program zapobiegania niedostosowaniu społecznemu i

PROGRAM ZAPOBIEGANIA NIEDOSTOSOWANIU
SPOŁECZNEMU I PRZESTĘPCZOŚCI
WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY
A. Założenia
Wobec różnorodnych przejawów demoralizacji dyrekcja, nauczyciele Publicznego
Gimnazjum w Rudniku nad Sanem za najbardziej niepokojące i zagrażające zdrowiu
młodzieży uznaje narkomanię, alkoholizm i prostytucję. Są to zjawiska, wobec
których nauczyciel, wychowawca nie powinien pozostawać obojętny, zwłaszcza, że
zachowania ryzykowne młodzieży najczęściej ze sobą współwystępują. Picie
alkoholu czy odurzanie się narkotykami współwystępuje z zachowaniami
agresywnymi, przestępczymi a w niektórych przypadkach wczesną inicjacją
seksualną. Wszystkie te czynniki mogą być przyczyną nawiązywania kontaktów z
grupami przestępczymi, a w dalszej kolejności popełniania przestępstw.
Stąd szczególny obowiązek reagowania na niepokojące sygnały zachowania
uczniów spoczywa na nauczycielach. Jesteśmy zobowiązani do wczesnego
rozpoznawania niedostosowania społecznego i podejmowania stosownych
oddziaływań profilaktycznych, wychowawczych, a wobec uczniów
niedostosowanych- działań resocjalizacyjnych- to nasze podstawowe działanie
profilaktyczne..
B. Cel programu
a) Wykształcenie u nauczycieli umiejętności prawidłowej oceny sytuacji zagrożenia
b) Usprawnienie i zwiększenie trafności oraz skuteczności oddziaływań szkoły
w sytuacjach zagrożenia młodzieży przestępczością i demoralizacją.
c) Wykształcenie adekwatnych do sytuacji reakcji wychowawców, pedagoga,
nauczycieli, dyrektora.
d) Opracowanie procedur postępowania, standardów i narzędzi interwencji
w działaniach przeciwko zjawiskom zagrożenia narkomanią, alkoholizmem,
prostytucją.
e) Wypracowanie metod współpracy szkoły z policją.
C. Działania zmierzające do osiągnięcia założonych celów oraz podmioty
odpowiedzialne za ich realizację
Wdrożenie i realizacja postępowania nauczycieli i metod współpracy szkół
z policja w sytuacjach zagrożenia uczni przestępczością i demoralizacją
w szczególności narkomanią, alkoholizmem, prostytucją zakłada:
1
a) Zapoznanie nauczycieli, pedagoga i uczniów
z procedurami:
• kampania informacyjna prowadzona przez nauczycieli wychowawców oraz
•
•
Samorząd Uczniowski,
publikacje,
rady szkoleniowe,
• debaty młodzieżowe
Kontynuowanie współpracy pomiędzy policją a placówkami w zakresie realizacji
zadań określonych w procedurach
• utrzymywanie stałych, roboczych kontaktów,
•
•
organizowanie wspólnych szkoleń z uwzględnieniem problematyki ujętej
w ,,Procedurach (...)",
wzajemna wymiana informacji o zagrożeniach i zdarzeniach występujących na
terenie szkoły.
D.Podstawy
D.Podstawy prawne stosowanych
stosowanych procedur:
1) Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich
(DzU 82.35.228 z późn. zm. - tekst jednolity DzU 02.11.109 z późn, zm.) oraz
przepisy wykonawcze do tej ustawy.
2) Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi (DzU 82.35.230 z późn. zm.).
3) Ustawa z 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (DzU
03.24.198),
4) Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (DzU 90.30.179 z późn. zm.).
5) Zarządzenie nr 15/97 komendanta głównego Policji z 16 czerwca 1997 r. w
sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania
demoralizacji i przestępczości nieletnich.
6) Ustawa z 7 września 1997 o systemie oświaty (DzU 96.67.329 w późn. zm).
7) Rozporządzenie ministra edukacji narodowej i sportu z 31 stycznia 2003 r.
w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej
wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (DzU 03.26.226).
