Aperitif po francusku 2008

nr 4/2008
W numerze:
– Aktualności
– Jak kupować cygara
– Aperitif po francusku 2008
– Erste & Neue Kellerei
Vademecum – mocne
BenRiach – Butikowa Whisky
W związku z pojawieniem się w naszej sieci ekskluzywnych Single Malt Whisky z regionu Speyside
– BenRiach, specjalista zajmujący się
whisky – Łukasz Sosiński, przedstawia
Państwu destylarnię, jej historię i produkty.
Zakład Benriach powstał w 1898 roku
w okolicy Elgin, region Speyside. Jego
budowniczy – John Duff chciał powtórzyć sukces położonej niedaleko gorzelni
Longmorn, jednak Benriach nie zdobył
takiego uznania wśród konsumentów jak
sąsiedni zakład i po upadku firmy Pattison’s w roku 1900 został zamknięty.
Benriach wznowił działalność dopiero w roku 1965,
w którym to został kupiony, rozbudowany i na nowo
wyposażony przez The Glenlivet Distillers Ltd. Nie
wszystkie jednak elementy wyposażenia zostały zmienione,
oryginalną podłogę do słodowania jęczmienia pozostawiono.
Glenlivet Distillers, w której
skład wchodziły cztery gorzelnie, w tym Benriach, w 1977
roku stała się częścią kanadyjskiego koncernu Seagram. Zakład był otwarty do 2002 roku,
w którym to zdecydowano
zakończyć produkcję i przez
dwa lata gorzelnia stała pusta. Ponownego otwarcia
dokonano w kwietniu 2004 r., a już w sierpniu tego
też roku wznowiono produkcję. Warte podkreślenia
jest to, że Benriach to jedna
z najnowszych
gorzelni, która
stała się niezależna i nie
wchodzi w skład
żadnego koncernu. W chwili
obecnej w zakładzie znajdują się dwie pary
alembików, z których rocznie można wyprodukować
około 2 milionów litrów whisky. Whisky dojrzewa
w 5 magazynach w stylu dunnage,
o trzech poziomach beczek, w których
leżakuje 22 tysiące beczek.
Warto podkreślić, o czym wspomniałem już wyżej, że w Benriach zachowała się i wykorzystywana jest do dzisiaj
oryginalna podłoga do słodowania jęczmienia. Jest ona niezwykle ważnym elementem tej gorzelni, zwłaszcza w świetle
faktu, że prawie wszystkie pozostałe destylarnie nie produkują już samodzielnie słodu tylko kupują gotowy. Benriach
natomiast pozostała jedną z nielicznych
gorzelni, w której w dalszym ciągu proces produkcji,
poza butelkowaniem, odbywa się w całości na terenie
zakładu.
Wartym wzmianki jest również fakt, że producent do żadnej ze swoich whisky nie dodaje
karmelu oraz nie filtruje swoich
produktów na zimno – chill filtration, dzięki temu whisky są
dużo bardziej oleiste oraz pełniejsze w aromaty i smaki. Dla
koneserów whisky istotna jest
obecna tendencja rynkowa –
duża grupa producentów single
malt zaprzestaje filtracji swoich
produktów.
W gorzelni w procesie produkcji używa się odmiany
jęczmienia cellar, optic, oxbridge oraz cocktail, a co jest
dodatkowo istotne, torf wykorzystywany w zakładzie
jest okolicznym
torfem – nie jest
s p r o w a d z a ny
z innych regionów Szkocji.
Woda
wykorzystywana
w procesie produkcji również
znacznie różni
się od tej z innych zakładów,
47
Vademecum – mocne
jest ona bowiem bogata w minerały
i bardzo ostra. Zdaniem właścicieli
idealnie pasuje do drożdży i polepsza smak whisky.
Właściciele gorzelni reprezentują pogląd, iż whisky powinna
dojrzewać w beczkach po bourbonie. Trunek powinien dojrzewać
przez okres od 8 do 10 lat w tego
typu beczkach, a następnie należy
przelać go do innego rodzaju beczek – po sherry, rumie czy innym
winie. Dzięki temu produkt będzie miał dużo ciekawsze aromaty
i smaki. Producent stara się używać
jak najmniejszych beczek, dlatego,
że czym są one mniejsze, tym szybszy proces dojrzewania – whisky
otrzymuje większą ilość smaków
i aromatów z drewna.
Do 1995 roku malty Benriach
były dostępne rzadko, a całą produkcję przeznaczano na blendy
Chivas, Queen Anne i Something
Special. Od 1995 roku single malt
Benriach sprzedawany był w wersji 10-letniej. Wersja ta wchodziła
w skład tzw. Heritage Selection
promowanej przez Chivas.
Obecnie portfolio producenta
jest bardzo szerokie i składa się na
nie kilka wersji: Classic Speyside,
Heavily Peated, Wood Finishes,
Single Cask Bottlings w wieku od
10 do 40 lat oraz wersje rocznikowe
np. 1975, 1984 czy 1985.
W skład Classic Speyside wchodzą whisky 12, 16 i 20 letnie. Peated BenRiach to whisky 10 i 21
letnie. Co ciekawe, wielki autorytet
w świecie whisky Jim Murray ocenił obydwa te trunki na 95 punktów. Oznacza to mniej więcej tyle,
że jest to „wyśmienita whisky,
która daje nam powód do życia”.
95 punktów otrzymała jeszcze
15-letnia whisky, która dojrzewała
dodatkowo w beczkach po maderze. Najwyższą notę whisky z tego
48
zakładu otrzymał vintage 1984
i jest to 96 punktów.
Wood Finishes to edycje whisky
z różnego rodzaju beczek. Są to
trunki 15-letnie z beczek po maderze, pedro ximinez, ciemnym rumie jamajskim i porto tawny.
Bardzo ciekawą i limitowaną edycją są whisky z beczek po sherry,
porto i rumie. Te 12-letnie trunki
nie tylko zakończyły proces dojrzewania w różnych beczkach, ale
również został wyprodukowane
przy użyciu sporej ilości torfu – peated whisky. Są to jedyne tak torfowe whisky z regionu Speyside.
W najbliższych tygodniach pojawią się jeszcze na rynku 4 edycje
16-letniej whisky z beczek po moscatel, sauterne, claret, barolo oraz
burgundy. Każdego roku w zakładzie butelkowanych jest 7, 8 whisky
single cask, są to ściśle limitowane
edycje. W tym roku właściciel zakładu Billy Walker spróbował około 500 beczek i wybrał z nich tylko
20 i teraz będzie około 7 edycji tych
whisky. Każda edycja – 200, może
250 butelek.
Najstarsza edycja tego producenta ma 42 lata. Wciąż jednak dojrzewa w beczkach i z tego, co mi
wiadomo, będzie butelkowana jako
45 letni trunek. Zdaniem Billa Walkera jest to maksymalny wiek dla
whisky, bowiem po 40 latach spędzonych w beczce whisky zaczyna
powoli tracić swoje najlepsze cechy.
Innymi słowy staje się już za stara
i zbyt beczkowa.
Producent nie sprzedaje trunku
niezależnym dystrybutorom, dlatego też bardzo rzadko można nabyć
stare edycje tej whisky od G&M,
Signatory czy innych rozlewników
i zawsze są to whisky sprzedane
jeszcze za starych właścicieli tej gorzelni.
Łukasz Sosiński