CEE Private Equity Forum

PRIVATE EQUITY/VENTURE CAPITAL
nr 11 (179), listopad 2005
Forum Private Equity Krajów Europy Centralnej i Wschodniej
Londyn, 13-14 Październik 2005
Czy inwestorzy patrzą inaczej na kraje
Europy Centralnej i Wschodniej?
F
orum, które odbyło się w połowie października w Londynie przyciągnęło przedstawicieli z jednej strony firm
zarządzających największymi funduszami w Europie
Centralnej i Wschodniej oraz inwestorów tych funduszy takich
jak EBOR, EIF, Alfa Associates czy LGT. Spotkanie to
było okazją do podsumowania ostatnich kilkunastu lat działalności PE w tym regionie i nakreślenia wizji przyszłości
branży w tym regionie.
Rynek PE w CEE zbliża się do fazy dojrzałości ?
W ciągu ostatnich kilkunastu lat rynek PE w regionie znacznie się zmienił i zbliżył się poziomem rozwoju do poziomu krajów Europy Zachodniej. Tempo tego rozwoju było różne
w różnych krajach i było związane z ich rozwojem gospodarczym i poziomem ryzyka inwestycyjnego. Po wejściu kolejnych
krajów regionu do UE kraje Europy Centralnej i Wschodniej
w coraz większym stopniu stają się częścią obszaru inwestycyjnego UE niż odrębnym regionem.
Rosnąca atrakcyjność regionu
Zebrany przez EIF oraz EBOR materiał analityczny z ostatnich kilkunastu lat świadczy o stosunkowo niskiej atrakcyjności inwestycyjnej regionu w porównaniu do Europy Zachodniej lub USA. Profil ryzyka funduszy PE inwestujących
w regionie w okresie od 1990-2002 roku był gorszy w porównaniu z regionami dojrzałymi głównie ze względu na wysokie
ryzyko inwestycyjne. To było do tej pory źródłem ograniczonego zainteresowania inwestorów regionem i ich bardzo
ostrożnego podejścia. Należy jednak podkreślić, że w ciągu 15
lat rozwoju rynek PE znacznie się zmienił i poprawił swój profil inwestycyjny. Najważniejszymi elementami mającymi
wpływ na ewolucję branży są:
a. Rosnąca stabilizacja gospodarcza oraz obniżenie inflacji
i stóp procentowych spowodowało wzrost dostępności
długu o stosunkowo niskim koszcie będącym źródłem
wzrostu zwrotu z kapitału oraz rosnących wycen spółek.
Jednocześnie kraje regionu CEE oferują wyższy wzrost gospodarczy od przeciętnego poziomu UE.
WYKRES 1.
Źródło: EBRD
54
b. Instrumenty dłużne – na rynku dostępne jest coraz szersze
spektrum instrumentów dłużnych (od kredytu po instrumenty typu mezzanine). Jednocześnie rośnie profesjonalizm dostawców tych instrumentów tj. banków. W ciągu
ostatnich lat fundusze typu mezzanine rozpoczęły działalność w krajach CEE.
c. Rosnąca liczba doświadczonych menedżerów – zarówno
w obszarze zarządzania przedsiębiorstw jak i menedżerów
zarządzających funduszami inwestycyjnymi.
d. Rosnąca liczba transakcji i ich średniej wielkości. Prywatyzacje, szybko rozwijające się przedsiębiorstwa prywatne
i restrukturyzacje grup kapitałowych stanowią źródła potencjalnych transakcji.
e. Rosnąca rola giełd regionu, a w szczególności GPW w Warszawie stanowiących coraz lepszą alternatywę wyjścia dla
spółek portfelowych. Na skutek liberalizacji prawa UE dotyczącego emisji publicznych alternatywę upublicznienia
spółek regionu stanowią też inne giełdy papierów wartościowych w Europie – w tym przede wszystkim giełda londyńska.
f. Przyjęcie 10 nowych krajów do UE zmieniło sposób postrzegania regionu przez inwestorów z punktu widzenia ponoszonego ryzyka. Proces dostosowywania prawa do dyrektyw UE
zwiększa stabilność prawa i ogranicza ryzyko polityczne. Dodatkowo nowe kraje członkowskie uzyskały dostęp do nowych funduszy celowych stymulujących ich wzrost gospodarczy i ułatwiających wyrównanie poziomów rozwoju.
Prognoza rozwoju rynku PE – kolejny boom?
Zdaniem uczestników forum zmiany gospodarcze w krajach
regionu oraz rozwój rynku PE w ciągu ostatnich kilkunastu lat
dają podstawę do twierdzenia, że w ciągu najbliższych lat należy oczekiwać znacznego wzrostu aktywności tego rynku i jego
roli w gospodarce. Wzrost gospodarczy w ciągu ostatnich 2 lat
spowodował przyspieszenie procesu realizacji inwestycji oraz rozpoczęcie kolejnej rundy zbierania nowych funduszy. Przewiduje
się, że w ciągu następnych 2 lat zachodnie instytucje finansowe
podpiszą zobowiązania inwestycyjne wobec funduszy PE w wysokości przynajmniej 1,8 mld EUR. Zgodnie z danymi
przedstawionymi przez EBOR wielkość zebranych funduszy w 2004 roku 7-krotnie przekroczyła poziom wartości funduszy zebranych w roku poprzednim. Jednocześnie przewiduje się kontynuację procesu tworzenia
nowych funduszy w 2005 i 2006 roku.
Należy tutaj podkreślić, że zdecydowana część zbieranych środków finansowych pochodzi od międzynarodowych instytucji finansowych. To właśnie zagraniczni inwestorzy (głównie zachodnie fundusze
emerytalne) będą czerpać w przyszłości korzyści z inwestycji realizowanych w regionie Europy Centralnej
i Wschodniej. Niestety lokalne fundusze emerytalne –
w tym polskie OFE – w dalszym ciągu nie potrafią wykorzystać nadchodzącej koniunktury w branży PE.
Piotr Stefanowski
Partner w firmie Avallon
[email protected]
NASZ RYNEK KAPITAŁOWY