Diagnoza innowacyjności mikroprzedsiębiorstw w Polsce

Transkrypt

2010
Diagnoza innowacyjności
mikroprzedsiębiorstw w
Polsce - omówienie wyników
badań empirycznych
Prof. dr hab. Małgorzata Juchniewicz
Warszawa, maj 2010
Warszawa, maj 2010
PLAN WYSTĄPIENIA
1.
Metodyka badań empirycznych
2.
Poziom innowacyjności mikroprzedsiębiorstw
3.
Finansowanie działalności innowacyjnej
4.
Działalność B+R
5.
Technologie informacyjno-telekomunikacyjne (ICT)
Warszawa, maj 2010
METODYKA BADAŃ
1.
Metoda badawcza – badanie ankietowe, przy zastosowaniu
kwestionariuszowego wywiadu osobistego.
2.
Dobór próby badawczej – losowo-kwotowy. Losowanie firm odbyło się
z zachowaniem warstwowania kryterium wielkości przedsiębiorstw oraz
branży – głównego profilu działalności przedsiębiorstwa.
3.
Badanie pilotażowe – grudzień 2009 r.
4.
Badanie
właściwe
mikroprzedsiębiorstw.
–
styczeń
2010
r.;
populacja
1500
Warszawa, maj 2010
METODYKA BADAŃ
Klasa A – województwa o
najwyższej atrakcyjności
inwestycyjnej
Klasa B – województwa o
średniej atrakcyjności
inwestycyjnej
Klasa C – województwa o niskiej
atrakcyjności inwestycyjnej
Klasa D – województwa o
najniższej atrakcyjności
inwestycyjnej
A
B
zachodnio
-pomorskie
A - 22,1
B - 4,9
lubuskie
A - 22,7
B - 3,9
odsetek innowacyjnych
województwie (woj. =
100%)
kraju (Polska = 100%)
Rys. 1. Liczba i lokalizacja badanych mikroprzedsiębiorstw
Źródło: opracowanie własne
pomorskie
A - 21,2
B - 7,3
warmińskomazurskie
A - 49,2
B - 7,5
kujawskopomorskie
A - 20,5
B - 3,9
mazowieckie
A - 26,8
B - 15,8
wielkopolskie
A - 22,4
B - 6,2
łódzkie
A - 35,5
B - 8,5
dolnośląskie
A - 29,9 opolskie
B - 12,2
63,2
3,1
podlaskie
A - 6,1
B - 1,0
śląskie
23,2
9,3
święto
-krzyskie
A - 34,9
B - 3,9
małopolskie
18,3
4,9
lubelskie
28,6
4,7
podkarpackie
22,4
2,8
Warszawa, maj 2010
METODYKA BADAŃ
Tabela. 1. Struktura badanych przedsiębiorstw (według sekcji PKD)
Sekcja
Symbol
Nazwa
A.
B.
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
Rybactwo
Górnictwo
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,
gaz, wodę
Budownictwo
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku
osobistego i domowego
Hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łączność
Pośrednictwo finansowe
Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z
prowadzeniem działalności gospodarczej
Edukacja
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
Działalność usługowa komunalna, społeczna i
indywidualna, pozostała
C.
D.
E.
F.
G.
H.
I.
J.
K.
M.
N.
O.
