Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8

Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8 „Segmenty operacyjne”
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Standard ten, który zastąpił MSR 14, określa wymogi w zakresie ujawniania informacji o
segmentach działalności jednostki, a także o jej produktach i usługach, obszarach
geograficznych prowadzonej przez nią działalności oraz o głównych klientach.
W listopadzie 2006 roku Rada Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości (IASB)
wydała MSSF 8 „Segmenty operacyjne", który zastąpił MSR 14 „Sprawozdawczość
dotycząca segmentów działalności". Myślą przewodnią nowego standardu jest
zapewnienie ujawnienia przez jednostkę informacji pomocnych użytkownikom jej
sprawozdań finansowych w ocenie rodzaju i skutków finansowych prowadzonych przez
nią działań gospodarczych oraz środowiska gospodarczego, w którym funkcjonuje.
Najważniejsze postanowienia standardu
Standard określa wymogi w zakresie ujawniania informacji o segmentach działalności jednostki,
a także o jej produktach i usługach, obszarach geograficznych prowadzonej przez nią
działalności oraz o głównych klientach. Jednym z głównych celów jego wydania było
doprowadzenie do jak największej zbieżności pomiędzy dotychczasowymi regulacjami w tym
zakresie a rozwiązaniami amerykańskimi (US GAAP). Nowy standard jest zasadniczo zbieżny z
wymogami amerykańskiego standardu SFAS 131 „Ujawnianie informacji na temat segmentów
jednostki i informacji powiązanych". W szczególności ujednolicono stosowaną w obu systemach
terminologię, z wyjątkiem tych kwestii, gdzie zachodziłaby niespójność pomiędzy nowym
standardem a pozostałymi MSSF.
MSSF 8 wymaga od jednostki prezentowania informacji o charakterze finansowym oraz
informacji opisowych na temat jej segmentów sprawozdawczych. Segmenty sprawozdawcze są
segmentami operacyjnymi lub zagregowanymi segmentami operacyjnymi spełniającymi
określone kryteria (m.in. odnośnie ich wielkości). Z kolei segmenty operacyjne stanowią części
składowe jednostki, dla których dostępne są odrębne informacje finansowe podlegające
1/5
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8 „Segmenty operacyjne”
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
regularnej ocenie przez jej główny organ podejmujący decyzje operacyjne. Standard wymaga,
aby informacje dotyczące segmentów działalności były ujawniane w taki sposób, jaki
wykorzystują organy zarządzające w bieżącym kierowaniu firmą. Oznacza to, że z chwilą
wejścia standardu w życie może ulec znacznemu zwiększeniu zakres ujawnianych informacji.
Nie jest bowiem tajemnicą, że decyzje w jednostkach zapadają na znacznie niższych
poziomach działalności niż dotychczas prezentowane w sprawozdaniach finansowych zgodnie
z MSR 14.
Standard wymaga prezentowania wyniku segmentu oraz jego aktywów. Konieczne jest również
ujawnienie zobowiązań, określonych przychodów i kosztów segmentu, jeżeli takie dane są
regularnie przedstawiane kierownictwu podejmującemu decyzje operacyjne. Niezbędne jest
uzgodnienie łącznych przychodów, wyników, aktywów i innych danych odnośnie segmentów
sprawozdawczych z odpowiednimi kwotami w sprawozdaniu finansowym.
Jednostka zobowiązana jest również ujawnić informacje na temat przychodów uzyskiwanych z
jej produktów i usług, krajów, w których są uzyskiwane przychody lub zlokalizowane aktywa, a
także na temat głównych klientów. Te ujawnienia są niezbędne niezależnie od tego czy są
wykorzystywane przez kierownictwo jednostki w bieżącym zarządzaniu. Jednakże, jeżeli
wymagane przez standard dane nie są dostępne, a koszt ich sporządzenia byłby znaczący,
jednostka może odstąpić od ich ujawnienia.
Jednostki są również zobowiązane do zamieszczenia opisowych informacji na temat sposobu
wyodrębnienia segmentów działalności, produktów i usług pochodzących z poszczególnych
segmentów, różnic w sposobie wyceny pomiędzy sprawozdawczością segmentów a
sprawozdawczością finansową, a także na temat zmian w wycenie danych dotyczących
segmentów pomiędzy segmentami.
2/5
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8 „Segmenty operacyjne”
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Nowy standard należy stosować w odniesieniu do rocznych okresów sprawozdawczych
rozpoczynających się 1 stycznia 2009 roku i później. Możliwe jest także wcześniejsze
zastosowanie standardu, co wiąże się z koniecznością stosownego ujawnienia w sprawozdaniu
finansowym.
Różnice pomiędzy MSSF 8 a MSR 14
MSSF 8 zastępuje dotychczasowy MSR 14 „Sprawozdawczość dotycząca segmentów
działalności". Najistotniejsze wprowadzone zmiany dotyczą określenia segmentów, wyceny
danych finansowych na temat segmentów i ujawnienia informacji. Poniżej przedstawiono ich
podsumowanie.
