Uchwała nr VII/01234/2016

UCHWAŁA Nr VII/1234 /2016
z dnia 22 marca 2016 r.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Rzeszowie
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie po zbadaniu uchwały Nr XVI/99/16 Rady
Miejskiej w Leżajsku z dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie uchylenia uchwały w sprawie zwolnień z podatku od
nieruchomości – działając na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 5 oraz art. 18 „a” ust. 3 ustawy z dnia 7 października
1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113 ze zm.) oraz art. 91 ust. 1 ustawy z
dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r., poz.1515, ze zm.)
stwierdza nieważność uchwały Nr XVI/99/16 Rady Miejskiej w Leżajsku dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie
uchylenia uchwały w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości z powodu istotnego naruszenia art. 5
ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U.
z 2014, poz. 849).
UZASADNIENIE
W dniu 4 marca 2016 r. wpłynęła do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie uchwała Nr XVI/99/16
Rady Miejskiej w Leżajsku z dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie uchylenia uchwały w sprawie zwolnień z
podatku od nieruchomości.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie badając przedmiotową uchwałę w trybie nadzoru,
wszczęło uchwałą Nr VI/1097/2016 z dnia 7 marca 2016 r. postępowanie nadzorcze, ustalając następujący stan
faktyczny:
W §1 uchwały Nr XVI/99/16 z dnia 29 lutego 2016 r. w sprawie uchylenia uchwały w sprawie zwolnień z
podatku od nieruchomości, Rada Miejska w Leżajsku postanowiła o uchyleniu uchwały Nr XXII/144/12 z dnia
29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości, w której zwolniono z podatku od
nieruchomości:
1. budynki lub ich części oraz grunty stanowiące własność komunalną i wykorzystywane na prowadzenie zadań
z zakresu kultury fizycznej realizowanych przez sport i rekreację ruchową i wykorzystywane na baseny, pływalnie
i kąpieliska zorganizowane, stadiony, boiska, hale sportowe wraz z infrastrukturą towarzyszącą;
2. budynki lub ich części oraz grunty stanowiące własność komunalną, wykorzystywane na potrzeby
działalności kulturalnej prowadzonej w formie świetlic, domów kultury i bibliotek;
3. grunty zajęte na potrzeby cmentarzy komunalnych;
4. grunty oznaczone w ewidencji gruntów i budynków symbolem dr (drogi).
Zgodnie z §1 ust. 2 powołanej wyżej uchwały wymienione zwolnienia nie obejmują nieruchomości
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
W §3 zakwestionowanej uchwały postanowiono, że uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia
2016 r.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie uznało, że nadanie uchwale Nr XVI/99/16 z dnia
29 lutego 2016 r. w sprawie uchylenia uchwały w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości mocy
wstecznej prowadzi w konsekwencji do rozszerzenia obowiązku podatkowego dla innych, niż gmina jednostek
sektora finansów publicznych oraz pozostałych podmiotów, które mają w posiadaniu grunty, budynki i budowle
lub ich części, stanowiące własność gminy i wykorzystują je na cele wskazane w punktach od 1-4 uchwały
Nr XXII/144/12 Rady Miejskiej w Leżajsku z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z podatku od
nieruchomości.
W piśmie FN.1033.01.03.U.2016 z dnia 18 marca 2016 r. Burmistrz Leżajska wyjaśnił, że z dniem 1 stycznia
2016 r., w drodze zmian w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r.
poz. 849 z późn. zm.) wprowadzono zwolnienie z podatku od nieruchomości dla gruntów, budynków lub ich
części, stanowiących własność gminy, z wyjątkiem zajętych na działalność gospodarczą lub będących w
Id: 2E190DF2-F8B2-426C-9455-56353A931BAF. Podpisany
Strona 1
posiadaniu innych niż gmina jednostek sektora finansów publicznych oraz pozostałych podmiotów. Skoro od
dnia 1 stycznia 2016 r. zwolnieniem objęty został ustawowy obowiązek płacenia podatku przez gminy od
stanowiących ich własność gruntów i budynków lub ich części, niezajętych na działalność gospodarczą (np.
cmentarze komunalne i inne wymienione w uchwale, w tym drogi stanowiące wyłącznie własność gminy), który
to przedmiot zwolnienia z opodatkowania objęty był uchwałą Rady Miejskiej w Leżajsku, uzasadnione stało się
uchylenie tej uchwały w celu uzyskania zgodności postanowień zawartych w aktach prawa miejscowego
uchwalonych przez Radę Miejską z obowiązującymi w tym zakresie przepisami rangi ustawowej.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie zważyło, co następuje:
Zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483) nakładanie podatku
oraz innych danin publicznych, określenie przedmiotu i podmiotu opodatkowania, stawek podatkowych, a także
zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych z podatku następuje w drodze ustawy.
