Jana Pawła II. Zaszczytnym wyróżnieniem dla artystki było zaproszenie przez orkiestrę Concerto Avenna pod dyrekcją prof. Andrzeja Mysińskiego do wykonania Kantaty BWV 51 „Jauchzet Gott in allen Landen” Jana Sebastiana Bacha ( październik 2004 ). W lutym 2005 - wraz z prof. Ellą Susmanek - fortepian i Tomaszem Chmielarzem - trąbka - wzięła udział w koncercie zorganizowanym w Pałacu PAN w Jabłonnie w 320 rocznicę urodzin J. S. Bacha i G. F. Haendla. W czerwcu 2005 zadebiutowała na scenie Teatru Muzycznego w Łodzi w partii Adeli w operetce „Zemsta nietoperza” Johanna Straussa. MONIKA POLACZEK - PRZESTRZELSKA - pianistka. W 1997 roku ukończyła studia pianistyczne w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w klasie prof. Kazimierza Gierżoda i studia kameralistyki w klasie prof. Mai Nosowskiej. Od 1995 roku współpracuje z Teatrami Warszawy: Narodowym, Rampa, Dramatycznym, Rozmaitości i Studio. Tworząc aranżacje i realizacje spektakli. 17 KONCERTY IRENEUSZ DYDLIŃSKI - aktor. W 1984 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie. Od ukończenia studiów mieszka i pracuje w Warszawie. Do tej pory pracował, między innymi, w Teatrze Dramatycznym m. st. Warszawy, Teatrze Studio, Teatrze Powszechnym w Radomiu. Od 1998-ego roku jest związany z Teatrem Narodowym, gdzie występuje, między innymi, w „Operetce” W. Gombrowicza w reż. Jerzego Grzegorzewskiego, „Na czworakach” T. Różewicza w reż. K. Kutza i „Ryszardzie drugim” W. Szekspira w reż. A. Seweryna. Zagrał do tej pory w kilkunastu filmach fabularnych, między innymi, w „Operacji Sammum” w reż. W. Pasikowskiego i „Chopin - pragnienie miłości” w reż. J. Antczaka. Ma na swym koncie kilka ról w popularnych serialach, takich, jak: „Złotopolscy”, „M jak miłość”, „Samo życie”, „Klan”, „Kryminalni”. TOMASZ CHMIELARZ - absolwent Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie. Uczestnik wielu konkursów krajowych i międzynarodowych m.in. otrzymał pierwsze wyróżnienie na Międzynarodowym Konkursie Trębaczy w Gdańsku. Zaraz po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Filharmonii Narodowej. Od 1990 roku jest I trębaczem Polskiej Orkiestry Radiowej. Współpracuje z takimi zespołami jak Sinfonia Varsovia, Concerto Avenna, Capella Cracoviensis. Oprócz muzyki klasycznej zajmuje się także muzyką rozrywkową. Nagrywa muzykę do filmów z takimi kompozytorami jak Krzesimir Dębski, Zbigniew Preisner i inni. Od 1992 roku gra pierwszą trąbkę w Big Bandzie szwajcarskiego dyrygenta Reto Parolami występując m.in. w Amsterdamie, Paryżu czy Monte Carlo. Odnosi również sukcesy pedagogiczne. Jego absolwenci studiują w renomowanych uczelniach Austrii, Wielkiej Brytanii i Polski. KONCERTY 18 18 grudnia (niedziela) 2005 r. godz. 19 00 - 20 00 Kosciół p. w. św. Ludwika “GWIAZDO ŚWIEĆ, KOLĘDO LEĆ” koncert kolęd w opracowaniu Włodzimierza Korcza, soliści: Alicja Majewska, Zbigniew Wodecki i Anna Pietrzak Pomysł stworzenia koncertu złożonego z tradycyjnych polskich kolęd w nowych opracowaniach Włodzimierza Korcza, narodził się prawie 20 lat temu. Pierwszymi wykonawcami programu byli: Łucja Prus, Alicja Majewska i Jerzy Połomski i oczywiście autor opracowań - Włodzimierz Korcz. Potem program uległ modyfikacjom, został zamówiony przez TVP. Zmienili się też częściowo wykonawcy, pozostali Alicja Majewska i Włodzimierz Korcz a obok nich w koncercie brali udział Andrzej Zaucha i Halina Frąckowiak . Koncertowali nie tylko w Polsce, ale także za oceanem dla Polonii Amerykańskiej. W stanie wojennym program wzbogaciły teksty Ernesta Brylla. Koncert w dzisiejszym kształcie w wykonaniu Włodzimierza Korcza, Alicji Majewskiej, Anny Pietrzak /Haliny Frąckowiak i Zbigniewa Wodeckiego, niesie przesłanie nadziei, miłości, ciepła, otuchy, zatopienia się w niepowtarzalnej atmosferze Świąt Bożego Narodzenia. 