OTR 6/2012 (styczeń 2013) /układ merytoryczny

OTR 6/2012 (styczeń 2013)
/układ merytoryczny - wybrane artykuły /
ARTYKUŁY ORYGINALNE
1. Wartości momentów sił mięśni antagonistycznych stawu biodrowego
Derewiecki Tomasz, Duda Marta, Majcher Piotr, Krzysztof Mroczek
Zamojska Klinika Rehabilitacji WSZiA Zamość, Polska
Katedra Fizjoterapii WSZiA Zamość, Polska
Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Polska
Zakład Rehabilitacji i Fizjoterapii Katedry Rehabilitacji, Fizjoterapii i Balneoterapii, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o
Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Polska
Streszczenie
Wstęp Staw biodrowy jest wieloosiowym, najbardziej ruchomym stawem kończyny dolnej. Do przeciążeń
doprowadza powtarzanie danego wzorca ruchu, za który odpowiadają źle zbalansowane grupy mięśniowe.
Cel Określenie średnich wartości momentów sił zewnętrznych stawu biodrowego dla poszczególnych grup
wiekowych. Porównanie zależności momentów sił mięśni antagonistycznych działających na staw biodrowy.
Porównanie zmian średnich wartości momentów sił mięśni działających na staw biodrowy w zależności od wieku.
Materiał i metoda Badana grupa obejmowała 120 kobiet w wieku 19-85 lat. Pacjentki zostały podzielone na sześć
grup wiekowych. Przebadano po 20 kobiet w każdej grupie wiekowej. Do badania zakwalifikowano osoby, u
których wykluczono dysfunkcję stawów biodrowych i kolanowych. Badanie przeprowadzono w Zamojskiej Klinice
Rehabilitacji WSZiA na stanowisku SPB2-FM.
Wyniki Analiza wyników pokazuje, iż najwyższe średnie wartości momentów sił wszystkich zespołów mięśniowych
charakteryzują kobiety należące do grupy wiekowej 19-25 lat. Stwierdzono również stopniowy spadek średnich
wartości momentów sił wraz z wiekiem.
Wnioski 1.Stanowisko SPB2-FM jest obiektywnym narzędziem do diagnostyki momentów sił mięśni działających
na staw biodrowy, które pozwala kontrolować zmiany w procesie rehabilitacji oraz diagnozować zagrożenia
wynikające z osłabienia siły mięśni działających w obrębie stawu biodrowego. 2.Przedstawione badania grupy
osób zdrowych są wyjściową bazą porównawczą dla dalszych badań osób ze zmianami patologicznymi stawu
biodrowego oraz wstępem do opracowania norm siły mięśniowej pasa biodrowego.
Słowa kluczowe: siła mięśniowa, staw biodrowy, wiek, kobiety
2. Wpływ dyskopochodnych dolegliwości bólowych kręgosłupa L-S na postawę ciała
Derewiecki Tomasz, Duda Marta, Majcher Piotr
Zamojska Klinika Rehabilitacji WSZiA Zamość, Polska
Katedra Fizjoterapii WSZiA Zamość, Polska
Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Polska
Streszczenie
Wstęp Bóle kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego są najczęściej występującymi dolegliwości narządu ruchu. Celem
pracy jest sprawdzenie czy dolegliwości bólowe dyskopochodne kręgosłupa L-S mają wpływ na zmianę położenia
środka ciężkości ciała oraz siłę nacisku kończyn dolnych na podłoże.
Materiał i metody Badaniu poddano łącznie 30 osób, w tym 20 kobiet i 10 mężczyzn. Badaniem objęto pacjentów
z dolegliwościami bólowymi dyskopochodnymi kręgosłupa L-S, na poziomie L4-L5, L5-S1, którzy uczestniczyli
w usprawnianiu fizjoterapeutycznym w Zamojskiej Klinice Rehabilitacji. Średnia wieku badanych osób wyniosła
50,03 lat ±16,15 (kobiety-47,5 ±16,8; mężczyźni-61,1 ±12,33). Do oceny przemieszczenia środka ciężkości ciała
oraz siły nacisku kończyn dolnych na podłoże użyto platformy stabilometrycznej Stability 2.0.
Wyniki Analiza wyników przeprowadzonych badań ukazała, iż w płaszczyźnie czołowej amplituda
przemieszczania się środka ciężkości jest znacznie niższa niż w płaszczyźnie strzałkowej, zarówno w badaniu
przy otwartych jak i zamkniętych oczach. U wszystkich pacjentów, uczestniczących w badaniu, widoczna była
całkowita przewaga wychyleń w kierunku tylnym. W przypadku wychyleń w płaszczyźnie czołowej 66,67%
pacjentów obciążało kończynę dolną prawą, a 33,33% kończynę dolną lewą.
