Franciszek Ganowicz (1808-1894)

www.formanowicz.pl [start]
© Mariusz Formanowicz, 2013-2015
Franciszek Ganowicz (1808-1894) - szewc z Gostynia, uczestnik powstania listopadowego
Franciszek Ganowicz urodził się 26 marca 1808 roku w Gostyniu, jako syn rzeźnika Ignacego
Ganowicza i jego żony Barbary z Biselów. Barbara była drugą żoną Ignacego. Wcześniejszą była
Agnieszka, która urodziła Ignacemu troje dzieci, w tym dwóch synów: Błażeja i Wawrzyńca. Ci idąc w
ślady ojca zostali rzeźnikami. Franciszek natomiast wyuczył się rzemiosła szewskiego.
Na wieść o wybuchu powstania listopadowego, przekradł się przez granicę prusko-rosyjską i
wstąpił do organizującego się Wojska Polskiego. Potwierdza to notatka z 27 listopada 1880 roku,
opublikowana w „Gońcu Wielkopolskim”, w 50-rocznicę wybuchu powstania. W gazecie zamieszczono
listę żyjących wówczas weteranów powstania. Poniżej przedstawiam kopię notatki1. Franciszek Ganowicz
wstąpił do 13 Pułku Piechoty Liniowej (I kaliskiego). Służył pod dowództwem podporucznika Antoniego
Dziedzickiego2. Jednostka, w której służył Franciszek Ganowicz, brała udział w dwóch bitwach pod
Warszawą, w dniach 6 i 7 września 1831 roku.
Franciszek Ganowicz uniknął prawdopodobnie represji popowstaniowych3. Wrócił do Gostynia i 30
czerwca 1834 roku ożenił się z panną Salomeą z domu Kaczmarkiewicz, córką Ignacego i Katarzyny,
urodzoną w Gostyniu 6 listopada 1814. Z tego związku urodziło się pięcioro dzieci. Salomea zmarła 28
lutego 1844 roku. Po trzech miesiącach wdowieństwa Franciszek ożenił się z panną Apolonią, córka
płóciennika Antoniego Gulińskiego i Kunegundy, urodzoną 24 stycznia 1817 roku w Gostyniu. Druga
żona urodziła Franciszkowi siedmioro dzieci. Zmarła 27 maja 1867 roku.
Franciszek Ganowicz dożył sędziwego wieku 86 lat. Zmarł 9 listopada 1894 roku w przytułku
gostyńskim4. Jego wnuk Feliks, pamiętający jeszcze dziadka (miał 12 lat gdy ten zmarł) – idąc w jego
ślady – wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim.
Spis żyjących weteranów Powstania Listopadowego [w:] „Goniec Wielkopolski” 1880.11.27 R.4 Nr 273,
s. 2 / 4.
2
R. Bielecki, Słownik biograficzny oficerów Powstania Listopadowego: A-D, Warszawa 1995, s. 404.
1
3
Nie został ujęty w dostępnych źródłach publikujących listy powstańców listopadowych. Nie wymienia go W.
Stachowski w swoim opracowaniu Uczestnicy powstania listopadowego z dzisiejszego powiatu gostyńskiego
(„Kronika Gostyńska” 1930.11.29 Ser.2 Nr 7). Nie odnalazłem nazwiska Ganowicz w publikacji Filipiaka
(„Polityczna działalność rzemiosła wielkopolskiego w okresie zaborów (1793–1918)”, Poznań 1963), ani w znanych
mi dokumentach Naczelnego Prezydium Prowincji Poznańskiej.
4
Akt zgonu. USC Gostyń, nr 218/1894.