19 KONCERTY TEATR 20 15 grudnia (czwartek) 2005 r. godz. 19 00 Kino Włodawskiego Domu Kultury - Włodawa PRZEDSTAWIENIE TEATRALNE “Aj waj! Czyli historie z cynamonem” GRUPA RAFAŁA KMITY - Krakowski Teatr Scena STU Występują: Marta Bizoń / Sonia Bohosiewicz, Marcin Kobierski / Piotr Sieklucki, Tadeusz Kwinta, Andrzej Róg, Jacek Stefanik / Wojciech Leonowicz Scenariusz i reżyseria: Rafał Kmita Muzyka: Bolesław Rawski Scenografia: Elżbieta Wójtowicz-Gularowska Choreografia: Jarosław Staniek Spektakl „Aj waj! czyli historie z cynamonem” Rafała Kmity przypomina starą pozytywkę. Rozkręcony sprawną ręką reżysera, podszyty dźwiękami, co je kompozytor Bolesław Rawski pięknie ułożył, budzi uśpiony w zakamarkach pamięci żydowski skrawek świata, w którym ciasteczka z cynamonem smakują jak proustowska magdalenka. Stara pozytywka ożywa na strychu pamięci, na który wchodzą przez otwór w podłodze aktorzy. Delikatnie biorą do rąk zapomniane przedmioty, jakieś porzucone kapelusze, jakieś garnki, które czasy swej świetności mają dawno już za sobą. To one przywołują w nich wspomnienia, prowokują do śpiewu, bądź też do opowiedzenia zabawnej historii, jak ta ze zbuntowanym synem i broniącym tradycji ojcem (doskonały Andrzej Róg, który rzeczywiście wygląda jak wszystkie nieszczęścia Żydów-tułaczy razem wzięte). TEATR 21 Za chwilę niemal rozpłaczemy się ze śmiechu, gdy zacierający ręce swat (Tadeusz Kwinta) będzie starał się wydać za mąż wszystkie możliwe - brzydule, pijaczki i staruszki w miasteczku. I wtedy, gdy jako pobożny, czekający na Mesjasza rabin, będzie wysłuchiwał skłóconych małżonków - Andrzeja Roga i Soni Bohosiewicz. Ta jedyna kobieta w przedstawieniu (grają na zmianę z Martą Bizon) wnosi ze sobą taką żywiołowość i energię, wobec której nikt nie może zostać obojętny. Aktorka potrafi jednak zmieniać nastroje i od radosnej zabawy przejść płynnie do wzruszającej kołysanki, którą żydowska matka śpiewa swojemu synkowi, przepowiadając mu ciężki los odmieńca. I to jest najciekawsze w przedstawieniu Rafała Kmity, który wie, że każdy, nawet najśmieszniejszy żart żydowski jest podszyty smutkiem, pewnym rodzajem melancholii drzemiącej w rozrzuconym po świecie narodzie. Dlatego swój rozpędzony, kabaretowy mechanizm potrafi powstrzymać w odpowiednim momencie, dorzucić do niego liryczną nutkę, zmienić rytm zapomnianej na strychu pozytywki, w której stary krawiec szyje swoje marzenia. MAGDA HUZARSKA TEATR 22 17 grudnia (sobota) 2005 r. godz. 20 30 - 23 00 Kino Włodawskiego Domu Kultury - Włodawa PRZEDSTAWIENIE TEATRALNE: PASTORELE STAROPOLSKIE albo kolęda mieszkańcom ziemskim od muzyki niebieskiej wdzięcznym okrzykiem na dzień Narodzenia Pańskiego zaśpiewana. TEATR SCENA EL-JOT, KRAKOWSKA OPERA KAMERALNA Widowisko muzyczne na trzy głosy, trzy dawne instrumenty, przesycone krakowskim kolorytem. Kreowane przez aktorki postaci XIX - wiecznych arystokratek krakowskich prezentują kolędy staropolskie - ulubione śpiewy naszych przodków, dziś już zapomnianych lecz ze wszech miar godne przypomnienia ze względu na bogactwo motywów tekstowych jak i urok i kulturowe zaplecze dawnych melodii. Owe zapomniane dziś kolędy, wywodzące się z XVI, XVII i XVIII wieku, pochodzą z kancjonałów: Klasztoru Sióstr Benedyktynek ze Staniątek pod Krakowem, Sióstr Franciszkanek z Klasztoru św. Andrzeja w Krakowie, Klasztoru Sióstr Karmelitanek Bosych z Krakowa oraz z XIX wiecznych zbiorów Oskara Kolberga i Michała Marcina Mioduszewskiego. Polska prapremiera PASTORELI STAROPOLSKICH odbyła się w Bazylice Krzyża Świętego w Mogile pod Krakowem, TEATR 23 w ramach Festiwalu Teatrów Polskojęzycznych. Premiera zagraniczna miała miejsce we Francji (w Lyonie i Paryżu) na otwarcie wystawy obrazów i rzeźb o tematyce bożonarodzeniowej, z kolekcji krakowskiego Muzeum Etnograficznego. dama z dzwonkiem: IZABELA KOCHAŃSKA flety proste: ANNA FIEBER lutnia: JAKUB HABERKO viola da gamba: ANNA SZELIŃSKA-MIKUS Występują: dama z kropidłem: JADWIGA LEŚNIAK-JANKOWSKA dama z szalem: ANNA SOKOŁOWSKA kostiumy: GRAŻYNA ŻUBROWSKA konsultacja muzyczna: BOLESŁAW RAWSKI scenariusz, reżyseria, choreografia: JADWIGA LEŚNIAK - JANKOWSKA TEATR 24 18 grudnia (niedziela) 2005 r. godz. 1200 (podczas Mszy św.) Kościół p.w. św. Ludwika „Jasełka polskie” w wykonaniu Grupy Teatralnej Parafii p.w. św. Ludwika we Włodawie „Przyjdź na świat...”, to misterium bożonarodzeniowe, popularnie zwane jasełkami. Tradycja przedstawień świątecznych sięga czasów średniowiecza i prostego zakonnika - św. Franciszka z Asyżu, który umiał tak trafnie dobrać oraz połączyć słowo mówione i śpiewane, że bardzo mocno oddziaływało ono na słuchaczy. Tak naprawdę tajemnica przyjścia Boga - Człowieka na świat, nie dokonuje się tylko raz w roku. Jezus przychodzi do nas każdego dnia w Eucharystii, Słowie Bożym, w drugim człowieku i czeka na zaproszenie. Niekiedy czeka bardzo długo. Kończąc adwent - liturgiczne oczekiwanie na przyjście Pana Jezusa - uświadamiamy sobie tę prawdę wyraźniej, ale czy wyciągamy właściwe wnioski? Młodzież działająca w Ruchu Światło - Życie czyli