E. PROCEDURY POSTĘPOWANIA NAUCZYCIELI W SYTUACJACH ZAGROŻENIA
ZAGROŻENIA
DZIECI I MŁODZIEŻY DEMORALIZACJĄ
l. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat:
•
uprawia nierząd bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji
(używanie alkoholu lub innych środków odurzających; naruszanie praw
współżycia społecznego: arogancja, wulgarność, przemoc emocjonalna;
popełnienie czynu zabronionego; systematyczne uchylanie się od obowiązku
2
szkolnego lub obowiązku nauki; włóczęgostwo; udział w działalności grup
przestępczych - art. 4 § 1 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich)
należy podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel przekazuje uzyskaną informację dyrektorowi oraz pedagogowi
szkolnemu.
szkolnemu
2. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i
informuje ich o problemach wynikających z zachowania ucznia. Wychowawca
wraz z pedagogiem szkolnym w obecności ucznia i rodziców przeprowadza
rozmowę.
rozmowę W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do
zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś do szczególnego
nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej może
zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i
jego udział w programie terapeutycznym.
3. Wychowawca z pedagogiem sporządzają notatkę z przeprowadzonych
czynności i umieszczają w dokumentacji pedagoga.
4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal
z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji
dziecka, pedagog szkolny pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd
rodzinny lub policję (specjalistę ds. nieletnich).
5. Podobnie, gdy szkoła wykorzystała wszystkie dostępne środki oddziaływań
wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z
pedagogiem, psychologiem itp.), a ich zastosowanie nie przynosi
oczekiwanych rezultatów, szkoła powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy
tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji.
II. Jeśli nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod
wpływem alkoholu lub narkotyków,
narkotyków, powinien podjąć następujące kroki:
1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy (pedagoga
pedagoga)
pedagoga oraz
dyrekcję,
dyrekcję którzy podejmują następujące kroki:
2. Odizolowanie ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie
pozostawiać go samego; stworzyć warunki, w których nie będzie zagrożone
jego życie ani zdrowie.
3. Wezwanie lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia,
ewentualnie udzielenia pomocy medycznej.
4. Zawiadomienie o tym fakcie rodziców/opiekunów,
rodziców/opiekunów których trzeba zobowiązać
do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie
odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole czy przewiezieniu
do placówki służby zdrowia albo przekazaniu go funkcjonariuszom policji
decyduje lekarz,
lekarz po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w
porozumieniu z dyrektorem szkoły/placówki.
5. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji,
policji gdy rodzice ucznia
będącego pod wpływem alkoholu odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on
agresywny bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża
życiu lub zdrowiu innych osób. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości
3
(stężenie we krwi powyżej 0,5%o alkoholu lub w wydychanym powietrzu
powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3) policja ma prawo przewieźć ucznia do
izby wytrzeźwień albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). Jeśli uczeń
nie ukończył 18 lat, o fakcie tym zawiadamia się jego rodziców/opiekunów oraz
sąd rodzinny,
6. Jeżeli powtarzają się wypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat)
znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły,
dyrektor placówki ma obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds.
nieletnich) lub sądu rodzinnego.
7. Z przeprowadzonych działań sporządza się notatkę służbową,
służbową którą podpisują
osoby uczestniczące w podjętych czynnościach.
III. Jeśli na terenie szkoły zostanie znaleziona substancja wyglądem przypominająca
narkotyk,
narkotyk, powinno się podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności, zabezpiecza substancję przed
dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do
czasu przyjazdu policji,
policji próbuje, (jeśli to możliwe w zakresie działań
pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy.
2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły. Dyrektor niezwłocznie
zawiadamia policję.
policję
3. Po przyjeździe policji przekazuje zabezpieczoną substancję i informacje
dotyczące szczegółów zdarzenia.
4. Z przeprowadzonych działań sporządza się notatkę służbową,
służbową którą podpisują
osoby uczestniczące w podjętych czynnościach.
IV. Gdy zachodzi podejrzenie, że uczeń ma przy sobie substancję przypominającą
narkotyk, powinno się podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawcy, pedagoga, dyrektora itp.)
ma prawo żądać, aby uczeń przekazał tę substancję, pokazał zawartość torby
szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży) ewentualnie innych przedmiotów
budzących podejrzenie, co do ich związku z poszukiwaną substancją.
samodzielnie
Nauczyciel nie ma prawa samodzieln
ie wykonać czynności przeszukania
odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji.
