Metody aktywizujące
Transkrypt
Metody aktywizujące
Konferencja metodyczna 2 września 2016 r. MDK Po co? Co? Jak? i Kto? czyli o nauczaniu i wychowaniu w roku szkolnym 2016/17 MIEJSKI OŚRODEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI w KONINIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W KONINIE ul. Sosnowa 6 62-510 Konin tel/fax 632433352 lub 632112756 ul. Sosnowa 14 62-510 Konin tel/fax 632456195 lub 632422332 [email protected] www.modn.konin.pl [email protected] www.cdnkonin.pl Program: • Część merytoryczno-metodyczna - planowanie pracy/proces edukacyjny cele treści metody i techniki pracy z uczniem/dzieckiem formy pracy z uczniem/dzieckiem ewaluacja • Część informacyjna - aktualności MEN, KO - oferta szkoleniowa na 2016/17 - inne Proces edukacyjny • systematyczny sposób postępowania • ciąg działań, które mają prowadzić do określonego celu • sekwencja zmian zachodzących w danym układzie, czasie • prowadzących do trwałych efektów • Zatem proces jest ciągiem celowych działań, następujących po sobie w sekwencji czasowej, których rezultatem jest osiągnięcie zaplanowanej zmiany. Cel operacyjny zawiera: • • • • Podmiot działań – KTO? Uczeń Czynność – CO ROBI? potrafi napisać Przedmiot działań – CO? list do babci Warunki działania – JAK? GDZIE? samodzielnie, przestrzegając zasad ortograficznych w zakresie pisowni wielkimi literami • • • • • • Taksonomia celów nauczania według B. Niemierki I poziom wiadomości A Zapamiętanie wiadomości (najłatwiejszy poziom) B Zrozumienie wiadomości II poziom umiejętności C Stosowanie wiadomości w typowych sytuacjach D Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych Cel powinien być SMART Kształtowanie postaw: • wiedza • motywacja (element emocjonalny) • działanie Wychowanie do wartości: • moralne – czyny ludzkie i działalność zewnętrzna • osobowe – źródło motywacji poczynań • • • • • • • Preambuła nauczanie i wychowanie – respektując chrześcijański system wartości służy rozwijaniu poczucia odpowiedzialności miłości ojczyzny poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego otwarcie się na wartości kultur Europy i świata przygotowanie do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich k zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności Donald Schon • Refleksję nad działaniem (może mieć ona postać refleksji nad przeszłym lub przyszłym działaniem) • Refleksji w działaniu - podświadomych procesów, zakłada interaktywne widzenie środków i celów oraz rozwojem osobistych, praktycznych teorii -refleksyjny praktyk • • • • • • • Nauczanie w szkołach efektywnych zawsze jest: celowe ma jasno określone zadania jest dobrze zorganizowane przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana stawiane pytania angażują uczniów także w doskonalenie zajęć prowadzonych w szkole • • • • • • „Uczniowie uczą się od siebie nawzajem” lekcje organizowane są w taki sposób, aby uczniowie pracując w grupach korzystali nawzajem ze swoich talentów i wiedzy brali odpowiedzialność za pomoc kolegom, rozwijali społeczną umiejętność zgodnej i twórczej kooperacji Umiejętne wycofanie się nauczyciela: oddanie pola uczniom staranne i przemyślane przygotowanie zajęć (uczniowie - wykorzystują swój potencjał) Kształcenie to: • zaplanowane systematyczne i długofalowe działanie, które ma na celu rozwój intelektualny, moralny i fizyczny człowieka dwa procesy: nauczanie i uczenie się • Poprzez nauczanie rozumiemy: „planowanie systematyczna praca nauczyciela z uczniami” • Polegająca na wywołaniu i utrwaleniu zmian w ich wiedzy, dyspozycjach, postępowaniu i całej osobowości Efektywny nauczyciel to: • nauczyciel posiadający wiedzę z zakresu nauczania i uczenia się • dysponujący szerokim i różnorodnym asortymentem metod pracy z uczniem • będący refleksyjnym praktykiem - pojmujący naukę jako proces ustawiczny i ciągły Efektywny nauczyciel • potrafi pracować różnymi metodami, a wybór jednej z nich (dominującej) zależy od celu, sytuacji i możliwości danego dziecka, danej grupy • Musi znać: • style uczenia się uczniów (wzrokowcy, słuchowcy, uczuciowcy), aby dostosować do nich • odpowiednie modele, strategie, metody czy techniki nauczania. Każda metoda ma swoje mocne i słabe strony. Kluczowe kompetencje w uczeniu się przez całe życie • w postaci wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do każdej sytuacji • mają fundamentalne znaczenie dla każdego obywatela społeczeństwa opartego na wiedzy • zapewniają wartość dodaną dla rynku pracy • spójność społeczną • aktywne obywatelstwo • oferując elastyczność i zdolność adaptacji, satysfakcję i motywację Kompetencje kluczowe • porozumiewanie się w języku ojczystym, czyli zdolność wyrażania i interpretowania pojęć, myśli, uczuć, faktów i opinii w mowie i piśmie oraz językowej interakcji w odpowiedniej i kreatywnej formie w pełnym zakresie kontekstów społecznych i kulturowych, • porozumiewanie się w językach obcych, co obejmuje – oprócz głównych wymiarów umiejętności porozumiewania się w