Metody aktywizujące

Transkrypt

Metody aktywizujące
Konferencja metodyczna
2 września 2016 r.
MDK
Po co? Co?
Jak? i Kto?
czyli
o nauczaniu i wychowaniu
w roku szkolnym 2016/17
MIEJSKI OŚRODEK
DOSKONALENIA NAUCZYCIELI
w KONINIE
CENTRUM
DOSKONALENIA NAUCZYCIELI
W KONINIE
ul. Sosnowa 6
62-510 Konin
tel/fax 632433352
lub 632112756
ul. Sosnowa 14
62-510 Konin
tel/fax 632456195
lub 632422332
[email protected]
www.modn.konin.pl
[email protected]
www.cdnkonin.pl
Program:
• Część merytoryczno-metodyczna
-
planowanie pracy/proces edukacyjny
cele
treści
metody i techniki pracy z uczniem/dzieckiem
formy pracy z uczniem/dzieckiem
ewaluacja
• Część informacyjna
- aktualności MEN, KO
- oferta szkoleniowa na 2016/17
- inne
Proces edukacyjny
• systematyczny sposób postępowania
• ciąg działań, które mają prowadzić
do określonego celu
• sekwencja zmian zachodzących w danym
układzie, czasie
• prowadzących do trwałych efektów
• Zatem proces jest ciągiem celowych działań,
następujących po sobie w sekwencji
czasowej, których rezultatem jest osiągnięcie
zaplanowanej zmiany.
Cel operacyjny zawiera:
•
•
•
•
Podmiot działań – KTO? Uczeń
Czynność – CO ROBI? potrafi napisać
Przedmiot działań – CO? list do babci
Warunki działania – JAK? GDZIE?
samodzielnie, przestrzegając zasad
ortograficznych w zakresie pisowni
wielkimi literami
•
•
•
•
•
•
Taksonomia celów nauczania
według B. Niemierki
I poziom wiadomości
A Zapamiętanie wiadomości (najłatwiejszy
poziom)
B Zrozumienie wiadomości
II poziom umiejętności
C Stosowanie wiadomości w typowych
sytuacjach
D Stosowanie wiadomości w sytuacjach
problemowych
Cel powinien być SMART
Kształtowanie postaw:
• wiedza
• motywacja (element emocjonalny)
• działanie
Wychowanie do wartości:
• moralne – czyny ludzkie i działalność
zewnętrzna
• osobowe – źródło motywacji poczynań
•
•
•
•
•
•
•
Preambuła
nauczanie i wychowanie – respektując
chrześcijański system wartości
służy rozwijaniu poczucia odpowiedzialności
miłości ojczyzny
poszanowania dla polskiego dziedzictwa
kulturowego
otwarcie się na wartości kultur Europy i świata
przygotowanie do wypełniania obowiązków
rodzinnych i obywatelskich
k
zasady solidarności, demokracji,
tolerancji,
sprawiedliwości i wolności
Donald Schon
• Refleksję nad działaniem (może mieć
ona postać refleksji nad przeszłym lub
przyszłym działaniem)
• Refleksji w działaniu - podświadomych
procesów, zakłada interaktywne widzenie
środków i celów oraz rozwojem
osobistych, praktycznych teorii
-refleksyjny praktyk
•
•
•
•
•
•
•
Nauczanie w szkołach efektywnych
zawsze jest:
celowe
ma jasno określone zadania
jest dobrze zorganizowane
przygotowane i odbywa się w odpowiednim
tempie
ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest
zaplanowana i kontrolowana
stawiane pytania angażują uczniów
także w doskonalenie zajęć prowadzonych
w szkole
•
•
•
•
•
•
„Uczniowie uczą się
od siebie nawzajem”
lekcje organizowane są w taki sposób, aby
uczniowie pracując w grupach korzystali
nawzajem ze swoich talentów i wiedzy
brali odpowiedzialność za pomoc kolegom,
rozwijali społeczną umiejętność zgodnej
i twórczej kooperacji
Umiejętne wycofanie się nauczyciela:
oddanie pola uczniom
staranne i przemyślane przygotowanie zajęć
(uczniowie - wykorzystują swój potencjał)
Kształcenie to:
• zaplanowane systematyczne i długofalowe
działanie, które ma na celu rozwój
intelektualny, moralny i fizyczny człowieka
dwa procesy: nauczanie i uczenie się
• Poprzez nauczanie rozumiemy: „planowanie
systematyczna praca nauczyciela z uczniami”
• Polegająca na wywołaniu i utrwaleniu zmian
w ich wiedzy, dyspozycjach, postępowaniu
i całej osobowości
Efektywny nauczyciel to:
• nauczyciel posiadający wiedzę z zakresu
nauczania i uczenia się
• dysponujący szerokim i różnorodnym
asortymentem metod pracy z uczniem
• będący refleksyjnym praktykiem
- pojmujący naukę jako proces
ustawiczny i ciągły
Efektywny nauczyciel
• potrafi pracować różnymi metodami, a wybór
jednej z nich (dominującej) zależy od celu,
sytuacji i możliwości danego dziecka, danej
grupy
• Musi znać:
• style uczenia się uczniów (wzrokowcy, słuchowcy,
uczuciowcy), aby dostosować do nich
• odpowiednie modele, strategie, metody czy
techniki nauczania. Każda metoda ma swoje
mocne i słabe strony.
