ks. ppor. dr Sławomir Bylina, Historiografia duszpasterstwa

Transkrypt

ks. ppor. dr Sławomir Bylina,
wojskowego na Pomorzu Zachodnim
Historiografia
duszpasterstwa
Omawiając specyfikę duszpasterstwa wojskowego na terenie Pomorza
Zachodniego należy zwrócić uwagę na kilka aspektów ważnego zagadnienia,
jakim jest posługa kapelanów wojskowych na ziemiach Pomorza
Zachodniego. Pierwszym faktem jest samo istnienie i funkcjonowania
duszpasterstwa wojskowego na terenie Polski po zaprzestaniu działań
wojennych II wojny światowej. Oczywiście kapelani posługiwali podczas
pożogi wojennej niemal na wszystkich frontach wojny, jednak na terenie
Pomorza Zachodniego było to niemożliwe z powodu nie należności tychże
ziem do naszej Ojczyzny. Dlatego samą działalność kapelanów na
omawianym obszarze datujemy w roku 1946 r., kiedy to miejsce Ordynariatu
Polowego zajął Generalny Dziekanat Wojska Polskiego do 1989 r.1. Natomiast
od dnia 21 stycznia 1991 r., od chwili przywrócenia przez Kongregację ds.
Biskupów, papież Jan Paweł II podpisał bullę nominacyjną na biskupa
polowego ks. prał. dr Sławoja Leszka Głódzia 2 co oznaczało oficjalne
funkcjonowanie Ordynariatu Polowego.
W związku z ramami czasowymi należy wziąć pod uwagę
uwarunkowania terytorialne omawianego obszaru, gdzie z województwa
szczecińskiego w 1950 r. wydzielono województwo koszalińskie, które od
1998 r. zostało nazwane Pomorzem Zachodnim, natomiast województwo
szczecińskie
określane
było
mianem
Pomorza
Zachodniego 3 .
W przedstawionym tekście zaprezentuję ośrodki duszpasterstwa wojskowego
zarówno z obecnych terenów województwa szczecińskiego i koszalińskiego.
Powracając do dziejów kapelanów w Wojsku Polskim należy zauważyć,
że rolę Ordynariatu Polowego w latach 1945-1989 zajął Generalny Dziekanat
Wojska Polskiego co było wynikiem powstania nowych struktur Ludowego
Wojska Polskiego. W związku z zaistniałą sytuacją duszpasterstwo wojskowe
na omawianym terytorium funkcjonowało w ramach Generalnego
Dziekanatu Wojska Polskiego. Generalny dziekan Wojska Polskiego 4
mianowany był przez ministra obrony narodowej, który podlegał Głównemu
Zarządowi Politycznemu WP. W związku z powyższym kwestie
funkcjonowania duszpasterstwa wojskowego XX i XXI wieku należy podzielić
je na dwa okresy, który rozdziela powołanie Ordynariatu Polowego w 1991 r.
T. Płoski, Duszpasterstwo w Wojsku Polskim. Studium prawne z uwzględnieniem praw
człowieka i prawa humanitarnego, Olsztyn 2006, s. 47
1
2
Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, Warszawa 2000, s. 543-545;
K. Kozłowski, Pomorze Zachodnie w latach 1945-2010, w: Społeczeńśtwo-władzagospodarka-kultura, t. 1, Szczecin 2012, s. 24.
3
Dziekanami w omawianym okresie byli: ks. W. Kubsz (1943-1945), ks. S. Warchałowski
(1945-1947), ks. W. Pyszkowski (1947-1950), ks. R. Szemraj (1950-1964), ks. J. Humeński
(1964), ks. F. Klewiado (do 1991).
4
1
W pierwszym okresie duszpasterstwo wojskowe pod koniec okresu PRL
liczyło 42 kapelanów w tym 36 zawodowych w 31 kościołach garnizonowych
w 29 miastach. Jedynym miastem na Pomorzu Zachodnim był Szczecin,
gdzie kościołem garnizonowym była parafia św. Wojciecha5. Odnośnie źródeł
do przedstawienia dziejów duszpasterstwa należy wymienić, że Generalny
Dziekanat od 1 września 1946 r. wydawał pisma „Kapelan Wojskowy” na
łamach którego ukazywały się aktualne rozkazy, zarządzenia oraz materiały
duszpasterskie. Kapelani w omawianym okresie mieli ograniczone, choć
pożyteczne pole działania.
Kolejnym zasadniczym okresem działalności kapelanów na omawianym
obszarze była decyzja papieża Jana Pawła II, który po przywróceniu
Kongregacji ds. Biskupów dnia 21 stycznia 1991 r. podpisał bullę
nominacyjną na biskupa polowego ks. prał. dr Sławoja Leszka Głódzia 6 .
Wówczas to z wielką intensywnością powstawały kolejne ośrodki
duszpasterskie przy rozmieszczonych jednostkach wojskowych.
Na przestrzeni ostatnich 24 lat na terenie Pomorza Zachodniego
funkcjonują lub działały następujące parafie i ośrodki duszpasterstwa
wojskowego w takich miejscowościach jak: Choszczno, Czarne, Dziwnów,
Gryfice, Kołobrzeg, Mrzeżyno, Oleszno, Stargard Szczeciński, Szczecin,
Szczecin Podjuchy, Szczecinek, Świdwin, Świnoujście, Trzebiatów, Wałcz,
Złocieniec.
Za pomoc w konsultacjach dziękuję następującym księżom:
ks. prał. kan. płk SG dr Zbigniew Kępa
ks. ppłk Adam Bazylewicz proboszcz w Świnoujściu
ks. kan. kmdr por. dr w st. spocz. Zbigniew Jaworski wice oficjał
w Szczecinie
ks. kan. ppłk Witold Kosiński proboszcz w Kołobrzegu
ks. prał. kmdr por. dr w st. spocz. Henryk Sofiński
ks. ppłk Zenon Sodzawiczny proboszcz w Dziwnowie
T. Płoski, Duszpasterstwo w Wojsku Polskim, dz. cyt., s. 44-59 ; B. Rudnicki, Wychowanie
w Wojsku Polskim w latach 1945-1989, w: Wojsko i Wychowanie (dalej WiW) 1998, nr 12,
s.32-37; J. Radziszewski, Z dziejów duszpasterstwa wojskowego w Polsce (1944-1989), WiW
1991, nr 1, s. 44; P. Raina, Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle
dokumentów 1945-1989, t. I: Lata 1945-1959, Poznań 1994; J. Ostojski, Społecznowychowawcza funkcja duszpasterstwa wojskowego na przestrzeni wieków, WiW 2000, nr 1,
s. 58nn; W. J. Wysocki, ks. płk Wilhelm Franciszek Kupsz a duszpasterstwo wojskowe
w okresie wojny i PRL (problem badawczy), w: Wojskowa służba śląskich duchownych
w latach 1918-1980, red. Z. Kapała, J. Myszor, Katowice 1999, s. 149-160.
5
6
Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, dz. cyt., s. 543-545;
2
ks. kan. ppłk Piotr Sroka proboszcz w Szczecinie
ks. ppłk Andrzej Stawarz proboszcz w Koszalinie
ks. mjr Tomasz Paroń proboszcz w Złocieńcu/Oleszno
ks. mjr Witold Kurek proboszcz w Wałczu
ks. mjr Andrzej Migała proboszcz w Świdwinie
ks. kpt. dr Robert Dębiński proboszcz Stargard Szczeciński/Choszczno
ks. kpt. Tomasz Szefliński proboszcz w Szczecinie Podjuchy
ks. por. Włodzimierz Skoczeń proboszcz w Czarnem.
Odnośnie źródeł i literatury przedmiotu należy wymienić następujące:
I.
Źródła archiwalne
1.
Archiwum Akt Nowych, AGKK przy ZboWiD
2.
Archiwum Episkopatu Polski
3.
Archiwum Instytucji Centralnych Ministerstwa Obrony Narodowej
4.
Archiwum Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego
5.
Archiwum Diecezjalne Siedleckie
6.
Centralne Archiwum Wojskowe
7.
Instytut Pamięci Narodowej
8.
Wojskowe Biuro Badań Historycznych
9.
Centralna Biblioteka Wojskowa Polska bibliografia wojskowa, MON,
im. Marszałka Józefa Piłsudskiego

Pismo Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego. Oddział nieruchomości do
Duszpasterstwa Garnizonu W.P. Obrządku Rzym.-katolickiego z dnia
15 marca 1947 r.

Pismo Kurii Biskupiej w Gorzowie Wlkp. Do Przewielebnego ks. mjr
Władysława Bąka w Szczecinie z dnia 2 grudnia 1966 r.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Archiwum parafialne w Szczecinie
Archiwum parafialne w Kołobrzegu
Archiwum parafialne w Dziwnowie
Archiwum parafialne w Koszalinie
Archiwum parafialne w Złocieńcu/Oleszno
Archiwum parafialne w Wałczu
Archiwum parafialne w Świdwinie
Archiwum parafialne w Stargard Szczeciński/Choszczno
Archiwum parafialne w Szczecinie Podjuchy
3
19.
Kroniki parafii, akty chrzcielne, sakramentu małżeństwa, zmarłych
poniżej w tabelach.
II. Źródła drukowane

Źródła do dziejów Pomorza Zachodniego, (wydawnictwo źródłowe
Uniwersytetu Szczecińskiego)

Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 1994, Warszawa
1994.

