plan odnowy miejscowości zaczernie
Transkrypt
plan odnowy miejscowości zaczernie
Załącznik Nr 10 do uchwały Nr XVI/165/08 Rady Gminy Trzebownisko z dnia 20 czerwca 2008 r. zmieniony uchwałą NR V/32/11 Rady Gminy Trzebownisko z dnia 11 marca 2011r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI ZACZERNIE Gmina - Trzebownisko Powiat - rzeszowski Województwo - podkarpackie ZACZERNIE Styczeń 2008 1 1. WSTĘP Podstawą rozwoju sołectwa Zaczernie jest „Pan odnowy miejscowości na lata 2008-2015” opracowany przez Radę Sołecką i przedstawicieli organizacji środowiskowych w wyniku przeprowadzonych konsultacji społecznych. Plan obejmuje działania w zakresie odnowy miejscowości w różnych płaszczyznach przy zachowaniu tradycji i ochronie dziedzictwa kulturowego. Ma on służyć poprawie komfortu życia mieszkańców, jak również aktywizacji lokalnych społeczeństw w zakresie włączania się w działania na rzecz miejscowości, podejmowania inicjatyw społecznych i gospodarczych, kultywowania tradycji kulturowych oraz pozytywnego kreowania wizerunku miejscowości. Nadrzędnym celem planu było przeprowadzenie analizy stanu aktualnego miejscowości, wyszukania jej mocnych oraz słabych stron, określenie sprzyjających bodźców zewnętrznych oraz zagrożeń. Wnioski z przeprowadzonej analizy posłużyły do sformułowaniu celów działania podporządkowanych strategicznemu założeniu, które zostało sformułowane następująco: wyznaczenie kierunków rozwoju miejscowości mających na celu podniesienie poziomu jakości życia mieszkańców z wykorzystaniem sprzyjających czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Zwracając szczególną uwagę na stronę aktywizacji inicjatyw lokalnych mieszkańców postanowiono, że opracowany plan jest planem otwartym, co daje możliwość dostosowywania go do bieżących potrzeb lokalnych społeczności, jak również do finansowych i gospodarczych możliwości jego realizacji. Opracowany plan jest spójny ze Strategią Rozwoju Gminy Trzebownisko na lata 2008-2015 oraz uwzględnia Strategie Rozwoju Województwa Podkarpackiego na lata 2006-2020 i Strategię Rozwoju Powiatu rzeszowskiego do roku 2015. 2 Plan zawiera informacje o aktualnym stanie miejscowości uwzględniającą różne aspekty życia jego mieszkańców opracowany w zasadniczej części na podstawie danych Urzędu Gminy Trzebownisko. Ponadto przedstawiona jest analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń. W dalszej kolejności została sformułowana misja, cele i kierunki działania oraz Plan Inwestycyjny dla miejscowości Zaczernie na lata 2008-2015. Dokument ten ma stanowić podstawę do kształtowania planów inwestycyjnych Gminy Trzebownisko oraz pozyskiwania źródeł finansowania z funduszy strukturalnych i europejskich. 3 2. METODOLOGIA „Plan odnowy miejscowości Zaczernie” opracowano w wyniku debat i konsultacji społecznych. Pierwsza debata odbyła się w gronie Rady Sołeckiej wsi Zaczernie, co pozwoliło nakreślić zasadnicze ramy projektu rozwoju miejscowości, który następnie został poddany dalszej dyskusji z udziałem liderów organizacji działających na terenie Zaczernia. Debata posłużyła do analizy stanu aktualnego miejscowości w płaszczyznach: gospodarczej, społecznej, kulturalnej i ekonomicznej oraz sformułowania zasadniczych celów działania w zakresie programu odnowy miejscowości. W wyniki tego opracowano plan inwestycyjny dla miejscowości Zaczernie na lata 2008-2015. Ostateczne zatwierdzenie planu odbyło się na zebraniu Rady Sołeckiej w dniu 2008-02-06. Podjęto wówczas uchwałę, że zapoznanie mieszkańców z głównymi ustaleniami zawartymi w „Planie odnowy” odbędzie się na najbliższym Zebraniu Wiejskim. 4 3. UCZESTNICY W debatach wzięli udział przedstawiciele Rady Sołeckiej wsi Zaczernie, przedstawiciele Rady Gminy i Urzędu Gminy Trzebownisko oraz liderzy organizacji działających na terenie wsi Zaczernie w osobach: 1) Rzeszutek Zbigniew – Sołtys Wsi Zaczernie 2) Poręba Marek – Wice Wójt Gminy Trzebownisko 3) Ożóg Stanisław – Radny Gminy Trzebownisko 4) Szeliga Kazimierz – Radny Gminy Trzebownisko 5) Pyrcz Helena – Rada Sołecka 6) Cieśla Adam – Rada Sołecka 7) Rzeszutek Stanisław – Rada Sołecka 8) Czachor Bogusława – Rada Sołecka 9) Cieśla Janusz – Rada Sołecka 10) Jakubowski Robert – Rada Sołecka 11) Pyrcz Marian – Rada Sołecka 12) Szczupak Piotr – Proboszcz Parafii Zaczernie 13) Dynia Tadeusz – Towarzystwo Przyjaciół Zaczernia 14) Krakowski Robert – Klub Sportowy Zaczernie 15) Pukała Jan – Naczelnik Ochotniczej Straży Pożarnej 16) Hul Anna – Przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich 17) Nabożny Wojciech – Dyrektor Zespołu Szkół 18) Panek Agnieszka – Przewodnicząca Stowarzyszenia AGAPE 19) Grzesik Bogumiła 20) Panek Adam 5 4. RAPORT O STANIE MIEJSCOWOŚCI Zaczernie jest miejscowością o kilkuwiekowej historii i bogatej tradycji kulturowej. Powstanie wsi szacuje się na okres XIV wieku, zaś pierwszy dokument odnoszący się do miejscowości pochodzi z 29 czerwca 1439 roku i jest to akt erygowania kościoła parafialnego, którego fundatorem był Jan Rzeszowski. Zaczernie leży w Gminie Trzebownisko w Województwie Podkarpackim. Od południa graniczy bezpośrednio ze stolicą województwa Rzeszowem. