Jak ułatwić dziecku adaptację w przedszkolu

ADAPTACJA DZIECKA
W PRZEDSZKOLU
W domu rodzinnym, dziecko jest otoczone troską i uwagą, a jego potrzeby
zaspokaja przeważnie matka. To matka, a stopniowo także inni członkowie rodziny
przybliżają dziecku świat zewnętrzny: sąsiadów, dalszą rodziną, panią w sklepie,
kolegów . Od 3 roku życia maluch zaczyna czuć się kimś odrębnym, tworzy się jego
poczucie tożsamości, nie musi już być tak blisko mamy. I na tym etapie, pojawia się
PRZEDSZKOLE. Jest to instytucja, która uzupełnia i wspiera rodzinę, a nie ją zastępuje.
Ma ono pomóc dziecku w tym, by poradziło sobie w życiu poza ramami rodziny.
Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej to przełomowy moment w życiu każdego dziecka. Dla
wielu z nich to pierwszy kontakt z grupą społeczną. Początki pobytu dziecka w przedszkolu to
trudny okres dlatego tak ważna jest jego adaptacja, czyli przystosowanie się do nowych
warunków, poradzenie sobie w nich oraz zgoda na tą zmianę. Jest to także ciężki czas dla wielu
rodziców, którzy chcąc jek najlepiej dla swojego dziecka kierowani miłością do niego często
swoim postępowaniem utrudniają zaakceptowanie przez dziecko nowej w ich życiu, bardzo
stresującej, sytuacji.
Czy adaptacja trwa długo czy nieco krócej zależy to od szeregu czynników,
jednak to sprawa indywidualna. Oczy pełne łez nie zawsze są tylko pierwszego dnia.
Dzień drugi jest często znacznie cięższy, bo już dziecko wie, co go czeka i
niekoniecznie mu się to podoba.
ZANIM DZIECKO PÓJDZIE
DO PRZEDSZKOLA
1. Dziecko powinno być przygotowane do wyrażania swoich potrzeb , a
szczególnie powinno umieć wołać, gdy chce skorzystać z toalety, lub gdy coś mu
dolega; powinno znać swoje imię i nazwisko.
2. Powinno umieć umyć ręce, oraz samodzielnie załatwiać potrzeby
fizjologiczne.
3. Samodzielność w jedzeniu także jest niezbędna. Panie (jeśli rodzice
wyraźnie o to proszą) pomagają dziecku dokarmiając je w pierwszym okresie. Jednak
nie ma możliwości codziennego karmienia (np. 25 maluchów). Uczmy dziecko, że w
przedszkolu wszystko jest zdrowe, smaczne i choćby kęs należy skosztować, zanim
się odmówi jedzenia.
4. Nie wyręczajmy dziecka we wszystkim! Tylko nieliczne trzylatki potrafią się ubrać. Takie
czynności jak: podciągnięcie spodenek, rajstopek, włożenie bluzki czy „prostych" butów dziecko
powinno wykonywać samo lub z niewielką pomocą dorosłych.
5. Należy odpowiednio wcześnie z dzieckiem dużo i często na ten temat
rozmawiać. Pokazać budynek przedszkola, zarówno w spokojny np. weekendowy
dzień, ale też, gdy na placu przedszkolnym radośnie bawią się dzieci pod opieką
nauczycielek.
6. By pomóc dziecku przebrnąć przez czas zostawienia go z kimś innym niż
najbliższa rodzina można „poćwiczyć" zostawiając na krótko dziecko z sąsiadką,
dalszą ciocią.
7. Bardzo ważną sprawą jest traktowanie dziecka z szacunkiem należnym każdej
osobie, a więc zawsze dotrzymywanie danego mu słowa.
8. Nigdy nie wolno dziecka straszyć przedszkolem (ani lekarzem itp.) np.:
„zobaczysz jak pójdziesz do przedszkola to już pani cię zmusi do jedzenia",
„zobaczysz a jak nie sprzątniesz zabawek w przedszkolu to pani na ciebie
nakrzyczy"... itp. Dziecko czuje lęk i zanim przekona się, że w przedszkolu nie jest
tak źle jak mama czy babcia opowiada minie sporo czasu.
