matura tuż-tuż… Na co zwrócić uwagę, przygotowując uczniów do

egzamin zewnętrzny
Matura tuż-tuż…
Na co zwrócić uwagę, przygotowując
uczniów do pisemnego egzaminu
maturalnego z języka obcego
Radosław Kucharczyk
W maju 2015 r. maturzyści zmierzą się z nową formułą egzaminu maturalnego
z języka obcego nowożytnego. Największe zmiany dotyczą kryteriów oceniania
wypowiedzi pisemnej, dlatego warto wskazać uczniom, na co powinni zwrócić
uwagę, przygotowując się do tej części egzaminu1.
Wypowiedź pisemna – poziom podstawowy
Na poziomie podstawowym zadanie dotyczące wypowiedzi
pisemnej będzie polegało na zredagowaniu jednego tekstu
użytkowego, zgodnie ze wskazówkami zawartymi w poleceniu.
Objętość tekstu musi mieścić się między 80 a 130 słowami. Może
to być np. list tradycyjny lub e-mail, wiadomość umieszczona
na blogu lub wpis na forum internetowym. Należy pamiętać, że
egzamin na poziomie podstawowym oscyluje wokół poziomu
B1, a więc uczniowie powinni umieć opisywać i relacjonować
wydarzenia, jak również uzasadniać swoją opinię, przedstawiając
np. zalety i wady różnych rozwiązań czy poglądów. Polecenie
do zadania sformułowane jest w języku polskim. Zawiera ono
cztery elementy, do których zdający powinien się odnieść i które
powinien rozwinąć. Co więcej, na arkuszu maturalnym będzie
podany początek i koniec wypowiedzi pisemnej.
Przykład:
yy Po raz pierwszy podjąłeś/podjęłaś pracę wakacyjną. Podziel
się swoimi wrażeniami na blogu.
1 Podane tu informacje, jak również przykłady zadań, pochodzą z Informatora o egzaminie maturalnym z języka francuskiego od roku szkolnego 2014/2015 dostępnego
na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.
4/2014
yy Poinformuj,
jaką pracę wykonujesz i przedstaw swoje
obowiązki.
yy Wyraź opinię na temat swojego szefa i uzasadnij ją.
yy Opisz, jak poradziłeś(-aś) sobie z problemem, który pojawił
się dzisiaj w pracy.
yy Napisz, w jaki sposób wykorzystasz zarobione pieniądze.
Praca będzie oceniana w następujących kategoriach: treść
(4 punkty)2, spójność i logika wypowiedzi (2 punkty), zakres
środków językowych (2 punkty), poprawność środków językowych (2 punkty). Warto pokazać uczniom listę kontrolną, z którą
będą pracowali, przygotowując się do egzaminu na poziomie
podstawowym. Karta ta może wyglądać jak w załączniku 1.
Karta pracy
Wypowiedź pisemna – poziom rozszerzony
Na poziomie rozszerzonym zdający egzamin maturalny będzie
musiał napisać tekst argumentacyjny o objętości od 200 do 250
słów. Należy pamiętać, że egzamin na poziomie rozszerzonym
W kategorii „treść” bierze się pod uwagę, czy zdający odniósł się do każdego
z czterech elementów polecenia i rozwinął je.
2
metodyka
[ 73 ]
egzamin zewnętrzny
odpowiada poziomowi B2, od zdających wymaga się więc
umiejętności argumentowania oraz stosowania właściwych
konektorów logicznych. Do wyboru uczniowie będą mieli
dwa tematy. Wypracowanie może przybrać formę rozprawki,
listu formalnego lub artykułu publicystycznego. Zdający
będzie oceniany w następujących kategoriach: zgodność
z poleceniem, czyli treść i forma (5 punktów), spójność
i logika wypowiedzi (2 punkty), zakres środków językowych
(3 punkty), poprawność środków językowych (3 punkty).
Warto zwrócić uczniom uwagę na fakt, że każdy z tematów
będzie zawierać dwa elementy, który zdający musi rozwinąć.