Kluczowe kompetencje
w uczeniu się przez całe życie
• w postaci wiedzy, umiejętności i postaw
odpowiednich do każdej sytuacji
• mają fundamentalne znaczenie dla każdego
obywatela społeczeństwa opartego na wiedzy
• zapewniają wartość dodaną dla rynku pracy
• spójność społeczną
• aktywne obywatelstwo
• oferując elastyczność i zdolność adaptacji,
satysfakcję i motywację
Kompetencje kluczowe
• porozumiewanie się w języku ojczystym, czyli
zdolność wyrażania i interpretowania pojęć, myśli,
uczuć, faktów i opinii w mowie i piśmie oraz językowej
interakcji w odpowiedniej i kreatywnej formie
w pełnym zakresie kontekstów społecznych
i kulturowych,
• porozumiewanie się w językach obcych, co obejmuje
– oprócz głównych wymiarów umiejętności
porozumiewania się w języku ojczystym – mediację
i rozumienie różnic kulturowych. Stopień biegłości
zależy od kilku czynników oraz możliwości rozumienia
ze słuchu, mówienia, czytania i pisania,
Osiem kluczowych kompetencji
• kompetencje matematyczne i podstawowe
kompetencje naukowo-techniczne -umiejętność
rozwijania i wykorzystywania myślenia
matematycznego w celu rozwiązywania problemów
wynikających z codziennych sytuacji, opanowania,
wykorzystywania i stosowania wiedzy oraz metod
objaśniających świat przyrody.
• kompetencje informatyczne obejmują umiejętne
i krytyczne wykorzystywanie technologii
społeczeństwa informacyjnego (TSI), a tym samym
podstawowych umiejętności w zakresie technologii
informacyjnych i komunikacyjnych (TIK),
Osiem kluczowych kompetencji
• umiejętność uczenia się jest związana ze zdolnością
konsekwentnego uczenia się, organizowania własnego
procesu uczenia się, indywidualnie oraz w grupach,
odpowiednio do własnych potrzeb, a także
świadomością metod i możliwości,
• kompetencje społeczne (osobowe, interpersonalne
i międzykulturowe oraz wszelkie formy zachowań)
i obywatelskie (demokracji, sprawiedliwości, równości,
obywatelstwa i praw obywatelskich), przygotowują do
angażowania się w aktywne i demokratyczne działania)
Osiem kluczowych kompetencji
• poczucie inicjatywy i przedsiębiorczość to zdolność do
wcielania pomysłów w czyn ( kreatywność,
innowacyjność i podejmowanie ryzyka, zdolność do
planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich dla
osiągnięcia zamierzonych celów)
• świadomość i ekspresja kulturowa, co obejmuje
docenianie znaczenia twórczego wyrażania idei,
doświadczeń i emocji za pośrednictwem szeregu
środków wyrazu (muzyki, sztuk teatralnych, literatury i
sztuk wizualnych).