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 9 oraz droga powiatowa łącząca drogi nr 9 i 19. W pobliżu znajduje się Międzynarodowy Port Lotniczy w Jasionce. W przyszłości w północnej części miejscowości będzie przebiegała autostrada A4. Wzdłuż wsi przepływa rzeka Czarna, która stanowi dorzecze Wisłoka. Zaczernie jest jednym z większych sołectw Gminy Trzebownisko. Zajmuje obszar 815 ha i zamieszkuje je 3061 mieszkańców. Większość powierzchni wsi ok. 90% stanowi własność prywatną. Na terenie sołectwa są 782 budynki mieszkalne oraz obiekty przemysłowo-usługowe i budynki użyteczności publicznej m.in. Ośrodek Kultury, Ośrodek Zdrowia, Szkoła, Kościół itp. Rolnictwo i gospodarka Występuje szereg okoliczności, które mogą wskazywać na korzystną sytuację dla rozwoju rolnictwa w Zaczerniu. Są to przede wszystkim sprzyjające warunki naturalne, jak też dostępność rynków zbytu na produkty rolne m.in. poprzez bliskość dużego miasta oraz dostęp do Małopolskiej Giełdy Rolno – Towarowej. Ziemie na terenie sołectwa cechują się dobrymi warunkami glebowymi do prowadzenia uprawy roślin. W Gminie 6 Trzebownisko jakość ziem występujących na terenie Zaczernia jest sklasyfikowana na szóstym miejscu, w klasie gruntów o dobrych warunkach glebowych. Dodatkowo stosunkowo płaskie ukształtowanie terenu powoduje łatwość mechanizacji upraw roślin. Mimo to wieś ma charakter przemysłowo-rolniczy, a liczba osób utrzymujących się jedynie z działalności rolniczej jest bardzo mała. Są to głównie osoby starsze od lat związane z rolnictwem. Przyczyną tego jest niezbyt korzystna struktura agrarna. Dominują małe gospodarstwa o powierzchni poniżej 2-uch ha o rozdrobnionej strukturze. Zaledwie kilka osób posiada gospodarstwa o powierzchni większej niż 5 ha. Stąd też, w większości przypadków gospodarstwa te są niskodochodowe, a często działają jedynie na rzecz zaspokojenia własnych potrzeb. Struktura powierzchni użytków rolnych w miejscowości Zaczernie została przedstawiona w tabeli 1. Tabela 1. Zestawienie powierzchni użytków rolnych w Zaczerniu wg ewidencji gruntów Powierzchnia w [ha] grunty orne łąki trwałe pastwiska trwałe lasy grunty zadrzewione Sady nieużytki 408,1 118,04 40,32 0 1,19 32,22 2,18 Drugim istotnym czynnikiem powodującym zatracanie rolniczego charakteru miejscowości jest właśnie sąsiedztwo dużej aglomeracji miejskiej, w której mieszkańcy Zaczernia znajdują zatrudnienie w sektorze pozarolniczym. Dodatkowo na terenie wsi oraz gminy zlokalizowanych jest kilkadziesiąt zakładów produkcyjno-usługowych, które dają zatrudnienie miejscowej ludności. Stosunkowa łatwość znalezienia zatrudnienia w sferze pozarolniczej, jednocześnie przy niskiej opłacalności niewyspecjalizowanych gospodarstw o małej powierzchni areału, powoduje ciągły odpływ ludności z rolnictwa. W ostatnich latach nastąpiło znaczące zmniejszenie chowu zwierząt, a tereny uprawne zostały zamienione w nieużytki, bądź przeznaczone pod rozwój 7 budownictwa, które na terenie miejscowości cechuje się znacząca dynamiką wzrostu (por tabela 2 i 3). Tabela 2. Ilość i powierzchnia budynków oddanych do użytku w miejscowości Zaczernie w latach 2004-2006 Rok 2004 Rok 2005 Rok 2006 Ilość budynków Pow. użytkowa [m2] Ilość budynków Pow. użytkowa [m2] Ilość budynków Pow. użytkowa [m2] 11 1525 14 2139 12 2063 Tabela 3. Ilość wydanych pozwoleń na budowę budynków mieszkalnych w miejscowości Zaczernie w latach 2003-2006 Rok 2003 Rok 2004 Rok 2005 Rok 2006 13 10 12 21 Działalność gospodarczą na terenie miejscowości prowadzą firmy prywatne oraz spółdzielcze o profilu handlowym, usługowym i produkcyjnyym. Branżę handlową stanowi 11 sklepów o profilu spożywczym lub spożywczo-przemysłowym, co daje wskaźnik 278-u mieszkańców przypadających na jeden sklep. Poza tym występują sklepy branży ogólnobudowlanej, rolniczo-ogrodniczej, motoryzacyjnej oraz apteka. Dodatkowe uzupełnienie tego stanowi cotygodniowy kiermasz obuwia i odzieży odbywający się co piątek w centrum Zaczernia. Rozwinęły się także małe, głównie rodzinne, zakłady usługowe. Są to przede wszystkim zakłady naprawy samochodów, świadczące usługi transportowe, krawieckie, fryzjerskie, ubezpieczeniowe, medyczne, budowlane, hotelarskie, gastronomiczne i restauratorskie. Między innymi restauracja ATLANTYDA, zatrudniająca ponad 20 osób, należy do jednych z większych pracodawców w Zaczerniu,. Na terenie miejscowości ma siedzibę oddział Poczty Polskiej oraz Banku Spółdzielczego w Jasionce. 8 Zakłady produkcyjne działające w Zaczerniu mają różnorodny profil działalności. Największe z nich to: Zakład Prefabrykacji Żelbetowej CIS-BET, Producent Blach Dachowych LIMBLACH, Odlewnia Metali Nieżelaznych EZAL, Zakład Kamieniarski ZAKO, Zakład Odlewnictwa Artystycznego FORMAX, producent izolacyjnych materiałów mineralnych DKD sp. z o. o., producent mebli kuchennych Meb-MIX. Infrastruktura i komunikacja Na terenie Zaczernia występuje pełna infrastruktura techniczna: sieć energetyczna, gazownicza, wodociągowa i kanalizacyjna. Z sieci wodociągowej korzysta 943 odbiorców, z sieci kanalizacyjnej 782 odbiorców, z sieci gazowniczej 822 odbiorców oraz z sieci energetycznej 865 odbiorców. Na terenie miejscowości działają dwa przedsiębiorstwa zajmujące się usuwaniem odpadów z gospodarstw domowych, ponadto prowadzona jest także selektywna zbiórka odpadów wtórnych w tzw. „gniazdach segregacji odpadów”. Usługi telefoniczne na terenie miejscowości świadczy dwóch operatorów kablowych: Wist i TP S.A. z których korzysta odpowiednio 80-u i 589-u abonentów. Ponad to miejscowość objęta jest zasięgiem telefonii komórkowej wszystkich operatorów działających na terenie kraju. Dostęp do usług internetowych na terenie miejscowości świadczony jest poprzez operatorów sieci telefonii kablowej oraz operatorów bezprzewodowych łączy radiowych. Korzystne położenie miejscowości, poprzez bliskość dużego ośrodka jakim jest Rzeszów, zapewnia dobre warunki komunikacyjne. Mieszkańcy mogą korzystać z autobusów podmiejskich MPK w Rzeszowie zapewniających komunikację w obrębie wsi oraz dobre połączenie z miastem. Natomiast połączenia wewnątrz kraju i z zagranicą są dostępne poprzez transport kolejowy lub samochodowy z dworców w Rzeszowie oraz transport lotniczy z portu lotniczego w Jasionce. 