Wnioski 1.Dolegliwości bólowe dyskopochodne kręgosłupa L-S mają wpływ na zmianę położenia środka ciężkości
ciała oraz na symetryczność obciążania kończyn dolnych. 2.Postępowanie fizjoterapeutyczne u pacjentów z
dyskopochodnym bólem kręgosłupa L-S powinno być ukierunkowane na przywrócenie zmienionego środka
ciężkości ciała oraz symetrycznego obciążania kończyn dolnych.
Słowa kluczowe: dyskopatia, siły nacisku na podłoże, ból, platforma stabilometryczna
Strona 1 z 4
OTR 6/2012 (styczeń 2013)
/układ merytoryczny - wybrane artykuły /
3. Ocena wpływu wyciągu Saundersa oraz przezskórnej stymulacji nerwowo-mięśniowej na zmianę
zakresu ruchomości szyjnego odcinka kręgosłupa u pacjentów z dolegliwościami bólowymi –
doniesienia wstępne
Andrzej Myśliwiec, Edward Saulicz, Michał Kuszewski, Tomasz Wolny, Mariola Saulicz, Andrzej Knapik
Katedra Metod Specjalnych Fizjoterapii i Sportu Osób Niepełnosprawnych, AWF Katowice
Katedra Fizjoterapii, WSPS w Dąbrowie Górniczej, Kierownik Katedry dr Andrzej Myśliwiec
Katedra Podstaw Fizjoterapii, AWF Katowice.
Wydział Opieki Zdrowotnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Streszczenie
Wstęp. Przyjmuje się, że około 80 % społeczeństwa miewa problemy bólowe kręgosłupa, z czego aż 50 %
dotyczy szyjnego odcinka. Celem pracy było określenie skuteczności terapii zespołów bólowych szyjnego odcinka
kręgosłupa z wykorzystaniem wyciągu Saundersa oraz przezskórnej stymulacji nerwowo-mięśniowej
(transcutaneum electric nerve stimulation - TENS) na zmiany zakresu ruchomości szyjnego odcina kręgosłupa w
płaszczyźnie strzałkowej, czołowej oraz horyzontalnej.
Materiał i metody. Badaniem objęto ogółem 39 pacjentów w wieku od 26 do 62 lat. U wszystkich pacjentów
występowały przewlekłe dolegliwości bólowe szyjnego odcinka kręgosłupa spowodowane przeciążeniem oraz
niewydolnością posturalną. Wszystkie osoby biorące udział w badaniu podzielono metodą losową na 3 grupy
eksperymentalne. W grupie pierwszej, zastosowano trakcję wg Saundersa z siłą ciągu dawkowaną w taki sposób,
aby pacjent odczuwał wyraźny, ale niebolesny ciąg. W grupie drugiej, wykonano trakcję i przezskórną stymulację
nerwowo-mięśniową metodę klasyczną, zaś w grupie 3, wykonano wyłącznie TENS. Każdy pacjent był poddany
10 zabiegom z przerwą nie przekraczającą 3 dni. Wykonano pomiary zakresów ruchomości aparatem CROM
przed pierwszym zabiegiem, po pierwszym zabiegu, po 5 zabiegu, po 10 zabiegu oraz około 3 tygodni po
zakończeniu usprawniania.
Wyniki. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono największą poprawę w obrębie ruchów
wykonywanych w płaszczyźnie czołowej i horyzontalnej oraz w ruchu prostowania.
Wnioski. Największe efekty terapeutyczne daje skojarzenie zabiegów trakcji z zabiegiem przez skórnej stymulacji
nerwowo-mięśniowej.
Słowa kluczowe: szyjny odcinek kręgosłupa, trakcja, przezszkórna stymulacja nerwowo-mięśniowa
4. Złamania zmęczeniowe u dzieci
Jerzy Sułko, Artur Oberc
Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie, Oddział Ortopedyczno-Urazowy, Kier. Oddziału dr n. med. Tadeusz Lejman
Streszczenie
Cel pracy Przedstawienie własnych doświadczeń, trudności diagnostycznych i wyników leczenia chorych ze
złamaniem zmęczeniowym
leczonych w
oddziale ortopedii dziecięcej wraz z prezentacją algorytmu
diagnostyczno-leczniczego.
Materiał i metody W latach 1998 – 2010 hospitalizowano 38 pacjentów (40 złamań) z ostatecznym rozpoznaniem
złamania zmęczeniowego. W badanej grupie było 14 dziewczynek i 24 chłopców. Średni wiek wynosił 9,8 lat (min.
