Kim jest poręczyciel a kim współkredytobiorca?

Windykacja.pl - Poręczyciel, współkredytobiorca, subrogacja, regres
Poręczyciel, współkredytobiorca, subrogacja, regres
Ostatnia zmiana: 2011-07-26 13:59:51
Poręczając kredyt lub zaciągając go wspólnie z inną osobą rzadko kiedy zastanawiamy się nad tym, co się
stanie, jeżeli osoba, której zaufaliśmy nie będzie w stanie wywiązać się obowiązków wynikających z zawartej
umowy kredytowej.
Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że konsekwencje będące następstwem naruszenia warunków
umowy kredytowej mogą dotknąć nas równie mocno a niekiedy nawet znacznie dotkliwiej niż samego
kredytobiorcę (jeżeli jesteśmy poręczycielami) lub współkredytobiorcę (jeżeli zawarliśmy umowę wspólnie z
inną osobą). Aby ich uniknąć, trzeba być świadomym tego, na co wyraziliśmy zgodę składając podpis pod
umową i jej integralnymi załącznikami oraz co może nas spotkać, jeżeli kredytobiorca lub współkredytobiorca
nie podołają swoim obowiązkom wobec banku.
Kim jest poręczyciel a kim współkredytobiorca?
Współkredytobiorca to osoba, która wraz z inną osobą zawiera umowę kredytową. Jest więc de facto
kredytobiorcą w takim samym stopniu i na takich samych zasadach jak druga osoba, bez względu na to, kto
jest faktycznym beneficjentem uzyskanych środków. W praktyce bowiem, jeżeli osoba starająca się o kredyt
nie ma zdolności kredytowej pozwalającej na uzyskanie kredytu w oczekiwanej wysokości, musi się postarać
o pozyskanie drugiej osoby, której dochody pozwolą na pozytywne rozpatrzenie wniosku kredytowego przez
bank. Decydując się na zawarcie umowy kredytowej wraz z inną osobą, zwłaszcza w sytuacji gdy decyzja
taka ma charakter wyłącznie przysługi mającej na celu poprawienie zdolności kredytowej innej osobie i nie
odnosimy z tego tytułu żadnej korzyści, warto to dogłębnie przemyśleć. Brak zdolności kredytowej po stronie
kredytobiorcy pozwalającej na samodzielne zaciągnięcie kredytu może być sygnałem, że w przyszłości mogą
wystąpić trudności z jego spłatą, zwłaszcza jeżeli mamy do czynienia z osobą o nieustabilizowanej sytuacji
życiowej, finansowej lub zawodowej, jeżeli kwota kredytu jest znaczna lub okres spłaty kilkuletni. Niektórzy
twierdzą, że lepiej w takiej sytuacji stracić najlepszego przyjaciela, niż przyjąć na siebie ryzyko związane z
jego niewypłacalnością.
Poręczyciel jest natomiast osobą, która gwarantuje spłatę kredytu w sytuacji, gdyby kredytobiorca nie był w
stanie tego zrobić. Poręczenie stanowi więc zabezpieczenie kredytu. Od wysokości dochodów poręczyciela
nie zależy najczęściej maksymalna kwota kredytu, gdyż parametr ten jest wyznaczany w oparciu o dochody
kredytobiorcy. Poręczenie jest umową dwustronną zawieraną pomiędzy wierzycielem i poręczycielem,
uregulowaną w art. 876 - 887 Kodeksu cywilnego. Umowa poręczenia może być nawet zawarta bez wiedzy i
bez zgody dłużnika. Poręczenie ma charakter akcesoryjny, co oznacza, że poręczyciel odpowiada tylko
wtedy i tylko w takim zakresie, w jakim obowiązek spłaty obciąża kredytobiorcę. Jeżeli z jakiegoś powodu
obowiązek świadczenia kredytobiorcy względem banku wygasa, także poręczyciel nie musi na rzecz banku
świadczyć. Wyjątek przewiduje art. 877 k.c., zgodnie z którym w razie poręczenia za dług osoby, która nie
mogła się zobowiązać z powodu braku zdolności do czynności prawnych, poręczyciel powinien spełnić
świadczenie jako dłużnik główny, jeżeli w chwili poręczenia o braku zdolności tej osoby wiedział lub z
łatwością mógł się dowiedzieć.