Ordynariat Polowy Wojska Polskiego. Stan na 1 kwietnia 1998 r.

Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, na dzień
15 grudnia 2000, Warszawa 2000

Informator Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego. Stan na dzień
15 września 2007 r., Oprac. ks. Z. Kępa, D. Berezowska, A. Kamionka,
Warszawa 2007

Informator Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego. Stan na dzień
31 grudnia 2010 r., Oprac. ks. Z. Kępa, D. Berezowska, Warszawa 2010

Skrócony Informator Ordynariatu Polowego. Stan na 15 września 2014
r., Red. i opracowanie D. Berezowska, ks. J. Dohnalik, ks. Z. Kępa,
Warszawa 2014,

Schematyzmy Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej

Schematyzm Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, Szczecin 1995.

ks. R. Kostynowicz, Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej,
Szczecin 2000, Tom. II.

Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, Szczecin 2014, t. I.

Ks. M. Wesołowski, Duszpasterstwo Wojskowe w świetle dokumentów
archiwalnych Aparatu polityczno-wychowawczego w latach 1943-1990,
Warszawa 2009.
1.
Wykaz Bibliografii

Bibliografia Pomorza Zachodniego

Bibliotekarz Zachodniopomorski

Duszpasterstwo wojskowe w Polsce w latach 1945–1991. Część
pierwsza 1945–1956. Źródła do dziejów polskiego duszpasterstwa
wojskowego, t. IX, red. T. Kośmider i ks. M. Wesołowski, [w:] Dzieje dawne
i nowe. Studia, materiały, opinie, red. D. Milewski, Warszawa 2011.

Polska Bibliografia Wojskowa
4

P. Raina, Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle
dokumentów 1945-1989, t. I: Lata 1945-1959, Poznań 1994

H. Sieński, Polski Duszpasterstwo Wojskowe.
Bibliografia T. 1,
Warszawa 1994, ss. 131.

H. Sieński, Polskie Duszpasterstwo Wojskowe.
Bibliografia T. 2,
Warszawa 1996, ss. 83.
2. Magisterium Ecclesiae
(Dokumenty papieży i Stolicy Apostolskiej)

Bulla nominacyjna Biskupa Sławoja Leszka Głódzia na Biskupa
Polowego z dnia 21 stycznia 1991 r.

Dekret Kongregacji ds. Biskupów zatwierdzający Statuty Ordynariatu
Polowego w Polsce z dnia 21 stycznia 1991 r.

Dokumenty Stolicy Apostolskiej przywracające Ordynariat Polowy
w Polsce

Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polska z dnia
28 lipca 1993 r., ratyfikowany 25 marca 1998 r.

Konstytucja Apostolska na temat ordynariatów wojskowych Ojca
Świętego Jana Pawła II
3. Dokumenty Kościoła katolickiego w Polsce
a) Akty prawne kościelne:

Statut Ordynariatu Wojskowego czyli Polowego w Polsce

Statut Rady Kapłańskiej Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego

Statut Akcji Katolickiej Ordynariatu Polowego

Dekret zrównujący Biskupa Polowego z Biskupem Diecezjalnym

Instrukcja Biskupa Polowego o strukturze duszpasterskiej Ordynariatu
Polowego Wojska Polskiego

Synody, akty prawne kościelne

Listy pasterskie, przemówienia i odezwy biskupów polskich
b) Nauczanie biskupów polowych Wojska Polskiego

Bp Sławoj Leszek Głódź, Drogami Narodu i Kościoła, Z nauczania
Biskupa Polowego Wojska Polskiego (1994-1998), Warszawa 1999
5

Bp Sławoj Leszek Głódź, Walczę dla Chrystusa, Z nauczania Biskupa
Polowego Wojska Polskiego, Warszawa 1995

Bp Tadeusz Płoski, Dobrze, że jesteś Ojczyzno, Warszawa 2010

Bp Tadeusz Płoski, Trwajcie mocni w wierze. Nauczanie pasterskie
Biskupa Polowego Wojska Polskiego 4 VI 2006 – 22 IV 2007, Warszawa 2007

Słowo Boże ostrzejsze niż miecz obosieczny. Wybór nauczania
pasterskiego biskupów polowych Wojska Polskiego Abp Stanisław Gall, Abp
Józef Gawlina, Abp Sławoj Leszek Głódź, Bp Tadeusz Płoski w 90. rocznicę
utworzenia biskupstwa polowego w Polsce, wybór i opracowanie ks. płk
Zbigniew Kępa, Warszawa 2008, ss.372.
4.
Dokumenty państwowe

Dokumenty Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji dotyczące Ordynariatu Polowego Wojska
Polskiego

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
28 czerwca 1999 r.

Zarządzenie NR 72/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 6 kwietnia
1994 r.

Zarządzenie Szefa Sztabu Generalnego WP nr 32/ORG z dnia
1 czerwca 1994 r.
5.
Prasa
III. Literatura
1. Opracowania zwarte (książki, prace zbiorowe pod redakcją)

Baura E., Legislazione sugli Ordynariati castrensi, Milano 1992

Bednarek S., Duszpasterstwo wojskowe w przepisach Prawa
Kanonicznego i obowiązującego w Polsce prawa państwowego, Poznań 1998

Bosy S., Katolickie duszpasterstwo wojskowe i życie religijne żołnierzy
Wojska Polskiego w latach 1918-1926, Poznań 2001

Bosy S., Odrodzenie Ordynariatu Polowego i życie religijne żołnierzy
Wojska Polskiego w latach 1991-1997, Poznań 2001

bp. Płoski T., Duszpasterstwo w Wojsku Polskim. Studium prawne
z uwzględnieniem praw człowieka i prawa humanitarnego, Olsztyn 2006.

Burzyński H., Struktura duszpasterstwa wojskowego w kościelnym
prawie powszechnym, Radom 1999
6

Duszpasterstwo wojskowe w Polsce w latach 1945-1991, tomy I-II,
Warszawa

Formy duszpasterstwa w Wojsku Polskim, red. ks. L. Szot, Warszawa
2010, ss. 141.

Historia duszpasterstwa wojskowego na ziemiach polskich, red.
J. Ziółek, Lublin 2004 (Konferencja naukowa na KUL 6-7 listopada 2003 r.

Jaworski Z. ks., Nawrot D., Błogosławiony ks. kmdr ppor. Władysław
Miegoń pierwszy kapelan Marynarki Wojennej II RP, Warszawa 1999.

Jubileuszowe spotkanie byłych alumnów, którzy w latach 1959-1981
pełnili służbę wojskową, Warszawa-Modlin, 17-18 października 1997 r.,
Warszawa 1998

Kompanie kleryckie w Wojsku Polskim 1959-1980, red. J. Koruka,
T. Krawczak, J. Macholak, Szczecin 2009.

Konferencja naukowa zatytułowana: „Kompanie kleryckie w Wojsku
Polskim w latach 1959 – 1978”. Patronat honorowy nad konferencją przyjął
Biskup Polowy Wojska Polskiego gen. dyw. prof. dr hab. Tadeusz Płoski.
Szczecin Podjuchy 8-9 września 2008 r.

Krochmal W., Urząd Celny w Szczecinie w latach 1990-1997, Szczecin
1997.

Lesicki A., Służba wojskowa kleryków w PRL (1959-1980), Olsztyn
1995

Majchrzak G., Stan badań nad historią aparatu represji w PRL (19441989), Warszawa 2002

Odziemkowski J., Frątczak S., Polskie Duszpasterstwo Wojskowe,
Warszawa 1996, ss.

Pamiętnik dziesięciolecia 1994-2004. W 60-lecie
Wojskowego w Szczecinie 1944-2004, red. I. Grabarek
109
Szpitala

Pomorski Oddział Straży Granicznej. Tradycja i Współczesność, red.
K. Kozłowski, Szczecin 1993.

Prządka-Lipieńska D., Stan prawny duszpasterstwa wojskowego III
Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1889-1944, Poznań 1994

Schowaj miecz obiekcje sumienia w sprawie służby wojskowej.
Materiały z sympozjum irenologicznego w Łodzi-Łagiewnikach 17-19 listopada
1989 roku, pod redakcją S. C. Napiórkowskiego OFMConv, W. Koca
OFMConv, Niepokalanów 1993, ss. 239.
7

Środki społecznego przekazu w misji głoszenia Ewangelii pokoju.
Pierwszy Synod Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, red. L. Szot,
Z. Kępa, Warszawa 2010.

Wesołowski M. ks., Duszpasterstwo wojskowe w świetle dokumentów
archiwalnych aparatu polityczno-wychowawczego w latach 1943-1990,
Warszawa 2000.