Stosownie do art. 18 ust. 2 pkt 8, art. 40 ust. 1, art. 41 ust. 1 oraz art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1515 ze. zm.) do wyłącznej właściwości rady gminy należy
podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach . Na
podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego
obowiązujących na obszarze gminy. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały. Zasady
i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych
innych aktów prawnych
Przepisami rangi ustawowej zawierającymi upoważnienie dla organu stanowiącego do uchwalenia aktu prawa
miejscowego w sprawie podatku od nieruchomości są przepisy art. 5-7 ustawy o podatkach i opłatach
lokalnych. Zgodnie z art. 7 pkt 15 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 styczni 2016 r. zwalnia się
od podatku od nieruchomości grunty i budynki lub ich części, stanowiące własność gminy, z wyjątkiem
zajętych na działalność gospodarczą lub będących w posiadaniu innych niż gmina jednostek sektora finansów
publicznych oraz pozostałych podmiotów.
Art.4. ust. 1 i 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych stanowi, że
akty normatywne zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą
w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy.
W uzasadnionych przypadkach akty normatywne (z zastrzeżeniem ust 3 tego przepisu) mogą wchodzić w życie
w terminie krótszym niż 14 dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu
normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawa nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie
może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym.
Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych z dniem 1 stycznia 2016 r. wyeliminowała sytuację w
której, określona gmina jako podmiot prawa publicznego pobiera podatek od tej gminy będącej podmiotem
cywilnoprawnym z tytułu przysługującej jej własności nieruchomości, czyli w istocie od „samej siebie”. Należy
jednak zaznaczyć, że w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 r. podatkiem od
nieruchomości nadal objęte są grunty i budynki lub ich części stanowiące własność gminy, zajęte na
działalność gospodarczą lub będące w posiadaniu innych, niż gmina jednostek sektora finansów publicznych
oraz pozostałych podmiotów.
Przywołane wcześniej przepisy art. 5 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów
prawnych nie wyłączają możliwości nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli
zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. Ponadto Trybunał Konstytucyjny
w wyroku z dnia 25 września 2000 r. (K 26/99 OTK 2000 Nr 6, poz. 186) uznał, że działanie prawa wstecz nie
oznacza naruszenia prawa o ile tak wprowadzone przepisy polepszają sytuację prawną niektórych adresatów
danej normy prawnej i zarazem nie pogarszają sytuacji prawnej pozostałych jej adresatów. Naczelny Sąd
Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 19 listopada 2010 r. (sygn. akt II FSK1272/09) uznał, że moc
wsteczna może dotyczyć ewentualnie tylko przyznawania praw. Z całą stanowczością należy wykluczyć
możliwość zastosowania tej normy do nakładania obowiązków.
Uchylenie przez Radę Miejską w Leżajskuw trakcie roku podatkowegouchwały Nr XXII/144/12 Rady
Miejskiej w Leżajsku z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości oraz
nadanie mocy wstecznej uchwale Nr XVI/99/16 z dnia 29 lutego 2016 r. uchylającej tę uchwałę, może
skutkować tym, że podmiotybędące posiadaczami gruntów, budynków lub ich części stanowiących
własność gminy oraz wykorzystujący je na cele wskazane w punktach od 1-4 uchylanej uchwały, które od
dnia 1 stycznia 2016 r. mogły nadal korzystać ze zwolnienia, z tym momentem utraciłyby przysługujące
Id: 2E190DF2-F8B2-426C-9455-56353A931BAF. Podpisany
Strona 2
im prawo, co w istotny sposób pogarsza ich sytuację prawną i w konsekwencji istotnie narusza
postanowienia art. 5 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów
prawnych.Uchwała Nr XXII/144/12 Rady Miejskiej w Leżajsku z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie
zwolnień z podatku od nieruchomości, jako akt prawa miejscowego, skierowana jest do nieokreślonego
kręgu podmiotów. W tej uchwale posiadacze gruntów, budynków lub ich części stanowiących własność
gminy – Miasto Leżajsk oraz wykorzystujący je na cele wskazane w punktach od 1-4 nie zostały
wyłączone z kręgu podmiotów, którym to zwolnienie przysługuje.
Zatem nadanie przez Radę Miejskiej w Leżajsku mocy wstecznej uchwale Nr XVI/99/16 z dnia 29 lutego
2016 r. w sprawie uchylenia uchwały w sprawie zwolnień z podatku od nieruchomości, prowadzi w
konsekwencji do rozszerzenia w trakcie roku podatkowego obowiązku podatkowego dla innych, niż gmina
jednostek sektora finansów publicznych oraz pozostałych podmiotów, które mają w posiadaniu grunty, budynki
i budowle lub ich części, stanowiące własność gminy i wykorzystują je na cele wskazane w punktach od 1-4
uchwały.
Mając powyższe na uwadze Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie orzekło, jak w
sentencji.
Na niniejszą uchwałę przysługuje prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Rzeszowie za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie w terminie 30 dni od
doręczenia uchwały.
ZASTĘPCA PREZESA
mgr Anna Trałka
Id: 2E190DF2-F8B2-426C-9455-56353A931BAF. Podpisany
Strona 3