4 lata, maks. 16 lat). Średni okres obserwacji wyniósł 7 lat (min. 2 lata, maks. 12 lat). Standardem postępowania
w diagnostyce wczesnych zmian było wykonanie zdjęcia radiologicznego, badań laboratoryjnych: morfologii,
ALKP, LDH, OB, CRP, a także wykonanie tomografii komputerowej (TK).
Wyniki U wszystkich pacjentów uzyskano całkowite wyleczenie zachowawcze złamania i prawidłową przebudowę
kości widoczna na wykonanym zdjęciu radiologicznym
Wnioski Złamanie zmęczeniowe powstaje w wyniku powtarzających się urazów działających na zdrową kość.
Często te złamania występują u dzieci aktywnych, u młodych sportowców. Obraz chorego ze złamaniem
zmęczeniowym kości jest niecharakterystyczny. Podstawowym błędem diagnostycznym było zaniechanie
wykonania zdjęcia radiologicznego, a leczniczym - stosowanie antybiotyku doustnego lub leków z grupy
niesterydowych przeciwzapalnych (NSAID), z zaniechaniem unieruchomienia i odciążenia kończyny. Kolejnym
błędem postępowania przed skierowaniem do ortopedy, było informowanie rodziców, że najpewniej jest to proces
nowotworowy albo zapalny kości. W przypadku podejrzenia złamania zmęczeniowego, uzyskanego na podstawie
wywiadu, obrazu klinicznego oraz zdjęcia radiologicznego i badania TK, konieczne jest odciążenie chorej
kończyny i ścisła obserwacja kliniczno-radiologiczna.
Słowa kluczowe: złamania zmęczeniowe u dzieci, diagnostyka złamań zmęczeniowych
Strona 2 z 4
OTR 6/2012 (styczeń 2013)
/układ merytoryczny - wybrane artykuły /
5. Niektóre możliwości korekcji i kompensacji w regulacji postawy ciała u dzieci i młodzieży z
niskostopniowymi skoliozami
Nowotny-Czupryna Olga, Czupryna Krzysztof, Nowotny Janusz, Brzęk Anna
Zakład Podstaw Fizjoterapii, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Wydział Fizjoterapii
Zakład Fizjoterapii, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Wydział Fizjoterapii
Zakład Kinezjologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Opieki Zdrowotnej
Streszczenie
Wstęp. Postawa utrzymywana jest automatycznie, wbrew grawitacji, pomimo niewielkiej powierzchni podparcia. W
przypadku skoliozy zmienia się układ ciała i jego zrównoważenie. Z czasem uruchomiane są mechanizmy
samoistnej kompensacji, a wśród nich dążność do równomiernego obciążenia obu stóp.
Cel pracy było sprawdzenie jaką rolę odgrywa równomierność obciążenia stóp w regulacji postawy ciała osób z
niskostopniowymi skoliozami.
Materiał i metody. Zbadano 115 osób w wieku 7-19 lat: ze skoliozą, z postawą skoliotyczną i bez skoliozy (grupa
kontrolna). Fotogrametrycznie oceniano układ ciała, a równocześnie rejestrowano rozkład obciążeń stóp. Pomiary
wykonano w swobodnej pozycji stojącej, podczas próby korekcji układu ciała oraz podczas próby równomiernego
obciążenia obu stóp.
Wyniki badań. W postawie swobodnej u wszystkich odnotowano asymetrię obciążenia stóp, ale w grupie
kontrolnej była ona najmniejsza. Podczas próby korekcji u osób ze skoliozą odnotowano pogorszenie
zrównoważenia obciążenia stóp. Podobnie było u osób z postawą skoliotyczną, ale różnice były mniejsze. Po
uprzednim zrównoważeniu obciążenia stóp odnotowano pogorszenie układu ciała, a różnice były najwyraźniejsze
u osób ze skoliozą. U większości powiększył się kąt skrzywienia, a rzut pionu odsunął się od szpary
międzypośladkowej. W grupie kontrolnej próba doprowadzenia do symetrycznego obciążenia stóp spowodowała
pogorszenie układu ciała, łącznie z pojawieniem się niewielkiego skrzywienia kręgosłupa.
Wnioski: W niskostopniowych skoliozach obciążenie stop zwykle jest asymetryczne. Próba czynnego
skorygowania skrzywienia przynosi niewielką redukcję tej asymetrii. Doprowadzenia do symetrycznego
obciążenia stóp skutkuje pogorszeniem parametrów posturometrycznych, nawet u osób, których kręgosłup jest
prosty.