Wygnański A., Zarys
Granicznej, Szczecin 1997.
działalności Pomorskiego
Oddziału
Straży

Zgórniak M., Studia i rozprawy z dziejów XVI-XX wieku. Historia
Militaria Polityka, red. G. Nieć, Kraków 2009.

Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek, red. K. Kozłowski,
A. Wojtaszak, Szczecin 2001.
2.
Artykuły w opracowaniach zwartych

Bylina S. ks., Rola Duszpasterstwa Wojskowego w dziejach Polski do
1918 r., Materiały Konferencyjne III Ogólnopolskich warsztatów
metodologiczno-dydaktycznych w naukach o bezpieczeństwie i obronności,
Siedlce 2014, (art. w druku).

Nawrot S., Prawna reglamentacja stosunków wyznaniowych —
praktyka polityczna państwa socjalistycznego wobec Kościoła katolickiego
u progu Polski Ludowej, ZNUJ DCLXXVI (Prace nauk politycznych, z. 19),
Kraków 1982,

Ratajczak B., Duszpasterstwo wojskowe, w: Prawo
III Rzeczypospolitej, red. H. Misztal, Lublin-Sandomierz 1999
wyznaniowe

Wysocki W. J., ks. płk Wilhelm Franciszek Kupsz a duszpasterstwo
wojskowe w okresie wojny i PRL (problem badawczy), w: Wojskowa służba
śląskich duchownych w latach 1918-1980, red. Z. Kapała, J. Myszor,
Katowice 1999, s. 149-160
3.
Artykuły w czasopismach

Przegląd Historyczno-Wojskowy : kwartalnik , Rok XIII (LXIV) , Nr 2
(240)

Bibliotekarz Zachodnio Pomorski

Sztandarowe czasopismo „Nasza Służba”

„Kurier Szczeciński” współczesny i z 1945-6 r.

„Pomorze militarne”
8

„Wojsko i Wychowanie”

„Głos Szczeciński”