2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz
rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa.
3. Gdy uczeń, mimo wezwania,
wezwania odmawia przekazania nauczycielowi substancji i
okazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję,
policję która przeszukuje
odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję
i zabiera ją do ekspertyzy.
4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel,
nauczyciel po odpowiednim
zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją jednostce policji.
policji
Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję.
Całe zdarzenie dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń
wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
4
5. Z przeprowadzonych działań sporządza się notatkę służbową,
służbową którą podpisują
osoby uczestniczące w podjętych czynnościach.
V. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu na terenie szkoły czynu karalnego
ściganego z urzędu należy:
1. Zabezpieczyć
Zabezpieczyć miejsce popełnienia czynu (nie dopuścić w to miejsce osób
postronnych i ewentualnie ustalić świadków zdarzenia).
2. Zawiadomić dyrektora szkoły oraz policję lub sąd rodzinny (obowiązek ten
spoczywa na kierownictwie szkoły).
3. Wykonać ewentualne czynności zalecone przez przyjmującego zgłoszenie
policjanta.
4. Odnotować godzinę zgłoszenia, sprawdzić w dostępny sposób wiarygodność
informacji.
5. W rozmowie z pokrzywdzonym ustalić liczbę sprawców i ich dane personalne.
6. W przypadku zaistnienia zdarzenia, o ile jest to konieczne i możliwe,
zatrzymać do czasu przybycia policji ofiarę przestępstwa i jego sprawcę/ów/.
7. Nie nagłaśniać zdarzenia.
Postępowanie nauczyciela wobec osoby, która stała się ofiarą czynu karalnego:
1. Udzielenie pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienia jej
udzielenia poprzez wezwanie lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała
obrażeń.
2. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły.
3. Powiadomienie rodziców ucznia.
4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność
profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i
ewentualnych świadków zdarzenia.
“Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swoją
działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego
ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić sąd rodzinny lub policję
oraz przedsięwziąć czynności nie cierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia
śladów i dowodów popełnienia czynu” (art. 4 § 3 ustawy o postępowaniu w sprawach
nieletnich)
Kategorie przestępstw z Kodeksu karnego ścigane z urzędu:
1. Udział w bójce lub pobiciu.
2. Doprowadzenie małoletniego poniżej 15 lat do obcowania płciowego lub
poddania się innej czynności seksualnej.
3. Znęcanie się.
4. Wywieranie wpływu na świadka w celu skłonienia do cofnięcia skarg lub
wpłynięcia na złożone zeznania.
5
5. Podrabianie dokumentów.
6. Kradzież.
7. Kradzież z włamaniem.
8. Rozbój.
9. Przywłaszczenie.
10.Oszustwo.
VI. W przypadku uchylania się ucznia od realizacji obowiązku szkolnego:
1. Nauczyciel sprawdza i odnotowuje frekwencję uczniów.
2. Rodzice mają obowiązek usprawiedliwiać nieobecności dziecka w ciągu
najbliższego tygodnia, licząc od daty powrotu do szkoły zgodnie z ustaleniami
zawartymi w ,,Karcie Praw i Obowiązków Ucznia Publicznego Gimnazjum w
Rudniku nad Sanem’’.
3. Jeżeli nieobecności nie zostaną usprawiedliwione w wyznaczonym terminie,
wychowawca powiadamia o nieobecności rodziców (prawnych opiekunów)
ucznia.
4. Informacja może być przekazana wpisem w dzienniczku ucznia bądź
telefonicznie. Rodzice mogą też być poproszeni o zgłoszenie się do szkoły w
celu wyjaśnienia nieobecności dziecka.
5. W przypadku braku współpracy rodzica (opiekuna) z wychowawcą – rodzic nie
uczestniczy w zebraniach, konsultacjach, nie wyraża chęci na spotkania
indywidualne, oraz w przypadku dalszego uchylania się ucznia od obowiązku
szkolnego, wychowawca zgłasza ten fakt pedagogowi szkolnemu.