Razem
Źródło: opracowanie własne
Liczba
przedsiębiorst
w
50
50
2
147
1
Struktura
(%)
3,3
3,3
0,1
9,9
0,1
160
400
10,7
26,6
50
100
50
240
3,3
6,7
3,3
16,0
50
100
3,3
6,7
100
1500
6,7
100,0
Warszawa, maj 2010
POZIOM INNOWACYJNOŚCI
MIKROPRZEDSIĘBIORSTW
Znaczna część mikroprzedsiębiorstw nie wprowadza innowacji
0
badania własne
PKPP Lewiatan_2008
Żołnierski_2005
*GUS_2006-2008
20
40
26
23
33
37
* podmioty o liczbie pracujących powyżej 49 osób
Rys. 2. Poziom innowacyjności mikroprzedsiębiorstw (% firm wprowadzających innowacje)
Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników badania PAPI
60
80
Warszawa, maj 2010
Mikroprzedsiębiorstwa zainteresowane są przede wszystkim
innowacjami produktowymi i organizacyjnymi
0
10
20
30
56
produktowe
53
organizacyjne
45
procesowe
marketingowe
38
Rys. 3. Rodzaje wprowadzanych innowacji (% wskazań)
40
50
60
Warszawa, maj 2010
Innowacje wprowadzane przez mikroprzedsiębiorstwa
charakteryzuje niski stopień nowości
0
20
produktowe
40
52
60
80
23
100
10
9
procesowe
59
21
8
marketingowe
59
20
11
organizacyjne
68
nowość dla firmy
nowość w skali regionu (województwa)
nowość w skali europejskiej/światowej
Rys. 4. Stopień nowości wdrażanych innowacji (%)
17
nowość w skali branży
nowość w skali krajowej
6
8
4
8
6
3
6 3
Warszawa, maj 2010
Główną przyczyną niewielkiej aktywności innowacyjnej mikroprzedsiębiorstw
jest brak potrzeby ze względu na wprowadzanie innowacji w latach
wcześniejszych
brak potrzeby
wynikający z
wprowadzania
innowacji w latach
wcześniejszych
80,4%
wewnętrzne bariery
uniemożliwiające
wdrażanie
innowacji
10,5%
zewnętrzne
(rynkowe) bariery
uniemożliwiające
wdrażanie
innowacji
8,5%
brak uzasadnienia
0,6%
Rys. 5. Przyczyny braku aktywności przedsiębiorstw we wdrażaniu innowacji
Warszawa, maj 2010
Podstawową barierą wewnętrzną wprowadzania innowacji wśród
mikroprzedsiębiorstw są czynniki finansowe
0
1
brak/niewystarczające środki finansowe na
wdrażanie innowacji
2,7
niewystarczające wyposażenie techniczne
(maszyny, technologie) do wdrażania innowacji
2,1
brak/niewielkie dotychczasowe doświadczenie we
wdrażaniu innowacji
1,9
niedostateczne informacje o potrzebach rynku
1,8
brak informacji na temat technologii
1,8
ocena wg skali: 1 – bez znaczenia, 2 – znaczenie umiarkowane, 3 – znaczenie wysokie
Rys. 6. Znaczenie wewnętrznych czynników utrudniających wprowadzanie innowacji
2
3
Warszawa, maj 2010
Wśród zewnętrznych czynników utrudniających wprowadzanie innowacji
również dominowały te o charakterze finansowym
0
1
2
wysokie koszty innowacji
2,7
trudny dostęp do finansowania zewnętrznego
2,7
trudny dostęp do funduszy pomocowych UE
2,6
biurokracja w urzędach administracji publicznej
2,4
zbyt wysokie ryzyko ekonomiczne
2,4
Rys. 7. Znaczenie zewnętrznych czynników utrudniających wprowadzanie innowacji
3
Warszawa, maj 2010
Mikroprzedsiębiorstwa cechuje niska skłonność
do wprowadzania innowacji w przyszłości
nie
25,0%
tak
75,0%
Rys. 8. Odsetek przedsiębiorstw deklarujących wprowadzanie innowacji w przyszłości (% wskazań)
Warszawa, maj 2010
Mikroprzedsiębiorcy w niewielkim stopniu postrzegają innowacje jako
instrument konkurowania
0
1
2
cena wyrobów/usług
2,8
jakość wyrobów/usług
2,8
2,7
kompetencje pracowników
2,7
jakość obsługi klienta
sposób zarządzania przedsiębiorstwem