9 Edukacja Ośrodki edukacyjne zlokalizowane na terenie miejscowości dają możliwość kształcenia na poziomie przedszkolnym, podstawowym i gimnazjalnym. Opiekę przedszkolną dzieci zapewniają dwa przedszkola: jedno przy Zespole Szkół i drugie społeczne działające przy Parafii Zaczernie. Zajęciami przedszkolnymi objęte są dzieci z terenu wsi w wieku 3-6 lat. W Zespole Szkół w Zaczerniu mieści się Szkoła Podstawowa do której uczęszcza 255-u uczniów i Gimnazjum w którym uczy się 127-u uczniów. Dalszą edukację na poziomie średnim i wyższym młodzież może kontynuować w pobliskim Rzeszowie. Dodatkowe wsparcie procesu edukacyjnego stanowią biblioteki działające na terenie Zaczernia. W Zespole Szkół zlokalizowana jest Biblioteka Szkolna i Publiczna, natomiast przy Parafii działa Biblioteka Parafialna. Opieka medyczna Podstawową opiekę medyczną na terenie wsi zapewnia Ośrodek Zdrowia należący do ZOZ nr 2 w Rzeszowie. Ponadto działają prywatne gabinety lekarskie świadczące usługi specjalistyczne, głownie stomatologiczne, „Środowiskowy Dom Pomocy Społecznej” z gabinetami lekarskimi do leczenia i rehabilitacji osób starszych oraz apteka. Działalność kulturalna i społeczna Działalność kulturalna i społeczna wsi skupia się wokół trzech zasadniczych ośrodków. Są nimi Dom Kultury, Zespół Szkół oraz Parafia Rzymskokatolicka. Dom Kultury w Zaczerniu realizuje cele w zakresie zachowania tradycji i dziedzictwa kulturowego miejscowości. W jego obiektach zlokalizowane jest 10 Muzeum Regionalne ze zbiorami dokumentującymi historię wsi i regionu, a także lokalną kulturę, tradycje oraz zwyczaje ludowe. Ponad to budynek wyposażony jest w salę kinowo-teatralną z widownią na ponad 100 miejsc, salę taneczną z zapleczem gastronomicznym oraz pomieszczenia socjalne. Z obiektu korzysta Orkiestra Dęta, zespół śpiewaczy „Żytnioki” kultywujący rodzimy folklor, oraz zespoły muzyki rockowej. Ośrodek wykorzystywany jest do organizacji cyklicznych imprez kulturalnych jak: Dni Zaczernia, Rodzinne Kolędowanie organizowane przez Towarzystwo Przyjaciół Zaczernia, przedstawienia jasełek, oraz spektakle teatralne dla dzieci. Przy Parafii skupiły się głównie organizacje społeczne takie jak: Parafialny Oddział „Caritas”, Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie „Agape”. Z inicjatywy Parafii corocznie organizowany jest festyn parafialny wraz z imprezami towarzyszącymi. W Zespole Szkół prowadzona jest działalność mająca na celu rozwój i pogłębianie zainteresowań młodzieży w formie zajęć pozalekcyjnych w tym zajęć w zakresie Szkolnego Koła Sportowego. Uzupełnienie bazy kulturowej wsi stanowi świetlica młodzieżowa zlokalizowana w przysiółku Górka Zaczerska. Poza wymienionymi wcześniej na terenie wsi działają także: Koło Gospodyń Wiejskich, Ochotnicza Straż Pożarna, która posiada własną remizę, gdzie oprócz pomieszczeń na sprzęt gaśniczy, występuje także sala taneczna z zapleczem gastronomicznym oraz Klub Sportowy z sekcją piłki nożnej posiadający własne boisko wraz z budynkiem socjalnym. 11 Obszary o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych W Zaczerniu występuje kilka obszarów, które mają istotne znaczenie ze względu na zaspokajanie potrzeb mieszkańców i sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych. Są one rozlokowane w różnych częściach sołectwa i mają swoją długoletnią historię oraz tradycję. Ich znaczenie i rola w zakresie zaspokajania potrzeb społeczeństwa wywodzi się z tradycji organizacji społecznych działających na terenie miejscowości, które od lat zajmowały się krzewieniem kultury oraz działalnością na rzecz lokalnej społeczności m.in.: poprzez organizację spotkań, kursów, pokazów, festynów oraz innych imprez o charakterze kulturalnym i rodzinnym. Generalnie ze względu na rozmieszczenie ośrodków o szczególnym znaczeniu w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkańców można wskazać trzy lokalizacje na terenie sołectwa. Obecnie największe znaczenie wydają się mieć ośrodki zlokalizowane w centrum sołectwa, które stanowią takie kluczowe obiekty jak: dom kultury, szkoła, przedszkola, biblioteka, kościół, straż pożarna, ośrodek zdrowia oraz dom dziennego pobytu osób niepełnosprawnych. W obiektach tych prowadzą działalność liczne organizacje społeczne działające na terenie sołectwa wymienione wcześniej. Dodając do tego liczne obiekty handlowe zlokalizowane w tej części Zaczernia można wskazać że jest to obszar bardzo ściśle związana z zaspokajaniem codziennych potrzeb mieszkańców sołectwa. Służy to nawiązywaniu kontaktów społecznych poprzez spotkania mieszkańców wynikających z załatwiania codziennych spraw jak zakupy, wizyta u lekarza, w bibliotece, w szkole, a także okazjonalnych imprez organizowanych przez wymienione ośrodki. Są to cykliczne imprezy w szkole i przedszkolu (dzień dziadka i babci, dzień mamy i taty) w domu kultury (przegląd kolęd) przy kościele (parafiada, dzień seniora). Organizacje działające w tych obiektach przyczyniają się do aktywizacji