„Rocznik Pomorza Zachodniego”
IV. Źródła internetowe
Strony internetowe parafii
http://www.wojsko-polskie.pl
http://www.polska-zbrojna.
kraju
140 artykułów z udziałem kapelana na skalę
http://www.10bkpanc.wp.mil.pl/pl/65.html
Przy omawianiu historiografii poszczególnych placówek duszpasterskich
należy zauważyć, że oprócz adnotacji w schematyzmach Ordynariatu
Polowego za wyjątkiem Szczecina placówki wojskowe nie znajdują się
w katalogach parafii czy też informatorach archidiecezji szczecińskokamieńskiej i koszalińskiej. Co prawda fotografie niektórych placówek
znajdują się w albumach omawiających dane miejscowości, jednak opisy
znajdujące się w tychże publikacjach są zdawkowe. Głównym źródłem oprócz
wzmianek w literaturze przedmiotu znajdują się w lokalnej prasie, oraz
najwięcej informacji w ostatnim dziesięcioleciu uzyskujemy ze strony
internetowej Ordynariatu Polowego oraz jednostek wojskowych na terenie
których prowadzone są działania duszpasterskie. W związku z wymienionym
zakresem pochodzenia źródeł w możliwy sposób pragnę zaprezentować
historiografię
poszczególnych
parafii
i
ośrodków
duszpasterskich
duszpasterstwa wojskowego na terenie Pomorza Zachodniego.
Pierwszą placówką o charakterze ośrodka duszpasterskiego
w kolejności alfabetycznej na terenie aktualnie funkcjonującej archidiecezji
szczecińsko-kamieńskiej znajduje się w miejscowości Choszczno7. Na temat
tejże placówki znajdujemy wzmianki na stronach internetowych
miejscowości Choszczno omawiającej jubileusz księdza Andrzeja Lemieszka
proboszcza parafii św. Jadwigi Królowej8. Świątynia została konsekrowana
Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, dz. cyt., s. 197; Informator
Ordynariaty Polowego Wojska Polskiego 2010, Warszawa 2010, red. ks. Zbigniew Kępa,
Danuta Berezowska, s. 121.
7
Jubileusz
księdza
Lemieszko
–
Choszczno.info.pl,
www.choszczno.info.pl/2013/05/20/jubileusz-ksiedza-lemieszko.html.
20.07.2015;
Kazanie Biskupa Polowego WP wygłoszone podczas Mszy św. z udzieleniem młodzieży
8
9
22 sierpnia 2010 r.9, natomiast 31 lipca 2013 r. została włączona do Parafii
Wojskowej p.w. Matki Bożej Dobrej Rady w Stargardzie Szczecińskim 10 .
Z danych źródłowych dowiadujemy się m.in. o Święcie dywizjonu
w Choszcznie11, oraz o wizytach księży biskupów12.
Drugą placówką jest parafia Matki Bożej Różańcowej w Dziwnowie,
która została erygowana dekretem Biskupa Polowego dnia 29 czerwca
2001 r. 13 . Poświęcenie świątyni miało miejsce dnia 15 kwietnia 2007 r.,
której dokonał bp polowy WP gen. dyw. Tadeusz Płoski14. Na temat parafii
znajdujemy informacje na łamach tygodnika „Niedziela” 15 i miasta
Dziwnowa16.
Kolejnym ośrodkiem duszpasterskim przeznaczonym dla opieki nad
Wojskową Komendą Uzupełnień jest ośrodek w Gryficach17. Informacje na
temat ośrodka znajdują się na stronach miasta Gryfice oraz w pracy
zbiorowej pod. red. T. Białeckiego18.
sakramentu bierzmowania i z okazji i srebrnego jubileuszu kapłaństwa ks. mjr Andrzeja
Lemieszko, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/34_6278.html, 20.07.2015.
Ks. R. Stępień, Uroczystość poświęcenia świątyni pw. św.
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/419_10461.html, 20.07.2015.
9
Jadwigi
Królowej
Lista zniesionych ośrodków duszpasterskich i parafii wojskowych i wojskowych
w Ordynariacie
Polowym,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/562_16537.html,
20.07.2015.
10
Wojsko
Polskie
Święto
dywizjonu
z
Choszczna,
polskie.pl/pl/z.../30967,swieto-dywizjonu-z-choszczna.htm. 20.07.2015.
11
www.wojsko-
A.
Szutowicz, Wizyta Biskupa polowego Tadeusza Płoskiego w Drawnie,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/162_4701.html, 20.07.2015.; Wizyta biskupa polowego
w ośrodku
duszpasterskim,
20.07.2015.; Ks. J. Osiński,
Biskup Polowy WP w garnizonie Choszczno,
12
Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, dz. cyt.,
Ordynariaty Polowego Wojska Polskiego 2010, dz. cyt., s. 81.
13
s. 198; Informator
M. Klasik, Ordynariusz poświęcił kościół, „Głos Szczeciński”, 2007, nr 80, s. 8;
Konsekracja
kościoła
w
Dziwnowie,
http://www.8fow.mw.mil.pl/index.php?vhost=8fow&akcja=news&id=35&limes=96,
20.07.2015; Biskup Polowy WP konsekrował kościół garnizonowy i udzielił sakramentu
bierzmowania, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/232_124.html20.07.2015.
14
Ks.
R.
Gołębiowski,
Parafie
w
Dziwnowie,
http://www.niedziela.pl/artykul/107761/nd/Parafie-w-Dziwnowie, 20.07.2015.
15
http://en.miastodziwnow.pl/akosciol_parafii_wojskowej_pod_wezwaniem_matki_bozej_rozancowej-507-info.html,
20.07.2015.
16
Informator Ordynariaty Polowego Wojska Polskiego 2010, dz. cyt., s. brak
17
s. 335-336;
Gryfice : dzieje miasta : praca zbiorowa / pod red. Tadeusza Białeckiego.
Szczecin:
Uniwersytet Szczeciński : Oficyna Wydawnicza Archiwum Państwowego "Dokument";
Gryfice: Urząd Miasta, 2013.
18
10
Szczególną parafią, która miała za zadanie być placówka przy Centrum
Szkolenia Wojsk Lądowych była parafia p.w. św. Ducha w OlesznieDrawsku 19 . Parafia była erygowana dnia 15 grudzień 2000, natomiast
poświęcenie kaplicy miało miejsce dnia 23 maja 2001 r. 20 . Placówka dnia
1 października 2013 r. została podporządkowana proboszczowi w
Złocieńcu21.
Ważnym ośrodkiem duszpasterskim na terenie Pomorza Zachodniego
jest Stargard Szczeciński i parafia p.w. Matki Bożej Dobrej Rady, która
została erygowana dnia 1 wrzesień 199322. Dnia 31 lipca 2013 r. do parafii
włączono parafię p.w. Matki Bożej Dobrej rady w Choszcznie 23 . Na temat
parafii znajdujemy wywiad w „Naszej Służbie” 24 . Kolejne informacje
umieszczone są na stronie ordynariatu polowego związane z akcjami
charytatywnymi prowadzonymi przez ówczesnego proboszcza25 oraz notatkę
z wizyty Biskupa Polowego WP 26 . Na stronie spotykamy również smutną
informację z pogrzebu śp. kpr. Łukasza Sroczyńskiego, rannego podczas
misji w Afganistanie27.
Kolejną ważną placówką ze względów historycznych jest parafia św.
Jana Sarkandra w Szczecinie Podjuchach, która została erygowana dnia
A.
Wojciechowski,
Centrum
Szkolenia
Wojsk
Lądowych
ma
Patrona,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/511_14223.html, 20.07.2015; ks. S. Błądek, Odprawa
Wojsk
Lądowych
i
spotkanie
opłatkowe,
19
Informator Ordynariaty Polowego Wojska Polskiego 2010, dz. cyt., s. 97.
20
21
Archiwum Parafii w Olesznie, Kronika Parafialna.
22
23
s. 174-175;
s. 180-181;
Lista zniesionych ośrodków duszpasterskich, dz. cyt.
Stargard Szczeciński - parafia wojskaowa p.w. Matki Bożej Dobrej rady : [wypow.] Wiesław
Orłowski, Krzysztof łoniewski, Zbigniew Pałaczyński ; oprac. i fot. Rafał Chromiński, „Nasza
Służba” 2004, nr 9, s. 12-13.
24
ks. T. Paroń, Święty Mikołaj – ze Stargardu Szczecińskiego do Czadu,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/432_11060.html, 20.07.2015.; ks. T. Paroń, Szlachetna
paczka w Garnizonie Stargard, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/487_13250.html
20.07.2015; A. Kolczyński, „Zieloni Mikołaje” z Brygady Wsparcia Dowodzenia
Wielonarodowego
Korpusu
Północny-Wschód
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/487_13267.html, 20.07.2015.
25
Ks. Z. Kępa, Biskup Polowy WP z odwiedzinami duszpasterskimi w 6 Brygadzie Kawalerii
Pancernej http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/178_2971.html, 20.07.2015; A. Kolczyński,
Wizyta
duszpasterska
Biskupa
Polowego
26
J. Błaszczak, Uroczystości pogrzebowe śp. kpr. Łukasza Sroczyńskiego, rannego podczas
misji w Afganistanie , http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/565_16350.html, 20.07.2015.
27
11
16 czerwca 199528. Jednak miejscowość i jednostka zapisała się na kartach
historii już w latach 1959-1980, kiedy to służbę wojskową odbywali
klerycy29. Swoją posługę duszpasterską ofiarowali proboszczowie parafii św.
Wojciecha w Szczecinie 30 . Na temat parafii znajdujemy opracowanie na
łamach „Naszej Służby”31. Parafia ze względu na udział żołnierzy w misjach
pokojowych poniosła straty żołnierzy w intencji których odprawiane były
Msze św.32 Placówkę odwiedzał również ks. biskup33.
Parafią, która odegrała największą rolę na Pomorzu Zachodnim na
przestrzeni lat funkcjonowania duszpasterstwa wojskowego na omawianym
terenie jest parafia św. Wojciecha w Szczecinie. Dnia 15 marca 1947 r.
Urząd Likwidacyjny w Szczecinie przekazał kościół Duszpasterstwu Wojska
Polskiego obrządku rzymsko-katolickiego 34 . Kościół został poświęcony
24 października 1948 r. Natomiast został erygowany 21 stycznia 1993 r.35.
Ze względu na obszerny zasób źródeł na temat parafii, zagadnienie omówię
