ROZDZIAŁ 6 Leczenie perforacji i ponowne udrożnienie kanału

Rozdział 6 • Leczenie perforacji i ponowne udrożnienie kanału korzeniowego po usunięciu odbudowy korony
PERFORACJA NA POZIOMIE FURKACJI
Większe perforacje (>0,5 mm)
Mikroperforacja (<0,5 mm)
Małe perforacje dna komory mogą być wypełnione konwencjonalnie przy użyciu kompozytów światłoutwardzalnych lub szkłojonomerów modyfikowanych żywicą.
Dno komory należy zdezynfekować podchlorynem sodu i EDTA. Powierzchnia zębiny
wokół perforacji powinna być także wytrawiona kwasem ortofosforowym, następnie pokryta kompozytem typu flow albo po zastosowaniu czynnika uzdatniającego wypełniona cementem szkłojonomerowym modyfikowanym
żywicą (ryc. 6.2, 6.3).
Ryc. 6.2. Ząb trzonowy żuchwy, w którym mikroperforacja
dokonana została w ścianie dostępu do komory (niebieska
strzałka). W tej sytuacji perforacja może być wypłukana
podchlorynem sodu i wypełniona cementem szkłojonomerowym lub kompozytem światłoutwardzalnym.
Ryc. 6.3. Mikroperforacja wypełniona cementem szkłojonomerowym.
Jeżeli prawdopodobieństwo infekcji, powstania tkanki ziarninowej lub resorpcji kości
jest małe, materiał reparacyjny może być założony bezpośrednio na powierzchnię perforacji po jej uprzedniej dezynfekcji. Jeśli jednak
występuje resorpcja kości i jej wyraźny ubytek,
może pojawić się konieczność założenia matrycy przed zastosowaniem materiału reparacyjnego.
MATERIAŁY
Do leczenia perforacji używa się wielu materiałów. Niektóre z nich stosuje się również
w chirurgii endodontycznej do wypełnień
wierzchołkowej części korzenia. Ważne jest,
by materiał do naprawy perforacji był biozgodny tkankowo i by dobrze się nim pracowało w warunkach chirurgicznych, zwłaszcza
gdy materiał będzie umieszczony w bliskim
sąsiedztwie kości wyrostka.
Powszechnie stosuje się trzy materiały:
• konglomerat trójtlenków metali (ProRoot
MTA, Dentsply-Maillefer, Ballaigues, Szwajcaria);
• kwas ortoetoksybenzoesowy (Super EBA,
Staident International, Staines, UK);
• pośredni materiał odtwórczy (IRM, Dentsplay DeTrey, Konstanz, Niemcy).
Mineralny agregat trójtlenków metali
MTA jest materiałem zalecanym do wypełnień okolicy przyszczytowej korzenia,3 a także do naprawy perforacji.4-6 Charakteryzuje
się doskonałą biozgodnością7 w porównaniu
z innymi materiałami do wypełnień kanałów
korzeniowych. Stosowanie MTA do leczenia perforacji powoduje utworzenie nowej
warstwy cementu.6 Materiał ten wiąże nawet
w obecności wody lub krwi4, 8. MTA ma postać
proszku, a po zmieszaniu ze sterylną wodą –
konsystencję papkowatą. Materiał ten jest stosunkowo trudny w użyciu również ze względu
na długi czas wiązania (2 godziny i 45 minut),
wymaga też dwuseansowej naprawy perforacji. W obrazie radiologicznym materiał ten
– 113 –
POSTĘPY W ENDODONCJI • Powtórne leczenie kanałowe i zabiegi chirurgiczne
przyszczytowej korzenia powoduje gojenie
tkanek okołowierzchołkowych.9 Cement Super-EBA ma stosunkowo krótki czas wiązania, a także dobrze przylega do większości
powierzchni, dlatego może sprawiać trudności
w użyciu. Materiał ten daje podobny kontrast
w obrazie RTG do gutaperki (ryc. 6.5).
Pośredni materiał odtwórczy
Ryc. 6.4. Mineralny agregat trójtlenków metali (MTA)
charakteryzuje się wysoką biozgodnością tkankową i znakomicie nadaje się do naprawy niektórych perforacji. Jest
stosowany do naprawy perforacji ograniczonych kryptą
kostną i takich przypadków, gdzie może być założona wystarczająco gruba warstwa materiału. MTA nie nadaje się
do wypełniania bardzo małych perforacji.
daje nieznacznie większy kontrast od gutaperki (ryc. 6.4).
Kwas superetoksybenzoesowy
Super EBA jest zmodyfikowaną formą
cementu tlenkowo-cynkowo-eugenolowego.
Kwas ortobenzoesowy wchodzi w skład płynnego składnika preparatu, a tlenek aluminium
dodawany jest do proszku. Materiał ten ma
neutralne pH i niską rozpuszczalność. Przylega do zębiny w obecności wilgoci lub zanieczyszczenia krwią.8 Zastosowanie go do
wypełnienia kanału korzeniowego w okolicy
Ryc. 6.5. Super EBA (kwas superetoksybenzoesowy) jest
używany w chirurgii wierzchołka korzenia od wielu lat
i może być stosowany do naprawy perforacji. Najlepiej
sprawdza się w małych ubytkach.
IRM to wzmocniony cement tlenkowocynkowo-eugenolowy. Może być z powodzeniem stosowany jako wypełnienie okolicy
przyszczytowej kanału.10 W najnowszych prospektywnych badaniach z użyciem MTA i IRM
jako materiałów do wypełnień kanałów korzeniowych w okolicy przyszczytowej, nie znaleziono istotnych różnic, jeśli chodzi o pozytywne wyniki po dwuletnim okresie obserwacji.12
Stosując IRM w chirurgii okołowierzchołkowej, miesza się go w stosunku więcej proszku/
mniej płynu w celu zmniejszenia drażniących
właściwości eugenolu, wydłużenia czasu wiązania, ułatwienia zakładania i zmniejszenia
rozpuszczalności w płynie tkankowym.12 IRM
ma dobry czas wiązania i daje zadowalający
kontrast na zdjęciach RTG (ryc. 6.6).
TECHNIKA NAPRAWY PERFORACJI
Leczenie jednoseansowe
Powierzchnia perforacji musi być odkażona przy użyciu podchlorynu sodu. Roztworu
Ryc. 6.6. Pośredni materiał odtwórczy (IRM) jest wzmocniony cementem tlenkowo-cynkowo-eugenolowym, który nadaje się do leczenia perforacji.
– 114 –