Czy ofiary wypadków mogą liczyć na pomoc ZUS {APP

Czy ofiary wypadków mogą liczyć na pomoc ZUS
Autor: Bożena Wiktorowska
Ze względu na to, że podwładny uległ wypadkowi przy pracy, za okres niezdolności do pracy
spowodowanej tym wypadkiem nie zachowuje prawa do wynagrodzenia chorobowego. Przy czym od
pierwszego dnia choroby przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości
100 proc. podstawy jego wymiaru. Przy ustalaniu takiego zasiłku nie ma wymogu posiadania
odpowiedniego okresu ubezpieczenia, tak jak w przypadku prawa do wynagrodzenia za czas choroby i
zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego. Musi być tylko spełniony warunek, żeby
niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu wypadkowemu, a jej przyczyną
był wypadek przy pracy.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.).
Czy niedbały pracownik otrzyma wsparcie
Pracownik pracujący na wózku widłowym w czasie ustawiania palet w magazynie rozmawiał przez
telefon komórkowy, nie zajmując się w sposób właściwy wykonywaniem swoich czynności. Nie zwrócił
więc uwagi, że jedna z palet została nierówno ustawiona. Doszło do wypadku. Pracownik został ranny.
W czasie ustalania przyczyn uznano, że chociaż był to wypadek przy pracy, doszło do niego na skutek
rażącego niedbalstwa. Czy pracownik dostanie z tego tytułu odszkodowanie?
NIE
Nawet jeśli w czasie postępowania wyjaśniającego pracodawca ustalił, że doszło do wypadku przy
pracy, pracownik nie ma w tej sytuacji prawa do świadczeń wypadkowych.
Świadczenia te nie przysługują bowiem ubezpieczonemu nawet wówczas, gdy zdarzenie zostało
uznane za wypadek przy pracy, ale zostało spowodowane przez poszkodowanego umyślnie lub
wskutek jego rażącego niedbalstwa.
Podstawa prawna
Art. 3 oraz art. 21 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.).
Czy pracujący na zlecenie dostanie świadczenie
Robotnik pracował na podstawie umowy-zlecenia w chłodni. W czasie pakowania towaru
uległ wypadkowi. Czy ma prawo do wsparcia?
TAK
Osoby pracujące na podstawie umów prawa cywilnego, które uległy wypadkom przy wykonywaniu
pracy, mają prawo do świadczeń wypadkowych. Aby jednak skorzystać z takiej formy wsparcia,
konieczne jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. Z tego powodu należy zabezpieczyć miejsce
wypadku w sposób pozwalający odtworzyć jego okoliczności, dokonać oględzin miejsca zdarzenia oraz
stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych. Trzeba też
zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na wypadek. Osoba
badająca przyczyny zdarzenia ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego
zdrowia na to pozwala, oraz zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków. Po ustaleniu
okoliczności i przyczyn wypadku – nie później niż w terminie 14 dni od zawiadomienia o wypadku –
konieczne jest sporządzenie karty wypadku. Poszkodowany może zgłosić uwagi i zastrzeżenia do
ustaleń zawartych w karcie wypadku, o czym zostanie pouczony przez osobę sporządzającą tę kartę.
Do karty wypadku dołącza się zapis wyjaśnień poszkodowanego i informacje uzyskane od świadków
wypadku, a także inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn zdarzenia.
Podstawa prawna
Par. 3–4 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu
uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy,
kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz.
1618).
Czy zadłużony przedsiębiorca uzyska świadczenie
Właściciel firmy transportowej uległ wypadkowi. W wyniku kontroli ZUS stwierdził, że faktycznie
doszło do wypadku w czasie wykonywania pracy zawodowej. Czy ubezpieczony otrzyma świadczenie,
jeśli od kilku miesięcy nie płacił składek na ubezpieczenie społeczne?
NIE
Osoby prowadzące działalność gospodarczą spotkają się z dodatkowym ograniczeniem mającym
związek z zaległościami składkowymi. Dotyczy ono prawa do świadczeń wypadkowych dla osób
prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących. Otóż wypłaty z ustawy
wypadkowej nie będą im przysługiwały, jeżeli w dniu wypadku na koncie takiej osoby będzie widnieć
zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Utrata prawa do wypłaty dotyczy sytuacji,
jeśli dług wobec ZUS przekracza kwotę 6,60 zł. Taki stan rzeczy utrzyma się do czasu spłaty całości
zadłużenia. Przy czym należy pamiętać, iż prawo do zasiłku chorobowego, świadczenia
rehabilitacyjnego, jednorazowego odszkodowania oraz pokrycia kosztów leczenia stomatologicznego i
zaopatrzenia ortopedycznego się przedawni, jeżeli wspomniane zadłużenie nie zostanie uregulowane
w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.).