społecznej mieszkańców 12 Zaczernia poprzez aktywny udział w organizacji życia społecznego i kulturowego m.in. poprzez przygotowanie i organizację imprez dla mieszkańców, dyskusje dotyczące kształtowania rozwoju miejscowości oraz przedsięwzięć społecznych i kulturalnych mających miejsce na terenie sołectwa. W zachodniej część sołectwa zlokalizowane zostały obiekty związane głównie z rekreacją i wypoczynkiem mieszkańców. Stanowi to połączony kompleks obiektów z boiskiem piłkarskim, parkiem i placem zabaw. Organizowane na obiektach sportowych zawody oraz imprezy dla mieszkańców są bardzo dobrą okazją do spotkań oraz nawiązywania kontaktów pomiędzy mieszkańcami. Podobną funkcję pełni niedawno utworzony plac zabaw sprzyjający nawiązywaniu kontaktów głównie dla rodzin z małymi dziećmi, wśród których często pojawiają się mieszkańcy napływowi poszukujący kontaktów i usiłujący zintegrować się z lokalną społecznością. Park który jest obecnie mocno zaniedbany i wymaga ingerencji w infrastrukturę taką jak alejki, ławeczki, oświetlenie po przeprowadzeniu stosownych inwestycji mógłby także istotnie przyczynić się do podniesienia walorów społecznych tego miejsca. W północno wschodniej części Zaczernia (przysiółek Górka Zaczerska) zlokalizowane są obiekty integrujące głównie lokalną młodzież. W ich skład wchodzą: świetlica młodzieżowa oraz zespół boisk (małe boisko do piłki nożnej oraz boisko do siatkówki). Obiekty te na dzisiaj są najsłabiej doinwestowane, a ich funkcjonowanie opiera się głównie na własnych działaniach młodzieży, zapewniających sprzęt niezbędny do funkcjonowania i utrzymania tych obiektów. Należy podkreślić, że są to jedyne obiekty sportowe ogólnie dostępne dla mieszkańców, bowiem pozostałe są podporządkowane działalności szkoły, bądź klubu sportowego i dostęp do nich jest ograniczony. Analiza infrastruktury do celów zaspokajania potrzeb mieszkańców i sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych wsi Zaczernie wskazuje na znaczący potencjał miejscowości, który nierzadko nie jest w pełni wykorzystany, głównie przez braki w infrastrukturze, lub przestarzałą 13 infrastrukturę. Można tutaj przytoczyć takie przykłady jak: dom kultury, który dysponuje m.in. salą widowiskową i salą taneczną, które nie spełniają współczesnych wymogów odnośnie organizacji imprez, bibliotekę o bardzo małej powierzchni i bez możliwości korzystania z zasobów internetowych, czy zaniedbany park, w którym trudno jest znaleźć miejsce na odpoczynek. Wymaga to inwestycji, a także lokalnych pomysłów na działania, które będą sprzyjać rozwojowi społecznemu miejscowości. Doinwestowania wymagają także obiekty sportowe, które umożliwiły by powszechny rozwój kultury fizycznej i wypoczynku mieszkańców. Wskazuje się także na brak większej ilości terenów przeznaczonych dla dzieci (place zabaw, boiska), co ułatwiłoby mieszkańcom innych części miejscowości korzystanie z infrastruktury sportowej i rekreacyjnej. Zabytki Zaczernie posiada wielowiekową historię, jednakże ze względu na to, że przeważała tu zabudowa drewniana, do dzisiaj nie przetrwało zbyt wiele obiektów o niezmienionym od lat charakterze. Po części przyczyniła się do tego, także działalność w okresie Polski Ludowej, gdzie bez zbytniej troski o zachowanie zabytkowego charakteru przebudowano zabudowania dworskie, oraz rozbudowano browar oraz szkołę. Dzisiaj najbardziej okazałym obiektem zabytkowym na terenie miejscowości jest kościół z początku XIX w. Znajdują się w nim zabytkowe ołtarze i obrazy pochodzące z czasów powstawania kościoła. Przy kościele jest zabytkowa kaplica i groby rodziny Jędrzejewiczów oraz plebania, która po gruntownej renowacji pełni funkcję przedszkola parafialnego. Dosyć istotnym elementem krajobrazu Zaczernia są przydrożne krzyże i kapliczki. Wiele z nich ma kilkusetletnią historię, a przy tym zachowało niezmienioną, pierwotną formę. W centrum miejscowości przy budynku byłej 14 szkoły podstawowej znajduje się pomnik poległych z okresu I Wojny Światowej, Natomiast przed I Wojną Światową został zbudowany budynek Domu Kultury. Kilkusetletnią historię ma także park stanowiący pozostałą część kompleksu parkowego przy dworze w Zaczerniu. Nie zachowały się natomiast zabytkowe wiejskie chaty. Ponieważ społeczeństwo Zaczernia w miarę bogacenia się dążyło do poprawy warunków życia i przez lata modernizowało te obiekty zmieniając całkowicie ich pierwotny charakter, bądź też, co miało miejsce częściej, w ich miejsce stawiało nowe murowane budynki. 5. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI Przeprowadzona debata publiczna pozwoliła nakreślić strategiczne obszary działania na lata 2008-2015. Wynikają one po pierwsze z konieczności rozwiązania kluczowych problemów z jakimi ciągle boryka się wieś oraz wytyczeniem kierunków dalszego rozwoju. Nakreślone priorytety działań mają umożliwić poprawią infrastruktury drogowej i technicznej, rozwój działalności kulturalnej i oświatowej oraz działania w obrębie tworzenia infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej. Osobnym problemem jest aktywizacja społeczna mieszkańców, która ma być realizowana poprzez pobudzanie lokalnych społeczeństw do kreatywnego działania na rzecz miejscowości. Działania w tym zakresie mają za zadanie zwiększyć świadomość mieszkańców o możliwości decydowania o kierunkach rozwoju wsi, pobudzanie świadomości odpowiedzialności za czystość i przyjazny wygląd miejsca zamieszkania, szczególnie w aspekcie upiększania terenów przydomowych oraz dbanie o czystość okolicy pojmowaną także w aspekcie ochrony środowiska. W wyniku tak nakreślonego planu działań strategiczne obszary zostały określone następująco: 15 - obszar działań w obrębie infrastruktury drogowej, - obszar działań w obrębie rozwoju i modernizacji infrastruktury technicznej miejscowości, - obszar działań w zakresie rozwoju infrastruktury rekreacyjnowypoczynkowej i turystycznej, - obszar działań w zakresie ochrony i kultywowania dziedzictwa kulturowego, - obszar działań w zakresie rozwoju społecznego i gospodarczego miejscowości. Działania wpisujące się w powyższe obszary traktuje się jako jako zasadnicze cele do realizacji dla miejscowości Zaczernie na lata 2008-2015. 