ministerstwo administracji i cyfryzacji nasz cel: państwo optimum

MINISTERSTWO ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI
powstało 18 listopada 2011 r.
Premier zdecydował o powołaniu nowego ministerstwa z cyfryzacją w nazwie, bo zgodnie z
rządowymi strategiami do szybszego rozwoju kraju potrzebny jest nam cyfrowy impet: państwo musi
postawić na rozbudowę infrastruktury szerokopasmowej, wspierać rozwój treści i usług w internecie
oraz umiejętności cyfrowe obywateli. Cyfryzacja jest też kluczem do modernizacji administracji.
Koordynacja działań w tych obszarach daje szansę na skok cywilizacyjny i gospodarczy.
Przez cyfryzację można osiągnąć synergię w różnych dziedzinach – od spraw czysto technicznych,
dostępu do sieci, poprzez projekty cywilizacyjne zmieniające ludzkie zachowania, uczestnictwo w
demokracji, w świecie kultury, ograniczanie zagrożeń związanych z wykluczeniem cyfrowym, aż do
rezerw związanych z wartością dodana w gospodarce. Rozwój Polski będzie dzięki temu szybszy,
intensywniejszy i nowocześniejszy – łatwiej będzie nam nadgonić opóźnienia wobec
zaawansowanych gospodarek, a także stawiać czoła wyzwaniom zglobalizowanego świata.
Ale cyfryzacja to nie tylko wzrost PKB; to także wyrównywanie szans. Dzisiaj ci, którzy mieszkają w
dużych centrach, z dostępem do szybkiego Internetu i dóbr kultury oraz zasobów wiedzy w sieci,
mają większe szanse na dobrą pracę; na informację, która w wielu dziedzinach życia pozwoli im na
lepsze wybory; mają też większy wybór, jeśli chodzi o spędzanie wolnego czasu.
Dlatego skuteczna cyfryzacja opiera się na trzech filarach: zapewnianiu dostępu do internetu,
budowaniu treści i zasobów oraz wspieraniu umiejętności cyfrowych.
NASZ CEL: PAŃSTWO OPTIMUM
Przeregulowane, nadmierne, nadodpowiedzialne państwo, rozrośnięte w swoich funkcjach,
to państwo maximum, które nie unosi wyzwań rozwojowych. Generuje natomiast nieustanne
roszczenia, które wypierają aktywność obywateli i przedsiębiorców. I podobnie – nie jest w stanie
sprostać zmieniającej się cywilizacji koncepcja państwa minimum, która wyzwalała energie wolności i
przedsiębiorczości przeszło 30 lat temu, bo dzisiaj nie wystarczy już swoisty status „nie
przeszkadzającego obserwatora”. W warunkach radykalnych zmian gospodarczych, kulturowych i
technologicznych, potrzebne są nowe ramy funkcjonowania oraz filozofia państwa. Istotne jest
zdefiniowanie, jakie państwo najlepiej wspiera rozwój. Warto więc rozważyć koncepcję państwa
optimum.
Po pierwsze, tylko tyle regulacji, ile jest niezbędne dla codziennej sprawności instytucji publicznych
czy efektywności procesów gospodarczych, nie hamowanych zbędnymi barierami.
Po drugie, tylko tyle interwencji, ile trzeba dla rozwoju i wysokiej stopy zwrotu ponoszonych
inwestycji, także w ludzi i ich umiejętności.
Po trzecie, tylko tyle restrykcji, ile potrzebne jest dla bezpieczeństwa państwa oraz codziennego
bezpieczeństwa mieszkańców kraju.
Po czwarte, tyle opiekuńczości, by nikomu nie dać się poczuć wykluczonym.
Po piąte, tyle tylko aktywności na poziomie centralnym, by wspomagać rozwiązywanie problemów na
niższych szczeblach życia publicznego, z wykorzystaniem zasady pomocniczości oraz siły
samorządów.