2,5
wyposażenie w maszyny i urządzenia
2,5
lokalizacja
2,5
2,4
innowacyjność wyrobów/usług
innowacyjność procesów technologicznych
2,3
Rys. 9. Znaczenie czynników wpływających na konkurencyjność przedsiębiorstwa
3
Warszawa, maj 2010
Wniosek ogólny
Ograniczony zakres oddolnej
innowacyjności mikroprzedsiębiorstw
Cel
Zwiększenie proinnowacyjnych postaw mikroprzedsiębiorców
Warszawa, maj 2010
Rekomendacje
kształtowanie wśród mikroprzedsiębiorców świadomości
współczesnych przemian gospodarczych związanych z rosnącym
znaczeniem innowacyjności
stworzenie bazy danych dobrych praktyk innowacyjnych mikrofirm
(krajowej i regionalnych oraz branżowych)
promowanie i rozpowszechnianie najlepszych przykładów
innowacyjnych mikrofirm
promocja osiągnięć i korzyści ekonomicznych wdrażania innowacji w
mikroprzedsiębiorstwach
Warszawa, maj 2010
ZRÓŻNICOWANIE INNOWACYJNOŚCI
MIKROFIRM
Najwięcej innowacyjnych firm zlokalizowanych jest w regionach o
wysokim potencjale innowacyjnym
i atrakcyjności inwestycyjnej
A
B
województwie (woj. =
100%)
kraju (Polska = 100%)
zachodnio
-pomorskie
A - 22,1
B - 4,9
pomorskie
A - 21,2
B - 7,3
warmińskomazurskie
A - 49,2
B - 7,5
kujawskopomorskie
A - 20,5
B - 3,9
mazowieckie
A - 26,8
B - 15,8
lubuskie wielkopolskie
A - 22,7
A - 22,4
B - 3,9
B - 6,2
dolnośląskie
A - 29,9 opolskie
B - 12,2
63,2
3,1
Rys. 10. Regionalne zróżnicowanie innowacyjności
mikroprzedsiębiorstw w Polsce
podlaskie
A - 6,1
B - 1,0
łódzkie
A - 35,5
B - 8,5
śląskie
23,2
9,3
święto
-krzyskie
A - 34,9
B - 3,9
małopolskie
18,3
4,9
lubelskie
28,6
4,7
podkarpackie
22,4
2,8
Warszawa, maj 2010
MIKROFIRM
Mikroprzedsiębiorstwa usługowe
są bardziej innowacyjne niż przemysłowe
0
20
29,0
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo oraz ry bactwo
Przem y sł
Budownictwo
Handel hurtowy i detaliczny ; naprawa poj azdów sam ochodowy ch, m otocy kli
oraz arty kułów uży tku osobistego i dom owego
24,0
28,1
20,0
38,0
Hotele i restauracj e
Transport, gospodarka m agazy nowa i łączność
Pośrednictwo finansowe
Obsługa nieruchom ości, wy naj em i usługi związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej
Edukacj a
26,0
30,0
23,8
30,0
41,0
Ochrona zdrowia i pom oc społeczna
Działalność usługowa kom unalna, społeczna i indy widualna, pozostała
40
23,0
Rys. 11. Branżowe zróżnicowanie innowacyjności mikroprzedsiębiorstw w Polsce (% firm wprowadzających innowacje)
60
Warszawa, maj 2010
MIKROFIRM
Mikrofirmy operujące w relatywnie większej skali na rynku krajowym,
europejskim lub światowym są bardziej innowacyjne
0%
10%
20%
50%
60%
70%
70
24
76
przedsiebiorstwa nieinnowacyjne
Rys. 12. Innowacyjność mikroprzedsiębiorstw a wymiana handlowa (% wskazań)
90%
65
30
przedsiębiorstwa innowacyjne
80%
48
35
eksport
brak wymiany
40%
52
eksport-import
import
30%
100%
Warszawa, maj 2010
MIKROFIRM
Wniosek ogólny
Mikroprzedsiębiorstwa są zróżnicowane pod względem
aktywności innowacyjnej oraz potrzeb proinnowacyjnych
Cel
Indywidualizacja oferty wsparcia kierowanej do różnych grup
docelowych
Warszawa, maj 2010
ZRÓŻNICOWANIE
INNOWACYJNOŚCI MIKROFIRM
Rekomendacje
sformułowanie horyzontalnej oferty skierowanej do mikroprzedsiębiorstw
niezależnie od poziomu ich innowacyjności, zróżnicowania regionalnego i
branżowego
sformułowanie oferty podstawowych usług (strategia push) wspierania