za pomocą poniższego podziału:
Literatura przedmiotu:
Droga Polski i Kościoła na Pomorzu Zachodnim. Od X wieku do 1995 r.,
Szczecin 1995.
T. Białecki, Szczecin Rozwój miasta w Polsce Ludowej, Poznań 1977.
28
s. 184-185;
Kompanie kleryckie w Wojsku Polskim 1959-1980, red. J. Koruka, T. Krawczak,
J. Macholak, Szczecin 2009; Konferencja naukowa pt.: „Kompanie kleryckie w Wojsku
Polskim w latach 1959 – 1978”, Patronat honorowy nad konferencją przyjął Biskup Polowy
Wojska Polskiego gen. dyw. prof. dr hab. Tadeusz Płoski Szczecin Podjuchy 8-9 września
2008 r.
29
Archiwum parafii św. Wojciecha w Szczecinie, Kronika parafialna w latach 1948-2011,
ss. 454.
30
Szczecińskie Domy Boże, „Rocznik Pomorza Zachodniego” Rok 1945-1948.
Szczecin - Podjuchy : Parafia Wojskowa p.w. Św. Jana Sarkandra i Św. Stanisława Kostki
/ oprac. Adam Mazur, Rafał Chromiński, „Nasza Służba”, 2003, nr 4, s. 12-13.
31
Cz. Burdun, Odeszli na wieczną wartę, „Kurier Szczeciński”, 2009, nr 201, s. 3; Ks. P.
Wszelaki, Msza św. w intencji żołnierzy poległych w Afganistanie: st. szer. Szymona
Graczyka i st. szer. Radosława Szyszkiewicza oraz w intencji rannych żołnierzy,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/373_8127.html20.07.2015.
32
Ks. Z. Kępa, Biskup Polowy WP złożył wizytę duszpasterską w 5 Pułku Inżynieryjnym
33
Pismo Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Szczecinie Oddział Nieruchomości do
Duszpasterstwa Garnizonu W. P. obrządku Rzym.-katolickiego z dnia 15 marca 1947 r.;
Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, dz. cyt., s. 182-183; Informator
34
35
s. 182-183;
12
Dzieje Szczecina 1945-1990, red. T. Białecki, Z. Silski, Szczecin 1998.
D. Faszcza, Z dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej
im. Bolesława Krzywoustego 1945-2005, Warszawa 2005.
H. Kołodziejek, Kościoły i związki wyznaniowe, w: Dzieje Szczecina 19451990, red. T. Białecki, Z. Silski, Szczecin 1998, s. 461-521.
G. Wejman, Organizacja Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i Ziemi
Lubuskiej w latach 1945-1972, Szczecin 2007.
G. Wejman, Zarys organizacji i instytucji kościelnych diecezji szczecińskokamieńskiej, Colloquia Theologica Ottoniana 1/2011, s. 28-67.
Literatura niemieckojęzyczna na czele ze źródłami z Archiwum
Niemieckiego z bazy danych Bundesinstitut für Kultur Und Geschichte der
Deutschen im östlichen Europa, Archivführer Stettin 0042 BugenhagenGemeinde in Stettin (Rep. 38c, Gmina Kościoła im. Bugenhagena
w Szczecnie 1869-1921; 24 AE, o,68 lfm
Heyden, H.: Die Bugenhagenkirche, Stettin 1931.
Heyden, H.: Die Kirchen Stettins und ihre Geschichte, Stettin 1936.
K. Maronn, Stetin – Politz Und Messenthin Bilder, Dokumente, Chronik –
Gedanken Und Erinnerungen, Kiel 2000.
Wzmianki w czasopismach naukowych:
B. Frankiewicz, Garnizony wojsk francusko-polskich na Pomorzu
Szczecińskim
i
Gdańskim
w
latach
1807-1813,
„
Przewodnik
Zachodniopomorski” 1968, zeszyt 2, s. 5-18.
H. Kołodziejek, Przejmowanie i przekazywanie nieruchomości do użytku
kościelnego w województwie szczecińskim w latach 1945-1946, „Przegląd
Zachodniopomorski, Tom III (XXXII) Rok 1988 zeszyt ½, s. 254-262.
K. Męciński, Historia i losy Ołtarza Polowego 12 Pułku Ułanów Podolskich,
„Pomorze Militarne. Z dziejów militarnych Pomorza Zachodniego. Studia
i materiały”, cz. V, s. 189-203
B. Rudnicki, Wychowanie w Wojsku Polskim w latach 1945-1989 (II)
„Wojskowoość i Wychowanie” 1998, nr 12, s. 35.
Źródła szczegółowe:
Archiwum parafii św. Wojciecha w Szczecinie, Kronika parafialna w latach
1948-2011, ss. 454.
Szczecińskie Domy Boże, „Rocznik Pomorza Zachodniego” Rok 1945-1948,
s. 102. „Smukły neogotyk świątynia św. Wojciecha; miano takie otrzymała
ku pamięci pierwszego kościoła wzniesionego w Szczecinie pod tym właśnie
wezwaniem”.
13
Kościół św. Wojciecha, Encyklopedia Szczecina, Szczecin 1999, Tom I,
s. 492-493.
ks. Roman Kostynowicz, Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej,
Szczecin 2000, tom II, s. 393.
Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, Nasze dziedzictwo, Bydgoszcz
2015, Tom I, s. 28.
Artykuły na łamach prasy lokalnej i wojskowej:
„Słowo Powszechne”, 1970 r. nr 10 brak numeru strony.
ks. ppłk Zygmunt Gola, Z żołnierzem wróciła tu Polska, wrócił Kościół,
„Żołnierz Wolności”, 1985.06.29-30, bns.
Są wśród nas ludzie nieroztropni. Rozmowa z księdzem Kazimierzem
Antonowiczem kapelanem wojskowym, „Kurier Szczeciński” z dnia 4 czerwca
1993 r.
49 lat 12 Dywizji Święto na poligonie, „Glos Szczeciński” z dnia 14 marca
1994, s. 1.
Żelbet dla wiernych : kościół pw. św. Wojciecha i Najświętszego Serca Pana
Jezusa / Andrzej Jr Kraśnicki. -Co tu kiedyś było „Gazeta na Pomorzu” 1999, nr 268, s. 6, il.
Szczecin : Kościół Wojskowy p.w. Św. Wojciecha / oprac. Adam Mazur, Rafał
Chromiński. Nasza Służba. - 2003, nr 3, s. 11-13
Kotla, Ryszard (1947- ). Szczecin - Miejski Szlak Turystyczny / Ryszard
Kotla, Jan Krzysztoń. -.Wędrowiec Zachodniopomorski. - 2001, nr 3, s. 2630, fot., mapa.
Zatrzymaj się na chwile… Rozmowa z ks. Janem Wołyńcem, proboszczem
kościoła garnizonowego „Kurier” z 1 marca 2006 r.
Kościół z nietypowo wybudowaną wieżą / Andrzej Kraśnicki Jr. –
Z Internetowej Encyklopedii Szczecina „Gazeta Wyborcza”. - 2013, nr 80,
dod. Szczecin, s. 9
Urodziny kościoła garnizonowego / AKR. -.Z Internetowej Encyklopedii
Szczecina „Gazeta Wyborcza”. – 2013” nr 9, dod. Szczecin, s. 2
strony internetowe:
niemiecka: http://www.bkge.de/archiv-stettin.php?register=BugenhagenGemeinde+in+Stettin
polska:
http://www.ipomorze.pl/szczecin_kosciol_pw_sw_wojciecha,1410117214.ht
ml
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/157_5210.html
14
strona internetowa parafii:
http://www.ekonlex.pl/sw-wojciech/
Na łamach strony internetowej Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego
znajduje się cykl artykułów poświęconych wydarzeniom z życia wspólnoty
parafialnej. Są to cykliczne wydarzenia religijne i państwowe. Na zasługę
zasługują takie jak: Misje święte przeprowadzone w czerwcu 2006 r. 36 ,
rekolekcje, odpusty, I Komunia święta 37 , pielgrzymki 38 , wizyty biskupa
polowego 39 i diecezjalnych biskupów 40 . Ważnym punktem obecności jest
współpraca z Korpusem Międzynarodowym północ-wschód oraz związane
z tą współpracą liczne misje pokojowe 41 . Obchodzone są również rocznice
wydarzeń historycznych 42 oraz wydarzenia związane z organizacjami
znajdującymi się na terenie Szczecina jak np.: Sybiracy, Kresowiacy 43 ,
Związek Piłsudczyków, Armia Krajowa, Myśliwi, Ułani reprezentujący
tradycję 12 Pułku Ułanów Podolskich 44 . Podstawową więzią jest relacja
ks. R. Krzysztofiak, Misje święte w Parafii Wojskowej
36
pw.
Św.
Wojciecha,
Ks. R. Stępień, I Komunia św. w kościele garnizonowym w Szczecinie,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/358_7087.html, 20.07.2015; ks. S. Bylina, Uroczystości
Komunijne w parafii św. Wojciecha w Szczecinie i pielgrzymka autokarowa dzieci
I komunijnych
do
Siekierek,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/598_17903.html
19.05.2014 r.
37
ks.
S.
Bylina,
Dziękczynna
Pielgrzymka
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/651_19745.html 13.06.2015.
38
autokarowa,
Ks. Z. Kępa, Wizyta Biskupa Polowego w Szczecinie i w Kołobrzegu,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/202_1167.html 03.2005; Ks. Z. Kępa, Biskup Polowy WP na
uroczystościach 60. rocznicy poświęcenia kościoła garnizonowego w Szczecinie,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/156_5357.html, 20.07.2015.; Ks. Z. Kępa, Biskup Polowy
WP
celebrował
Mszę
św.
w
kościele
garnizonowym,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/178_2973.html, 20.07.2015.; M. Zapolski, Wizyta biskupa
polowego
Wojska
Polskiego
w
„Dwunastce”,
39
Ks. R. Stępień, Abp Andrzej Dzięga modlił się w intencji żołnierzy w kościele garnizonowym
40
Ks. R. Stępień, Wylot pierwszej grupy w ramach III zmiany PKW do Afganistanu
z błogosławieństwem
kapelana
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/162_4795.html,
20.07.2015.
41
Ks. R. Stępień, Pożegnanie III Zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/162_4771.html, 20.07.2015; Ks. R. Stępień, Biskup Polowy
pobłogosławił żołnierzy Korpusu w Szczecinie udających się na misję do Afganistanu,
Ks.
R.
Stępień,
Obchody
70.
rocznicy
napaści
42
Rosji
na
Polskę,
43 Ks.
R. Stępień, Sybiracy i Kresowianie świętowali 65. rocznicę przybycia na Pomorze
Zachodnie http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/464_12221.html, 20.07.2015.
