Streszczenie rozprawy doktorskiej
Transkrypt
Streszczenie rozprawy doktorskiej
Lek. Katarzyna Szostakiewicz Ocena głębokości znieczulenia ogólnego za pomocą parametrów klinicznych oraz słuchowych potencjałów wywołanych STRESZCZENIE Wstęp Monitorowanie kliniczne wciąż jest najbardziej powszechną metodą oceny głębokości znieczulenia. Liczne badania prowadzone na świecie zmierzają do podkreślenia roli i upowszechnienia neuromonitorowania głębokości snu w celu ochrony chorych przed niezamierzonym powrotem świadomości oraz zapewnienia pacjentom optymalnego dawkowania anestetyków w trakcie zabiegu operacyjnego w znieczuleniu ogólnym. Cel pracy W prezentowanej pracy podjęto próbę oceny adekwatności monitorowania klinicznego głębokości znieczulenia w odniesieniu do monitorowania przyrządowego przy użyciu słuchowych potencjałów wywołanych – A-line ARX indeks/ AAI. Materiał i metoda Do badania zakwalifikowano 208 pacjentów, w tym 107 kobiet i 101 mężczyzn, których średnia wieku wynosiła 48 lat (Q1-Q3/38-55). Ich stan zdrowia przed operacją oceniono w 87 przypadkach na I stopień w skali ASA oraz u 121 pacjentów na II stopień ASA. Wyodrębniono losowo dwie grupy chorych. Grupę pierwszą stanowiło 87 pacjentów, u których zastosowano całkowicie dożylną anestezję z wykorzystaniem remifentanylu i propofolu podawanego według schematu MCI. Natomiast grupa druga obejmowała 121 chorych znieczulanych wziewnie przy użyciu sewofluranu podawanego według MAC (0,8-1,2). W premedykacji nie stosowano benzodwuazepin ze względu na wywoływaną przez nie niepamięć następczą. Chorzy byli poddawani operacji fenestracji kanału kręgowego z powodu dyskopatii lub wykonywano u nich operację zatok i/lub nosa. W czasie znieczulenia prowadzono wentylację mieszaniną tlenu i powietrza, ze stężeniem wdechowym tlenu FiO2 0,5. Głębokość znieczulenia oceniano na podstawie dostępnych podstawowych parametrów klinicznych: częstości tętna, ciśnienia tętniczego krwi, SpO2, EtCO2, które odnotowywano w protokole badawczym. Obserwowano także reakcje ruchowe pacjentów, pocenie się i łzawienie chorych. W grupie znieczulanej wziewnie dodatkowo prowadzono monitorowanie zawartości anestetyku lotnego w powietrzu końcowo wydechowym. W trakcie znieczulenia u wszystkich pacjentów rejestrowano ciągły zapis wartości indeksu AAI, w sposób niewidoczny dla badającego. Badane parametry odnotowywano: przed znieczuleniem, 30 sekund po indukcji znieczulenia, przed i po intubacji, 5 min po intubacji, bezpośrednio po nacięciu skóry, następnie co 5 minut w trakcie trwania zabiegu, w chwili jego zakończenia, przed i po ekstubacji (T1-T16). Rejestrowano czas trwania zabiegu oraz czas od jego zakończenia do ekstubacji chorego. Po zabiegu przeprowadzano z pacjentem ankietę dotyczącą występowania niezamierzonego powrotu świadomości w trakcie znieczulenia. Materiał gromadzono przy użyciu programu Excel – Microsoft Office 2013. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej. Wyniki Badane grupy nie różniły się między sobą znacząco w zakresie danych demograficznych, jedynie chorzy w grupie znieczulanych wziewnie byli istotnie młodsi. Wyjściowe parametry kliniczne oraz wskazania indeksu AAI były statystycznie tożsame. Badane parametry analizowano w wyznaczonych punktach pomiarowych. Stwierdzono wysoką czułość indeksu AAI na zmianę stanu świadomości, zarówno w trakcie indukcji jak i zakończenia znieczulenia. Badane w tym czasie parametry kliniczne zmieniały się istotnie, lecz nie wszystkie zachowywały ten sam trend w badanym okresie. W trakcie podtrzymania znieczulenia w obu grupach w odpowiedzi na nacięcie skóry nie zaobserwowano istotnej zmiany AAI, natomiast wartości średnie parametrów kliniczny zmieniały się, ale z opóźnieniem około 5 minut w stosunku do odbieranego bodźca. W grupie pierwszej istotnie wzrosło ciśnienie tętnicze, w grupie drugiej natomiast tętno oraz skurczowe ciśnienie tętnicze krwi. W trakcie całego znieczulenia w obu grupach średnie wartości AAI w badanych punktach czasowych mieściły w granicach uważanych za właściwe dla znieczulenia chirurgicznego (15-25), lecz w grupie znieczulanej dożylnie zarejestrowano istotnie więcej okresów spłycenia oraz zbyt głębokiej anestezji. W grupie znieczulanej dożylnie odnotowano jeden przypadek śródoperacyjnego powrotu świadomości, w grupie wziewnej nie zarejestrowano takiego zdarzenia. Wnioski Monitorowanie kliniczne standardowo prowadzonego znieczulenia wziewnego zapewnia chorym właściwy poziom anestezji w trakcie zabiegu operacyjnego. Podczas znieczulenia całkowicie dożylnego obserwacja parametrów klinicznych nie jest wystarczająca dla utrzymania stabilnego poziomu snu w trakcie operacji oraz nie chroni pacjentów przed incydentami niezamierzonego powrotu świadomości. Kliniczne monitorowanie głębokości snu nie eliminuje okresów zbyt głębokiej anestezji. Indeks AAI jest dobrym wykładnikiem stanu świadomości pacjenta w trakcie całego okresu znieczulenia, a nieoczekiwane zmiany jego wskazań mogą zwracać uwagę na okresy znieczulenia o podwyższonym ryzyku niezamierzonego powrotu świadomości.