Po szóste, tylko tyle administracji jeśli chodzi o zasoby, ile naprawdę potrzeba w określonych
dziedzinach.
Państwo optimum, oparte na kontrakcie między powoływanymi do realizacji zadań władzami
publicznymi, z demokratycznego wyboru i z mandatem decyzyjności – a obywatelami, oceniającymi
decyzje władz, ale też i współtworzącymi rozwiązania – jest najbardziej plastycznie dopasowane do
wyzwań, jakie nas otaczają.
Michał Boni, minister administracji i cyfryzacji
Niżej opisujemy szczegółowo kompetencje MAC.
MINISTERSTWO ZAJMUJE SIĘ:
1. ADMINISTRACJĄ:
- tym, jak są zorganizowane urzędy administracji publicznej i jakie obowiązują w nich procedury
administracyjne,
- reformami i organizacją struktur administracji publicznej,
- zespoloną administracją rządową w województwie, czyli nadzorowaniem działalności wojewodów,
którzy są zwierzchnikami kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży (wojewoda powołuje m.in.
Kuratora Oświaty, Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków).
MAC nadzoruje też Głównego Geodetę Kraju i Instytut Geodezji i Kartografii w Warszawie i zajmuje
się nazwami jednostek osadniczych i obiektów fizjograficznych(gór, wysp, jezior itp.), a także
zadaniami określonymi przez prawo geodezyjne i kartograficzne.
DLACZEGO ODDZIELONO ADMINISTRACJĘ OD SPRAW WEWNĘTRZNYCH?
Przyjęta w polskim prawie koncepcja organizacji Rady Ministrów zakłada, że Premier może
elastycznie ustanawiać obszary odpowiedzialności poszczególnych członków Rządu przypisując im
sprawy tzw. działów administracji rządowej. Te działy, czyli kilkadziesiąt (32) obszarów
odpowiedzialności za dziedziny życia określone są w ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach
administracji rządowej. Działy: „administracja publiczna” i „sprawy wewnętrzne” są oddzielnymi
działami administracji rządowej.
Model, w którym w gestii różnych resortów znajdują się sprawy administracji publicznej i spraw
wewnętrznych jest spotykany również w innych państwach europejskich, np. w Holandii i Wielkiej
Brytanii. W Finlandii za sprawy całej administracji publicznej, w tym samorządów, odpowiada
Ministerstwo Finansów, a bezpieczeństwem wewnętrznym zajmuje się osobne Ministerstwo Spraw
Wewnętrznych. W Szwecji z kolei za sprawy wewnętrzne odpowiada Ministerstwo Sprawiedliwości,
a za sprawy administracji publiczne Ministrowi Zdrowia i Spraw Społecznych.
Do kompetencji MAC należą więc wszystkie sprawy związane z
- informatyzacją administracji publicznej, która pomoże uprościć i odbiurokratyzować procedury,
- systemami i sieciami teleinformatycznymi administracji publicznej,
- standardami informatycznymi,
- rozwojem społeczeństwa informacyjnego.
W ostatniej nowelizacji ustawy o działach na MAC przeszły
też nowe zadania wynikające z rozwoju
nowych technologii i potrzeby zbudowania sprawnej e-administracji, m.in:
- przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu (by rozwijać w społeczeństwie kompetencje potrzebne do
korzystania z tych usług i wyrównywać szanse w dostępie),
- rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną oraz usług na żądanie,
- koordynacją interoperacyjności pomiędzy systemami i rejestrami administracji
- wdrażaniem naziemnej telewizji cyfrowej.
2. WSPÓŁPRACĄ MIĘDZY RZĄDEM I JEDNOSTKAMI SAMORZĄDU
TERYTORIALNEGO.
Minister Administracji i Cyfryzacji jest współprzewodniczącym Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu
Terytorialnego, która konsultuje rządowe projekty ustaw i rozporządzeń, dokonuje przeglądu i ocenia
funkcjonowanie samorządu terytorialnego.