Słowa kluczowe: skolioza, postawa ciała, kompensacja, baropodografia
6. Odbarczenie i stabilizacja 360 stopni zwichnięcia C6-C7 kręgosłupa szyjnego – opis przypadku
Robert Chrzanowski, Bartosz Godlewski, Grzegorz Klauz, Łukasz Janeczko
Oddział Neurochirurgii. Scanmed – Szpital św. Rafała w Krakowie, Orynator Oddziału: dr n. med. Robert Chrzanowski
Streszczenie
Prezentujemy sposób przeprowadzenia zabiegu operacyjnego u młodego mężczyzny u którego doszło do
zwichnięcia kręgosłupa szyjnego na poziomie C6/C7 z klinicznymi objawami uszkodzenia rdzenia kręgowego na
poziomie segmentu C5. W celu uzyskania optymalnego efektu terapeutycznego pod postacią odbarczenia struktur
nerwowych i stabilizacji kręgosłupa w czasie jednej operacji, ułożenie pacjenta było dwukrotnie zmieniane w
czasie zabiegu. Biorąc pod uwagę ułożenie pacjenta na początku zabiegu operacyjnego wykonano zmianę
pozycji ciała chorego o 360 stopni. Pierwsza część zabiegu została wykonana z dostępu przedniego przy ułożeniu
pacjenta na plecach. Wykonano discektomię C6/C7 oraz usunięto górną część trzonu C7 wpuklającą się do
kanału kręgowego i uciskającą rdzeń kręgowy. Śródoperacyjnie okazało się, że do wykonania repozycji
zwichnięcia konieczny jest dostęp tylny. W związku z tym do drugiej części zabiegu pacjent został odwrócony o
180 stopni i ułożony na brzuchu. Do ostatniej- trzeciej cześci zabiegu pacjenta obrócono po raz kolejny o 180
stopni układając go na plecach w celu założenia stabilizacji przednej kręgosłupa. W naszej opinii jednoczasowe
przeprowadzenie zabiegu z różnych dostępów operacyjnych oraz innego ułożenia pacjenta wykonywane w celu
uzyskania optymalnego rezultatu leczniczego może być stosowane w wybranych przypadkach w codziennej
praktyce klinicznej.
Słowa kluczowe: kręgosłup szyjny, zwichnięcie, stabilizacja kręgosłupa
7. Ocena porównawcza bezpośredniej skuteczności przeciwbólowej wybranych metod fizjoterapii u
osób z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych – doniesienie wstępne.
Tomasz Kędzierski, Katarzyna Stańczak, Kamila Gworys, Jowita Gasztych, Marcin Sibiński, Jolanta Kujawa
Kliniak Ortopedii i Ortopedii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Marek
Synder
Klinika Rehabilitacji Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Jolanta Kujawa
Strona 3 z 4
OTR 6/2012 (styczeń 2013)
/układ merytoryczny - wybrane artykuły /
Streszczenie
Wstęp: Celem pracy była ocena skuteczności dwóch zabiegów z zakresu fizykoterapii: laseroterapii
niskoenergetycznej oraz terapii przy użyciu prądów TENS niskiej częstotliwości oraz porównanie, która z tych
metod umożliwia uzyskanie lepszego efektu terapeutycznego.
Materiał i metody: Prospektywnemu badaniu poddano 50 osób, których podzielono na dwie porównywalne grupy
po 25 pacjentów. W grupie A chorzy otrzymali 10 zabiegów z wykorzystaniem terapii zsynchronizowanym
promiowaniem laserowym MLS w dawce 12J na punkt zabiegowy. W grupie B pacjenci zostali poddani 10
zabiegom z zastosowaniem prądów TENS niskiej częstotliwości. Zabiegi były wykonywane codziennie przez 2
tygodnie (5 razy w tygodniu). Wszyscy badani wypełnili kwestionariusz oraz zostali poddani badaniu zakresu
ruchów. Subiektywna ocena bólu została przeprowadzona z wykorzystaniem skali bólu VAS oraz
zmodyfikowanego kwestionariusza Laitinena.
Wyniki: Analiza wyników zastosowanej terapii wykazała, iż występuje statystycznie istotna poprawa w zakresie
zmniejszenia dolegliwości bólowych w obu grupach. Poprawa ta była istotnie większa w grupie pacjentów
leczonych dwufazową laseroterapią. Nie zaobserwowano istotnie statystycznej poprawy zakresu ruchów w stawie
kolanowym po przeprowadzonej terapii.
Wnioski: Obie zastosowane terapie wykazują istotne statystycznie bezpośrednie zmniejszenie natężenia bólu u
osób z chorobą zwyrodnieniową kolan. Przeprowadzone badania wykazały większą skuteczność przeciwbólową
zsynchronizowanej dwufazowej laseroterapii niż terapii prądami TENS – LF.
Słowa kluczowe: choroba zwyrodnieniowa stawów, staw kolanowy, działanie przeciwbólowe,
laseroterapia, elektroterapia
Strona 4 z 4