Wiele podziałów metod
• np. wg Wincentego Okonia dzieli metody na
4 grupy:
• podające (uczenie się przez przyswajanie)
• problemowe (uczenie się przez odkrywanie)
• waloryzacyjne (uczenie sie przez przeżywanie)
• praktyczne (uczenie się przez działanie)
Wiele modeli nauczania
• np. podający, poszukujący, bezpośredni
• tworzenia pojęć i współpracy we współpracy
Wszystkie one są bardzo ważne.
• W ramach każdego modelu nauczania lub
uczenia się występują wyraźne związki
pomiędzy pojęciami:
• technika, metoda, strategia i model.
Proces nauczania
• Model nauczania to ogólny plan, który ma pomóc
uczniom w osiągnięciu i opanowaniu pewnej
określonej wiedzy i umiejętności oraz ma kształtować
prawidłowe postawy.
• Strategia nauczania to cele, środki i metody w tym
procesie.
• Metoda nauczania to sposób pracy nauczyciela
umożliwiający uczniom nabywanie określonych
nowych wiadomości, umiejętności i postaw.
• Technika nauczania to element cząstkowy metody,
bardziej elementarny.
Dlaczego metody
aktywizujące?
•
•
•
•
•
•
aktywizują
są atrakcyjne
uwzględniają różne style uczenia się
kształcą umiejętności
stwarzają warunki ułatwiające uczenie się
bo „przeciętny” uczeń zapamiętuje
Metody aktywizujące
sposoby działania, które pomogą uczniowi:
• przyswoić bez trudu nową wiedzę
• rozwinąć własne zainteresowania, pomysły
i idee
• komunikować się
• dyskutować i spierać się na różne tematy
• pogłębić zainteresowanie wspólną sprawę
• podjąć działanie na rzecz własnej klasy, szkoły,
miasta
Metody aktywizujące
wg Jadwigi Krzyżewskiej
• Integracyjne:
- krasnoludek
- pajęczynka/kłębek
- graffiti
• Tworzenia i definiowania pojęć:
- kula śniegowa
- burza mózgów
- mapa pojęciowa/mentalna/mózgu/pamięci
Metody aktywizujące
wg Jadwigi Krzyżewskiej
• Hierarchizacji:
- promyczkowe uszeregowanie
- diamentowe uszeregowanie/karo
- piramida priorytetów
- poker kryterialny
• Pracy we współpracy:
- układanka, puzzle lub Jigsaw
- zabawa na hasło
Metody aktywizujące
wg Jadwigi Krzyżewskiej
• Twórczego rozwiązywania problemów:
- burza mózgów
- 635 (6 - grup, po 3 – pomysły, 5 – rundek)
- rybi szkielet
- metoda trójkąta
- mapa mentalna
- sześć myślących/myślowych kapeluszy
Metody aktywizujące
wg Jadwigi Krzyżewskiej
• Ewaluacyjne:
- kosz i walizeczka
- tarcza strzelecka
- rybi szkielet
Metoda projektu
• Projekt badawczy – polega na zebraniu
możliwie najwięcej informacji na zadany temat
i prezentacji na forum klasy.
• Projekt działania lokalnego – polega na
podjęciu się jakiegoś przedsięwzięcia na rzecz
środowiska lokalnego i prezentacji go na
większym forum.
Metoda projektu
•
•
•
•
•
•
•
•
Etap wstępny
Analiza warunków realizacji projektu
Planowanie i organizacja działań
Przygotowanie uczniów do realizacji projektu
Realizacja projektu
Prezentacja rezultatów projektu
Formy prezentacji
Ocena projektu
• Metoda open space
(otwartej przestrzeni)
• Mikronaucznie
• Zasada pięciu kół
Ewaluacja zewnętrzna
•
•
•
•
•
•
•
•
Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej
Metody aktywizujące
Indywidualizacja
Praca w grupach
Badania pedagogiczne
Język - merytoryczność
Refleksja
Ewaluacja/autoewaluacja
Netografia
• www.npseo.pl
(drzewko wymagań)
• www.ibe.edu.pl
• www.ore.edu.pl
Opracowała:
Edyta Miska-Mazgajczyk
doradca metodyczny
MODN w Koninie