Czego współkredytobiorca i poręczyciel powinni się spodziewać w
sytuacjach kryzysowych?
http://www.windykacja.pl/poradnik,poradnik-dla-wierzycieli,poreczyciel-wspolkredytobiorca-subrogacja-regres.html
1/3
2017-03-03 15:26:56
Windykacja.pl - Poręczyciel, współkredytobiorca, subrogacja, regres
Wielu współkredytobiorcom wydaje się, że odpowiedzialność za spłatę kredytu rozkłada się po równo na
każdego z nich i tak samo na równe części dzielą się ewentualne długi wobec instytucji finansowej. Z kolei
poręczyciele postrzegają obowiązek spłaty jako absolutną ostateczność. Nic bardziej mylnego. Kiedy
powstaje dług, bank w zasadzie nie musi się ograniczać w swoich żądaniach wobec współkredytobiorcy lub
poręczyciela. W przypadku współkredytobiorców, dla banku bez znaczenia są wzajemne relacje pomiędzy
nimi i uzgodnienia związane z zawartą umową kredytową. Banku nie interesuje to, czy współkredytobiorca
odniósł jakąkolwiek korzyść z zawartej umowy, czy też spełnia rolę figuranta, którego jedynym zadaniem było
poprawienie zdolności kredytowej drugiego współkredytobiorcy. Najczęściej bank podejmuje takie same
działania windykacyjne wobec wszystkich kredytobiorców. Jeżeli sprawa trafi na drogę postępowania
sądowego a następnie egzekucyjnego, wierzytelność zostanie zaspokojona z dochodów tego
współkredytobiorcy, którego najszybciej i najskuteczniej dosięgnie komornik. Sytuacja poręczyciela jest tylko
teoretycznie nieco lepsza. W praktyce, gdy kredytobiorca popadnie już w zwłokę z wykonaniem swojego
zobowiązania i pojawią się podstawy do domagania się przez bank spłaty zadłużenia, odpowiedzialność
poręczyciela jest ukształtowana podobnie jak współkredytobiorcy. Zgodnie bowiem z art. 881 k.c. w
przypadku braku odmiennego zastrzeżenia (w umowie) poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik
solidarny. Bank może zatem żądać spełnienia świadczenia albo od dłużnika głównego, albo od poręczyciela,
albo od obu podmiotów jednocześnie.
BIK i BIG, czyli dodatkowe powody, dla których warto spłacić cudzy dług
Jeżeli spotka nas nieprzyjemność wynikająca z obowiązku spłaty cudzego długu, musimy podjąć
działania, które zabezpieczą nas także przed innymi przykrościami związanymi z zaistniałą sytuacją. Dla
wielu poręczycieli i współkredytobiorców konieczność pozbycia się gotówki jest traktowana jak najwyższy
wymiar kary. Niestety, oprócz konieczności przewietrzenia portfela mogą ich dotknąć także inne, nie mniej
przykre konsekwencje. Pierwsza z nich to przekazanie danych o poręczycielu lub współkredytobiorcy do
biura informacji gospodarczej (BIG). Biura informacji gospodarczej funkcjonują na podstawie ustawy z dnia 9
kwietnia 2010 o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2010 r.,
Nr 81, poz. 530). Ich zadaniem jest gromadzenie i udostępnianie informacji gospodarczej, w tym informacji o
zobowiązaniach konsumentów i podmiotów gospodarczych innym podmiotom (klientom biura). Bank ma
możliwość przekazania do biura informacji gospodarczej danych współkredytobiorcy i poręczyciela wraz z
informacjami o ich zobowiązaniach, co może spowodować utrudnienia w dostępie do produktów lub usług