Oazie, przy parafii św. Ludwika przygotowała słowno - muzyczny montaż o Jezusie przychodzącym na świat dzisiaj, Jezusie zainteresowanym naszymi radościami i smutkami. Młodzież ta systematycznie angażuje się w życie parafii, bierze czynny udział w różnych uroczystościach pod kierunkiem swoich moderatorów. W ostatnich latach są nimi: s. Janina Mateusiak, nazaretanka i o.Krzysztof Grzesica, paulin. Mamy nadzieję, że treści prezentowane przez młodzież w klimacie kończącego się adwentu i Świąt Bożego Narodzenia, przyczynią się do otwarcia naszych serc na Boga. TEATR 25 17 grudnia (sobota) 2005 r. godz. 14 00 - 15 00 plac synagogalny IMPROWIZACJE TEATRALNE: w wykonaniu Teatru Pantomimy “MIT” z Wrocławia Teatr pantomimy „MIT” został założony w 1998 roku przez mimów Tomasza Pietrzykowskiego i Mariusza Walkosza. Obaj aktorzy występowali wcześniej w innych teatrach. Obecnie współpracują m.in. z Teatrem Współczesnym we Wrocławiu, Teatrem Kalong oraz Wrocławskim Teatrem Pantomimy. Proponują widzom zabawę opartą na działaniach mimicznych z elementami clownady, żonglerki i pokazów szczudlarskich. W dorobku mają też etiudy i spektakle czerpiąc z tradycji pantomimy francuskiej (Decroux, Barrault, Marceau) i osiągnięć Henryka Tomaszewskiego. FILM 26 15 grudnia (czwartek) 2005 r. godz. 16 00 Kino Włodawskiego Domu Kultury Włodawa PROJEKCJA FILMU “Życie jest piękne” (La Vita e Bella), Włochy 1998, 128 min. Życie jest piękne Komedia, której głównym tematem jest... holocaust. Błaznowaty wieśniak przybywa do dużego miasta w Toskanii, zakłada rodzinę. Wybucha wojna, wkraczają Niemcy, wieśniak, jako pół-Żyd trafia do obozu koncentracyjnego wraz z najbliższą rodziną. Próbuje jednak przekonać syna, że pobyt w obozie jest jedynie pewną formą zabawy dla dorosłych. Obsada: Roberto Benigni Nicoletta Braschi Giorgio Cantarini Giustino Durano reżyseria: Roberto Benigni, Marek Koterski scenariusz: Vincenzo Cerami, Roberto Benigni zdjęcia: Colli Tonino Delli FILM 27 17 grudnia (sobota) 2005 r. godz. 14 00 Kino Włodawskiego Domu Kultury - Włodawa PROJEKCJA FILMU „Musimy sobie pomagać” (Musime se pomahat), Czechy 2000, 128 min. Musimy sobie pomagać Reżyseria: Jan Hrebejk Obsada: Bolek Polívka Csongor Kassai Jaroslav Dusek Anna Sisková Historia oparta na autentycznych wydarzeniach. Rzecz dzieje się w małym czeskim miasteczku okupowanym przez Niemców w ostatnich latach drugiej wojny światowej. Bezdzietna para Josef i Marie ukrywają zbiegłego z obozu koncentracyjnego Żyda. Zaskakujące zwroty akcji, czasem czarny humor. Reżyser pokazał wyraźnie, że nie ma czarnych i białych charakterów, ażeby zachować człowieczeństwo czy godność, nie zawsze potrzebne są wyjątkowe akty bohaterstwa. FILM 28 18 grudnia (niedziela) 2005 r. godz. 14 00 Kino Włodawskiego Domu Kultury - Włodawa PROJEKCJA FILMU „Święty Mikołaj. Gwiazdkowa opowieść” (Santa Claus), USA 1985, 107 min. Święty Mikołaj. Gwiazdkowa opowieść. Film jest podzielony niejako na dwie części. Akcja pierwszej jest osadzona w dość odległej przeszłości i opowiada o losach starszego człowieka (można go uważać za świętego Mikołaja), który rozdawał dzieciom na całym świecie zabawki. Akcja drugiej części jest osadzona w teraźniejszości. Głównym bohaterem jest elf - Patch. Walczy on ze złym producentem zabawek, który chce pozbawić Świętego Mikołaja jego pracy - czyli rozdawania dzieciom prezentów - a wręcz pozbyć się go . Reżyser: Jeannot Szwarc Występują: Dudley Moore, John Lithgow, David Huddleston, Burgess Meredith, Judy Cornwell, Jeffrey Kramer, Christian Fitzpatrick, Carrie Kei Heim, John Barrard WYSTAWY 29 16 grudnia (piątek) 2005 r. godz. 10 00 Muzeum-Wielka Synagoga PREZENTACJA WYSTAWY „Włodawskie Judaica” - zmiana aranżacji sali męskiej w Wielkiej Synagodze połączona z prezentacją nowych wydawnictw muzealnych Celem ekspozycji jest przybliżenie tradycji i historii narodu żydowskiego poprzez prezentowane: pamiątki - utensylia religijne (wspaniałą i unikalną kolekcję judaików) w nowo zaprojektowanych, nowoczesnych gablotach. Wystawa wzbogacona jest o filmy, nagrania audio oraz programy multimedialne, które stanowią uzupełnienie i komentarz dla eksponowanych judaików. Nowa ekspozycja „Włodawskie Judaica” była konieczna ze względu na zrealizowany w ubiegłym roku projekt bimy - podwyższenia, gdzie niegdyś odczytywane były święte teksy liturgiczne m.in. Tory. Bima bowiem w znacznym stopniu zmieniła przestrzeń wystawienniczą. Jako