Ks. R. Stępień, 200. rocznica utworzenia 12 Pułku Ułanów Podolskich
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/358_7129.html, 20.07.2015; ks. S. Bylina, Ułańska Wigilia
w
Szczecinie,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/622_18910.html2014-12-13;
44
15
z 12 Dywizją Zmechanizowaną im. Bolesława Krzywoustego i związane
z dywizją rocznice45. W obraz wspólnoty wpisują się również liczne koncerty46
oraz w danych okresach funkcjonowania parafii imprezy sportowe47.
Wśród źródeł znajdujemy również film pt. „Kościół garnizonowy
w Szczecinie z 2001 r.”, realizacja Teresa Modelska, produkcja Wytwórnia
telewizyjno-filmowa „Alfa” dla TVP S.A. Oddział w Szczecinie, http://tvpolska.eu/film/155848-kosciol-garnizonowy-w-szczecinie
Zagadnienia architektoniczne:
R. Makała, Dawny kościół garnizonowy w Szczecinie, w: Kultura i sztuka
Szczecina w latach 1800-1945. Materiały Seminarium Oddziału
Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki 16-17 października 1998,
Szczecin 1999, s. 99-106.
R. Makała, Nordycka budowla ceglana – kościół Bugenhagena w Szczecinie
jako przykład regionalizmu w architekturze neogotyckiej początków XX wieku.
w: „Miscellanea Łódzkie” 1996, s. 61-65.
ks. S. Bylina,
Szkolenia
Kawalerzystów
Federacji
Kawalerii
Ochotniczej
,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/641_19450.html 20.04.2015;
ks. S. Bylina,
II Ogólnopolskie
Manewry
Kawalerii
(3-7
czerwca
2015
r.
Ks. R. Krzysztofiak, 60 lat 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/202_1166.html, 20.07.2015; Ks. R. Stępień, W Szczecinie
świętowano
15.
rocznicę
powstania
12.
Brygady
Zmechanizowanej
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/459_12189.html, 20.07.2015; ks. S. Bylina, Obchody 20lecia sformowania 12 batalionu dowodzenia Ułanów Podolskich oraz 70 -lecie bitwy pod
Monte Cassino, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/598_17844.html, 07.05.2014 r.; ks. S.
Bylina,
Uroczystości
70-lecia
Szczecińskiej
Dywizji
Zmechanizowanej
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/651.html 27.06.2015; ks. S. Bylina, Dzieje Ordynariatu
Polowego i Kawalerii Polskiej podczas półkolonii salezjańskich w Szczecinie,
http://www.ordynariat.pl/pl/653_19804.html 08.07.2015
45
Ks.
R.
Stępień,
Bożonarodzeniowy
koncert
11
chórów,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/152_5620.html, 20.07.2015; Tenże, koncert w ramach
egzaminu
dyplomowego
w
kościele
garnizonowym,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/456_11836.html, 20.07.2015; Tenże, Koncert upamiętniający
V r. Sługi Bożego Jana Pawła II, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/2_9237.html, 20.07.2015.
46
Ks. R. Stępień, Komunikat z XII MULTINATIONAL MILITARY TENIS TOURNAMENT,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/171_3802.html
06-09.08.2007);
ks.
S.
Bylina,
IV Mistrzostwa
Polski
Księży
w
Piłce
Siatkowej
(8-9
listopada
2013),
09.11.2013r;
ks.
S.
Bylina,
Zgrupowanie reprezentacji kapelanów w piłce siatkowej w dniach 10-13 czerwca
w Zakopanem,
13.06.2014
r.;
ks. S. Bylina, Przygotowania do V Mistrzostw Polski Księży w Piłce Siatkowej, „Nasza
Służba”, Rok XXIII, nr 12 (491) 2014, s. 14; ks. S. Bylina, V. Mistrzostwa Polski Księży w
Piłce Siatkowej i I. Mistrzostwa Szczecińskich VIP-ów Szczecin (17-18 października 2014 r.),
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/615_18653.html; ks. S. Bylina, V. Mistrzostwa Polski
Księży w Piłce Siatkowej I. Mistrzostwa Szczecińskich VIP-ów, „Nasza Służba”, Rok XXIII, nr
18 (497) 2014, s. 14.
47
16
Kalita-Skwirzyńska, K., Architektura sakralna Szczecina w okresie od 1850–
1914 roku, w: Kultura i sztuka Szczecina w latach 1800–1945, Szczecin
1999.
J. S. Bachinstitut, Wieża „Bugenhagena”, sedina.pl magazyn. Rocznik
Miłośników Dawnego Szczecina, Nr 1, 2006, s. 82-83.
Równie ważną parafią po wskrzeszeniu Ordynariatu Polowego ze
względu na swoje położenie geograficzne jest parafia w Świnoujściu św.
Bernarda (bł. Księdza Komandora Władysława Miegonia). Parafia została
erygowana dnia
21 styczeń 1993 48 . Parafia posiada swoją stronę
internetową 49 , na której znajduje się wiele informacji z życia
duszpasterskiego parafii, która w ostatnich latach pracuje nad budową
nowej świątyni. W źródłach spotykamy informacje na temat wizyt biskupa50,
poświęcenia poszczególnych części wystroju kaplicy 51 , oraz akcje
duszpasterskie 52 . Na uwagę zasługuje fakt częstych adnotacji dotyczących
duszpasterstwa harcerzy 53 , pamięci poległych żołnierzy 54 oraz uroczystości
s. 296-297;
Informator Ordynariaty Polowego Wojska Polskiego 2010, Warszawa 2010, dz. cyt., s. 109.
48
http://parafiawojskowaswinoujscie.manifo.com/blogoslawiony-ks--kmdr-ppor-wladyslaw-miegon, 20.07.2015.
49
Ks. Z. Kępa, Wizyta duszpasterska Biskupa Polowego WP w 8 Flotylli
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/178_2976.html, 20.07.2015; J. Kwiatkowski, Biskup
polowy
z
wizytą
w
8.
Flotylli
Obrony
Wybrzeża
w
Świnoujściu
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/448_11414.html, 20.07.2015; A. Chabros, Biskup
Polowy Józef Guzdek udzieli sakramentu bierzmowania młodzieży z parafii wojskowej,
50
A. Wasiewski, Poświęcenie Kaplicy Garnizonowej Bł. Ks. kmdr. Władysława Miegonia
w Świnoujściu,
20.07.2015;
J. Kwiatkowski, Obraz Miłosierdzia Bożego w Parafii Wojskowej w Świnoujściu,
51
R. Gołębiowski, Posługa kapłańska: dekanat Świnoujście, Niedziela”, 2011, nr 32, dod.
Kościół nad Odrą i Bałtykiem, nr 32, s. IV; J. Kwiatkowski, 90lecie utworzenia Ordynariatu
Polowego
Wojska
Polskiego
20.07.2015.; Ks. A. Rogacki, „Cierpiałem w każdym z nich…” (Ciemnica i Boży Grób w Parafii
Wojskowej
w
Świnoujściu)
20.07.2015; Dowódca 8. Flotylli Obrony Wybrzeża i proboszcz Parafii Wojskowej
w Świnoujściu odznaczeni medalem „Za zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii
Krajowej” http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/588_17403.html, 20.07.2015.
52
W zdecydowanej większości artykuły pisał harcmistrz A. Chabros, podam tylko
przykłądowe: A. Chabros, Uroczysta zbiórka Harcerskiego Kręgu Seniora „Kotwica”
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/354_6875.html, 20.07.2015; A. Chabros, Harcerze
włączyli
się
w
peregrynację
Krzyża
św.
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/562_16241.html, 20.07.2015; A. Chabros, Rocznica
powstania III Szczepu Harcerskiego, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/578_17075.html,
20.07.2015; A. Chabros,
Harcerze ZHR czuwali w godzinie śmierci Jana Pawła II,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/596_17631.html, 20.07.2015; A. Chabros, Triduum
Sacrum
w
Parafii
Wojskowej
w
Świnoujściu
z
udziałem
harcerzy,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/596_17748.html, 20.07.2015.; A. Chabros, ZHR ze
53
17
o charakterze patriotyczno-religijnym 55 . Organizowano również wycieczki
o charakterze historyczno-religijnym56.
Kolejną parafią erygowaną dopiero dnia 16 czerwca 1995 r. jest parafia
Bł. Michała Kozala Biskupa i Męczennika w Trzebiatowie 57 . Parafia
została włączona dnia 30 czerwca 2013 r. do Parafii Wojskowej pw. św.
Macieja Apostoła w Kołobrzegu;58. Znajdujemy informacje na temat posługi
kapłańskiej59 oraz akcji duszpasterskich60.
W poniższej część pragnę przedstawić parafie, które pod względem
strukturalnym znajdują się na terenie diecezji koszalińsko kołobrzeskiej czyli
poza aktualną archidiecezją kamieńsko-szczecińską:
Świnoujścia
na
powstańczych
obchodach
w
Warszawie
J.
Kwiatkowski,
Marynarskie
Zaduszki
w
Świnoujściu,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/155_5382.html; Ks. A. Rogacki
Świnoujście –
żołnierska pamięć, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/380_8330.html, 20.07.2015.
54
A.
Chabros,
Modlitwy
w
itencji
ofiar
katastrofy
smoleńskiej
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/551_15709.html, 20.07.2015; A. Chabros, 68 rocznica
zakończenia II wojny światowej http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/556_15880.html,
20.07.2015;
A.
Chabros,
Uroczystość Najświętszego Ciała i
Krwi Pańskiej,
20.07.2015.;
A.
Chabros,
Uroczystości
Święta
Niepodległości
w
Świnoujściu,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/574_16902.html, 20.07.2015; A. Chabros, Uroczystość
Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski i Rocznica Uchwalenia Konstytucji 3 maja.
55
Świnoujście – wycieczka o charakterze historyczno-religijnym - "Śladami Jana Pawła II"
56
57
58
s. 191-192.;
