więcej

SCENARIUSZ LEKCJI
dla gimnazjalistów
TEMAT: Ojczyzna to wielki – zbiorowy – Obowiązek – poszukiwanie literatury na temat Polski
odrodzonej po 123. latach niewoli.
Cel główny:
zapoznanie uczniów z Biblioteką Pedagogiczną oraz podstawowymi zasadami korzystania
z katalogu online i z tradycyjnego, kartkowego katalogu alfabetycznego.
Cele operacyjne:
Uczeń:
 wie jaką rolę spełnia Biblioteka Pedagogiczna w środowisku.
 zna profil gromadzonego w bibliotece księgozbioru.
 zna zasady korzystania z Biblioteki.
 zna pojęcie aparatu informacyjnego biblioteki.
 wykorzystując katalog komputerowy oraz kartkowy katalog alfabetyczny potrafi sprawdzić,
czy Biblioteka posiada w swoich zbiorach książki konkretnego autora, o podanym tytule lub
na konkretny temat.
 potrafi zamówić wybraną pozycję książkową w Bibliotece.
 rozumie potrzebę solidarnej pracy dla dobra Polski
Czas trwania: 45 minut
Metody:
 pogadanka.
 pokaz.
 ćwiczenia
Formy pracy: zbiorowa, praca w parach, indywidualna.
Pomoce dydaktyczne:
 regulamin biblioteki.
 wystawa z okazji Święta Niepodległości.
 komputery.
 kartkowy katalog alfabetyczny.
 kartkowy indeks przedmiotowy.
 ulotki informacyjne Biblioteki.
 karty pracy.
PRZEBIEG LEKCJI
1. Powitanie w Bibliotece. Bibliotekarz podaje informacje na temat działalności Biblioteki,
charakteru posiadanych zbiorów i zasad korzystania ze zbiorów Biblioteki.
2. Nawiązując do zbiorów bibliotecznych oraz funkcji i roli bibliotek nauczyciel zapoznaje
uczniów z wystawą z okazji Święta Niepodległości - „Ojczyzna to wielki – zbiorowy –
Obowiązek” - załącznik nr 1.
3. Nauczyciel zachęca uczniów do wypowiedzi na temat tego jak pojmowano obowiązki
wobec Ojczyzny po odzyskaniu niepodległości.
Gdzie możemy znaleźć informacje na ten temat? Jak odnaleźć książki na temat II RP?
4. Zapoznanie uczniów z aparatem informacyjnym biblioteki.
5. Rozdanie uczniom ulotek informacyjnych.
6. Praca przy komputerach i katalogu kartkowym:
 wejście na stronę internetową Biblioteki i odszukanie katalogu online.
 uczniowie otrzymują karty pracy – załącznik nr 2 – odszukują w katalogu
komputerowym podane pozycje i starają się ocenić ich przydatność na zadany temat;
pozycje, które nie zostały jeszcze wprowadzone do katalogu komputerowego uczniowie
muszą odszukać w katalogu alfabetycznym. Książek poruszających dane zagadnienie
mogą również poszukiwać w indeksie przedmiotowym.
7. Uczniowie zamawiają jedną z książek na temat dwudziestolecie międzywojennego. załącznik nr 3
Zwrócenie uwagi na podanie autora lub redaktora książki, tytułu oraz sygnatury.
8. Podsumowanie pracy uczniów, ich ocena łatwości wyszukiwania informacji w różny
sposób.
Zaproszenie do korzystania ze zbiorów Biblioteki.
ZAŁĄCZNIK NR 1
Ojczyzna to wielki – zbiorowy - Obowiązek – te słowa Cypriana Kamila Norwida stanowią motto
wystawy poświęconej odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r. Były one aktualne w
czasach zaborów, podczas walk I wojny światowej a także w czasach odbudowy kraju. Jak
pojmowano wówczas ten obowiązek i jak go spełniano?
Zapewne nie wszyscy działali dla dobra wspólnego. Ważne jednak, by ludzi którym dobro kraju
leży na sercu było więcej, by nie działali przeciw sobie lecz razem w jednej sprawie.
Formy tego działania mogą być i zawsze są różne: najbardziej spektakularną była zbrojna walka z
zaborcą – najpierw w powstaniach narodowych, a później, gdy wskutek zawirowań politycznych
powstała realna szansa na ponowne pojawienie się Polski na mapie Europy – na frontach I wojny
światowej. Należy jednak pamiętać, że przynajmniej równie ważną rolę odegrał trud włożony w
zachowanie tożsamości narodowej: obrona języka polskiego, twórczość literacka „ku pokrzepieniu
serc”, dbanie o narodowe zwyczaje i tradycje, o ich ochronę, o zachowanie narodowych pamiątek
związanych z wielkością dawnej Polski. Być może powstał wówczas pewien mit dotyczący
przeszłej świetności naszego kraju i roli jaką miał on jeszcze odegrać, lecz był on zapewne
potrzebny do zachowania polskości w warunkach zaborów. Należy też podkreślić znaczenie pracy u
podstaw - zwykłej, codziennej, solidnej i uczciwej pracy dla dobra ogółu. Aby kraj mógł istnieć i
stanowić dumę swoich obywateli trzeba dla niego pracować, trzeba mu dawać coś z siebie, a nie
tylko żądać i oczekiwać od innych.