16 6. ANALIZA SWOT Mocne strony - korzystne położenie, bliskość miasta wojewódzkiego oraz kompleksu leśnego, - korzystne warunki przyrodnicze – czyste powietrze, występowanie rzeki, - dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna wsi, - dobrze rozwinięta komunikacja, - dobrze zorganizowane i wyposażone placówki oświatowe, - rozwinięta działalność kulturalna i społeczna – duża ilość działających organizacji społecznych, - istnienie placówek przystosowanych do prowadzenia działalności kulturalnej i społecznej, - występowanie obiektów zabytkowych i historycznych, - funkcjonowanie dużej liczby zakładów produkcyjnych i usługowohandlowych, - małe bezrobocie, - duża liczba młodych i dobrze wykształconych mieszkańców. Słabe strony - źle zorganizowane rolnictwo, - przestarzała infrastruktura techniczna wymagająca w wielu zakresach natychmiastowej modernizacji, - brak lub zły stan infrastruktury dla ruchu pieszych i rowerzystów, - brak bazy turystycznej, - słabo wykorzystana baza kulturalna, - zły stan techniczny obiektów użyteczności publicznej, 17 - niewykorzystanie walorów przyrodniczych – brak planu zagospodarowania rzeki Czarna, - problemy z dzikimi wysypiskami i niebezpiecznymi odpadami w tym z azbestem. Szanse - perspektywy wzrostu ruchu komunikacyjnego na lotnisku w Jasionce oraz powstania autostrady, - wzbogacanie się społeczeństwa, - zmniejszanie się skali bezrobocia w regionie, - wzrost zainteresowania inwestorów regionem, powstanie strefy ekonomicznej w okolicach lotniska, - rozwój budownictwa indywidualnego, - wzrost zainteresowania turystyką i aktywnym wypoczynkiem, - wzrost świadomości społecznej poczucia odpowiedzialności za rozwój „lokalnych ojczyzn”, - możliwość pozyskiwania środków z różnych źródeł finansowania, w tym z funduszy celowych oraz z preferencyjnych kredytów, - przygotowanie infrastruktury pod kątem organizacji Euro-2012. Zagrożenia - dążenia Rzeszowa do wchłonięcia sąsiednich miejscowości, - możliwość utraty tożsamości kulturowej, - niewielkie dochody własne miejscowości, - brak planu zagospodarowania przestrzennego, - malejąca aktywność ludzi młodych do działalności społecznej i kulturalnej, - emigracja zarobkowa młodych, dobrze wykształconych mieszkańców. 18 7. MISJA Charakter miejscowości w najbliższym okresie będzie ulegał ciągłym przeobrażeniom. Niewątpliwym kierunkiem zmian będzie zatracanie rolniczego charakteru na rzecz rozwoju osadnictwa mieszkaniowego. Wzrastać będzie liczba ludności napływowej, osiedlającej się na tym terenie. Budowa autostrady i rozbudowa lotniska spowoduje, że wzrośnie zainteresowanie miejscowością wśród inwestorów lokujących tutaj swoje zakłady. Pojawi się zapotrzebowanie na usługi hotelarskie, gastronomiczne, obsługujące ruch turystyczny i tranzytowy. Przesłanki te wskazują na zasadniczą rolę miejscowości oraz jej misję. Niewątpliwą cechą miejscowości musi być jej przyjazny charakter dla mieszkańców, zapewniający właściwy komfort życia, z dostępem do najnowszych zdobyczy techniki, z nowoczesną infrastrukturą techniczną, przy jednoczesnym zapewnieniu dbałości o czystość środowiska i przyjazność otoczenia. Kolejnymi wyzwaniami są zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, dostępu do dóbr kultury, jak również możliwości atrakcyjnego spędzenie wolnego czasu – imprezy kulturalno-rozrywkowe dla mieszkańców. Miejscowość musi cechować się otwartością na nowych mieszkańców, umożliwiać im współistnienie w zakresie kulturowym i społecznym z rodowitymi Zaczernia. Wynika stąd także dodatkowe wyzwanie polegające na ochronie dziedzictwa kulturowego miejscowości, poprzez kultywowanie lokalnych tradycji i zwyczajów, troskę o pomniki kultury przy jednoczesnym współistnieniu z kulturą napływającej społeczności. Kolejnym wyzwaniem będzie pozytywne nastawienie do rozwoju małych i średnich firm rozwijających się na tym terenie i zwiększających potencjał gospodarczy miejscowości. Szczególnie należy promować działalność lokalnych gospodarzy rolnych mającą na celu zwiększenie rentowności swoich gospodarstw poprzez wyspecjalizowany profil produkcji, tworzenie grup 19 producenckich, czy też produkcję zdrowej żywności. Należy przy tym zwrócić uwagę na założony charakter miejscowości, jako miejsca przyjaznego do mieszkania i wypoczynku, co ma być kluczowe w wyznaczaniu priorytetów w zakresie lokowania takich dziedzin działalności gospodarczej, które nie będą stanowiły uciążliwości dla mieszkańców. Położenie pomiędzy dużym ośrodkiem miejskim oraz kompleksem leśnym stwarza możliwości rozwoju turystycznego miejscowości. Działania podjęte w tym zakresie, mają umożliwić stworzenie warunków do powstania infrastruktury do rozwoju turystyki rowerowej i pieszej, która ma służyć nie tylko mieszkańcom Zaczernia, ale także okolicznych miejscowości. W perspektywie istnieje możliwość rozbudowy sieci dróg rowerowych i połączenia je w całkowity kompleks umożliwiający dostęp do innych atrakcyjnych miejsc jak np. istniejący szlak garncarski. 