Jak działa alternatywne rozstrzyganie sporów (ADR) – wybrane

Transkrypt

Cykl wykładów: Ochrona konsumenta w Unii Europejskiej
Jak działa alternatywne rozstrzyganie
sporów (ADR)
– wybrane zagadnienia proceduralne
Piotr Stańczak
Koordynator ds. ADR
Europejskie Centrum Konsumenckie
Polska
Warszawa, 11 października 2006 r.
P rojekt jest finansowany ze środków Komisji E uropejskiej i Urzędu O chrony Konkurencji i Konsumentów
1
Plan prezentacji
 Założenia pozasądowego rozstrzygania
sporów konsumenckich w UE
 Problematyka polska
 Procedury ADR – model skandynawski
i niemiecki
2
Ciało trzecie sporze B2C 1
Alternatywne metody rozstrzygania sporów
to pozasądowe postępowania rozjemcze
prowadzone przez trzecią, neutralną stronę
z wyłączeniem arbitrażu
Zielona Księga o alternatywnym rozwiązywaniu sporów w
zakresie
prawa cywilnego i handlowego
Brussels, 19.04.2002
COM(2002) 196 final
3
Wykluczenia w Zielonej Księdze z 2002 r.:
 Opinie ekspertów/biegłych
 Systemy obsługi skarg organizowane przez
przedsiębiorców
 Automatyczne systemy rozjemcze – oferowane
przez usługodawców teleinformatycznych;
wyłączające udział osoby ludzkiej w charakterze
trzeciej strony
4
Definicja ADR 3
Wykluczenia w Zielonej Księdze z 2002 r.:
Arbitraż
 rozstrzygnięcia arbitrów zastępują orzeczenia
sądowe
 Arbitraż stał się już przedmiotem rozwiniętych
regulacji prawnych w Państwach Członkowskich
jak i na posiomie międzynarodowym (np.
Konwencja Nowojorska z 1958, Konwencja
Europejska okreslająca )
5
Spis zasad obowiązujących ciało trzecie
obowiązujące
 Zalecenie Komisji 98/257/EC z dnia 30 marca 1998
dotyczące zasad stosowanych przez instytucje
odpowiedzialne za pozasądowe rozstrzyganie
sporów konsumenckich (Dz. Urz. UE L 115,
17.4.1998)
 Zalecenia Komisji 2001/310/EC dotyczącego zasad
stosowanych przez instytucje pozasądowe
odpowiedzialne za polubowne rozstrzyganie sporów
konsumenckich (Dz. Urz. UE L 109, 19.4.2001)
6
Określenie kryteriów jakim winien
być podporządkowany trzeci uczestnik sporu
– zalecenia Komisji
7
Zalecenie 98/257/WE – rozstrzygnięcie (1)
Podstawa decyzji:



Przepisy prawa
Zasada słuszności
Zasady deontologiczne
Orzecznictwo sądów powszechnych
odnoszące się do prawa wspólnotowego
określa „dolne” kryterium rozstrzygnięć ADR
8
Zalecenie 98/257/WE – 7 zasad działania
ciał rozstrzygających (2)