Przykład A: rozprawka
Coraz więcej młodych osób, wybierając kierunek studiów, nie
kieruje się własnymi zainteresowaniami, ale wymaganiami
rynku pracy. Napisz rozprawkę na ten temat, przedstawiając
wady i zalety takiej decyzji.
Element 1: argumenty za tym, że młodzież słusznie postępuje,
kierując się wymaganiami rynku pracy przy wyborze studiów.
Element 2: argumenty przeciwko kierowaniu się wymaganiami
rynku pracy przy wyborze kierunku studiów.
Cechy charakterystyczne rozprawki:
yy argumentacja zagadnienia podanego w poleceniu:
argumenty powinny być zilustrowane przykładami lub/i
dodatkowymi informacjami;
yy zagadnienie powinno być omówione w sposób logiczny
i przejrzysty: wstęp, rozwinięcie i zakończenie podporządkowane są jednej myśli głównej;
yy stosowany jest styl formalny.
yy może zawierać elementy opisu, sprawozdania, recenzji;
yy zawiera odpowiedni zwrot rozpoczynający i kończący;
yy jest podzielony na akapity;
yy na wstępie jest określony cel, w którym list został napisany.
Karta pracy
Przykład C: artykuł publicystyczny
W Twojej szkole wprowadzono zakaz używania telefonów komórkowych. Młodzież zorganizowała akcję protestacyjną. Napisz
artykuł na stronę internetową szkoły, w którym zrelacjonujesz
przebieg akcji oraz przedstawisz swoje stanowisko.
Element 1: opis przebiegu akcji.
Element 2: przedstawienie swojego stanowiska dotyczącego akcji.
Przygotowując uczniów do egzaminu z języka obcego
nowożytnego na poziomie rozszerzonym, należy zwrócić ich
uwagę na cechy charakterystyczne każdej z form wypowiedzi
wymaganych na egzaminie. Można również zaproponować
uczniom pracę z listą kontrolną, która uwzględnia wszystkie
elementy brane pod uwagę przy ocenie wypowiedzi pisemnej.
Cechy charakterystyczne artykułu:
yy wyraża stanowisko osoby piszącej wobec zjawiska społecznego określonego w poleceniu;
yy może zawierać elementy opisu, sprawozdania, recenzji
lub oceny faktów;
yy powinien zawierać atrakcyjny tytuł oraz wstęp;
yy może zawierać pytania, które zachęcą czytelnika do refleksji
nad tematem omawianym w artykule.
Karta pracy
Karta pracy
Przykład B: list formalny
Wróciłeś(-aś) niezadowolony(a) z obozu młodzieżowego zorganizowanego przez szkołę. Napisz list do gazetki szkolnej,
w którym uzasadnisz, dlaczego uważasz obóz za nieudany
i zaproponujesz rozwiązania, które poprawią jakość tego typu
wyjazdów w przyszłości.
Element 1: uzasadnienie, dlaczego obóz był nieudany.
Element 2: propozycje rozwiązań, poprawiających jakość
obozów organizowanych w przyszłości.
Cechy charakterystyczne listu formalnego:
yy jest odpowiedzią na sytuację określoną w poleceniu;
[ 74 ] Przygotowanie uczniów do egzaminu maturalnego nie jest
łatwe, zwłaszcza jeśli chodzi o zadania dotyczące wypowiedzi
pisemnej. Jednak zwrócenie uczniom uwagi na elementy, które
będą oceniane oraz wspólna praca nad tymi zagadnieniami
– mogą znacznie poprawić wyniki uzyskiwane na egzaminie.
dr Radosław Kucharczyk
Dyrektor ds. naukowych Instytutu Romanistyki UW. Prowadzi zajęcia
z glottodydaktyki oraz praktycznej nauki języka francuskiego. Rzeczoznawca
podręczników do nauki języka francuskiego w MEN. Nauczyciel języka
metodyka
francuskiego w XXI LO im. H. Kołłątaja w Warszawie.
4/2014