Egzamin do gimnazjum 2015

EGZAMIN WSTĘPNY Z PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH
do Gimnazjum nr 2 Przymierza Rodzin
18 kwietnia 2015
Imię i nazwisko ………………………………………………..
dysleksja
Witaj!
Uważnie przeczytaj cały tekst, najlepiej dwa razy. Jeśli trzeba,
wracaj do niego. Postaraj się udzielać wyczerpujących odpowiedzi.
Komisji egzaminacyjnej oddaj czytelnie wypełniony i sprawdzony
przez siebie arkusz.
Na pracę masz 60 minut.
Życzymy twórczych pomysłów! Powodzenia!
CZĘŚĆ I
CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM
ODRADEK
Niektórzy chcą tę nazwę tłumaczyć jej słowiańskim pochodzeniem. Inni uważają, że
źródłosłów jest niemiecki z nieznacznym tylko wpływem języków słowiańskich. Brak
pewności na temat tych teorii dowodzi, że obie są fałszywe. W dodatku żadna nie jest
w mocy wyjaśnić samego słowa.
Naturalnie nikt nie traciłby czasu na takie konsyderacje1, gdyby nie istniało
stworzenie imieniem Odradek. Przypomina ono płaską szpulkę nici, w formie gwiazdy,
w rzeczywistości zresztą nawinięty jest na nią sznurek, a właściwie kawałki, strzępki
sznurka najrozmaitszych grubości i kolorów. Ze środka gwiazdy sterczy prostopadły
patyczek, na jego końcu pod kątem prostym przymocowany jest inny. Przy pomocy tego
drugiego patyczka i jednego z promieni gwiazdy można ustawić Odradka niejako na
dwóch nóżkach.
Nasuwa się myśl, że tego typu struktura musiała w swoim czasie być przystosowana do
jakiejś funkcji, tyle, że teraz jest popsuta. Ale nie wydaje się, by tak było, w każdym
razie nie ma na to żadnych dowodów. Nigdzie nie widać śladów sklejenia czy też
naprawy. Całość robi wrażenie bezużytecznej, właściwie jednak niczego jej nie brakuje,
jest kompletna. Nic więcej powiedzieć nie możemy, Odradek bowiem jest niesłychanie
ruchliwy i nie daje się schwytać.
Przebywa na suficie albo pod schodami, w korytarzu, w sieni. Nieraz miesiącami
go nie widać. Czasem wstępuje do sąsiadów, ale nie zawsze do nas wraca. Nieraz, gdy
ktoś wchodzi i widzi go spoczywającego na schodach, ma ochotę do niego zagadać.
Naturalnie nie zadaje mu żadnych skomplikowanych pytań, zwracamy się do niegorównież dlatego, że jest mały- jak do dziecka. Pytamy: „Jak się nazywasz” Mówi:
„Odradek”.” A gdzie mieszkasz?” „ I tu, i tam”- powiada i śmieje się, ale jest to śmiech
bez udziału płuc. Podobny do szelestu zeschłych liści. Przeważnie na tym dialog się
kończy. Nie zawsze udaje się otrzymać takie odpowiedzi, nieraz milczy uporczywie jak
drewno, z którego wydaje się być zrobiony.
Niepotrzebnie zastanawiam się, co się z nim stanie. Czy może umrzeć? Wszystko,
co umiera, miało kiedyś jakiś cel, jakiś rodzaj aktywności, która się wyczerpała Ale to nie
pasuje do Odradka. Czy będzie zbiegał ze schodów rozsnuwając sznurówki pod nogami
dzieci i dzieci moich dzieci? Nie robi nikomu nic złego, ale myśl, że mógłby mnie przeżyć,
jest dla mnie w jakiś sposób bolesna.
Franz Kafka w: J. L. Borges, Zoologia fantastyczna, Czytelnik, Warszawa 1983
1
Konsyderacje- przestarzałe: 1. roztrząsanie jakiegoś tematu; rozważanie, deliberacja; 2. poważanie wśród ludzi;
szacunek, estyma
1
1. Czy ten opis mógłby się znaleźć w encyklopedii? Swoje zdanie
uzasadnij. (0-3 p.)
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
......................................................................................................
2. Od jakiego czasownika pochodzi nazwa Odradek? Co wobec
tego może nazwa tego stworzenia oznaczać? (0-2 p.)