6. Pedagog szkolny sprawdza przyczyny nieobecności ucznia przez:
Rozmowę z rodzicami ucznia na terenie szkoły w obecności ucznia i jego
wychowawcy
7. Wychowawca,
Wychowawca, pedagog szkolny oraz rodzice ucznia podejmują wspólne
działania zaradcze w celu regularnego realizowania obowiązku szkolnego
przez danego ucznia poprzez zawarcie Kontraktu Indywidualnego wg.
opracowanego wzoru.
8. W sytuacji, gdy uczeń w dalszym ciągu nie realizuje obowiązku szkolnego,
dyrektor szkoły kieruje wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego
do organu egzekucyjnego, jakim jest gmina.
9. Środkiem egzekucji administracyjnej obowiązku szkolnego jest grzywna
(art.121 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji- zmiana
opublikowana w DZ.U.z 1996r. N.146, poz.680).
10. Dyrektor w porozumieniu z wychowawcą ucznia i pedagogiem pisemnie
informuje Sąd Rejonowy w Nisku III Wydział Rodzinny i Nieletnich o uchylaniu
się ucznia od obowiązku szkolnego.
szkolnego.
6
VII. W przypadku znalezienia na terenie szkoły materiałów
materiałów wybuchowych,
wybuchowych, broni i
innych niebezpiecznych substancji:
1. Uniemożliwienie dostępu osób postronnych do tych środków.
2. Powiadomienie dyrekcji szkoły, która przeprowadza ewakuację i powiadamia
odpowiednie służby.
3. W przypadku nieobecności dyrekcji szkoły, nauczyciel - organizator zajęć
podejmuje procedury leżące w gestii dyrekcji.
F. Profilaktyka współpracy szkoły z policja
1. W ramach długofalowej pracy profilaktyczno- wychowawczej szkoła i policja
utrzymują stałą, bieżąca współprace w zakresie profilaktyki zagrożeń.
2. Koordynatorami współpracy będą: pedagog szkolny oraz specjalista ds. nieletnich
i patologii właściwej jednostki policji.
3. Do współpracy ze szkoła zobowiązany jest także dzielnicowy w rejonie, którym
znajduje się szkoła.
4. Pedagog szkolny wspólnie z policją i dzielnicowym ustali wzajemne zasady
kontaktu, by na bieżąco wymieniać informacje i rozwiązywać problemy związane
z bezpieczeństwem i dobrem uczniów.
5. Policja powinna być wzywana do szkoły w sytuacjach, o których mowa
w Procedurach lub w przypadku wyczerpania środków możliwych do
zastosowania przez szkołę w określonej sytuacji, w której obecność policji jest
konieczna.
G. Formy realizacji -współpracy policji ze szkołą:
a) spotkania pedagoga szkolnego, nauczycieli, dyrektora szkoły z zaproszonymi
specjalistami ds. nieletnich i patologii, podejmujące tematykę zagrożeń
przestępczości oraz demoralizacji dzieci i młodzieży w środowisku lokalnym,
b) spotkania tematyczne młodzieży szkolnej z udziałem policjantów m. in. na temat:
odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne, prawnych aspektów
narkomanii, wychowania w trzeźwości, sposobów unikania zagrożeń, zachowań
ryzykownych, zasady bezpieczeństwa itp.
c) informowanie policji o zdarzeniach na terenie szkoły mających znamiona
przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia uczniów oraz
przejawach demoralizacji dzieci i młodzieży
d) udzielenie przez policje pomocy szkole w rozwiązywaniu trudnych, mogących
mięć podłożę przestępcze problemów, kt6re zaistniały na terenie szkoły,
e) wspólny udział szkoły i policji w lokalnych programach profilaktycznych
związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom oraz zapobieganie
demoralizacji i przestępczości nieletnich.
7
H. Spodziewane efekty dla:
Nauczyciela:
Nauczyciela: potrafi adekwatnie do sytuacji zareagować na zachowania świadczące o
demoralizacji.
Ucznia: jest świadomy podejmowanych przez szkołę kroków w przypadku zachowań
świadczących o jego demoralizacji.
Rodzice: wspierają szkołę w działaniach mających na celu zapobieganie zachowaniom
demoralizującym wśród młodzieży.
8