 Dlatego MAC przygotował zieloną księgę obszarów metropolitalnych, w której podsumował
dotychczasowe doświadczenia metropolitalne i zapytał samorządy, jakie rozwiązania
dotyczące metropolii – które w najbliższej przyszłości będą miały kluczowe znaczenie dla
rozwoju kraju – najbardziej by im odpowiadały. Na bazie zielonej księgi powstanie biała
księga, już z konkretnymi propozycjami reform dotyczącymi metropolii.
Teraz Ministerstwo pracuje nad dokumentem o samorządach, w którym przeanalizuje dotychczasowy
dorobek reformy z 1998 roku – zwłaszcza w kontekście trudnej kondycji finansowej niektórych
jednostek samorządowych.
3. KOORDYNACJĄ ZAPOBIEGANIA I USUWANIA I SKUTKÓW KLĘSK
ŻYWIOŁOWYCH
Kompetencja ta została przekazana Ministerstwu formalnie we wrześniu 2012 r., ale sam model
udało się przetestować wcześniej – w czasie tragicznej katastrofy kolejowej pod Szczekocinami, i w
czasie gwałtownych burz i trąb powietrznych, które dokonały spustoszeń w wielu miejscach w kraju
latem tego roku
MAC przejął z MSW te kompetencje właśnie dlatego, że nadzoruje rządową administrację w terenie i
koordynuje jej działania, a także rozdziela fundusze na pomoc poszkodowanym. Efektywna pomoc
zależy od dobrej współpracy, od dobrego wykorzystywania narzędzi informatycznych - to dzięki
zinformatyzowaniu systemów alarmowych będziemy mogli usprawnić i przyśpieszyć akcje ratunkowe
i pomoc. Poza tym w terenie to podległy szefowi MAC wojewoda pełni kluczową rolę w sytuacjach
kryzysowych.
4. TELEKOMUNIKACJĄ
Telekomunikacja, dzięki Internetowi, w coraz większym stopniu związana jest z cyfryzacją i
społeczeństwem informacyjnym.
Wspiera rozwój usług i sieci telekomunikacyjnych, koordynuje budowę sieci szerokopasmowych,
współpracuje z międzynarodowymi organizacjami telekomunikacyjnymi, m.in. Międzynarodowym
Związkiem Telekomunikacyjnym (ITU)
W związku z tym pracuje nad na przygotowaniem i wdrożeniem Narodowego Planu
Szerokopasmowego. To strategiczny dokument wskazujący kluczowe obszary i narzędzia, które będą
wykorzystywane w związku budową sieci szerokopasmowych w Polsce. Doradza też w sprawach
prawnych i technicznych samorządom i przedsiębiorcom, którzy prowadzą inwestycje w sieci
szerokopasmowe.
MAC zajmuje się też wdrażaniem naziemnej telewizji cyfrowej (NTC) i związaną z tym kampanią
informacyjną. Przejście z naziemnej telewizji analogowej na cyfrową będzie miało duże znaczenie dla
rozwoju szybkiego internetu w Polsce, pozwoli bowiem na uwolnienie tzw. „widma radiowego”
(częstotliwości radiowych 800 mHZ, zajmowanych do tej pory przez telewizję analogową). Wraz z
tymi uwolnionymi przez wojsko będą mogły zostać wykorzystane do świadczenia nowych usług – np.:
szybkiego Internetu (szybkie łącza szerokopasmowe) tam, gdzie nie ma stałych sieci. MAC koordynuje
ten proces.
Sprawuje również nadzór nad Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej (w zakresie
telekomunikacji) oraz nad Instytutem Łączności – Państwowym Instytutem Badawczym.
5.POCZTĄ
Poczta, podobnie jak telekomunikacja, coraz bardziej się cyfryzuje. Rynek pocztowy się zmienia wysyłamy mniej listów, a więcej maili i paczek. Poczta musi się dostosować do nowej sytuacji, tak, by
coraz więcej usług było dostępnych w Internecie.