priorytet nowej aranżacji sali męskiej wzbogaconej o wystawę „Włodawskie judaika”, muzealnicy postawili sobie za szczytny cel, odtworzenie pierwowzoru wyposażenia wnętrza tej sali oraz dostosowania jej do nowych metod wystawienniczych z możliwością prowadzenia na tej bazie prezentacji muzealnych. Srebrne Judaika Księga Tory WYSTAWY 30 16 grudnia (piątek) 2005 r. godz. 1100 Muzeum-budynek administracyjny OTWARCIE WYSTWY FESTIWALOWEJ „Tyś mnie zrodziła. Narodziny dawniej i dziś” Wystawa „Tyś mnie zrodziła. Narodziny dawniej i dziś” prezentuje zwyczaje i wierzenia dotyczące tajemnicy narodzin – boskich i ludzkich. Ukazuje głównie ceremoniał przyjścia na świat człowieka i podkreśla jak ważny był to czas nie tylko dla kobiety ciężarnej, ale również dla całej społeczności wiejskiej czy grupy wyznaniowej. Na ekspozycji zobaczymy aranżację wnętrza domu – tradycyjnego miejsca porodu, przedmioty przygotowane dla noworodków – ludowe kołyski, elementy stroju, ubranka i podarki ofiarowywane dziecku z okazji chrztu. Jak przystało na wystawę festiwalową nie zabraknie na niej tematów, przedmiotów i zdjęć związanych z innymi religiami np. judaizmem. Zaprezentujemy m.in. amulety dla położnicy, narzędzia medyczne wykorzystywane przy obrzezaniu; wyjaśnimy czym było wykupienie pierworodnego w społeczności żydowskiej. W środkowej części sali pokażemy boskie narodziny poprzez obrazy, rzeźby, ikony, drzeworyty czy szopkę ludową. Uzupełnieniem całości będą elementy współczesne związane z narodzinami. 31 WYSTAWY Wystawie towarzyszyć będzie informator, w którym m.in. przeczytamy: „Porody odbywały się w domu. Osobą niezbędną przy rozwiązaniu była babka – doświadczona, zwykle starsza kobieta, która służyła pomocą całej okolicy. Czynności przez nią podejmowane nazywano babieniem. Za pomocą działań znanych z medycyny ludowej, tradycyjnego zielarstwa, ale też różnych praktyk magicznych, babka pomagała kobiecie w poro„Pokłon Trzech Króli”, dzie, przyjmowała dziecdrzeworyt, XIX w., ko, oznajmiała jego płeć, PME wykonywała pierwsza jego kąpiel, podawała do pocałowania rodzicom. [...] Zachowanie mające ułatwić poród poprzez „otwarcie” za pomocą rozplatania warkoczy, rozwiązywania węzłów, otwierania szuflad czy nowsze- zdejmowania kolczyków, pierścionków to zasady obecnej w rytuałach przejścia magii Alkmeny. W trudniejszych przypadkach proszono księdza o wystawienie Najświętszego Sakramentu czy otwarcie Carskich Wrót w cerkwi...” Obiekty na wystawie pochodzą ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie uzupełnione o kilkanaście eksponatów z innych muzeów np. MPŁ-W, z parafii rzymskokatolickich i prawosławnych oraz zbiorów prywatnych mieszkańców Włodawy. WYSTAWY 32 16 grudnia (piątek) 2005 r. godz. 19 00 Muzeum-Wielka Synagoga OTWARCIE WYSTAWY „Urodzony we Włodawie. Malarstwo Stanisława Masłowskiego” Wystawa rozpoczyna cykl prezentacji prac i sylwetek twórców związanych z Ziemią Włodawską. Nie przypadkowo jej inauguracja odbywa się podczas ósmej edycji naszego Festiwalu. Jego motywem przewodnim są narodziny, a Stanisław Masłowski to przecież najbardziej znany artysta urodzony we Włodawie! St, Masłowski, „Pejzaż” akwarela, sygn. Muzeum we Włodawie Stanisław Masłowski (1853 – 1926) urodził się w rodzinie podpisarza Sądu Pokoju Okręgu Włodawskiego. Studiował w Warszawskiej Klasie Rysunkowej, był uczniem Wojciecha Gersona. Uważany jest za wybitnego realistę, ale też nieobcy jest mu impresjonizm i secesja. W jego artystycznym życiorysie widoczne są zarówno własne, twórcze poszukiwania jak i odbicie tendencji epoki, a także wpływ malarstwa współczesnych mu artystów. W twórczości Stanisława Masłowskiego daje się zauważyć kilka etapów, z których każdy zaowocował wieloma cennymi dziełami. Początkowy, nazywany niekiedy „realizmem sentymentalnym” przebiegał pod znakiem fascynacji Ukrainą (szczególnie widocznej w latach 1875 – 1883) – zwłaszcza tamtejszym krajobrazem i folklorem. Malował także wieś mazowiecką. W jego pracowni powstawało wiele obrazów olejnych, z których najbardziej znane to: „Owczarek”, „Odbicie branki”, „Pożegnanie kozaka”, „Dumka Jaremy”, „Chłopcy w stepie”, „Wesele” i „Taniec kozacki”. W drugim etapie twórczości widać już wpływy impresjonizmu. Malarz „wychodził” w plener, przestawał przywiązywać wagę do detali, stosował akwarele. Przedmiotem zainteresowania są teraz mazowiec- 33 WYSTAWY kie łąki, kwiaty, zwierzęta i chłopskie zagrody. Malował m. in. „Wschód