20 8. DIAGNOZA STANU W diagnozie wyszczególniono najważniejsze cechy poszczególnych obszarów przyjętych do oceny oraz określenia celów i kierunków działania. Diagnoza Stanu jest syntezą Raportu o Stanie miejscowości Zaczernie. Charakterystykę obszarów cechuje wyszczególnienie ich cech w odniesieniu do miejscowości jako całości, jej zróżnicowań wewnętrznych oraz pozycji w gminie. Poszczególnym wnioskom przyporządkowano znaki wartościujące znaczenie treści: (+) wartość pozytywna dla rozwoju miejscowości, (+/-) wartość o niewielkim znaczeniu na obecnym etapie rozwoju miejscowości, (–) wartość negatywna dla rozwoju społeczno – gospodarczego miejscowości Zaczernia. Ocenę potencjału wewnętrznego dokonano metodą analizy SWOT, która jest bilansem słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń. GOSPODARKA (+) liczba podmiotów gospodarczych (–) struktura użytków rolnych (+/-) miejsca pracy (+/-) obszary turystyczne (–) produkcja żywności ekologicznej (+) usługi (–) przetwórstwo rolno-spożywcze (+) wykształcenie się procesów rozwojowych w sektorze prywatnym 21 SPOŁECZNOŚĆ (+) oświata (–) więzi społeczne (+) bogacenie społeczeństwa (+/-) aktywność społeczna (+/-) kultura masowa (+) stowarzyszenia i organizacje pozarządowe INFRASTRUKTURA (+) sieć wodociągowa (+) sieć kanalizacyjna (+) stopień zgazyfikowania miejscowości (–) stan dróg i chodników (+/-) stan sieci telefonii przewodowej (–) dostęp do internetu (–) stan infrastruktury sportowej i rekreacyjnej (–) infrastruktura okołobiznesowa (–) baza turystyczna 22 9. PRIORYTETY Wymienione wcześniej strategiczne obszary działania, pozwoliły na określenie zasadniczych celów do zrealizowania w ramach planowanej strategii rozwoju miejscowości. Pozwoliło to zhierarchizować cele tak, aby wskazać te, które mają bardzo istotne (priorytetowe) znaczenie dla przyjętej wizji rozwoju i te, których ranga jest nieco mniejsza. Na podstawie dyskusji postanowiono, nadać priorytetowy charakter następującym działaniom: - wymiana sieci wodociągowej, - budowa chodnika łączącego chodniki na odcinku od Zaczernia do Górki Zaczerskiej - bodowa drogi od browaru do drogi nr 9 (droga na Gać), - remont i przebudowa Domu Kultury i modernizacja obiektów KS Zaczernie. Priorytetowość pierwszego działania jest mocno uzasadniona i wynika po pierwsze z troski o zdrowie mieszkańców, a po drugie z dążenia do zapewnienia im dostaw wody w odpowiedniej ilości i o bardzo wysokiej jakości. Sieć wodociągowa Zaczernia była wykonana stosunkowo dawno, stąd też w większości wykonana jest ona z materiałów zawierających azbest. Dzisiaj azbest uznany jest za materiał o szkodliwym - silnie rakotwórczym oddziaływaniu na człowieka i dlatego został całkowicie wycofany z użycia, a także zaleca się jego wycofanie z eksploatowanych obiektów. Dodatkowo istniejąca sieć projektowana była na znacznie mniejszą ilość odbiorców, przez co jest ona współcześnie niedowymiarowana i nie odpowiada obecnemu zapotrzebowaniu na wodę. Przez to nie wszędzie zapewnia zadawalający komfort korzystania z wody. Ponadto utrudnia lub wręcz nawet uniemożliwia dalszy rozwój Zaczernia. Ze względu na długi czas jej eksploatacji, materiały z 23 jakich jest wykonana oraz duże obciążenia często zdarzają się awarie i przerwy w dostawie wody. Dlatego od pewnego czasu czynione były starania o modernizację instalacji wodnej, jednakże jak dotąd nie zostało to do końca zrealizowane. Stad nadanie temu działaniu priorytetowego charakteru, co powinno uskutecznić jego realizację. Jako kolejny priorytet uznano działanie zmierzające do poprawy bezpieczeństwa pieszych. Zasadniczy cel wynikający stąd do zrealizowania, to budowa chodników wzdłuż głównych dróg miejscowości, w tym szczególnie chodnika łączącego chodnik w Zaczerniu z chodnikiem na Górce Zaczerskiej. Znaczenie tego działania wynika stąd, że w ostatnich latach znacząco zwiększył się ruch samochodowy na drogach przebiegających przez miejscowość, podczas gdy drogi nie zostały zmodernizowane. Dalej są one wąskie, kręte, co powoduje brak wystarczającej widoczności. Dodatkowe zagrożenie stwarza brak utwardzonego pobocza. Po drogach w Zaczerniu, poruszają się zarówno samochody osobowe, jak też ciężarowe, które ze względu na duże wymiary stanowią szczególne niebezpieczeństwo. Równocześnie z dróg tych, na odcinkach, gdzie nie ma chodnika, korzystają piesi. Co jest bardzo istotne korzystają z tych dróg w głównej mierze dzieci uczęszczające do szkoły, dla których duże natężenie ruch drogowego stanowi szczególne zagrożenie. Budowa chodnika podniesie bezpieczeństwo pieszych a zwłaszcza dzieci i młodzieży szkolnej. Zwiększy komfort korzystania z infrastruktury drogowej dla pieszych, jak również dla kierowców. Umożliwi aktywne spędzanie wolnego czasu mieszkańcom, stworzy warunki do spokojnego i bezpiecznego spacerowania po miejscowości. Niewątpliwie przyczyni się to do wzrostu walorów turystyczno-rekreacyjnych miejscowości. Jako trzeci priorytetowy kierunek działań uznano budowę drogi od browaru do drogi nr 9, zwanej jako „droga na Gać”. Budowa tej drogi była 24 wielokrotnie przekładana w czasie ze względu na brak środków finansowych. Natomiast ma ona istotne znaczenie w