Odpowiadamy również za współpracę z pocztowymi organizacjami międzynarodowymi, których
członkiem jest Polska, m.in. ze Światowym Związkiem Pocztowym (UPU) oraz Europejskim
Komitetem ds. Regulacji Pocztowych (CERP),
MAC przygotowuje i opiniuje rządowe dokumenty dotyczące rynku usług pocztowych. Minister
Administracji i Cyfryzacji reprezentuje także Skarb Państwa w spółce „Poczta Polska S.A.”
Nadzoruje też Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w zakresie dotyczącym poczty
6. SPRAWAMI MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH I WYZNAŃ RELIGIJNYCH
Jednym z głównych zadań nowoczesnego państwa jest wspieranie wspólnot obywateli, w tym
wspólnot religijnych i etnicznych. Wspieranie nie oznacza jednak podejmowania decyzji za obywateli.
Tam, gdzie to możliwe, obywatele powinni mieć prawo głosu, tak w kwestiach religijnych, jak i
etnicznych. To dlatego przygotowaliśmy projekt, który ma zmienić zasady finansowania Kościoła. Jest
on w tej chwili negocjowany z przedstawicielami Kościołów. Chcemy, aby to obywatele sami
decydowali o tym, czy chcą wesprzeć finansowo wybraną wspólnotę religijną. Mogliby to zrobić
przeznaczając – dobrowolnie - na takie wsparcie 0,3 proc. swojego podatku. Nowy system zastąpiłby
Fundusz Kościelny.
Obowiązkiem nowoczesnego państwa jest umożliwienie członkom mniejszości narodowych
zachowania własnej tożsamości oraz możliwości na uzyskanie takich samych szans na pełne
uczestnictwo w życiu kulturalnym i publicznym państwa, jakie ma reszta społeczeństwa. Powinni oni
mieć poczucie, że ich prawa, tożsamość i dziedzictwo kulturowe są chronione, a jednocześnie, że to w
jakim stopniu uczestniczą w życiu publicznym kraju jest ich wyborem – nikt im go nie zabrania, ani nie
ogranicza, ale tez nikt ich do tego nie zmusza.
MAC prowadzi sprawy:
a) z zakresu stosunków między Państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi,
b) Funduszu Kościelnego oraz współdziała z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w sprawach
ubezpieczeń duchownych,
c) rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych,
d) mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego,
e) Urzędowego Rejestru Gmin, w których używany jest język pomocniczy,
f) rejestru gmin, na których obszarze używane są nazwy w języku mniejszości;
Obsługuje pod względem organizacyjno-technicznym:
a) komisję do spraw zwrotu mienia kościołów i związków wyznaniowych,
b) Komisję Wspólną Przedstawicieli Rządu i Konferencji Episkopatu oraz wspólne Komisje Rządu i
władz innych kościołów i związków wyznaniowych,
c) Komisję Wspólną Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych;
7. ZBIÓRKAMI PUBLICZNYMI
Dziś obowiązuje archaiczna ustawa o zbiórkach z 1933 roku, na mocy której na zbiórkę w naturze w
przestrzeni publicznej trzeba mieć zezwolenie z urzędu.
Po konsultacjach z organizacjami pozarządowymi, które podkreślały, że bardzo ważna dla nich jest
kwestia zaufania pomiędzy darczyńcą, a organizującym zbiórkę na rzecz beneficjenta.
Zdecydowaliśmy – zgodnie z zasadą państwa optimum, która mówi, że państwo wkracza tam, gdzie
jest potrzebne, wycofuje się natomiast z obszarów, w których jego obecność nie jest konieczna – żeby
zezwolenia znieść. Przygotowany przez nas projekt założeń do nowej ustawy o zbiórkach publicznych
zakłada, że organizator będzie musiał zbiórkę tylko zarejestrować na specjalnym portalu, aby każdy
mógł sprawdzić, na jaki cel zbiera i kim jest.