działalności innowacyjnej adresowanej do mikroprzedsiębiorstw:
nieinnowacyjnych, zlokalizowanych w regionach o niskiej atrakcyjności
inwestycyjnej i potencjale innowacyjnym oraz sektora niskiej i średnio-niskiej
techniki
sformułowanie oferty wyspecjalizowanych usług wspierania innowacyjności
adresowanej do mikroprzedsiębiorstw: liderów innowacyjności, działających w
regionach o wysokiej atrakcyjności inwestycyjnej i potencjale innowacyjnym
oraz sektora średnio-wysokiej i wysokiej techniki
Warszawa, maj 2010
FINANSOWANIE INNOWACJI
Wydatki mikroprzedsiębiorstw na innowacje związane są głównie z nabywaniem
środków trwałych
0
20
59
maszyny i urządzenia techniczne
41
szkolenie personelu związane z wdrażaniem innowacji
marketing związany z wprowadzaniem nowych i
zmodernizowanych wyrobów
36
17
zakup gotowej technologii
14
budynki i budowle
na działalność B+R
inne
40
5
2
Rys. 13. Struktura nakładów na działalność innowacyjną (% wskazań)
60
80
Warszawa, maj 2010
Mikroprzedsiębiorstwa finansują działalność innowacyjną korzystając głównie z
własnych środków
76-100%
45,9%
brak odpowiedzi
4,9%
25% lub mniej
20,7%
51-75%
9,1%
26-50%
19,4%
Rys. 14. Udział środków własnych w nakładach na działalność innowacyjną (% wskazań)
Warszawa, maj 2010
Zewnętrzne źródła finansowania działalności innowacyjnej
to głównie kredyty i pożyczki
0
10
20
30,1
kredyty, pożyczki
10,1
otrzymane z Unii Europejskiej
9,6
leasing
otrzymane od jednostek
samorządu terytorialnego
6,2
otrzymane od jednostek
rządowych szczebla centralnego
3,6
współfinansowanie z innymi
przedsiębiorstwami
3,1
venture capital 0,3
Rys. 15. Zewnętrzne źródła finansowania innowacji (% wskazań)
30
40
Warszawa, maj 2010
Mikroprzedsiębiorstwa w bardzo niewielkim zakresie 0
ubiegają się o wsparcie publiczne
20
59
maszyny i urządzenia techniczne
tak
9,0%
41
szkolenie personelu związane z wdrażaniem innowacji
marketing związany z wprowadzaniem nowych i
zmodernizowanych wyrobów
36
17
zakup gotowej technologii
nie
91,0%
14
budynki i budowle
na działalność B+R
5
inne 2
Rys. 16. Przedmiotowa struktura ubiegania się o wsparcie publiczne
(% wskazań)
40
60
Warszawa, maj 2010
Przeszkodą w pozyskiwaniu środków z funduszy europejskich jest
w głównej mierze biurokracja
i formalizacja
wniosków
0
1
2
biurokracja i formalizacja
wniosków UE
2,6
konieczność wkładu własnego
2,4
koszt opracowania
dokumentów
2,4
trudności w prawidłowym
wypełnieniu wniosku
2,4
krótki termin przygotowania
niezbędnej dokumentacji
2,4
ograniczony dostęp do
informacji o programach
inne
2,3
2,4
Rys. 17. Znaczenie ograniczeń w pozyskiwaniu funduszy z UE
3
Warszawa, maj 2010
Wniosek ogólny
Podstawową przeszkodą w działalności innowacyjnej
mikroprzedsiębiorstw jest bariera finansowa
Cel
Poprawa dostępności mikroprzedsiębiorstw do zewnętrznych
źródeł finansowania
Warszawa, maj 2010
Rekomendacje
stworzenie i rozpowszechnienie systemu katalogowania informacji o
instrumentach finansowego wsparcia innowacji skierowanego tylko do
mikrofirm
dalsze wzmacnianie istniejących instrumentów wsparcia finansowego, w
szczególności tych najbardziej popularnych wśród mikroprzedsiębiorców
rozwój regionalnych funduszy mikropożyczkowych, poręczeń kredytowych
kredyty i gwarancje kredytowe dla inwestycji służące wprowadzaniu mniej