oferowanych przez klientów biura (banki, dostawców mediów itp.), tym bardziej, że popularność oraz rola biur
informacji gospodarczej ciągle wzrasta. Dotkliwsze w skutkach może się jednak okazać przekazanie danych
o zadłużeniu współkredytobiorcy i poręczyciela do Biura Informacji Kredytowej (BIK). BIK jest podmiotem
powołanym do życia przez banki i Związek Banków Polskich na mocy art. 105 ust 4 Ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe (Dz. U. Nr 140 poz.939 z późn. zm.). Jego podstawowym zadaniem jest
gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie bankom i innym uprawnionym instytucjom informacji o
wierzytelnościach oraz o obrotach i stanach rachunków bankowych. Negatywna historia kredytowa
praktycznie przekreśla szanse na skorzystanie z oferowanych przez banki produktów kredytowych, tym
bardziej, że okres przetwarzania danych przez BIK jest długi i nawet w przypadku spłaty kredytu wynosi 5 lat
od daty wygaśnięcia zobowiązania (a dla celów statystycznych 12 lat). Tak więc zwłaszcza osoby młode,
aktywne zawodowo, którym w przyszłości może zależeć na skorzystaniu z kredytu bankowego muszą wziąć
pod uwagę także ten aspekt ryzyka związanego z niespłaceniem kredytu.
Wydane na spłatę kredytu pieniądze można odzyskać w całości lub
części
Choć wielu poręczycielom i współkredytobiorcom wydaje się to nieprawdopodobne, to jednak takie są
właśnie fakty. Poręczyciel wykonujący zobowiązanie wynikające z zawartej umowy poręczenia wstępuje
http://www.windykacja.pl/poradnik,poradnik-dla-wierzycieli,poreczyciel-wspolkredytobiorca-subrogacja-regres.html
2/3
2017-03-03 15:26:56
Windykacja.pl - Poręczyciel, współkredytobiorca, subrogacja, regres
wobec dłużnika głównego w prawa zaspokojonego wierzyciela (art. 518 § 1 pkt 1 k.c.). Mówiąc prościej,
poręczyciel, który spłacił dług za kredytobiorcę, staje się wierzycielem tego kredytobiorcy i może domagać się
od niego zwrotu poniesionych na spłatę kredytu pieniędzy (do wysokości dokonanej zapłaty). Jest to tzw.
subrogacja ustawowa lub podstawienie. Współkredytobiorca jest w podobnej sytuacji podmiotem mniej
uprzywilejowanym, gdyż nawet jeżeli sam spłaci cały kredyt, nie może żądać od drugiego współkredytobiorcy
całości poniesionych na ten cel wydatków. Jemu przysługuje roszczenie opierające się na art. 376 kodeksu
cywilnego (tzw. roszczenie regresowe, zwrotne). Od drugiego współkredytobiorcy może żądać zapłaty
jedynie kwoty przewyższającej przypadającą na niego część kredytu, chyba że pomiędzy
współkredytobiorcami zawarta zostanie umowa, na mocy której jeden z nich będzie uprawniony do żądania
zwrotu kwoty większej niż tylko tej, która przewyższa przypadającą na niego część zobowiązania. Zawarcie
takiej umowy wskazane jest zwłaszcza w sytuacji, gdy współkredytobiorca decyduje się na zawarcie umowy
kredytowej wyłącznie w celu podreperowania zdolności kredytowej drugiego współkredytobiorcy i z tytułu
zawartej z bankiem umowy nie uzyskuje żadnych pieniędzy.
Przemysław Jamróz
Autor jest prawnikiem, kierownikiem działu reklamacji w firmie windykacyjnej
http://www.windykacja.pl/poradnik,poradnik-dla-wierzycieli,poreczyciel-wspolkredytobiorca-subrogacja-regres.html
3/3
2017-03-03 15:26:56