księżyca”, „Lasek”, „Moczary”, „Na pastwisku”. W końcowym okresie artystycznej działalności (od 1890 do 1914 roku) malarz zafascynowany światłem, nowym sposobem malarskiego widzenia krajobrazu a także pracami przyjaciół (Podkowiński, Pankiewicz) Namalował „Pocztyliona”, „Targ na Grzybowie”, „Ostatnie promienie”, „Poranek”. W późniejszych jego obrazach zauważa się wpływy rodzącej się secesji – malarstwa fantazji i symbolu. Masłowski poszukiwał jednak nieustannie nowych form wyrazu. Malował olejem, akwarelą, stosował własne techniki mieszane. Tworzył w pracowni i plenerze. Podróżował do Włoch, Francji, Tunezji. Szczególnym uznaniem cieszą się wykonane w latach 1907 – 1914 świetliste obrazy ukazujące urodę kwiatów, zbóż, chwastów, drzew i traw. Należą do nich:. „Łubin”, „Villa d’ Este”, „Sala fontanny”, „Kawiarnia arabska”, „Gryka”, Maki”, „Sosna”, „Krowy”, „Pastwisko”, „Sad warzywny”, „Malwy”, „Bodiak”, „Dziewanny” itd. Po zakończeniu pierwszej wojny powstało już niewiele prac. Stanisław Masłowski zmarł w 1926 roku w Warszawie. Artysta stworzył bardzo wiele prac, które już przed wojną znajdowały się w zbiorach polskich muzeów, wielu galerii oraz w prywatnych kolekcjach (w tym wiele w zbiorach rodziny malarza w Warszawie). Działania II wojny światowej, a zwłaszcza Powstanie Warszawskie spowodowały zniszczenie bądź zaginięcie bardzo wielu dzieł, z których tylko niewiele przetrwało na fotograficznych odbitkach czy reprodukcjach przedwojennych tygodników. Na wystawie prezentujemy ok. 30 prac malarza. Różne okresy twórczości, różne techniki wykonania przybliżą zwiedzającym dzieła stworzone przez Stanisława Masłowskiego – wybitnego malarza, który wypracowując własny styl, znacząco wzbogacił skarbnicę Malarstwa Polskiego. St. Masłowski, „Kaczki” akwarela, 1884r., sygn. Muzeum we Włodawie WYSTAWY 34 17 grudnia (sobota) 2005 r. godz. 13 00 Muzeum-Mała Synagoga OTWARCIE WYSTAWY „Ikona od św. Mikołaja do Bożego Narodzenia” Ikona – najpełniejszy wyraz dogmatów i wiary kościoła Wschodniego przepowiada i ukazuje królestwo Boże, jest nieodłączną częścią tradycji prawosławnej. To tekst sakralny od wieków odczytywany przez chrześcijan, a także dzieło sztuki fascynujące wszystkich. Wystawa nasza jest kolejną muzealną prezentacją przybliżającą szeroA. Makać-Mańkowska kiemu gronu odbiorBoże Narodzenie tempe- ców świat Prawosławia. Tym razem pokara na desce zujemy ikony związane z okresem Oczekiwania i Narodzeniem Pana, świętymi Cerkwi czczonymi w tym czasie, ikony z aniołami i Dzieciątkiem Jezus z Matką. W tym szczególnym momencie, kiedy cały świat chrześcijański z nadzieją, wiarą i radością oczekuje Narodzenia Chrystusa, a w świątyniach głoszone są rekolekcje, Kościół Wschodni także poprzez ikony pomaga człowiekowi stanąć w strumieniu światłości i łaski groty betlejemskiej. Na wystawę składa się kilkadziesiąt ikon. Większość z nich pisana jest na deskach z zastosowaniem tradycyjnych technik, według kanonicznych wzorców. Na ekspozycji zobaczymy też ogromne barwne przedstawienia Chrystusa, Matki Bożej i świętego Mikołaja wykonane na jedwabiu techniką batiku, akwarele i rysunki wykonane piórkiem oraz jedwabne chorągwie procesyjne. Szczególne emocje, zwłaszcza wśród mieszkańców Włodawy, wzbudzą na pewno malutkie ikonki o nierównych krawędziach wykonane różnymi technikami na ... łupku. Fragment ekspozycji 35 WYSTAWY Wystawę uzupełnią plansze informacyjne o typach ikon i technikach ich wykonywania, a także kolędy w wykonaniu chórów cerkiewnych. Pokazywane ikony są autorstwa Michała Boguckiego i Anny Makać – Mańkowskiej. Współczesną sztukę polskiej Cerkwi prezentuje tu Michał Bogucki, absolwent ASP w Warszawie. Zajmując się malarstwem sakralnym od 25 lat stosuje dawne techniki i schematy ikonograficzne, ale poszukuje też nowych środków wyrazu (wielkie ikony batikowe). Michał Bogucki wykonuje też polichromie i prace renowacyjne w świątyniach prawosławnych. Wielokrotny organizator i kurator wystaw prac Jerzego Nowosielskiego. Swoje ikony i grafiki prezentował na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i zagranicą. Od trzech lat mieszka w Sokołowsku k. Wałbrzycha, gdzie opiekuje się miejscową cerkwią i prowadzi warsztaty ikonopiM. Bogucki sania. Chrystus, batik na jedwabiu Anna Makać-Mańkowska to artysta, grafik i konserwator dzieł sztuki, absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej praca dyplomowa – konserwacja ikony z przełomu