funkcjonowaniu sieci drogowej miejscowości. Po pierwsze poprawi dojazd do domów usytuowanych wzdłuż wymienionej drogi. Po drugie ułatwi wyjazd z Zaczernia na drogę nr 9, poprzez kolejne połączenie miejscowości z tą drogą. Skróci drogę mieszkańców tej części miejscowości do centrum, gdzie zlokalizowane są wszystkie instytucje wiejskie. Ostatnim działaniem o charakterze priorytetowym będą prace na rzecz modernizacji bazy kulturowej i sportowej Zaczernia. Wynika to stąd, że istniejące obiekty funkcjonują od bardzo dawna i praktycznie od momentu powstania nie podlegały gruntownym remontom. Przez to ich stan techniczny jest niezbyt dobry, a także infrastruktura wewnętrzna i wyposażenie nie spełnia obowiązujących dzisiaj standardów. Zasadniczym celem do realizacji w ramach tego działania jest remont Domu Kultury, oraz remont i rozbudowa obiektów Klubu Sportowego Zaczernie. Realizacja tych celów przyczyni się do odnowy ich zewnętrznego wizerunku, co wpłynie na wygląd całej miejscowości. Są one bowiem usytuowane w centralnych częściach Zaczernia. Stworzy lepsze warunki do prowadzenia ich statutowej działalności, a także pozwoli rozszerzyć ofertę atrakcyjnego spędzenia wolnego czasu dla mieszkańców, oraz zorganizować pozaszkolne zajęcia dla dzieci i młodzieży. Obecny stan techniczny Domu Kultury jest dosyć zły. Budynki mają nieestetyczny wygląd, ściany są gdzieniegdzie zawilgocone poprzez przecieki w dachu oraz zagrzybione. Dodatkowo obiekt ten nie spełnia norm cieplnych, przez co jest drogi w utrzymaniu. Modernizacja obiektów sportowych pozwoli na dostosowanie płyty boiska oraz infrastruktury boiskowej (pawilon sportowy, widownia) do obowiązujących standardów. Przyjęto przy tym założenie, że rozwojowi bazy sportowej powinien towarzyszyć rozwój sekcji piłkarskich, a nowoczesna 25 infrastruktura powinna zachęcić dzieci i młodzieży do czynnego uprawiania sportu. Oprócz tego odnowiony obiekt sportowy ma być bazą do organizacji na wysokim poziomie większych imprez kulturalnych w miejscowości, jak np. Dni Zaczernia. Wymienione priorytetowe działania są więc bardzo istotne ze względu na nakreśloną strategię rozwoju oraz przyjętą misję miejscowości. Wydają się też być najistotniejszymi na dzisiaj sprawami do rozwiązania o charakterze dotyczącym całej społeczności Zaczernia. Dodatkowo bez realizacji niektórych z nich, np. zadania związanego z odnową bazy kulturowej, nie można realizować kolejnych zadań przyjętych w planie rozwoju miejscowości. 26 10. CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA (INWESTYCJE) W obrębie wyszczególnionych obszarów strategicznych, które mają być rozwijane w ramach planu odnowy miejscowości, zostały określone kierunki działań oraz związane z nimi zadania do wykonania (cele). Następnie uszeregowano poszczególne zadania nadając im odpowiedni priorytet, tak aby nadać odpowiednią rangę poszczególnym działaniom. Ranga zadań oraz ich znaczenie dla rozwoju miejscowości pozwoliły odpowiednio rozłożyć realizację poszczególnych zadań w latach. Przy hierarchizacji zadań kierowano się przyjętymi kryteriami oceny poszczególnych celów, gdzie jako pierwszoplanowe do realizacji uznano te, które wpłyną na warunki życia całej społeczności Zaczernia oraz przyczynią się do dalszego rozwoju miejscowości pod względem społecznym, gospodarczym i kulturalnym. Dla celów tych przypisano rangę celów priorytetowych, które zawarto we wcześniejszym rozdziale, lub rangę celów pierwszorzędnych, których realizacja jest równie istotna. Cele o mniejszym znaczeniu strategicznym, aczkolwiek także istotne z punktu widzenia przyjętej misji miejscowości określono jako drugorzędne. Przyjęto założenie że, w miarę możliwości realizacji w pierwszej kolejności są realizowane cele priorytetowe, następnie cele pierwszorzędne, a następnie cele drugorzędne. Przy czym w wyniku pewnych zaistniałych okoliczności na wniosek i za zgodą społeczności Zaczernia (np. poprzez zebranie wiejskie) istnieje możliwość zmian priorytetu poszczególnych zadań oraz dodania nowych celów do realizacji. Poszczególne obszary działań i wyodrębnione w ich zakresie działania zostały przedstawione w poniższych tabelach. 27 CELE DRUGORZĘDNE CELE PIERWSZORZĘDNE CELE PRIORYTETOWE KIERUNKI DZIAŁAŃ OBSZAR DZIAŁAŃ W OBRĘBIE INFRASTRUKTURY DROGOWEJ Działania zmierzające do poprawy bezpieczeństwa pieszych, a zwłaszcza dzieci w drodze do i ze szkoły Budowa chodnika łączącego chodnik na odcinku od Zaczernia do Górki Zaczerskiej Działania zmierzające do rozbudowy sieci dróg w miejscowości Budowa drogi od browaru do drogi nr 9 Budowa chodnika na Górce Zaczerskiej w Oświetlenie ulicy do kierunku Zespołu Szkół Utwardzenie i odwodnienie ulic osiedlowych Trzebowniska Odwodnienie i Oświetlenie drogi od modernizacja Górki Zaczerskiej w chodnika w Zaczerniu kierunku Trzebowniska 28 Budowa drogi od kościoła do osiedla STW Budowa drogi z Górki Oświetlenie Zaczerskiej ulic do drogi na osiedlowych osiedle STW OBSZAR DZIAŁAŃ W OBRĘBIE ROZWOJU I MODERNIZACJI INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Działania zmierzające do poprawy zdrowotnych, wody pitnej Działania zmierzające do modernizacji rozbudowy infrastruktury technicznej dostarczanej do gospodarstw domowych Wymiana instalacji wodociągowej CELE PIERWSZORZĘDNE CELE PRIORYTETOWE KIERUNKI DZIAŁAŃ jakości, a przede wszystkim walorów CELE DRUGORZĘDNE Modernizacja sieci gazowniczej w miejscowości i dostosowania jej do zasilania średniociśnieniowego 29 