Tworząc wystawę skupiliśmy się jednak jedynie na dwóch aspektach tych działań:
 walce zbrojnej – reprezentowanej tu przez postać Józefa Piłsudskiego.
Liczył, że niepodległość Polski uda się odzyskać przy sprzyjającej sytuacji
międzynarodowej. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej w Galicji z inicjatywy
Piłsudskiego zaczęły powstawać za przyzwoleniem rządu austriackiego organizacje
wojskowo-niepodległościowe. Kiedy w 1914 r. wybuchła I wojna światowa, Piłsudski
mobilizował oddziały strzeleckie i 6 sierpnia 1914 r. z krakowskich Oleandrów kompania
kadrowa wyruszyła w kierunku Królestwa Polskiego, ale po przekroczeniu granicy
austriacko - rosyjskiej okazało się, że miejscowa ludność nie przyłączyła się do walki nie
widząc szans na powodzenie powstania przeciw Rosji; oddziały wróciły po kilku dnach do
Galicji.
Rządom państw zaborczych wydawało się, że zakończą wojnę bez potrzeby zobowiązań
wobec Polaków, których wcielano do armii walczących po przeciwnych stronach. Jedynym
wyjątkiem były Legiony Polskie, które powstały u boku armii austriackiej – dowódcą I
Brygady był Piłsudski.
Kiedy mimo zajęcie ziem Królestwa Polskiego państwa centralne milczały w sprawie
przynależności ziem polskich, wstrzymał on zaciąg do Legionów i zaczął rozbudowywać
utworzona przez siebie jeszcze w 1914 r. tajna Polską Organizacje Wojskową
Jesienią 1916 r. Piłsudski złożył dymisję ze stanowiska dowódcy Legionów. W styczniu
1917 r. powstała w Warszawie Tymczasowa Rada Stanu. Józef Piłsudski kierował jej
Komisją Wojskową, która miała na celu stworzenie wojska polskiego u boku armii
niemieckiej. W lipcu 1917 r. odmówił on złożenia przysięgi wierności cesarzom Niemiec i
Austro - Węgier. Do tego samego wezwał legionistów. Legionistów rozbrojono i Wybawiło
go to z dwuznacznej sytuacji, jaką była współpraca z Niemcami. Jednocześnie stał się on
ofiarą ich prześladowań, urósł do rangi symbolu walki z okupantami. Przysporzyło mu to
znacznej popularności, która wzrastała z każdym dniem jego uwięzienia. Po wybuchu
rewolucji w Niemczech, w listopadzie 1918 r. Piłsudski został zwolniony z więzienia. 10
listopada 1918 r. przybył do Warszawy, a 11 listopada Rada Regencyjna przekazała mu
władzę wojskową.
 pieśniach z tamtego okresu, które wyrażały gotowość do walki o wolność, dumę z Polski,
dawały nadzieję i podtrzymywały ducha.
Obowiązki wobec Ojczyzny nie skończyły się jednak wraz z odzyskaniem niepodległości, a można
nawet powiedzieć, że wówczas się zaczęły.
ZAŁĄCZNIK NR 2
Grupa 1.
Sprawdź, czy Biblioteka posiada w swoich zbiorach:
 Historię Polski 1914 -2005
 Mały słownik historii Polski
 Budowę Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926
Książki autorstwa:
 Andrzeja Garlickiego
 Jana Jachymka
 Wojciecha Roszkowskiego
 Marka Starowieyskiego

Czy tematyka książek dotyczy dwudziestolecia międzywojennego?
W jakich innych pozycjach możesz znaleźć informacje na temat II Rzeczypospolitej?
Grupa 2.
Sprawdź, czy Biblioteka posiada w swoich zbiorach:
 Historię Polski 1914 -2005
 Mały słownik historii Polski
 Budowę Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926
Książki autorstwa:
 Andrzeja Chwalby
 Jana Galarowicza
 Sławomira Kopra
 Mieczysława Trzeciaka
Czy tematyka książek dotyczy dwudziestolecia międzywojennego?
W jakich innych pozycjach możesz znaleźć informacje na temat II Rzeczypospolitej?
Grupa 3.
Sprawdź, czy Biblioteka posiada w swoich zbiorach:
 Historię Polski 1914 -2005
 Mały słownik historii Polski
 Budowę Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926
Książki autorstwa:
 Czesława Brzozy
 Zbigniewa Dworaka
 Beaty Filipiak
 Krzysztofa Persaka
Czy tematyka książek dotyczy dwudziestolecia międzywojennego?
W jakich innych pozycjach możesz znaleźć informacje na temat II Rzeczypospolitej?
Grupa 4.
Sprawdź, czy Biblioteka posiada w swoich zbiorach:
 Historię Polski 1914 -2005
 Mały słownik historii Polski
 Budowę Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926
Książki autorstwa:
 Jana Karskiego
 Stefana Kieniewicza
 Marii Miśkiewicz
 Pawła Zaremby
Czy tematyka książek dotyczy dwudziestolecia międzywojennego?
W jakich innych pozycjach możesz znaleźć informacje na temat II Rzeczypospolitej?
ZAŁĄCZNIK NR 3
Sygnatura:_______________________
Autor:__________________________________
Tytuł:_____________________________________
tom/rok__________________________
Nazwisko i imię:_________________________
Data:___________________________
Oprac. Ewa Bielska