XVIII/XIX wieku została wyróżniona przez Ministra Kultury i Sztuki i zaprezentowana na wystawie najlepszych prac dyplomowych polskich uczelni artystycznych. Za cykl obrazów nawiązujących do malarstwa bizantyjskiego otrzymała nagrodę w konkursie na ilustracje do Biblii dla dzieci. A. Makać-Mańkowska Carskie Wrota, tempera na desce WYSTAWY 36 18 grudnia (niedziela) 2005 r. godz. 10 00 -1700 Klasztor OO. Paulinów ZWIEDZANIE REMONTOWANEGO KLASZTORU I PREZENTACJA WYSTAWY „Wizerunek Papieża Jana Pawła II na znaczkach pocztowych” Wystawę przygotowała Poczta Polska w Gdańsku, przy wsparciu Muzeum Historycznego Miasta Gdańska – pragnąc uczcić pamięć zmarłego 2 kwietnia wielkiego Polaka. Prezentuje ona nie tylko emisję znaczków poświęconych Ojcu Świętemu, ale także kartki pocztowe i koperty pierwszego dnia obiegu, które zostały wydane w latach 1979-2005. Poczta Polska podczas trwania pontyfikatu Jana Pawła II, dokumentując ważne wydarzenia z nim związane, wydała 63 znaczki poświęcone papieżowi. Ekspozycja składająca się z 19 tablic podzielona jest na trzy najważniejsze zagadnienia tematyczne związane z papieżem: Jubileusz urodzin, Wizyty duszpasterskie oraz Jubileusz Pontyfikatu Ojca Świętego. Na wystawie oglądać można również specjalnie wydany znaczek „Jan Paweł II 1920 - 2005”, który wszedł do obiegu w dniu jego pogrzebu oraz najnowszy znaczek w formie bloku poświęcony osobie Jana Pawła II zatytułowany „Pontyfikat Jana Pawła II 1978-2005”, który wszedł do obiegu w dniu 22 kwietnia br. Wyjątkowość prezentowanych na wystawie znaczków podkreśla fakt, że część z nich powstała w wyniku współpracy Poczty Polskiej z Pocztą Watykańską. 37 WYSTAWY 16-17 grudnia (piątek i sobota) 2005 r. godz. 10 00 -16 00 Klasztor OO. Paulinów WARSZTATY PLASTYCZNE Warsztaty pisania ikon Warsztaty ikonopisania towarzyszą naszemu Festiwalowi już od pięciu lat. Ich celem jest poznanie techniki pisania ikon oraz zrozumienie, czym jest ikona dla chrześcijanina. Pomocne w tym będą wykłady przeznaczone również dla szerokiego grona słuchaczy. Anna Makać-Mańkowska wygłosi prelekcję na temat konserwacji ikon i sposobów kładzenia pozłotka, a Michał Bogucki będzie mówił o ikonologii i ikonografii ikon. Uczestnicy – dzieci, młodzież i dorośli wyznania katolickiego i prawosławnego pracować będą przez trzy dni w dwóch grupach po kilka godzin dziennie. Miejsce wspólnego tworzenia – refektarz klasztoru OO. Paulinów – przypomina, że ikony są wielkim skarbem całego chrześcijaństwa; skarbem, który kościół Wschodni stworzył, uświęcił i pomnaża. Warsztaty poprowadzą państwo Anna Makać – Mańkowska z Gdyni i pan Michał Bogucki z Sokołowska, który od kilkunastu lat prowadzi warsztaty ikonopisania dla dorosłych (w tym także dla malarzy profesjonalnych), młodzieży i dzieci. WARSZTATY 38 16 -17 grudnia (piątek i sobota) 2005 r. godz. 14 00 -15 00 Muzeum-Wielka Synagoga WARSZTATY PLASTYCZNE WYCINANKA ŻYDOWSKA – tradycyjne wycinanki sporządzone do dekoracji synagogi, domu i z okazji świąt prowadzone przez Monikę Krajewską. Warsztaty połączone z prelekcją pt. Narodziny i śmierć w judaizmie. MONIKA KRAJEWSKA – urodzona w Warszawie. Po studiach na Uniwersytecie Warszawskim pracowała jako dziennikarka radiowa i jako redaktorka w wydawnictwie. Od czasów powstania szkoły Lauder-Morasha w Warszawie uczy w niej plastyki i tradycji żydowskiej. Od połowy lat siedemdziesiątych interesowała się sztuką żydowską. Razem z mężem Stanisławem jeździła po Polsce fotografując - a często wręcz „odkrywając” - zapomniane cmentarze i synagogi. Rejestrowała też płaskorzeźby nagrobne obrysowując je węglem i przenosząc na kalkę. Jednocześnie studiowała ich symbolikę. Owocem tej pracy były dwa albumy fotograficzne Czas kamieni (Interpress, 1982, wydany w czterech wersjach językowych) i A tribe of stones (PWN 1993) oraz inne publikacje, a także odczyty w kraju i za granicą. Od roku 1981 jej fotografie i rysunki nagrobków były prezentowane na wystawach m.in. w Polsce, USA, Izraelu i Czechach. Przy okazji poznała znane wykonawczynie wycinanek żydowskich. Ostatecznym impulsem do zajęcia się wycinanką był udział w warsztatach podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie w 1995 roku. Inspiracje czerpie zarówno z dawnej wycinanki i w ogóle sztuki żydowskiej, jak i z własnego przeżywania tradycji judaizmu. 