streszczenie pracy dyplomowej

Oznaczanie związków-filtrów UV w kosmetykach
Kamil Kobyliński
Kierujący pracą:
prof. nzw dr hab. inż. Mirosław Mojski
Opiekun naukowy pracy:
dr inż. Norbert Obarski
Wprowadzenie
Promieniowanie nadfioletowe silnie oddziałuje na organizmy żywe. Człowiek
może być narażony na nadmierne oddziaływanie naturalnego promieniowania
nadfioletowego. Z punktu widzenia skutków działania na żywe organizmy,
promieniowanie UV dzieli się na 3 zakresy: UV-A (320-400 nm), UV-B (290-320 nm) i
UV-C (200-280 nm). W celu ochrony skóry przed niekorzystnym wpływem
promieniowania stosowane są preparaty kosmetyczne zawierające w swoim składzie
substancje mające zdolność do pochłaniania (filtry organiczne) i rozpraszania (filtry
fizyczne) światła słonecznego. Filtry UV stosowane są w kremach, żelach i emulsjach.
Substancje promieniochronne muszą wykazywać odpowiednio szeroki zakres absorpcji
promieniowania. Miarą zdolności ochronnej środków promieniochronnych przed
promieniowaniem z zakresu UVA i UVB jest współczynnik SPF (z ang. Sun protection
factor). Celem tej pracy było opracowanie metody oznaczania wybranych związków
będących filtrami UV i oznaczenie ich w kosmetykach.
Wyniki i dyskusja
Opracowano metodę oznaczania związków-filtrów UV w kosmetykach z
wykorzystaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej. Zastosowano kolumnę C18
z wypełnieniem Hypersil ODS. Zbadano wpływ składu eluentu i sposóbu prowadzenia
elucji na oznaczanie związków promieniochronnych w kosmetykach. Zaproponowano
zastosowanie gradientu programowego i rejestrację chromatogramu przy długości fali 300
nm. Opracowano metodą oznaczono związki-filtry UV w pięciu różnych kosmetykach i
potwierdzono deklaracje producentów. Dodatkowo zarejestrowano widma roztworów
wzorcowych i kremów za pomocą spektrofotometru UV w zakresie od 200–360 nm i
wykazano możliwość częściowego potwierdzenia deklaracji producenta. Na podstawie
krzywej wzorcowej określiłem procentową zawartość związków UV w kosmetykach.
Wnioski
Opracowana metoda oznaczania związków–filtrów UV może być zastosowana do
oznaczania ich w dowolnych kosmetykach. Wyznaczona metoda jest selektywna i posiada
duży zakres liniowości. Balsam „Dax Cosmetics” jest jedynym kosmetykiem w którym
obecne są wszystkie analizowane filtry chemiczne. W deklaracji podanej przez producenta
zawarte są tylko dwa związki UV. W pozostałych preparatach deklaracja jest zgodna z
wynikami uzyskanymi za pomocą wysokosprawnej chromatografii cieczowej.
Kremy Soraya i Garnier silnie pochłaniają promieniowanie w zakresie UV-B oraz
wykazują umiarkowano ochronę przed promieniowaniem UV-A. Pozostałe kosmetyki
wykazują właściwości ochronne jedynie przed promieniami z zakresu UV-B.
Najlepszym preparatem chroniącym skórę przed słońcem jest Garnier z witaminą E.
Obecność trzech filtrów organicznych w tym kosmetyku pozwala na pokrycie całego
zakresu UV.
Literatura
1. Malinka W. Zarys chemii kosmetycznej, Volumend, Wrocław 1998.
2. Marzec A. Chemia kosmetyków, Dom organizatora, Toruń 2005.
3. Łonkiewicz M. Substancje promieniochronne stosowane w kosmetykach plażowych,
Wiadomości Polskiego Towarzystwa Kosmetologów, 5, 18-23, 2002.
4. Arct J., Bytkowska K., Promieniowanie UV, właściwości i absorpcyjne metody
ochronny, Wiadomości Polskiego Towarzystwa Kosmetologów 2, 4-11, 1999.
5. Molski M., Chemia piękna, PWN, Warszawa 2009.