Budowa sieci internetowej i telewizji kablowej CELE DRUGORZĘDNE CELE PIERWSZORZĘDNE CELE PRIORYTETOWE KIERUNKI DZIAŁAŃ OBSZAR DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ROZWOJU INFRASTRUKTURY REKREACYJNO WYPOCZYNKOWEJ I TURYSTYCZNEJ Działania mające na celu odnowę bazy Działania zmierzające do rozbudowy kulturowej i sportowej Zaczernia infrastruktury rekreacyjno-wypoczynkowej Modernizacja płyty Remont i przebudowa boiska piłkarskiego Domu Kultury i zaplecza klubowego KS Zaczernie Wymiana Budowa stolarki alejek okiennej w ławeczek i Zespole Szkół oświetlenia w w Zaczerniu parku Remont Świetlicy na Budowa placu zabaw dla Budowa boiska sportowego Górce dzieci Zaczerskiej Wyposażenie Domu Utworzenie Kultury i świetlicy ścieżek w sprzęt do gier i działalności na Górce Zaczerskiej Budowa estrady w parku rowerowych z Rzeszowa do kulturalnej lasu 30 Udział w budowie infrastruktury Budowa placu turystyczno- zabaw dla dzieci wypoczynkowej na na Górce terenach wokół Zaczerskiej domu parafialnego Działania na rzecz poprawy dostępu do Działania na rzecz utrwalania dziedzictwa dóbr kultury kulturowego CELE PRIORYTETOWE KIERUNKI DZIAŁAŃ OBSZAR DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OCHRONY I KULTYWOWANIA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO CELE PIERWSZORZĘDNE Organizacja Zwiększenie czasu dostępu do zwiedzania Muzeum Regionalnego w Zaczerniu zajęć muzycznych i tanecznych w Ośrodku Kultury prowadzonych Wspieranie Udostępnienie działalności zespołów świetlic dla i organizacji dzieci i kultywujących młodzieży tradycje ludowe wybranych zabytków kultury i regionalne przez instruktorów Organizacja CELE DRUGORZĘDNE Wspieranie renowacji Popularyzacja zajęć dla dzieci i Projekcja młodzieży w filmów w sali obiektach kinowej domu kultury Promowanie i rozwój działalności teatralnej Opracowanie lokalnych Promocja dokumentacji tradycji oraz walorów dóbr kultury historii kulturalnych i miejscowości Zaczernia turystycznych Zaczernie wśród dzieci miejscowości i młodzieży w czasie ferii 31 Działania na rzecz zwiększenia Działania na rzecz podnoszenia aktywności oraz integracji społecznej bezpieczeństwa oraz przeciwdziałania mieszkańców patologiom Współpraca Organizacja imprez kulturalnych i rekreacyjnych dla mieszkańców Wspieranie Współdziałanie z organizacjami powstawania nowych z policją i strażą społecznymi i działalności gminną w lokalizacji w zakresie tworzenia istniejących organizacji i monitoringu miejsc lokalnych niebezpiecznych programów profilaktyki i zwalczania patologii CELE DRUGORZĘDNE CELE PIERWSZORZĘDNE CELE PRIORYTETOWE KIERUNKI DZIAŁAŃ OBSZAR DZIAŁAŃ W ZAKRESIE ROZWOJU SPOŁECZNEGO I GOSPODARCZEGO MIEJSCOWOŚCI 32 11 PLAN INWESTYCYJNY NA LATA 2008-2015 Priorytet działąnia Koszt w zł. Czas realizacji Budowa drogi od browaru 1 do drogi nr 9 priorytetowe 600 000 20082009 Wymiana instalacji 2 wodnej w Zaczerniu priorytetowe 7 000 000 20082009 pierwszorzędne 400 000 20082009 pierwszorzędne 150 000 20082010 Budowa chodnika z 5 Zaczernia na Górkę Zaczerską priorytetowe 350 000 20082012 Remont i rozbudowa Domu 6 Kultury oraz przyległego terenu priorytetowe 600 000 20082012 priorytetowe 200 000 20082012 pierwszorzędne 300 000 20082015 drugorzędne 250 000 20092010 drugorzędne 150 000 20092015 pierwszorzędne 60 000 20102012 Lp 3 Nazwa zadania Oświetlenie ulicy do Zespołu Szkół Wymiana stolarki okiennej 4 w Zespole Szkół w Zaczerniu 7 Remont obiektów KS Zaczernie Utwardzanie i 8 odwadnianie ulic osiedlowych Oświetlenie drogi od 9 Górki Zaczerskiej do Trzebowniska 10 Oświetlenie ulic osiedlowych 11 Budowa placu zabaw dla dzieci 33 12 Remont świetlicy na Górce Zaczerskiej pierwszorzędne 100 000 20102012 13 Budowa drogi od kościoła do osiedla STW drugorzędne 350 000 20102012 Budowa boiska 14 sportowego na Górce Zaczerskiej pierwszorzędne 1 000 000 20102013 Odnowa zabytkowych 15 pomników kapliczek wiejskich drugorzędne 150 000 20102015 pierwszorzędne 100 000 20112014 drugorzędne 200 000 20121015 pierwszorzędne 400 000 20122015 Modernizacja sieci gazowniczej i jej 19 dostosowanie do zasilania średniociśnieniowego drugorzędne 6 000 000 20122015 Odwodnienie i 20 modernizacja chodnika w Zaczerniu drugorzędne 400 000 20122015 Wyposażenie Domu Kultury i świetlicy w 21 sprzęt do gier i działalności kulturalnej drugorzędne 150 000 2013 drugorzędne 80 000 20132014 16 Budowa alejek ławeczek i oświetlenie parku Udział w budowie infrastruktury turystyczno17 wypoczynkowej wokół domu parafialnego Budowa chodnika na 18 Górce Zaczerskiej w kierunku Trzebowniska 22 Budowa estrady na obiektach w parku 34 Budowa drogi z Górki 23 Zaczerskiej do drogi na osiedle STW drugorzędne 500 000 20132015 Utworzenie ścieżek rowerowych drugorzędne 300 000 20132015 drugorzędne 60 000 20142015 drugorzędne 100 000 20142015 24 Budowa placu zabaw dla 25 dzieci na Górce Zaczerskiej 26 Budowa sieci internetowej i telewizji kablowej Informacje o planie inwestycyjnym będą upowszechniane na Zebraniach Wiejskich, poprzez afisze w tablicach ogłoszeń wsi Zaczernie oraz poprzez strony internetowe gminy Trzebownisko. W zależności od zaistniałej sytuacji plan działań i inwestycji będzie można modernizować, dostosowując go do aktualnego stanu jego wykonania oraz bieżących potrzeb mieszkańców poprzez decyzje Zebrania Wiejskiego Wsi Zaczernie. Wdrożenie i realizację planu powierza się Sołtysowi i Radzie Sołeckiej Wsi Zaczernie oraz Wójtowi i Radzie Gminy Trzebownisko. 35