39 WARSZTATY Prace Moniki Krajewskiej były prezentowane na wystawach w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Cafe Eliat, na Festiwalach Kultury Żydowskiej w Krakowie, w muzeach: Przysusze, Rawie Mazowieckiej oraz we Włodawie podczas trzeciej edycji Festiwalu Trzech Kultur, gdzie prezentowała wystawę pt. „W papierze i kamieniu”. W judaizmie wycinanka pełni funkcje kultyczną, ma ściśle religijny charakter. Części, z jakich jest skonstruowana, mają znaczenie symboliczne, odnoszące się do relacji między człowiekiem a Bogiem. W wycinance żydowskiej popularne są motywy menory, kolumny, roślin czy zwierząt. Monika Krajewska oprócz tego w swych pracach wykorzystuje motyw Tory, jako element zdobniczy; widoczne jest również, zgodnie z tradycją, pismo hebrajskie - cytaty z Tory czy modlitwy. Prace często wpisane są w motywy macewy, gdyż od fascynacji tablic nagrobnych z charakterystycznymi symbolami rozpoczęła się jej przygoda ze sztuką żydowską. Prezentowana przez autorkę wycinanka z tradycją żydowską łączy także technika wykonania - prace powstały przy użyciu nie nożyczek, lecz noża. To wielobarwne, malowane wodnymi farbami, z podłożonym, kolorowym tłem prawdziwe małe dzieła sztuki. WARSZTATY 40 16-17 grudnia (piątek i sobota) 2005 r. godz. 10 00 -16 00 Klasztor OO. Paulinów WARSZTATY PLASTYCZNE Składanie bączka chanukowego W żydowskie święto Chanuki dozwolone są gry hazardowe. Jedną z najpopularniejszych, najbardziej charakterystyczną dla tych świąt, lubianą przede wszystkim przez najmłodszych jest gra drejdel, czyli czworoboczny bączek, wyglądający podobnie jak kostka do gry. Na czterech ściankach wypisane są cztery hebrajskie litery: - nun – n ; - gimel – g; - He – h, - szin – sz. Są to pierwsze litery od słów: „nes gadol haja szam”, co tłumaczy się „cud wielki był tam”, odnoszących się do ważnego wydarzenia z historii narodu Izraelskiego, oczyszczenia - poświęcenia świątyni (II w. p.n.e.), kiedy to Izraelici odzyskali Jerozolimę spod rządów okupacyjnych Antiocha Epifanesa, króla Syryjskiego. W myśl żydowskiej tradycji wydarzył się w czasie poświęcenia świątyni cud. W zbeszczeszczonej przez pogan wielkiej świętości - świątyni, dokąd udano się po zwycięstwie, znaleziono dzban z niewielką ilością „świętej” – koszernej (specjalnie przygotowanej do sprawowani kultu) oliwy, której miara wystarczała na podtrzymanie ognia w świeczniku przez jeden dzień. Po oczyszczeniu sprofanowanej świątyni ponownie ustanowiono kult i zapalano złoty siedmioramienny świecznik, który płonął na tej oliwie przez osiem dni, aż do czasu przygotowania, dostarczenia do świątyni nowego zaopatrzenia. WARSZTATY 41 Hebrajskie litery w bączku chanukowym mają na potrzeby gry inne znaczenia, których nazwy wywodzą się z języka jidysz, gdzie: 1) „n” 2) „g” 3) „h” 4) „sz” - „niszt” (nic); „ganc” (całe); „halb” (połowa); „sztel-an” (zostań, postaw, stój przy). Dzieci w tradycyjnym bączku chanukowym wkładają do niego cukierki, orzechy i czekoladowe monety zwane „geltami”. Festiwalowy bączek jest nieco uproszczony, nie wkłada się doń łakoci, natomiast kładzie się je na umówionym miejscu. Każdy z graczy przed kręceniem bączka (według umówionej już ustalonej przez siebie kolejności podobnie jak ma to miejsce w grach planszowych) dorzuca do wspólnej puli – tak jakby do banku umówioną stawkę początkową (czy to cukierki, czy czekoladowe gelty, czy orzechy), o którą grają wszyscy. Gracz, który kręci bączkiem ma cztery możliwości. W zależności od tego jaka litera mu wypadnie po zatrzymaniu bączka, albo wygrywa i bierze całą nagrodę (całą zawartość wspólnej puli) – „ ” lub bierze połowę - „ ”, lub przegrywa nie bierze nic - „ ”, lub też zobowiązany jest postawić podwójną stawkę początkową – „ ”. W ten sposób wspólna pula, o którą grają uczestnicy pomnaża się. WARSZTATY 16-17 grudnia (piątek i sobota) 2005 r. godz. 10 00 -16 00 Klasztor OO. Paulinów WARSZTATY PLASTYCZNE KARTKI ŚWIĄTECZNE OZDOBY CHOINKOWE 42 43 WARSZTATY 16 grudnia (piątek) 2005 r. godz. 13 00 -14 00 Muzeum-Wielka Synagoga ŚWIĄTECZNA KATECHEZA EKUMENICZNA dla dzieci szkół podstawowych pt. „Boże Narodzenie” 44 16 grudnia (piątek) 2005 r. godz. 14 00 - 16 00 Hala namiotowa plac synagogalny GRY I ZABAWY EDUKACYJNE DLA DZIECI prowadzone przez Centrum Szkoleniowe KLANZA z Lublina i Agencję “Raki” BAZAR 45 16-17 grudnia (piątek i sobota) 2005 r. godz. 10 00 -1700 18 grudnia (niedziela) 2005r. godz. 10 00 -15 00 Muzeum-Mała Synagoga BAZAR FESTIWALOWY – kilkanaście stoisk handlowych z pamiątkami festiwalowymi i wyrobami nawiązującymi