Kryteria wyodrębniania segmentów działalności według MSR 14

Kryteria wyodrębniania segmentów działalności według MSR 14
Wpisany przez Sławomir Sojak
Jeśli jednostka gospodarcza chce wykazywać sprawozdania dotyczące segmentów, musi
najpierw sporządzać sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR 1.
Wprowadzenie
Ekspansja gospodarcza jednostek gospodarczych charakteryzująca się między innymi
zdywersyfikowaną produkcją oraz poszukiwaniem nowych rynków zby­tu powoduje to, że coraz
częściej obecne sprawozdania finansowe zawierają zagre­gowane wielkości dotyczące różnych
grup towarów i usług lub różnych obszarów geograficznych, a więc dających się wyodrębnić lub
już wyodrębnionych - w ra­mach wewnętrznej sprawozdawczości dla celów zarządczych segmentów dzia­łalności. Segmenty te często charakteryzują się odmiennym stopniem ryzyka
pro­wadzonej działalności, a w konsekwencji różnym poziomem zwrotu z zainwesto­wanego
kapitału. Informacji tych coraz częściej potrzebują użytkownicy sprawoz­dań finansowych,
głównie inwestorzy.
Cel i zakres standardu
Sprostać temu celowi mają właśnie dodatkowe informacje ujawniane zgodnie z MSR 14
Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności. Standard ten ma pomóc użytkownikom
sprawozdań finansowych w:
-
pełniejszym zrozumieniu osiąganych wyników działalności jednostek gospo­darczych,
pełniejszej ocenie ryzyka i zwrotów z inwestycji oraz
formułowaniu bardziej zasadnych sądów na temat jednostki gospodarczej.
1/5
Kryteria wyodrębniania segmentów działalności według MSR 14
Wpisany przez Sławomir Sojak
Standard swoim zakresem obejmuje wszystkie elementy pełnego sprawozda­nia finansowego
zgodnego z wymogami MSR 1 Prezentacja sprawozdań finanso­wych, a więc:
-
bilans,
rachunek zysku i strat,
rachunek przepływów pieniężnych,
zestawienie zmian w kapitale własnym,
informację dodatkową.
Można więc przyjąć, że jeśli jednostka gospodarcza chce wykazywać sprawoz­dania dotyczące
segmentów, wpierw musi sporządzać sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR 1. Jest to więc
pierwszy formalny wymóg w tym zakresie.
Standard ten ma zastosowanie do jednostek gospodarczych, których kapitało­we lub dłużne
papiery wartościowe znajdują się w publicznym obrocie lub znaj­dują się w trakcie emisji. Jeśli
jednak jednostka gospodarcza nie spełnia powyższe­go wymogu, a mimo to sporządza takie
sprawozdania na wewnętrzne potrzeby, to zgodnie z par. 4, 5 standardu, zaleca się ujawnianie
tych informacji w pełnym za­kresie, na zasadach dobrowolności.
Jeżeli raport finansowy zawiera zarówno skonsolidowane sprawozdanie finansowe jednostki
gospodarczej spełniającej powyżej przedstawione warunki oraz sprawozdanie finansowe
jednostki dominującej, albo jednostek zależnych, wówczas sprawozdanie do­tyczące
segmentów działalności prezentuje się tylko na podstawie skonsolidowanego spra­wozdania
finansowego. W przypadku gdy tylko jednostka zależna spełnia wymogi tego standardu,
informacje prezentuje tylko we własnym raporcie finansowym (par. 6).
Podobnie, jeżeli raport finansowy zawiera zarówno sprawozdanie finanso­we jednostki
gospodarczej spełniające powyżej przedstawione warunki i odrębne sprawozdanie jednostki
skonsolidowane metodą praw własności lub wspólnego przedsięwzięcia, w których jednostka
2/5
Kryteria wyodrębniania segmentów działalności według MSR 14
Wpisany przez Sławomir Sojak
posiada udziały finansowe, wówczas spra­wozdanie dotyczące segmentów działalności
prezentuje jedynie na podstawie spra­wozdania tej jednostki (par. 7). Jeżeli jednostka
stowarzyszona konsolidowana me­todą praw własności także spełnia te warunki, to przedstawia
odpowiednie infor­macje w odrębnym raporcie.
Posiadanie kapitałowych i dłużnych papierów wartościowych w publicznym obrocie lub w trakcie
emisji nie jest wystarczającym warunkiem zastosowania MSR 14 w praktyce. Konieczne jest
spełnienie jeszcze dodatkowych warunków o charakterze jakościowym i ilościowym. Przede
wszystkim należy spełniać wa­runki decydujące o wyodrębnieniu rodzajów segmentów
działalności.
Rodzaje segmentów działalności według MSR 14
MSR 14 wyróżnia dwa rodzaje segmentów działalności, segment branżowy i segment
geograficzny. Standard definiuje te segmenty oraz wymienia czynniki, które leżą u podstaw ich
wyodrębnienia. Powtórzmy - niezbędne w tym miejscu dla dalszej analizy - definicje tych
segmen­tów.
Przez segment branżowy można uznać taki, dający się wyodrębnić, obszar działalności
gospodarczej, w ramach którego następuje dystrybucja powiązanych towarów lub świadczenie
usług, podlegający ryzyku i charakteryzujący się pozio­mem zwrotu z poniesionych nakładów
inwestycyjnych różnym od innych seg­mentów branżowych (par. 9).
3/5
Kryteria wyodrębniania segmentów działalności według MSR 14
Wpisany przez Sławomir Sojak
Czynniki decydujące o wyodrębnieniu branżowego segmentu działalności są następujące:
- rodzaj towarów lub usług,
- rodzaj procesów produkcyjnych,
- typ lub klasa użytkowników towarów lub usług,
- metody dystrybucji towarów lub świadczenia usług,
- rodzaj obowiązujących regulacji prawnych, jeśli ma zastosowanie na przykład sektor
banków, ubezpieczeń czy przedsiębiorstw użyteczności publicznej.
Przez segment geograficzny można uznać taki, dający się wyodrębnić, ob­szar działalności
gospodarczej, w ramach którego następuje dystrybucja towa­rów lub świadczenie usług w
określonym środowisku ekonomicznym, podlega­jący ryzyku i charakteryzujący się poziomem
zwrotu z poniesionych nakładów inwestycyjnych różnym od innych segmentów geograficznych
(par. 9). Czynni­ki decydujące o wyodrębnieniu geograficznego segmentu działalności są
nastę­pujące:
-
podobieństwo warunków politycznych i ekonomicznych,
powiązania pomiędzy działalnością prowadzoną na różnych obszarach geogra­ficznych,
bliskość lokalizacji,
szczególny rodzaj ryzyka w konkretnym obszarze geograficznym,
regulacje dotyczące kontroli wymiany walut,
ryzyko walutowe.
Pełna treść artykułu, z przykładami, tabelami i schematami: plik pdf
4/5
Kryteria wyodrębniania segmentów działalności według MSR 14
Wpisany przez Sławomir Sojak
Uwaga: powyższy artykuł stanowi rozdział 1 części 2 książki Sławomira Sojaka i Marii
Jankowskiej, wydanej przez DIFIN, Warszawa 2007. Więcej o tej publikacji piszemy w dziale
„Praktyczne książki".
5/5