......................................................................................................
.......................................................................................................
3. Zamień wyraz podkreślony w zdaniu tak, by był zupełnie
zrozumiały dla współczesnego czytelnika.
(0-2 p.)
Naturalnie nikt nie traciłby czasu na takie konsyderacje, gdyby nie istniało stworzenie
imieniem Odradek.
.......................................................................................................
.......................................................................................................
4. Przypis pod przytoczonym tekstem służy do:
A. zmiany znaczenia słowa
B. wyjaśnienia pochodzenia niezrozumiałego pojęcia
C. wskazania błędu w tekście
D. wytłumaczenia znaczenia nieużywanego współcześnie słowa
(0 - 1 p.)
5. Słowo „konsyderacja” to: (0-1 p.)
A. archaizm
B. onomatopeja
C. epitet
d. metafora
2
6. Książka „Zoologia fantastyczna” to rodzaj bestiariusza czyli:
(0-1 p.)
A. poradnika dla hodowców zwierząt.
B. encyklopedii dotyczącej zwierząt żyjących na danym obszarze.
C. utworu literackiego opisującego zwierzęta zarówno istniejące naprawdę,
jak i fantastyczne.
D. baśni dla dzieci.
7. Określ prawdziwość zdań. Zaznacz P, kiedy zdanie jest
prawdziwe, a F, kiedy jest fałszywe.
(0- 3 p.)
Odradek miał dwie nogi.
Narrator nie rozumiał jaki ma sens istnienie Odradka.
Odraki potrafią przebywać na suficie.
P
P
P
F
F
F
8. Napisz ogłoszenie o zagubieniu własnego fantastycznego
stworzenia.
(0-5 p.)
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
3
CZĘŚĆ II
NAUKA O JĘZYKU
9. Do podanych wyrazów dopisz po dwa wyrazy bliskoznaczne:
(0-2 p.)
ZASTANAWIAĆ SIĘ - ......................................................................................
SCHWYTAĆ - ..............................................................................................
10. Do podanych wyrazów dopisz słowa o znaczeniu przeciwnym.
(0- 2 p)
BEZUŻYTECZNY - ........................................ BOLESNY - ...................................
PROSTY - ...........................................
ZŁY - ........................................
11. Wyjaśnij znaczenie podanych związków frazeologicznych.
(0-2 p.)
siedzieć jak mysz pod miotłą - ..............................................................................
woda sodowa uderzyła do głowy -
.....................................................................
bujać w obłokach - ...............................................................................................
gumowe ucho - ...................................................................................................
12. Wybierz dowolne dwa związki frazeologiczne z poprzedniego ćwiczenia
i ułóż z nimi zdania tak, by pokazać, że rozumiesz ich znaczenie.
( 0-2 p.)
A. ...................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
B. .................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
13. Znajdź błędy językowe w zdaniach. Zapisz prawidłowe zdania (0- 5 p.)
A. Idąc do szkoły, uciekł mi tramwaj.
............................................................................................................................
4
B. Skończyła się ścieżka, więc wrócił do tyłu.
............................................................................................................................
C. Podaj mi tą cytrynę
............................................................................................................................
D. Patrycja jest bardziej wyższa niż koleżanki.
............................................................................................................................
E. Mężczyzna odniósł zasłużoną porażkę.
............................................................................................................................
14. Narysuj wykres podanego niżej zdania. Nazwij części mowy i części
zdania.
(0-4 p. )
Śmiech Odradka podobny jest do szelestu zeschłych liści.
15. Jak inaczej niż zrobił to autor tekstu można zapisać dialog? Zapisz w
tej formie dwa, trzy pierwsze zdania rozmowy narratora z Odradkiem.
Pamiętaj o poinformowaniu czytelnika o tym, kto mówi. (0-3 p.)
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
.......................................................................................................
5
CZĘŚĆ III
TWORZENIE WŁASNEGO TEKSTU
Autor tekstu o Odradku nie widział żadnego sensu w istnieniu takiej
dziwnej istoty. Napisz opowiadanie, które pokaże, że życie Odradków jest
potrzebne i ma cel.
(0- 12 p.)
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
6
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
...........................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
...........................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
...........................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
7
Brudnopis
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
8