radykalnych innowacji oraz wspieranie rozwoju funduszy wysokiego ryzyka w
przypadku radykalnych innowacji
indywidualizacja szkoleń i doradztwa w zakresie pozyskiwania finansowania
zewnętrznego oraz kierowanie wsparcia finansowego w zakresie szkoleń i
doradztwa do mikrofirm na ich refundację dostosowanie procedur ubiegania się
o wsparcie finansowe do wartości udzielonej pomocy finansowej
Warszawa, maj 2010
DZIAŁALNOŚĆ B+R
Mikroprzedsiębiorstwa w ograniczonym zakresie angażują się w realizację
prac badawczo-rozwojowych
3%
1500 badanych
firm ogółem
50 firm
prowadzi prace B+R
EFEKTY PRAC
nowe/
unowocześnione
produkty – 58%
nowa/
usprawniona
technologia – 50%
innowacja
marketingowa – 50%
Rys. 18. Zaangażowanie mikroprzedsiębiorstw w działalność B+R
nowy/
usprawniony
proces – 36%
Warszawa, maj 2010
DZIAŁALNOŚĆ B+R
4-6 osób
22%
7-9 osób
10%
10 osób
2%
1-3 osoby
62%
15 osób
2%
50 osób
2%
Rys. 19. Liczba osób w przedsiębiorstwie związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową (% wskazań)
Warszawa, maj 2010
DZIAŁALNOŚĆ B+R
0
20
46,2
inna firma z branży
30,8
jednostka naukowa
firma konsultingowa
23,1
dostawcy
23,1
15,4
odbiorcy
inny podmiot
40
7,7
Rys. 20. Partnerzy prac badawczo-rozwojowych (% wskazań)
60
Warszawa, maj 2010
DZIAŁALNOŚĆ B+R
Niewiele mikroprzedsiębiorstw korzysta z prawnych możliwości ochrony
0
20
40
60
innowacji
krajowe
zagraniczne
4,8
krajowe
zakupione
przedsiębi
orstwo
posiada
patenty/lic
encje
15%
64,3
własne
przedsiębi
orstwo nie
posiada
patentów/l
icencji
85%
zagraniczne
35,7
5,3
Rys. 21. Rodzaj i źródło pochodzenia posiadanych patentów/licencji (% wskazań)
80
Warszawa, maj 2010
DZIAŁALNOŚĆ B+R
0
1
2
zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa (poufność innowacji)
2,5
rejestracja znaku towarowego
2,3
3
69
39
znacząca przewaga czasowa nad konkurencją
2,2
38
rejestracja wzoru użytkowego
2,2
35
prawo autorskie
2,1
27
rejestracja wzoru przemysłowego
2,1
24
zgłoszenie wynalazku do opatentowania
1,9
% przedsiębiorstw wskazujących na wysokie znaczenie stosowanej formy ochrony
Rys. 22. Znaczenie stosowanych form ochrony innowacji przed konkurencją
21
Warszawa, maj 2010
DZIAŁALNOŚĆ B+R
Wniosek ogólny
Prace B+R w mikroprzedsiębiorstwach oraz współpraca z
podmiotami sektora B+R są realizowane w niewielkim zakresie
Cel
Reorientacja sfery B+R w kierunku zwiększenia
bezpośredniego zaangażowania w procesy innowacyjne w
przedsiębiorstwach
Warszawa, maj 2010
DZIAŁALNOŚĆ B+R
Rekomendacje
identyfikacja potrzeb mikroprzedsiębiorców (lub grup przedsiębiorstw z tych
samych lub pokrewnych branż) w zakresie usług B+R
proponowanie kompleksowych rozwiązań zidentyfikowanych potrzeb
aktywne uczestnictwo podmiotów B+R w realizacji transferu technologii i
innowacyjnych rozwiązań w firmach mikro
tworzenie i popularyzacja baz danych o zidentyfikowanych potrzebach i
proponowanych rozwiązaniach
wdrażanie w jednostkach B+R grantów o charakterze aplikacyjnym
skierowanych do mikrofirm
2010-07-01
Warszawa, maj 2010
TECHNOLOGIE ICT
Mikroprzedsiębiorstwa coraz częściej stosują
w swojej działalności sprzęt komputerowy
0
20
40
stacjonarne
ogółem
przenośne
100
25
84
firmy nieinnowacyjne
16
72
28
45
firmy innowacyjne
firmy nieinnowacyjne
80
75
firmy innowacyjne
ogółem
60
55
59
41
41
59
tak