do grudniowo-świątecznych tradycji trzech kultur. T T T T T W ofercie każdego dnia: ikony sztuka wspólczesna sztuka ludowa pamiątki świąteczne wydawnictwa (kasety, płyty CD, książki, foldery, widokówki). ATRAKCJE 46 16-18 grudnia (piątek-niedziela) 2005 r. Szlak trzech kultur ATRAKCJE FESTIWALOWE Kataryniarz - Tomek Sylwestrzak z Bielska-Białej Katarynkę wynalazł i skonstruował Włoch Giovanii Barbari, żyjący w Modenie na początku XVIII w. W Polsce pierwsi wędrowni kataryniarze pojawili się około 1760 r. Nowinka przyjęła się. Przed II wojną było w miastach i na jarmarkach dużo kataryniarzy. Po wojnie tradycja ta zaginęła aż do połowy lat 60-tych, kiedy to na zlecenie władz „zainstalowano” kataryniarza na rynku Starego Miasta w Warszawie. Ciekawostką może być to, że w połowie XIX w. w samej Warszawie było 450-ciu kataryniarzy, ulic było tylko około 300... Na dzień dzi siejszy wiem o 6 grających polskich kataryniarzach, ale istnieje tendencja wzrostowa (przybywa mniej więcej jeden rocznie). Instrument, na którym gram jest współczesny z 2001 r., co pozwala na szeroki dobór repertuaru. Katarynki zabytkowe, gdzie nośnikiem muzycznym był drewniany wałek nabijany gwoździkami grały tylko osiem melodii. 47 ATRAKCJE 16-18 grudnia (piątek-niedziela) 2005 r. Szlak trzech kultur ATRAKCJE FESTIWALOWE Muzykowanie i śpiewanie na Szlaku Trzech Kultur (klezmerzy i kolędnicy) Wyjątkowość i niepowtarzalność VIII edycji Festiwalu Trzech Kultur sprawiły, iż w programie znalazło się miejsce dla najbardziej lubianych świątecznych melodii dla muzykowania i śpiewania na Świątecznym Szlaku Trzech Kultur. Ideę świątecznego muzykowania podporządkowano prostemu zamysłowi: pokazać… jak przed wojną na ulicach miast wspólnie śpiewali wyznawcy trzech religii: katolickiej, prawosławnej i mojżeszowej, nauczyć… o kulturze, tradycji i obyczajach trzech kultur w aspekcie narodzenia, zaciekawić… oryginalną aranżacja pieśni, tych znanych i najbardziej lubianych jak i tych które, wyszły spod pióra twórców ludowych (muzyką żydowską oraz staropolskimi oraz prawosławnymi kolędami), zachęcić… do spotkania z żywą muzyką, kolędą, która wprowadzi nas w świąteczny nastrój. Jeżeli wiesz, jak wielką moc posiada śpiew, czujesz niedosyt w śpiewaniu kolęd, czy słuchaniu znanych i mniej znanych żydowskich melodii; jeżeli pragniesz, aby ogarnął cię ten wspaniały bożonarodzeniowy i chanukowy nastrój wynikający ze słuchania przepięknych świątecznych melodii pogranicza trzech kultur … Zapraszamy na Świąteczny Szlak … Szlak Trzech Świątyń: synagogi, cerkwi i kościoła p.w. Św. Ludwika KONFERENCJA 48 16 grudnia (piątek) 2005 r. godz. 9 00 - 1200 Muzeum - Wielka Synagoga MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA “O wyższości świąt Bożego Narodzenia nad Wielkanocą” V międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „O wyższości świąt Bożego Narodzenia” jest kontynuacją spotkań nauczycieli szkół (z terenu objętego nadzorem Kuratorium Oświaty w Lublinie Delegatura w Chełmie) z pracownikami naukowymi; wokół zagadnień dotyczących edukacji regionalnej ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa kulturowego regionów pogranicza. W tym roku sesje merytoryczne wokół problematyki zwyczajów i tradycji świątecznych prowadzą wykładowcy Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie. 49 FESTIWALOWI PATRONUJĄ VIII Festiwal Trzech Kultur zrealizowano dzięki pomocy finansowej następujących instytucji * EUROREGION BUG * POCZTA POLSKA * URZĄD MIEJSKI we Włodawie * URZĄD MARSZAłKOWSKI WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO * PKO BP S.A. LUBLIN * MIEJSKIE PRZEDSIĘBIORSTWO GOSPODARKI KOMUNALNEJ we Włodawie * STAROSTWO POWIATOWE we Włodawie MIEJSCE NA AUTOGRAFY ARTYSTÓW 50 51 MIEJSCE NA AUTOGRAFY ARTYSTÓW FESTIWALOWI PATRONUJĄ 52 MUZEUM POJEZIERZA ŁĘCZYŃSKO-WŁODAWSKIEGO ul. Czerwonego Krzyża 7 22-200 WŁODAWA tel./fax (48) (82) 57 22 178 e-mail: [email protected] tel. komórkowy: 0 602 528 397 www.muzeum.wlodawa.metronet.pl Opracowanie informatora: Mariusz Józefczuk, Przemysław Klonowski Opracowanie graficzne i skład komputerowy: Adam Bednaruk Autor projektu Festiwalu Trzech Kultur scenariusz i reżyseria: Marek Bem Współorganizatorzy Festiwalu: Parafia Rzymskokatolicka św. Ludwika we Włodawie, Parafia Prawosławna Narodzenia NMP we Włodawie Druk i oprawa: Drukarnia Kresowa ul. Baczyńskiego 9 22-100 Chełm tel. (82) 565 68 12, fax 565 65 70 e-mail: [email protected]