Określenie segmentów operacyjnych
Segment operacyjny podlega identyfikacji na podstawie wewnętrznych raportów, które są
przedmiotem regularnego przeglądu dokonywanego przez główny organ odpowiedzialny za
podejmowanie decyzji operacyjnych w odniesieniu do segmentu oraz za ocenę wyników jego
działalności. Takie podejście zastępuje pojęcia podstawowego i uzupełniającego segmentu
sprawozdawczego zawarte w MSR 14 oparte na kryteriach branżowym i geograficznym.
Segmentem operacyjnym może być również część jednostki, która prowadzi sprzedaż głównie
lub wyłącznie na rzecz innych segmentów operacyjnych, jeżeli w taki sposób jest ukształtowana
struktura firmy. MSR 14 ograniczał zakres segmentów sprawozdawczych do tych segmentów,
które uzyskują większość swoich przychodów ze sprzedaży na zewnątrz.
3/5
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8 „Segmenty operacyjne”
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Wycena
Dane finansowe prezentowane w odniesieniu do poszczególnych pozycji segmentu
operacyjnego muszą wynikać z informacji przedstawianych głównemu organowi
podejmującemu decyzje operacyjne i oceniającemu wyniki działalności jednostki. Może to
oznaczać, że tak zaprezentowane dane będą się różnić od danych liczbowych ustalonych
zgodnie z MSSF. MSR 14 wymagał sporządzania informacji dotyczących segmentów
działalności zgodnie z zasadami rachunkowości przyjętymi do sporządzenia i prezentacji
sprawozdań finansowych.
W przeciwieństwie do MSR 14, MSSF 8 nie zawiera definicji przychodów, kosztów i wyniku
segmentu oraz aktywów i zobowiązań segmentu. Tym samym konieczne jest wyjaśnienie
sposobu wyceny wyników segmentu oraz jego aktywów i zobowiązań dla każdego segmentu.
Ujawnienia
Standard wymaga ujawnienia informacji dotyczących czynników przyjętych do określenia
segmentów operacyjnych, w tym podstawy organizacji działalności jednostki (według jakich
kryteriów kierownictwo organizuje działalność jednostki oraz czy dokonano agregacji
segmentów), a także rodzajów produktów i usług, z których każdy segment uzyskuje przychody.
MSSF 8 wymaga ujawniania określonych danych odnośnie każdego segmentu, jeżeli dane te
są brane pod uwagę przy ocenie jego wyników lub w inny sposób regularnie są prezentowane
kierownictwu podejmującemu decyzje operacyjne. Wymogi odnośnie ujawnień w MSR 14
dotyczyły podstawowych segmentów jednostki.
4/5
Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 8 „Segmenty operacyjne”
Wpisany przez Krzysztof Maksymiuk
Standard wymaga oddzielnego prezentowania przychodów i kosztów z tytułu odsetek dla
każdego segmentu, chyba że większość przychodów segmentu pochodzi z odsetek, a ocena
wyników i podejmowanie decyzji odnośnie segmentu opiera się głównie na przychodach netto z
odsetek. MSR 14 nie wymagał ujawniania przychodów i kosztów z tytułu odsetek.
MSR 14 wymagał ujawnienia informacji na temat segmentów uzupełniających w przypadku
segmentów branżowych lub geograficznych, aby w ten sposób uzupełnić informacje
przedstawione na temat segmentów podstawowych. Z kolei MSSF 8 wymaga od jednostki,
niezależnie od liczby zidentyfikowanych segmentów, aby ujawniała informacje o jednostce jako
o całości, w tym o jej produktach i usługach, obszarach geograficznych prowadzonej
działalności oraz o głównych klientach. Wymóg ten ma zastosowanie niezależnie od sposobu
organizacji jednostki.
Podsumowanie
Nowy standard został przyjęty przez Unię Europejską do stosowania w listopadzie 2007 roku.
Zgodnie z decyzją Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości o niepublikowaniu
nowych standardów przed 1 stycznia 2009 roku, jest on ostatnim standardem (nie licząc zmian
do dotychczasowych standardów) z jakim przyjdzie się zmierzyć jednostkom w najbliższym
czasie. Proponowane rozwiązania niewątpliwie zbliżają do siebie rachunkowość finansową i
zarządczą. Należy zauważyć, że zakres zmian w zakresie sprawozdawczości segmentów jest
dość istotny i wymaga odpowiedniej reakcji i ścisłej współpracy działów księgowych,
sprawozdawczych z kierownictwem jednostek. Pierwsze kwartalne raporty, do których będzie
miał zastosowanie nowy standard powinny zostać opublikowane pod koniec kwietnia 2009 roku.
Czasu na przygotowanie jest zatem coraz mniej.
5/5