Rys. 23. Wyposażenie przedsiębiorstw w komputery (% wskazań)
nie
Warszawa, maj 2010
TECHNOLOGIE ICT
Technologie ICT służą najczęściej do komunikowania się z innymi
podmiotami przez konta poczty elektronicznej
Tabela 2. Zasoby i potencjalne zmiany w zakresie technologii ICT w przedsiębiorstwie (% wskazań)
Rodzaj zasobu ICT
Konta poczty elektronicznej
zarejestrowane pod własną domeną
Firmowa wewnętrzna sieć komputerowa
Serwer (własny lub zewnętrzny)
Sieć wewnętrzna (Intranet)
Firmowa wewnętrzna sieć komputerowa
bezprzewodowa
Extranet (firmowa zewnętrzna sieć)
Żadne z powyższych
ICT w przedsiębiorstwie
zasoby
zamiar wprowadzania
(wyposażenie)
nowych rozwiązań
ogółe innowa nieinn
ogółe innowa nieinn
m
-cyjne
om
-cyjne
owacyjn
wacyjn
e
e
43,9
52,4
40,5
9,8
7,5
10,6
39,0
32,7
17,6
45,4
43,1
23,9
36,5
28,6
15,1
7,7
7,9
5,5
9,6
9,1
7,8
7,1
7,5
4,7
15,8
20,0
14,1
7,2
9,3
6,5
3,3
22,6
5,4
15,5
2,4
25,5
2,8
68,1
4,7
64,0
2,2
69,5
Warszawa, maj 2010
TECHNOLOGIE ICT
Najczęściej posiadanym rodzajem oprogramowania w mikroprzedsiębiorstwach
jest oprogramowanie finansowo-księgowe
0
20
60
finansowo-księgowe
47
oprogramowanie branżowe
44
zakupy i sprzedaż
39
obsługa kadrowo-płacowa
30
kontrola zapasów
wspomaganie zarządzania produkcją
13
Rys. 24. Rodzaj oprogramowania w przedsiębiorstwach (% wskazań)
40
60
80
Warszawa, maj 2010
TECHNOLOGIE ICT
Mikroprzedsiębiorstwa coraz częściej stosują
w swojej działalności sprzęt komputerowy
szerokopasmowy
dostęp do
Internetu
0
ogólnie,
w tym:
szerokopasmowa linia łączności DSL
(xDSL, ADS, SDSL, itp.)
inna szerokopasmowa linia łączności (np.
kablowa TV, PLC)
modem analogowy
pozostałe
20
43
32
7
27
stałe połączenie bezprzewodowe (np.
GSM, GPRS, UMTS, itp.)
21
modem pasmowy lub ISDN
18
Rys. 25. Rodzaje łączy wykorzystywane w przedsiębiorstwach (% wskazań)
40
60
Warszawa, maj 2010
TECHNOLOGIE ICT
Zasoby i usługi internetowe wykorzystywane są głównie
do pozyskiwania informacji na temat branży
0
20
40
76
informacje na temat branży
informacje na temat rynku
66
bankowość elektroniczna
65
zakup produktów i usług
55
pobieranie formularzy (np. ZUS, podatki, itp.)
54
odsyłanie wypełnionych formularzy
42
informacje na temat konkurentów
42
pełna obsługa procedur administracyjnych
Rys. 26. Wykorzystanie zasobów i usług internetowych (% wskazań)
37
60
80
Warszawa, maj 2010
TECHNOLOGIE ICT
Wniosek ogólny
Mikroprzedsiębiorstwa wykorzystują zasoby ICT do mniej
zaawansowanych funkcji
Cel
Wzrost potencjału innowacyjnego przez wykorzystanie
aplikacji informatyczno-telekomunikacyjnych
Warszawa, maj 2010
TECHNOLOGIE ICT
Rekomendacje
zwiększenie dostępności usług administracyjnych w formie
elektronicznej
prowadzenie działań promujących wykorzystanie nowoczesnych
technologii oraz korzyści z ich zastosowania w działalności
innowacyjnej
wspieranie działań edukacyjnych z zakresu technologii ICT dla
mikroprzedsiębiorców
rozwijanie dostępu on-line do informacji komercyjnych i do działań
związanych z rozwojem sieci współpracy

Diagnoza innowacyjności mikroprzedsiębiorstw w Polsce

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wzór Curriculum Vitae 2

Sprawozdanie z realizacji projektu edukacyjnego określonego

Załącznik nr 2 KALENDARZ ŚWIĄT I UROCZYSTOŚCI w roku

Kod działania 312 - TWORZENIE I ROZWÓJ

POLSKIE MIESIĄCE ROZDWOJONE (cz.2)