języku ojczystym – mediację i rozumienie różnic kulturowych. Stopień biegłości zależy od kilku czynników oraz możliwości rozumienia ze słuchu, mówienia, czytania i pisania, Osiem kluczowych kompetencji • kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne -umiejętność rozwijania i wykorzystywania myślenia matematycznego w celu rozwiązywania problemów wynikających z codziennych sytuacji, opanowania, wykorzystywania i stosowania wiedzy oraz metod objaśniających świat przyrody. • kompetencje informatyczne obejmują umiejętne i krytyczne wykorzystywanie technologii społeczeństwa informacyjnego (TSI), a tym samym podstawowych umiejętności w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIK), Osiem kluczowych kompetencji • umiejętność uczenia się jest związana ze zdolnością konsekwentnego uczenia się, organizowania własnego procesu uczenia się, indywidualnie oraz w grupach, odpowiednio do własnych potrzeb, a także świadomością metod i możliwości, • kompetencje społeczne (osobowe, interpersonalne i międzykulturowe oraz wszelkie formy zachowań) i obywatelskie (demokracji, sprawiedliwości, równości, obywatelstwa i praw obywatelskich), przygotowują do angażowania się w aktywne i demokratyczne działania) Osiem kluczowych kompetencji • poczucie inicjatywy i przedsiębiorczość to zdolność do wcielania pomysłów w czyn ( kreatywność, innowacyjność i podejmowanie ryzyka, zdolność do planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich dla osiągnięcia zamierzonych celów) • świadomość i ekspresja kulturowa, co obejmuje docenianie znaczenia twórczego wyrażania idei, doświadczeń i emocji za pośrednictwem szeregu środków wyrazu (muzyki, sztuk teatralnych, literatury i sztuk wizualnych). Wiele podziałów metod • np. wg Wincentego Okonia dzieli metody na 4 grupy: • podające (uczenie się przez przyswajanie) • problemowe (uczenie się przez odkrywanie) • waloryzacyjne (uczenie sie przez przeżywanie) • praktyczne (uczenie się przez działanie) Wiele modeli nauczania • np. podający, poszukujący, bezpośredni • tworzenia pojęć i współpracy we współpracy Wszystkie one są bardzo ważne. • W ramach każdego modelu nauczania lub uczenia się występują wyraźne związki pomiędzy pojęciami: • technika, metoda, strategia i model. Proces nauczania • Model nauczania to ogólny plan, który ma pomóc uczniom w osiągnięciu i opanowaniu pewnej określonej wiedzy i umiejętności oraz ma kształtować prawidłowe postawy. • Strategia nauczania to cele, środki i metody w tym procesie. • Metoda nauczania to sposób pracy nauczyciela umożliwiający uczniom nabywanie określonych nowych wiadomości, umiejętności i postaw. • Technika nauczania to element cząstkowy metody, bardziej elementarny. Dlaczego metody aktywizujące? • • • • • • aktywizują są atrakcyjne uwzględniają różne style uczenia się kształcą umiejętności stwarzają warunki ułatwiające uczenie się bo „przeciętny” uczeń zapamiętuje Metody aktywizujące sposoby działania, które pomogą uczniowi: • przyswoić bez trudu nową wiedzę • rozwinąć własne zainteresowania, pomysły i idee • komunikować się • dyskutować i spierać się na różne tematy • pogłębić zainteresowanie wspólną sprawę • podjąć działanie na rzecz własnej klasy, szkoły, miasta Metody aktywizujące wg Jadwigi Krzyżewskiej • Integracyjne: - krasnoludek - pajęczynka/kłębek - graffiti • Tworzenia i definiowania pojęć: - kula śniegowa - burza mózgów - mapa pojęciowa/mentalna/mózgu/pamięci Metody aktywizujące wg Jadwigi Krzyżewskiej • Hierarchizacji: - promyczkowe uszeregowanie - diamentowe uszeregowanie/karo - piramida priorytetów - poker kryterialny • Pracy we współpracy: - układanka, puzzle lub Jigsaw - zabawa na hasło Metody aktywizujące wg Jadwigi Krzyżewskiej • Twórczego rozwiązywania problemów: - burza mózgów - 635 (6 - grup, po 3 – pomysły, 5 – rundek) - rybi szkielet - metoda trójkąta - mapa mentalna - sześć myślących/myślowych kapeluszy Metody aktywizujące wg Jadwigi Krzyżewskiej • Ewaluacyjne: - kosz i walizeczka - tarcza strzelecka - rybi szkielet Metoda projektu • Projekt badawczy – polega na zebraniu możliwie najwięcej informacji na zadany temat i prezentacji na forum klasy. • Projekt działania lokalnego – polega na podjęciu się jakiegoś przedsięwzięcia na rzecz środowiska lokalnego i prezentacji go na większym forum. Metoda projektu • • • • • • • • Etap wstępny Analiza warunków realizacji projektu Planowanie i organizacja działań Przygotowanie uczniów do realizacji projektu Realizacja projektu Prezentacja rezultatów projektu Formy prezentacji Ocena projektu • Metoda open space (otwartej przestrzeni) • Mikronaucznie • Zasada pięciu kół Ewaluacja zewnętrzna • • • • • • • • Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej Metody aktywizujące Indywidualizacja Praca w grupach Badania pedagogiczne Język - merytoryczność Refleksja Ewaluacja/autoewaluacja Netografia • www.npseo.pl (drzewko wymagań) • www.ibe.edu.pl • www.ore.edu.pl Opracowała: Edyta Miska-Mazgajczyk doradca metodyczny MODN w Koninie