9. Nie należy też idealizować przedszkola i obiecywać „gruszek na wierzbie ", bo dziecko
będzie zawiedzione, znudzone i w rezultacie bardzo rozczarowane, a co za tym idzie jego
adaptacja będzie zachwiana po kilku dniach względnie spokojnego chodzenia do przedszkola.
10. Wdrażajmy dziecko do przestrzegania umów i zasad (np. sprzątanie zabawek w pokoju,
grzeczne zachowywanie się przy stole, jedzenie sztućcami).
RADY NA PIERWSZE DNI
W PRZEDSZKOLU
Drodzy Rodzice:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
w początkowym okresie dobrze jest odbierać dziecko wcześniej – tuż
po podwieczorku lub po obiedzie, ponieważ trzylatek ma inne
poczucie czasu i okres przebywania poza domem wdaje mu się
bardzo długi;
nie mówimy dziecku, że przyjdziemy po nie wcześniej, kiedy to jest
niemożliwe, ponieważ będzie nieszczęśliwe, nie składamy obietnic,
których nie możemy wypełnić;
nigdy nie straszymy dziecka przedszkolem;
stosujemy w przedszkolu krótkie pożegnanie; kiedy je przedłużamy,
dzieci cierpią dłużej, a więc: uśmiech, buziak i pa-pa;
jeśli dziecko płacze przy rozstaniu nie należy go zawstydzać, dając za
przykład inne dzieci; czasem też może odprowadzać je tato, z którym
rozstania są zwykle mniej bolesne;
pozwalamy dziecku coś ze sobą zabrać np. przytulankę;
nie wchodźmy do sali, oszczędzimy tym żalu i smutku pozostałym dzieciom;
przygotowujemy dziecku wygodny strój do samodzielnego ubierania
się, który można pobrudzić (spodnie na gumce, kapcie na rzepy,
bluzka wkładana przez głowę), w szatni koniecznie powinno mieć
ubranie na zmianę;
nie okazujemy dziecku własnych rozterek i smutku;
nie przekupujemy dziecka,
niech codzienną nagrodą za „grzeczne” pożegnanie będzie wspólnie
spędzony czas na zabawie;
zawsze należy żegnać i witać swoje dziecko z uśmiechem na twarzy;
od progu nie przepytujemy malucha „co było w przedszkolu”,
dajemy mu czas aby odpoczął i sam chciał podzielić się swoimi
przeżyciami;
wszelkie trudności i zmiany zachowania dziecka zgłaszamy
wychowawczyni;
w domu kształtujmy pozytywny obraz przedszkola;
trzeba być konsekwentnym, gdyż przerywanie rytmu chodzenia
przedłuża tylko okres adaptacji, dziecko powoli zrozumie, że
przedszkole jest jego obowiązkiem, a na pewno wkrótce stanie się
przyjemnością;
nie pytaj dziecka, co i ile zjadło, ale w co i z kim się bawiło.
Opracowała Ewa Zalewska
Bibliografia
1. Gruszczyk – Kolczyńska E., Zielińska E., Wspomaganie rozwoju umysłowego
trzylatków i dzieci starszych wolniej rozwijających się, WSiP, Warszawa 2000.
2. Friedl J., Moje dziecko idzie do przedszkola, Jedność, Kielce 2001.
3. Olechnowicz H., Pierwsze kroki wśród ludzi, Nasza Księgarnia, Warszawa, 1969.
4. Gruszczyk – Kolczyńska E., Zielińska E. – “Płaczę i rozpaczam, gdy muszę iść do
przedszkola. (O kłopotach adaptacyjnych dzieci i o tym, w jaki sposób można je
zmniejszyć)”; w: “Wychowanie w przedszkolu” 2/1998