Lista zniesionych ośrodków duszpasterskich, dz. cyt.,
R. Gołębiowski, Posługa kapłańska, „Niedziela”, 2011 nr 30, s. IV; Spotkanie z rodzinami
żołnierzy pełniącymi służbę w Iraku http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/188_2096.html,
20.07.2015; Pogrzeb śp. ks. kan. mjr. rez. Henryka Cudaka – kapelana pomocniczego
Garnizonu Trzebiatów, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/155_5388.html, 20.07.2015; J.
Kalinowska, Uroczystość pożegnania ks. ppłk. Zbigniewa Zielińskiego Kapelana Garnizonu
59
J. Kalinowska, Nawiedzenie Obrazu Jezusa Miłosiernego i Relikwii św. S. Faustyny
Kowalskiej
w
Parafii
Garnizonowej
Trzebiatów
(16-18
czerwiec
2006),
20.07.2015;
J.
Kalinowska,
Nawiedzenie Obrazu Jezusa Miłosiernego i Relikwii św. s. Faustyny Kowalskiej
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/186_2322.html, 20.07.2015.; J. Kalinowska, Cecyliada
– V Festiwal Pieśni Chrześcijańskiej, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/155_5461.html,
20.07.2015.; Ks. Z. Zieliński, „Spotkanie czterech świec” – XII Ekumeniczny Koncert Kolęd,
Pastorałek
i
Pieśni
Bożonarodzeniowych,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/152_5642.html, 20.07.2015; Ks. Z. Zieliński, „Marsz
dla
Życia”
z
udziałem
młodzieży
z
parafii
wojskowej
i
cywilnej
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/402_9343.html,20.07.2015.
Święto
Granizonu
Trzebiatów http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/598_17957.html, 20.07.2015.
60
18
Pierwszą z takich parafii jest wspólnota w Budowie ( Złocieniec)
parafia św. Augustyna. Parafia została erygowana dnia 13 sierpnia 199361.
Posiada swoją stronę internetową 62 oraz liczny zasób wydarzeń z życia
wspólnoty. Znajdujemy informacje na temat wizyty biskupa polowego 63 ,
procesu
powstawania
nowej
świątyni 64 ,
licznych
wydarzeń
65
66
duszpasterskich , oraz wydarzeń związanych z życiem żołnierskim .
Drugą parafią jest parafia Bł. Melchiora Grodzieckiego w Darłowie
erygowana dnia 1 lipca 1993 r. 67 natomiast 30 czerwca 2013 r. została
włączona do Parafii Wojskowo-Cywilnej pw. św. Marcina w Koszalinie68. Na
Informator Ordynariaty Polowego Wojska Polskiego 2010, dz. cyt., s. 117-118.
61
62
s. 153-154;
http://augustynzlocieniec.pl/, 20.07.2015.
ks. Z. Kępa, Wizyta duszpasterska Biskupa Polowego w 2 Brygadzie Zmechanizowanej
63
ks. S. Pałka, Odsłonięcie tablicy upamiętniających bp Tadeusza Płoskiego i ks. płk Jana
Osińskiego http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/456_11849.html, 20.07.2015; S. Pałka,
Odsłonięcie i poświęcenie witraża bł. ks. kmdr. ppor. Władysława Miegonia,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/524_14810.html, 20.07.2015; S. Pałka, Antycypacja
Odpustu
Parafialnego
ku
czci
św.
Augustyna,
64
ks.
S.
Pałka,
I
Komunia
święta
w
kościele
garnizonowym,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/459_12030.html, 20.07.2015; T. Paroń, Konkurs
biblijny rozstrzygnięty, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/641_19471.html, 20.07.2015;
S.
Pałka,
Koncert
muzyki
renesansowej,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/515_14270.html, 20.07.2015.; S. Pałka, . Wierni Parafii
wojskowej rozpoczęli Wielki Tydzień, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/548_15590.html,
20.07.2015.;
Pożegnanie
proboszcza
parafii
wojskowej
w
Złocieńcu,
http://www.2bz.wp.mil.pl/pl/2_280.html, 20.07.2015.
65
S. Pałka, Msza święta z okazji Święta 2. Brygady Zmechanizowanej im. Legionów
Marszałka
Józefa
Piłsudskiego
w
Złocieńcu,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/469_12451.html, 20.07.2015; S. Pałka, Modlitwa
w intencji
strażaków
z
Wojskowej
Straży
Pożarnej,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/556_15855.html, 20.07.2015; S. Stawiński, Nowy
Dowódca
złocienieckiej
brygady,
20.07.2015;
S.
Stawiński,
Pożegnanie
VIII
Zmiany
PKW
EUFOR/MTT,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/612_18470.html 20.07.2015.; ks. S. Pałka, Msza święta w
intencji Ojczyzny i Wojska Polskiego, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/518_14479.html,
20.07.2015.
66
Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, dz. cyt., s. 153-15287-288;
67
68
19
temat wspólnoty znajdujemy informacje z wizyty biskupa polowego 69 .
Oddzielne sprawozdania z uroczystości wojskowych70 i duszpasterskich71.
Kolejnym ważnym ośrodkiem duszpasterskim jest Kołobrzeg z parafią
św. Macieja Apostoła erygowana dnia 1 sierpnia 199372. W skład parafii
jak już wspomniano przydzielono placówki w Trzebiatowie i Darłowie 73 .
Parafia posiada swoją stronę internetową 74 . Na temat parafii znajdujemy
dużo informacji począwszy od „Naszej Służby” 75 , stronę internetową
ks.
Z.
Kępa,
Biskup
Polowy
z
wizytą
duszpasterską
w
Darłowie,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/200_1353.html, 20.07.2015; ks. J. Zapotoczny Biskup
polowy
Józef
Guzdek
z
wizytą
w
garnizonie
Darłowo,
69
ks.
H.
Sofiński,
Święto
29.
Darłowskiej
Eskadry
Lotniczej,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/196_1611.html, 20.07.2015; ks. J. Zapotoczny,
Uroczysty apel z okazji prezentacji sztandaru 44 Bazy Lotniczej z Siemierowic,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/173_3613.html, 20.07.2015.; ks. J. Zapotoczny,
45. rocznica
utworzenia
Lotnictwa
Morskiego
na
Ziemi
Darłowskiej,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/170_3950.html, 20.07.2015.; ks. J. Zapotoczny, Msza
Święta w intencji obrońców naszej Ojczyzny w 67 rocznicę zakończenia II wojny światowej,
Msza
św.
w
90.
rocznicę
utworzenia
Lotnictwa
Morskiego,
http://www.ordynariat..wp.mil.pl/pl/415_10261.html, 20.07.2015; ks. J. Zapotoczny,
Uroczyste pożegnanie Sztandaru 29 Darłowskiej Eskadry Lotnictwa Marynarki Wojennej,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/432_11160.html, 20.07.2015.; ks. S. Denys, Obchody
20-lecie
Straży
Granicznej
w
Darłowie,
Święto Straży Granicznej w Darłowie, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/556_15915.html,
20.07.2015.
70
Ks. H. Sofiński, Pielgrzymka parafian z Garnizonu Darłowo do Ostrej Bramy w Wilnie,
20.07.2015;
ks.
H.
Sofiński,
Poświęcenie
krzyża
przy
kościele
garnizonowym
w
Darłowie,
Wprowadzenie
w
obowiązki
nowego
proboszcza,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/186_2301.html, 20.07.2015; ks. J. Zapotoczny, Odpust
parafialny
ku
czci
św.
Melchiora
Grodzieckiego,
Spotkanie
opłatkowe
dla
Związku
Żołnierzy
Wojska
Polskiego,
http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/432_11112.html, 20.07.2015; hm. B. Kupracz,
Pożegnanie
kapelana
ks.
kmdr.
Jana
Zapotocznego,
Betlejemskie
Światło
Pokoju
w
Garnizonie
Darłowo,
Braterstwo,
czym
jest?
Turniej
drużyn
harcerskich
w
Darłowie,
71
72
73
74
http://www.parafiawojskowakolobrzeg.of.pl/20.07.2015.
s. 167-168;
E. Szmigielska-Jezierska, Kołobrzeg - kościół garnizonowy p.w. Św. Macieja Apostoła,
„Nasza Służba”, 2002, nr 10, s. 12-14.
75
20
Ordynariatu Polowego. Odnotowujemy wizyty Biskupa Polowego 76 ,
wydarzenia związane z funkcjonowaniem garnizonu Kołobrzeg 77 oraz akcji
duszpasterskich78.
Następnym liczącym się ośrodkiem duszpasterskim jest parafia św.
Marcina w Koszalinie erygowana dnia 11 lipca 199379. Na temat parafii
publikowała prasa 80 , strona miasta 81 , oraz źródła ze strony internetowe.
Dowiadujemy się o wizytach Biskupów Polowych 82 , akcjach
duszpasterskich83, a nawet szkoleniu poligonowym kapelanów84.
Ks. W. Kosiński, Biskup Polowy w Garnizonie Kołobrzeg – udział w 60. Rocznicy Walk o
Kołobrzeg i Zaślubin Polski z Morzem, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/202_1168.html,
20.07.2015; ks. Z. Kępa, Wizyta duszpasterska Biskupa Polowego WP w Parafii Wojskowej,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/178_2990.html, 20.07.2015; Ks. J. Osiński, Wizyta Biskupa
Polowego WP w garnizonie Kołobrzeg. Biskup udzielił sakramentu bierzmowania 50.
młodzieży, konsekrował stały ołtarz oraz poświęcił tabernakulum w kościele garnizonowym,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/395_8977.html, 20.07.2015; ks. Z. Azierski, Wizyta Biskupa
Polowego
w
parafii
wojskowej
w
Kołobrzegu,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/448_11425.html, 20.07.2015.; ks. J. Osiński, Wizyta
duszpasterska
Biskupa
Polowego
w
Kołobrzegu,
76
Ks.
W.
Kosiński,
Święto
Wojska
w
Garnizonie
Kołobrzeg,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/197_1531.html, 20.07.2015; Ks. W. Kosiński, Odsłonięcie
i poświęcenie
pomnika
„Pionierom
Ziemi