Czy pijany pracownik nie dostanie wypłaty
Kierowca koparki przyszedł do pracy spóźniony. Kierownik budowy przez telefon powiadomił go o
rodzaju wykonywanych prac. W czasie pierwszej godziny pracy zdarzył się wypadek, gdyż koparka
uszkodziła rurę kanalizacyjną. Kierowca złamał nogę, próbując się wydostać z maszyny. Przybyłe na
miejsce służby miejskie stwierdziły, że podwładny był pijany. Czy zostanie pozbawiony prawa do
świadczenia?
TAK
Prawa do świadczenia wypadkowego nie ma osoba, która spowodowała katastrofę, będąc w stanie
nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających albo substancji psychotropowych, a przyczyniła
się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku. W razie uzasadnionego przypuszczenia, że tak
było, pracodawca obowiązkowo powinien taką osobę skierować na badanie niezbędne do ustalenia
zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Podwładny
ma obowiązek poddać się temu badaniu. Odmowa automatycznie pozbawia taką osobę prawa do
świadczeń.
Podstawa prawna
Art. 3 oraz art. 21 ust. 1 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.).
Czy stary wypadek uprawnia do zasiłku
Pracownik zatrudniony w hucie uległ urazowi, który został zakwalifikowany jako wypadek przy pracy.
Po kilku latach w wyniku przeciążania odnowił się stary uraz. Lekarz uznał, że obecny stan zdrowia ma
związek z tym, co miało miejsce w przeszłości. Czy zainteresowany ma prawo do świadczenia
wypadkowego?
TAK
Osoby, które w przeszłości uległy wypadkowi przy pracy, także po kilku latach mogą ubiegać się o
zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. Niezbędne jest tylko stwierdzenie, że obecna
niezdolność do pracy to efekt następstw zmian w stanie zdrowia zaistniałych w związku z
wcześniejszym wypadkiem przy pracy. Przy czym nie ma znaczenia, czy wypadek miał miejsce u
pracodawcy, u którego obecnie jest zatrudniony. Aby jednak otrzymać taką formę wsparcia,
podwładny musi udokumentować związek choroby z wypadkiem przy pracy odrębnym
zaświadczeniem lekarskim. A to w praktyce oznacza, że zainteresowany musi przez kilka lat
przechowywać dokumentację wypadku.
Podstawa prawna
Art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy
pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.).
Czy pracownik z firmą ma prawo do świadczenia
Właściciel małej firmy pracuje na część etatu w gminie, w której zajmuje się dowożeniem
niepełnosprawnych dzieci na rehabilitację. Z tego tytułu podlega ubezpieczeniu społecznemu.
Wypadek przy pracy miał jednak miejsce w czasie pracy na rzecz własnej firmy. Czy ZUS z tego tytułu
wypłaci mu świadczenie?
TAK
Poszkodowany ma prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego. Za wypadek przy
prowadzeniu pozarolniczej działalności uważa się nagłe zdarzenie powodujące uraz, które zostało
wywołane przyczyną zewnętrzną. Musi ono jednak mieć miejsce w czasie podlegania ubezpieczeniu
wypadkowemu z danego tytułu, czyli samozatrudniony musi ulec wypadkowi w czasie wykonywania
zwykłych czynności związanych z prowadzeniem tej działalności. Osobie prowadzącej działalność
gospodarczą, podlegającej ubezpieczeniu wypadkowemu z tego tytułu, za okres niezdolności do pracy
spowodowanej wypadkiem przy prowadzeniu tej działalności, przysługuje zasiłek chorobowy po
sporządzeniu przez ZUS karty wypadku. W takiej sytuacji prowadzącym firmy zasiłek wypłaca ZUS.
Jeśli jednak pracownik prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą podlega ubezpieczeniu
wypadkowemu z tych dwóch tytułów, nabywa prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100 proc.
podstawy wymiaru z każdego z nich. Do ustalenia prawa do zasiłku istotne jest, że niezdolność do
pracy powstała w okresie ubezpieczenia wypadkowego i została spowodowana wypadkiem przy pracy.
Ale w takiej sytuacji gmina, która nie ma związku z wypadkiem, będzie mu wypłacać zasiłek
chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru. Do otrzymania
tych środków konieczne jest dostarczenie do gminy – oprócz zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA –
także karty wypadku sporządzonej przez ZUS.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 3 pkt 8 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków
przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.).
© 2013 Henkel Polska sp. z o.o.