Niezależność (zwłaszcza gdy ADR jednoosobowy)
Przejrzystość – informacji o ADR
Sporność – dwustronność, opinia biegłego
Skuteczność – aktywność ADR, brak przymusu
adwokackiego
 Legalizm – ochrona prawna, uzasadnienie decyzji
 Wolność – swoboda osądu
 Reprezentacja - prawo zastępstwa
9
Dyrektywa 2000/31/WE o handlu
elektronicznym – On-line Dispute Resolution
 Art. 17 Pozasądowe rozstrzyganie sporów
Państwa Członkowskie mają obowiązek:
 Zlikwidowania barier w stosowaniu pozasądowej drogi
rozstrzygania sporów dostępnej na mocy prawa krajowego,
także w zakresie wykorzystania „stosownych środków
elektronicznych”.
 zachęcać organizatorów ADR, zwłaszcza przy sporach B2C, do
działania w sposób zabezpieczający gwarancje proceduralne
dla stron.
 zachęcać ciała właściwe dla pozasądowego rozstrzygania
sporów
do przekazywania Komisji informacji o ważnych decyzjach,
oraz innych informacji dotyczących praktyk i zwyczajów
odnoszących się do handlu elektronicznego.
10
Zalecenie 2001/310/WE – rozwinięcie zasad
Zalecenia 98/257/WE
 Zastosowanie także do postępowań bez aktywnej
strony trzeciej z uwzględnieniem potrzeb
e-commerce
4 kryteria:
 Bezstronność
 Przejrzystość
 Skuteczność
 Uczciwość
11
Zielona Księga z dnia 19.04.2002 r. w sprawie
alternatywnego rozwiązywania sporów w
zakresie prawa cywilnego i handlowego
 Nie tylko spory konsumenckie (także spory
rodzinne, w zakresie prawa pracy)
 Zasięgnięcie opinii w celu wypracowania
dalszych rozwiązań
12
Inspekcja Handlowa – ogólny system ADR
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Inspekcja Handlowa
Główny Inspektorat
wojewódzkie inspektoraty IH
- administracja zespolona
w ramach województwa
Mediacja
Polubowne Sądy Konsumenckie
13
Sektorowe systemy ADR w Polsce
Urząd Komunikacji Elektronicznej
Euro-label
- Ciało Certyfikujące
Arbitraż
Komisja Skargowa
Mediacja
Arbiter Bankowy
– Stały Polubowny Sąd Konsumencki
Rzecznik Ubezpieczonych
przy Związku Banków Polskich
14
Podstawy prawne ADR w Polsce (1)





Kodeks postępowania cywilnego
ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U.
z 2001 r. Nr poz. 25 ze zm.).
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 września
2001 r. w w sprawie określenia regulaminu organizacji i
działania stałych polubownych sądów konsumenckich
(Dz.U.Nr 113, poz.1214) (Rozporządzenie)
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 1980 r. Nr 9, poz. 26
ze zm.).
Wytyczne Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej.
Informacje o tych uregulowaniach są udostępniane na
stronach internetowych Inspekcji Handlowej.
15
Podstawy prawne ADR w Polsce (2)
 Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad
rynkiem finansowym (Dz.U. Nr.157, poz.1119)
 Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800)
 Regulamin Bankowego Arbitrażu Konsumenckiego
 Europejski Kodeks Postępowania w Handlu Elektroniczny
16
Rodzaje procedur ADR w Polsce (1)
 Arbitraż:
– Postępowanie przed Polubownym Sądem
Konsumenckim przy IH jest wolne od opłat, ale strony
są obowiązane pokryć koszty powołania eksperta lub
zamówienia ekspertyzy. Opłata ta jest zwracana
stronie, która wygra sprawę.
– W przypadku postępowania przez Polubownym
Sądem Konsumenckim działającym przy Prezesie
UKE opłata wynosi w przybliżeniu 20€.
17
 Arbitraż:
– Złożenie wniosku o wszczęcie postępowania przed arbitrem
bankowym wymaga wniesienia opłaty w wysokości 8€, a gdy
wartość przedmiotu sporu nie przekracza 8€
(wartość przedmiotu sporu nie jest wyższa niż kwota 8000
zł.)opłata ta jest zredukowana do 4€.
– Wszczęcie postępowania przed Rzecznikiem Ubezpieczonych
może kosztować ok. 3€ (wartość przedmiotu sporu nie może być
niższa niż 250€). W sprawach, w których wartości przedmiotu
sporu nie można ustalić, opłatę ustala superarbiter. Nie może
być ona niższa niż 20€ w razie rozpatrywania sporu w składzie
jednoosobowym lub 80€, gdy spór jest rozpatrywany w składzie
trzech arbitrów.
18
 Mediacja. Koszty postępowań mediacyjnych są
bardzo niskie (ok.1€) lub nie występują w ogóle.
 Komisja skargowa w ramach systemu Eurolabel nie pobiera opłat za rozpatrywanie skarg
złożonych na jego uczestników.
19
Model Skandynawski (1)
 Komisja skargowa (complaint board) centralnie zarządzane, państwowe
 Ciała neutralne: przedstawiciele
organizacji konsumenckich i biznesowych.
Do komisji należy również uczestnik
neutralny, którym może być prawnik
zawodowy - sędzia lub adwokat.
20
 Obejmuje swoim działaniem teren całego kraju.
 Rozstrzyga spory z zakresu większości
sektorów.
 Minimalna wartość przedmiotu sporu: 55-221
EURO
 Czas trwania postępowania: średnio 5 miesięcy.
 Większość zrzeszeń przedsiębiorców wymaga
od swych członków uczestniczenia w ADR i
akceptowania ich decyzji.
21
 Koszty:
– postępowanie jest prowadzone nieodpłatnie
– konsumenci pokrywają wydatki przygotowania dokumentów
np. opinii
– przedsiębiorcy zwracają wydatki konsumentowi w
przypadku uznania jego roszczeń.
 Rekomendacje wydane przez ADR nie ważą stron
– strony mogą wnieść prośbę o ponowne rozpatrzenie sprawy
przez ADR
– konsumenci mogą odwołać się do sądu powszechnego
 Informacje o przedsiębiorcach nie wykonujących
zaleceń ADR są publikowane w mediach.
22
Model Skandynawski (4 )
 Konsumenci są zobowiązani do przetłumaczenia
dokumentacji na szwedzki.
 Spory o charakterze transgranicznym są
rozstrzygane, gdy siedziba przedsiębiorcy jest za
granicą oraz:
– towar albo usługa dostarczona jest na terytorium Szwecji
– praktyki marketingowe prowadzone są na terenie Szwecji
23
Model Niemiecki (1)
 500 systemów pozasądowego rozstrzygania sporów w
tym 203 notyfikowanych
 Wszystkie notyfikowane ADR posiadają właściwość
sektorową (rzemiosło, pralnie, budownictwo
mieszkaniowe, umowy bankowe, instalatorstwo
elektryczne, usługi medyczne, prawnicze, naprawę
samochodów, handel starymi i nowymi samochodami
itd.)
 Cztery o zasięgu ogólnokrajowy – w sprawach
finansowych, e-commerce
24
Model Niemiecki (2)