Kołobrzeskiej”,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/508_14123.html, 20.07.2015; 70. rocznica powstania 8.
Kołobrzeskiego
Batalionu
Saperów
Marynarki
Wojennej;
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/551_15859.html;
77
K.
Paciorkowska,
Powstała
świetlica
dla
dzieci,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/195_1632.html, 20.07.2015; Na Wojsko zawsze można
liczyć. Dzieci i młodzież ze świetlicy środowiskowej w Łodzi na wakacjach nad morzem,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/518_14543.html, 20.07.2015; ks. W. Kosiński, Uroczystość
Pierwszej Komunii św. w Parafii Wojskowej pw. św. Macieja Apostoła w Kołobrzegu,
78
Informator Ordynariaty Polowego Wojska Polskiego 2010, dz. cyt., s. 90-91.
79
s. 169-171;
K. Pawłowska, Nie wstydzimy się prosić o modlitwę : parafia pw. św. Marcina
w Kołobrzegu, „Gość Niedzielny” - 2006, nr 13, dod. Gość Koszalińsko - Kołobrzeski, nr 13,
s. VIII; E. Sienkiewicz, Jestem do dyspozycji : parafia wojskowa św. Marcina w Koszalinie,
„Gość Niedzielny” - 2005, nr 5, dod. "Gość Koszalińsko - Kołobrzeski", s. VIII; Koszalin parafia wojskowa p.w. św. Marcina / [wypow.] Stanisław Błądek, Leszek Cendrowski, Kerzy
Korczak [et al.] ; oprac. Adam Mazur, Rafał Chromiński, „Nasza Służba” - 2003, nr 21, s. 1213.
80
81
http://www.miastokolobrzeg.pl/informator/koscioly.html, 20.07.2015.
Ks. Z. Kępa, Biskup Polowy WP gen. dyw. Tadeusz Płoski modlił się z żołnierzami
Garnizonu Koszalin, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/164_4490.html, 20.07.2015; ks. J.
Osiński, Biskup Polowy WP udzielił sakramentu bierzmowania młodzieży z parafii
garnizonowej w Koszalinie, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/395_8978.html, 20.07.2015.
82
Ks.
S.
Błądek,
Uroczystość
Bożego
83
Ciała
K.
Stępkowski,
Drugi
dzień
ćwiczeń
poligonowych
84
w
Koszalinie,
kapelanów
WP,
21
W Koszalinie znajduje się również oddział Straży Granicznej z parafią
pw. św. Faustyny Kowalskiej erygowana dnia 9 października 2000 r. 85 .
Dnia 13 lutego 2005 r. poświęcono kaplicę86. Również spotykamy odniesienia
prasowe87. Warto wspomnieć, że parafia funkcjonuje przy oficerskiej szkole
Straży Granicznej, z czym związane są również uroczystości 88 . Parafię
odwiedzali również Biskupi Polowi89.
Parafia w Szczecinku św. Igancego Lojoli została erygowana dnia
21 stycznia 1993 90 do 30 czerwca 2014 r. 91 Na temat parafii znajduje się
odniesienie w prasie lokalnej92 oraz stronie Ordynariatu Polowego93. Księgi
parafialne wraz z kronikami zostały przekazane do parafii w Czarne.
85
s. 359; Informator
ks. S. Błądek, Bp Płoski i Bp Nycz poświęcili kaplicę garnizonową pw. Św. Marcina z Tours
w
Koszalinie,
„Nasza
Służba”
nr
4
(288)
2005,
s.
9.;
86
Koszalin - parafia straży granicznej p.w. św. Faustyny Kowalskiej / [wypow.] Lucjan
Dolny, Przemysław Schielke, Mirosław Krupiński [et al.] ; oprac. Adam Mazur, Rafał
Chromiński, „Nasza Służba” 2004, nr 1, s. 12-13; Poświęcony Kościół, „Kurier Szczeciński”,
2004, nr 186, s. 9; R. Gołębiowski, Posługa kapłańska: dekanat – Żelechowo, „Niedziela”
2011, nr 39, s. IV.
87
Promocja
absolwentów
kursu
oficerskiego
Straży
Granicznej,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/370_7898.html, 20.07.2015; Ks. P. Rusak, A. Gawals,
Święto
Niepodległości
w
parafii
SG
w
Koszalinie,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/431_11082.html, 20.07.2015; ks. L. Dolny, Centralne
obchody Święta Straży Granicznej 20 – lecie Centralnego Ośrodka Szkolenia SG w Koszalinie,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/508_14059.html, 20.07.2015; ks. Z. Kępa, Ogólnopolskie
obchody
Święta
Straży
Granicznej,
20.07.2015.
88
Ks. Z. Kępa, Biskup Polowy WP modlił się za funkcjonariuszy Straży Granicznej i żołnierzy
z koszalińskiego garnizonu, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/178_2994.html, 20.07.2015;
Ks. Z. Kępa, Biskup Polowy WP w Komendzie Głównej Straży Granicznej,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/176_3194.html, 20.07.2015; Ks. L. Dolny, Wizytacja
kanoniczna w Parafii Straży Granicznej, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/203_1115.html,
20.07.2015.
89
90Schematyzm
Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, dz. cyt., s. 186-188; Informator
List do wiernych Parafii Wojskowej pw. św. Ignacego Loyoli w Szczecinku w związku z
decyzją o jej zniesieniu z dnia 14 czerwca 2014 r.
91
M. Kujawa, Parafia wojskowej wspólnoty : Szczecinek: pw. św. Ignacego Loyoli , „Gość
Niedzielny” - 2006, nr 43, dod. "Gość Koszalińsko - Kołobrzeski", nr 43, s. VIII
92
93ks.
Z. Kępa, Biskup Polowy WP wizytował Parafię Wojskową i spotkał się z dowódcami
wojskowymi, http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/178_2987.html, 20.07.2015; List Biskupa
Polowego Józefa Guzdka do wiernych Parafii Wojskowej pw. św. Ignacego Loyoli
w Szczecinku
w
związku
z
decyzją
o
jej
zniesieniu,
22
Kolejną parafia jest parafia Wniebowstąpienia Pańskiego w Świdwinie
erygowana dnia 13 sierpnia 199394. Zarys historii znajduje się na stronie
1. Skrzydła lotnictwa taktycznego w Świdwinie 95 . Informacje znajdują się
również na stronach miasta96, oraz stronach internetowych97. Dowiadujemy
się o uroczystościach i akcjach duszpasterskich98.
Ostatnią z placówek jest parafia w Wałczu św. Franciszka z Asyżu
erygowana dnia
1 stycznia 1993 99 . Dane znajdujemy w źródłach
Ordynariatu Polowego, w „Naszej Służbie” 100 oraz stronie internetowej.
Tematem sprawozdań są wizyty Biskupów Polowych 101 , akcje
duszpasterskie102 oraz uroczystości wojskowe103.
Warto wspomnieć i podkreślić, że placówką, która zmieniła charakter
z ośrodka duszpasterskiego na parafię jest parafia Wniebowzięcia NMP w
Czarnem, która dekretem Biskupa Polowego z dnia 22 lipca 2015 r. od
1 sierpnia 2015 r. stała się parafia personalną cywilno-wojskową104.
Powyższe źródła i literatura zapewne nie wyczerpują zakresu
omawianego zagadnienia, jednaj z pewnością w znaczącej mierzę przyczynią
94Schematyzm
Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, dz. cyt., s. 332-333; Informator
95
http://1slt.wp.mil.pl/pl/126.html, 20.07.2015.
http://swidwin.cba.pl/zabytki/kosciol-garnizonowy.html, 20.07.2015; 60 lat lotniczego
garnizonu Świdwin
96
http://dlapilota.pl/wiadomosci/1-slt/60-lat-lotniczego-garnizonu-swidwin, 20.07.2015.
http://news.fakty.interia.pl/tag-parafia-wojskowa-wniebowstapienia-panskiego-wswidwinie,tId,3681099, 20.07.2015.
97
K.
Kupiec,
Jasełka
najmłodszych
http://sp3.swidwin.pl/asp/pl_start.asp?typ=, 20.07.2015.
98
w
Parafii
wojskowej,
Schematyzm Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego 2000, dz. cyt., s. 193-195.;
99
Wałcz - parafia wojskowa p.w. św. Franciszka z Asyżu / [wypow.] Janusz
Napiórkowski,Mirosław Słowiński, Józef Zanoza [et al.].. „Nasza Służba” - 2003, nr 19, s. 1213
100
A. Burek, Biskup Polowy WP gen. dyw. Tadeusz Płoski konsekrował kościół garnizonowy
w Wałczu, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/182_2586.html, 20.07.2015; ks. Antoni
Humeniuk,
Sakrament
Bierzmowania
w
parafii
Św.
Franciszka
z
Asyżu,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/646_19654.html, 20.07.2015; ks. Z. Kępa, Biskup Polowy
Wojska
Polskiego
z
krótką
wizytą
w
Parafii
Wojskowej
w
Wałczu,
101
ks. Z. Kępa, Rozpoczęcie Misji Świętych w Parafii
102
Wojskowej
w
Wałczu,
ks.
T.
Krawczyk,
Poświęcenie sztandaru 104. batalionu zabezpieczenia,
http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/651_19755.html, 20.07.2015; ks. A. Humeniuk, Święto
Wojsk Łączności i Informatyki, http://ordynariat.wp.mil.pl/pl/615_18648.html, 20.07.2015.
103
Dekret ustanowienia Rzymskokatolickiej Parafii Wojskowej pw. Wniebowzięcia
Najświętszej Maryi Panny w Czarne, L. dz. 1053/SOK/2015 z dnia 22 lipca 2015 r.
104
23
się i zachęcą do badania i zainteresowania się tak istotnym zagadnieniem
jakim jest funkcjonowanie duszpasterstwa wojskowego na Pomorzu
Zachodnim oraz na terenie całego kraju.
Motywujące jest, iż powstaje wiele nowych materiałów do
opracowywania dziejów Ordynariatu Polowego, który w 2016 r. będzie
obchodził 25-lecie ponownego przywrócenia, a w 2018 r. setną rocznicę
istnienia duszpasterstwa wojskowego. Niechaj zaczyn, który został rozwinięty
przyniósł jak największe owoce.
ks. ppor. Sławomir Bylina
24

ks. ppor. dr Sławomir Bylina, Historiografia duszpasterstwa

Transkrypt

Podobne dokumenty

Języki świata. Według biblijnego mitu o wieży Babel niegdyś ludzie

OGŁOSZENIA DROBNE

OGŁOSZENIA DROBNE

99 zdecydowali się w tym czasie Gerard Marin i Ludovic Aglaor. To