Liczba ADR:
- 203 organizacje notyfikowane przez Ministra
Sprawiedliwości
- ok. 300 organizacji nie notyfikowanych
Istnieje podział sektorowy i geograficzny, wyjątkiem są:
- Chambers of Industry and Commerce
- Arbitration boards in Civil Cases
Zasięg terytorialny jest zależny od branży:
- pojedynczy land albo miasto (np. rzemiosło)
- cały kraj (np. usługi finansowe)
ADR prowadzone są przez podmioty prywatne, izby
zawodowe, stowarzyszenia, federacje, zrzeszenia
profesjonalistów.
25
Model Niemiecki (3)
 Obligatoryjność ADR:
- dobrowolne dla obu stron
- niektóre branże kładą nacisk na tą metodę rozwiązywania
sporów np. sektor bankowy
 Postępowanie trwa ok. 1-5 miesięcy
 Koszty:
- do 50 EURO albo nieodpłatnie
- w zależności od rozstrzygającej instytucji
- wydatki stron nie są zwracane
 ODR: www.ombudsmann.de
26
Model Niemiecki (4)
 Podczas postępowania brane są pod uwagę:
- przepisy prawa
- uzasadnienia stron
- zasady dobrych praktyk
 Wynikiem postępowania może być:
- zaproponowanie rozwiązania sporu
- wydanie rekomendacji
- doprowadzenie do ugody
 Rozstrzygnięcie jest wydawane pisemnie.
27
Model Niemiecki (5)
 W większości przypadków decyzje nie są wiążące dla stron.
 W bankowości i ubezpieczeniach decyzje są wiążące dla
przedsiębiorców.
 Konsumenci mogą odwołać się do sądu od decyzji ADR.
 Zawarte ugody mogą być egzekwowane przed sądami
cywilnymi.
 Spory o charakterze transgranicznym są rozpatrywane tak jak
krajowe.
28
Dziękujemy
Europejskie Centrum Konsumenckie
Polska
[email protected]
[email protected]
www.konsument.gov.pl
29

Jak działa alternatywne rozstrzyganie sporów (ADR) – wybrane

Transkrypt

Podobne dokumenty

Problemy z Problemy z używanymi samochodami zakupionymi za

Formy pozasądowego rozstrzygania sporów

Samoregulacja w biznesie - Europejskie Centrum Konsumenckie

ABC Konsumenta w Unii Europejskiej Niedozwolone praktyki przy

01 Regulacja e-commerce w UE_PStanczak_ECK

Zaproszenie - Federacja Konsumentów

Ultracide FFOB (507848)

Prawo właściwe dla umów konsumenckich zawieranych przez Internet